Langutelo Ra Bibele
Xana U Fanele U Ala Mhaka Ya Ku Hisa Ntsumbu?
Vanhu van’wana va ehleketa leswaku ku hisa ntsumbu swi kombisa ku nga wu xiximi naswona swi endla leswaku ku rivariwa hi munhu yoloye. Va vula leswaku ‘i mukhuva lowu sunguriweke hi vahedeni naswona wu fanele wu papalatiwa hi lava vulaka leswaku va gandzela Xikwembu.’ Van’wana va ehleketa leswaku a swi bihanga nikatsongo naswona i ndlela yo xiximeka yo lahla ntsumbu. Xana u titwa njhani hi mhaka leyi?
ENKARHINI wa ku tsariwa ka Bibele loko munhu a file a a lahliwa. Hi xikombiso, Abrahama u lahle nsati wakwe Sara ebakweni. Ntsumbu wa Yesu a wu vekiwe eka sirha-bako leri a ri kovotliwe eribyeni. (Genesa 23:9; Matewu 27:60) Xana Bibele yi vula hi ku kongoma leswaku ku lahla ntsumbu hi yona ntsena ndlela leyi amukelekaka? Xana yi vula leswaku malandza ya Xikwembu ya khale a ma ala ku hisa ntsumbu?
Xana Loko Ntsumbu Wa Munhu Wu Hisiwa A A Swi Kombisa Leswaku A A Nga Amukeleki Eka Xikwembu?
Tindzimana tin’wana ta le Bibeleni ti nga ha twala onge ti seketela leswaku mintsumbu leyi a yi hisiwa a ku ri ya vanhu lava fularheriweke hi Xikwembu. Hi xikombiso, Nawu wa Muxe a wu vula leswaku loko n’wana wa muprista wa Yehovha o tshuka a va nghwavava, u fanele a dlayiwa ivi “a hisiwa endzilweni.” (Levhitika 20:10; 21:9) Hilaha ku fanaka, loko Vaisrayele va hluriwile eAyi hikwalaho ka ku nga yingisi ka Akani ni ndyangu wakwe, vanhu va rikwavo va va khandle hi maribye, ivi “va va hisa hi ndzilo.” (Yoxuwa 7:25) Swidyondzeki swin’wana swi vula leswaku hi yona ndlela leyi a ku endliwa ha yona eka vanhu lava feke hi ndlela leyi nyumisaka naswona ku hisa ntsumbu a ku endla leswaku vadyohi va nga lahliwi hi ndlela leyi xiximekaka.
Nakambe, loko Hosi Yosiya a ringeta ku herisa vugandzeri bya swifaniso swa hava eYuda, u pfule mabako lawa a ku lahliwe vaprista lava a va endlela Bali switlhavelo, ivi a hisa marhambu ya vona ehenhla ka tialitari ta vona. (2 Tikronika 34:4, 5) Xana swikombiso leswi i vumbhoni bya leswaku loko ntsumbu wa munhu wu hisiwa, a a nga amukeleki eka Xikwembu? A swi tano, hilaha rungula rin’wana ra Bibele ri hlamuselaka hakona.
Loko Vafilista va hlule Hosi Sawulo wa le Israyele, va teke ntsumbu wakwe ni ya vana vakwe vanharhu va majaha, va yi bohelela erirhangwini ra muti wa Beta-xani. Hambiswiritano, loko Vaisrayele lava tshamaka eYabexe-giliyadi va twa leswaku mintsumbu ya varikwavo yi khomiwe hi ndlela leyi nga xiximekiki, va yi susile kwalaho va yi hisa, ivi va celela marhambu ya yona. (1 Samuwele 31:2, 8-13) Mhaka leyi yi nga ha twala onge a ku hisiwa mintsumbu ya vanhu vo homboloka. Phela, Sawulo hi byakwe a a hombolokile; u lwe na Davhida mutotiwa wa Yehovha naswona u fe a nga ha amukeleki emahlweni ka Xikwembu.
Hambiswiritano, xiya leswaku i mani la dlayiweke na Sawulo. I Yonathani, un’wana wa vana va yena loyi na yena a hisiweke. Yonathani a a nga hombolokanga kambe a a ri munghana tlhelo museketeri lonkulu wa Davhida. Loko Vaisrayele va vulavula hi Yonathani va te: “U tirhe ni Xikwembu.” (1 Samuwele 14:45) Loko Davhida a twa leswi vavanuna va le Yabexe-giliyadi va swi endleke, u va bumabumerile, a ku: “Onge mi nga katekisiwa hi Yehovha, hikuva mi kombise musa lowu wa rirhandzu eka hosi ya n’wina, eka Sawulo.” Swi le rivaleni leswaku ku hisiwa ka ntsumbu wa Sawulo na Yonathani a swi n’wi karhatanga Davhida.—2 Samuwele 2:4-6.
A Swi Nge Ku Siveli Ku Pfuxiwa Ka Ntsumbu Wolowo
Bibele yi swi veka erivaleni leswaku Yehovha Xikwembu u ta pfuxa vafi vo tala. (Eklesiasta 9:5, 10; Yohane 5:28, 29) Loko buku ya Bibele ya Nhlavutelo yi vulavula hi vuprofeta bya ku pfuxiwa ka vafi yi ri: “Lwandle ri humesa vafi lava nga eka rona, rifu ni Hayidesi swi humesa vafi lava nga eka swona.” (Nhlavutelo 20:13) Xikwembu xa Matimba Hinkwawo xi ta swi kota ku pfuxa vafi hambiloko mintsumbu ya vona yi celeriwile, yi hisiwile, yi dyiwe hi lwandle, hi swivandzana kumbe hi tikhemikhali.
Bibele a yi vuli hi ku kongoma leswi faneleke swi endliwa hi ntsumbu wa munhu. Yehovha a nga ku soli ku hisiwa ka ntsumbu. Kambe, swi le rivaleni leswaku xilahlo xi fanele xi xiximeka.
Hambiswiritano, xin’wana lexi nga pfunaka munhu loko a endla swiboho i ndlela leyi vanhu va le mugangeni wa ka vona va lahlaka ha yona. Lava va kongomisiwaka hi milawu ya Bibele va ta papalata xin’wana ni xin’wana lexi nga khunguvanyisaka vaakelani va vona. Nakambe swi ta va swi hoxile ku hlanganyela eka mikhuva ya tidyondzo ta vukhongeri bya mavunwa, yo tanihi dyondzo ya leswaku moya-xiviri a wu fi. Hambiswiritano, xiboho xa leswaku munhu u lava leswaku ntsumbu wa yena kumbe wa un’wana wu lahliwa njhani, i mhaka leyi siyeriwaka munhu hi yexe kumbe ndyangu.
XANA U TSHAMA U TIVUTISA?
◼ Hi wihi mugandzeri wo tshembeka loyi ku vulavuriwaka ha yena eBibeleni, loyi ntsumbu wa yena wu hisiweke?—1 Samuwele 31:2, 12.
◼ Xana Davhida u te yini eka vavanuna lava hiseke ntsumbu wa Sawulo?—2 Samuwele 2:4-6.
◼ I yini lexi kombisaka leswaku loko ntsumbu wu hisiwile a swi vuli leswaku a wu nge he pfuxiwi?—Nhlavutelo 20:13.
[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 11]
Bibele a yi vuli hi ku kongoma leswi faneleke swi endliwa hi ntsumbu wa munhu