Xiphambati Xa Xifufunhunu Lexi Vuriwaka Cyphochilus

Xana Xi Lo Endliwa?

◼ Xiphambati xa xifufunhunu lexi vuriwaka Cyphochilus xi ni mahakatimba yo lala swinene ku tlula misisi ya munhu. Dok. Pete Vukusic wa le Yunivhesiti ya Exeter ya le Britain u ri: “Loko ndzi ma veka eka makhiroskopu a swi tikomba onge ndzi vona misava yin’wana. A ma hlamarisa hakunene.”

Xiya: Leswi Vukusic a swi voneke a ku ri lexi endlaka leswaku xifufunhunu lexi xi va ni muvala wo basa paa, ku nga mhaka leyi nga fambisaniki ni muvala. Xihundla xa kona xi le ka mpimo wa ndlela leyi mahakatimba ma endliweke ha yona ni vangwa leri nga kona exikarhi ka wona. Mahakatimba wolawo ma endla leswaku ku huma ku vonakala hi ndlela leyi nga tolovelekangiki. Rungula rin’wana ri ri: “Pende leyi endliwaka hi timinerali yo tanihi leyi tirhisiwaka eka maphepha ya xiyimo xa le henhla, tipulasitiki ni tipende tin’wana, swi nga lava leswaku yi tatiwa loko ku pendiwa nchumu wo karhi leswaku yi ta basa paa.”—Science Daily.

Van’wasayense va anakanya leswaku xiphambati xa xifufunhunu lexi xi xi pfuna leswaku xi fana ni nkurhe wo basa laha xi talaka ku kumeka kona. Kambe lexi vatshila va lavaka ku xi tiva swinene i ndlela leyi muvala wa xifufunhunu lexi wu nga pfunaka vanhu ha yona—hi xikombiso, eku endleni ka swilo leswi endliweke hi timinerali leswaku swi va swo basa paa. Vukusic u vula leswaku swilo swo tanihi maphepha lawa hi tsalaka eka wona, muvala wa meno ya hina swin’we ni ku vangama ka timboni “swi ta antswisiwa swinene loko thekinoloji yo tirhisa ndlela leyi xifufunhunu lexi xi endliweke ha yona leyi hi dyondzeke ha yona.”

U anakanya yini? Xana xiphambati xa xifufunhunu lexi xi lo tiendlekela? Kumbe xi lo endliwa?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 24]

Xifufunhunu lexi vuriwaka “Cyphochilus” i xitsongo ni le ka makumu ya rintiho ra wena (xifaniso lexi kurisiweke)

[Xihlovo Xa Kona]

Department of Entomology, Kasetsart University, Bangkok