Xana Xi Lo Endliwa?

Xikhwakhwa Lexi Hlayisaka Mati Xa Xifufunhunu Xa Le Namib

● Vanhu va kwalomu ka 900 wa timiliyoni emisaveni hinkwayo a va na wona mati lama tengeke yo nwa. Etindhawini to tala, i vavasati ni vana lava fambaka mpfhuka wo leha va ya ka mati. Shreerang Chhatre, munjhiniyara wa le yunivhesiti ya Massachusetts Institute of Technology u ri: “Ndzi ehleketa leswaku a swi tsakisi ku va swisiwana swi heta tiawara to tala hi siku swi ya lava mati yo nwa.” Leswaku va ta pfuna swisiwana, Chhatre ni vatirhi-kulobye va le ku kambisiseni ka ndlela yo hlengeleta mati ya hunguva naswona va endla tano hi ku languta ndlela leyi xifufunhunu xa le Kwandzasini ra Namib leri nga eNamibia xi endlaka ha yona.

Xiya: Mixo wun’wana ni wun’wana ku va ni hunguva le kwandzasini ra Namib, eAfrika. Xifufunhunu lexi xi tirhisa nkarhi wolowo leswaku xi languta laha hunguva yi taka hakona.a Tinghonghoma leti nga etimpapeni ta xona ti wonga hunguva. Hunguva yoleyo yi va mathonsi lamakulu ya mati. Kutani mathonsi wolawo ma xiririka hi le mugerhweni wa timpapa ma ya enon’wini.

Chhatre ni vatirhi-kulobye va lava ku tirhisa ndlela leyi fanaka leswaku va hlengeletela vanhu mati yo nwa. Entiyisweni, vanhu va lava mati yo tala ku tlula xifufunhunu lexi. Naswona ku kumela vanhu mati hi ndlela yoleyo swa durha swinene. Chhatre u ri: “Sweswi ntirho wo kumela vanhu mati ya hunguva wa ha dyeriwa marhambu ya nhloko.”

U anakanya yini? Xana timpapa leti tswongaka mati ta xifufunhunu xa le Namib ti lo tiendlekela kumbe ti lo endliwa?

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 22]

Mathonsi ya mati ya hunguva ma khulukela enon’wini wa xifufunhunu

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 22]

Photo: Chris Mattison Photography/photographersdirect.com