Mindzhendzheleko Leyi Endlaka Leswaku Ku Va Ni Vutomi
LOKO mphakelo wa moya wo tenga ni wa mati wa le dorobeni a swo yimisiwa ni fambiselo ra nkululo ri nga ha tirhi, vanhu a va ta sungula ku vabya va tlhela va fa. Kambe, moya wo tenga ni mati leswi nga eka pulanete ya hina a swi ti swi huma kun’wana, naswona thyaka leri nga eka yona a ri hlanteriwi kun’wana. Xana swi endlekisa ku yini leswaku pulanete ya misava yi tshama yi ri exiyin’weni lexinene naswona swivumbiwa swi kota ku hanya eka yona? Nhlamulo ya kona hi leswaku: ku ni mindzhendzheleko ya ntumbuluko yo tanihi mati, khaboni, okisijini ni mindzhendzheleko ya nayitrojini, leswi hlamuseriweke ni ku kombisiwa laha hi ndlela leyi olovisiweke.
Ndzhendzheleko wa mati wu katsa magoza manharhu. 1. Ku hisa ka dyambu ku hundzula mati ma va nkahelo ma ya exibakabakeni. 2. Mati wolawo lama tengisiweke ma vumba mapapa. 3. Mapapa wona ma endla leswaku ku na mpfula, xihangu kumbe gamboko, mati ma tlhelela laha a ma ri kona. Xana i mati yo tanihi kwihi lama tlhelaka ma vuyisiwa laha a ma ri kona? Hi ku ya hi swiringanyeto swin’wana, i mati lama ringaneke ku funengeta pulanete hinkwayo ku ringana tisentimitara to tlula 80.
2
← ◯
↓ 3 ↑
↓ 1 ↑
↓ ↑
→ →
→
Mindzhendzheleko ya khaboni na okisijini yi katsa maendlelo mambirhi ya nkoka, ku nga tirhelo ra swimilana ro endla swakudya ni ku hefemula ka swivumbiwa.a Eka tirhelo ra swimilana ro endla swakudya ku tirhisiwa ku vonakala ka dyambu, khaboni-dayokisayidi ni mati leswaku ku humesiwa tikhabohaydreti na okisijini. Ku hefemula loku humelelaka eka swiharhi ni vanhu ku hlanganisa tikhabohaydreti na okisijini leswaku ku humesa matimba, khaboni-dayokisayidi na mati. Kutani, leswi humesiwaka hi swimilana swi tirhisiwa hi swiharhi ni vanhu, naswona endlelo rero ri tengile, i rinene naswona a ri vonaki loko ri endleka.
Okisijini
←
← ←
↓ ↑
↓ ↑
↓ ↑
→ →
→
Khaboni-dayokisayidi
Ndzhendzheleko wa nayitrojini eku humesiweni ka tiamino asidi, tiphrotheyini ni timolekhuli tin’wana ta ntumbuluko. A. Ndzhendzheleko lowu wu sungula loko rihati ni baktheriya swi hundzula nayitrojini leyi nga exibakabakeni yi va swiaki leswi nga tswongiwaka hi swimilana. B. Swimilana swona swi tswonga swiaki swoleswo leswaku swi va timolekhuli ta ntumbuluko. Hikwalaho swiharhi leswi dyaka swimilana na swona swi kuma nayitrojini. C. Loko swimilana ni swiharhi swi fa, ntlawa wun’wana wa tibaktheriya wu borisa swiaki swa nayitrojini, kutani swi endla leswaku nayitrojini ya kona yi tlhelela emisaveni ni le xibakabakeni.
← ← ← ← ← ← ← ← ← ←
↓ ↑
↓ Xibakabaka xa misava xi ↑
↓ ni tiphesente ta 78 ta nayitrojini ↑
↓ ↑
↓ ↓ Timolekhuli ta ↑
↓ A ↓ ntumbuluko ↑
↓ Baktheriya ↓ B ↑ ↓ C ↑
→ Swiaki swa nayitrojini Baktheriya →
→ → →
Fambiselo Lerinene Ra Ku Cukumeta Thyaka Ku Tlhela Ku Endliwa Swilo Swin’wana Ha Rona!
Xiya: Vanhu lembe na lembe va tirhise thekinoloji ya vona va vanga thyaka ro tala swinene ra swilo leswi dlayaka leri swi nga taka swi nga koteki leswaku ku endliwa swilo swin’wana ha rona. Kambe, misava yi tlhela yi tirhisa thyaka ra yona hinkwaro hi ndlela leyinene, yi tirhisa maendlelo ya vutshila leswaku yi hundzula thyaka ri va tikhemikhali. M. A. Corey, mutsari wa ta vukhongeri ni sayense u vula leswaku “maendlelo lama nga lo tiendlekela a ma nga ta swi kota” ku tshama ma ri karhi ma tirhisana hi ndlela yoleyo.
Bibele yi ndhundhuzela loyi a faneleke a ndhundhuzeriwa yi ku: “Mintirho ya wena yi tele swinene, Wena Yehovha! Hinkwayo ka yona u yi endle hi vutlhari.” (Pisalema 104:24) Vutlhari byolebyo byi kombisiwe hi ndlela yo hlawuleka eka vanhu.
[Nhlamuselo ya le hansi]
a Mindzhendzheleko ya tikhemikhali to hambana-hambana yi nga ha hlangana kumbe yi siyana hi minkarhi. Hi xikombiso, okisijini yi kona eka khaboni-dayokisayidi, tikhabohaydreti ni le ka mati. Hikwalaho okisijini ya tirhisiwa eka khaboni ni le ka mindzhendzheleko ya mati.