Rirhandzu Ri Hlula Xihlawuhlawu

“Vanhu lava nga ni vukhongeri lebyintshwa va humelele ro sungula hi mpfhuka misava yi va kona: a ku nga ri rixaka leri tekaka ku rhandza tiko ra rona tanihi vukhongeri, kambe a ku ri ntlawa lowu wu nga langutiki leswaku munhu u ni xikhundlha xihi emugangeni lowu a humaka eka wona, leswaku i wa rixaka rihi ni leswaku u huma etikweni rihi: vavanuna ni vavasati lava gandzelaka xikwembu xa vona swin’we.”—Buku leyi nge, A History of Christianity, leyi tsariweke hi Paul Johnson.

LOKO vukhongeri bya Vakreste va ntiyiso byi ri karhi byi andza ematikweni lawa a ma ri ehansi ka Mfumo wa Rhoma, vanhu va vone nchumu lowu hlamarisaka—ntlawa wa vanhu lava a va ri ematikweni yo tala lava gandzelaka Xikwembu, lava a va tshama swin’we hi ku rhula. Lexi a xi endla leswaku ntlawa lowu wu va ni ku rhula a ku ri rirhandzu ra xiviri, leri a ri sekeriwe eka milawu leyi dyondzisiwaka hi Xikwembu, ku nga ri eka ndlela leyi munhu a titwaka ha yona.

Yesu Kreste loyi a vengiweke ni ku xanisiwa hi vanhu lava a va susumetiwa hi xihlawuhlawu, u dyondzise vanhu milawu yoleyo a tlhela a yi kombisa hi swiendlo. (1 Petro 2:21-23) Phela a a huma eGaleliya naswona Vagaleliya lava vunyingi bya vona a va ri varimi ni vaphasi va tinhlampfi, a va tekeriwa ehansi hi vafundhisi va vukhongeri bya Xiyuda lava a va ri eYerusalema. (Yohane 7:45-52) Naswona Yesu a a ri mudyondzisi la hlamarisaka, loyi a a rhandziwa ni ku xiximiwa hi vanhu lava nga dyondzekangiki. Vafundhisi va sungule ku n’wi vondzoka hikwalaho ka leswi, lerova va vulavula ku biha ha yena naswona va kala va kunguhata ku n’wi dlaya.—Marka 15:9, 10; Yohane 9:16, 22; 11:45-53.

Kambe, Yesu a nga “[tlheriselanga] swo biha hi swo biha.” (Varhoma 12:17) Hi xikombiso, loko Mufarisi wo karhi, ku nga swirho swa mpambukwa wa Vayuda leswi a swi kaneta Yesu, a n’wi vutise swivutiso leswi humaka embilwini, u n’wi hlamule swona hi mbilu yo basa. (Yohane 3:1-21) U kale a lalela ni Vafarisi, ku katsa ni un’wana loyi a swi kombiseke hi ndlela yo karhi leswaku a a nga n’wi rhandzi Yesu. U swi kombise njhani sweswo? Enkarhini wolowo a swi tolovelekile ku hlambisa muendzi milenge; kambe Mufarisi yoloye a nga n’wi hlambisanga Yesu milenge. Xana Yesu swi n’wi khunguvanyisile sweswo? Doo! Entiyisweni, u tirhise nkarhi wolowo ku dyondzisa dyondzo leyinene ya ntwela-vusiwana ni ya ku rivalela.—Luka 7:36-50; 11:37.

Yesu A A Rhandza Vanhu Lava A Va Tekeriwa Ehansi

Xin’wana xa swifaniso swa Yesu leswi dumeke ngopfu i xa Musamariya wa musa, loyi a tirhiseke swilo swakwe leswaku a pfuna Muyuda loyi a biweke a tlhela a tekeriwa swilo swakwe. (Luka 10:30-37) Ha yini xiendlo xolexo xa Musamariya a xi ri lexinene ngopfu? Vayuda ni Vasamariya a va tekelana ehansi. Entiyisweni, rito leri nge “Musamariya” a ku ri rito ro poyila leri a ri tala ku tirhisiwa hi Vayuda—va kale va ri tirhisa ku hlekula Yesu ha rona. (Yohane 8:48) Loko a swi nga ri tano, Yesu a a ta va a nga xi tirhisanga xifaniso lexi fikelelaka mbilu swinene xa ku rhandza munhu-kuloni hi mbilu hinkwayo.

Yesu u seketele leswi a swi vuleke hi swiendlo, a horisa Musamariya loyi a a ri ni nhlokonho. (Luka 17:11-19) Ku engetela kwalaho, u dyondzise Vasamariya van’wana lava tsakeleke rungula ra yena a tlhela a va ni bulo ro leha ni wansati wa Musamariya, ku nga xiendlakalo lexi a xi nga tolovelekanga. (Yohane 4:7-30, 39-42) Ha yini a xi nga tolovelekanga? Varabi va Vayuda lava a va ri ni tihanyi a va nga va vulavurisi vavasati erivaleni—hambiloko vavasati va kona va ri maxaka ya vona—hi nga ha vuli loko va ri Vasamariya!

Xana Xikwembu xi n’wi languta njhani munhu loyi a nga ni xihlawuhlawu kambe a tikarhatelaka ku xi tshika? Bibele yi tlhela yi hi hlamusela mhaka leyi hi ndlela leyi chavelelaka.

Xikwembu Xi Hi Lehisela Mbilu

Hi lembe-xidzana ro sungula, Vayuda vo tala lava veke Vakreste eku sunguleni a va ri ni rivengo leri a ku ri khale ri ri kona ra ku venga vanhu lava nga riki Vayuda, lava vo tala va vona a va va vapfumeri. Xana Yehovha Xikwembu u endle yini hi xiphiqo lexi, lexi a xi tikomba xi ta vanga ku avana evandlheni? U dyondzise vandlha ra Vukreste a ri lehisela mbilu. (Mintirho 15:1-5) Ku lehisa mbilu koloko ku tswale mihandzu leyinene, hikuva hilaha swi boxiweke hakona eku sunguleni ka xihloko lexi, ntlawa lowu “a wu nga languti leswaku munhu u ni xikhundlha xihi emugangeni lowu a humaka eka wona, leswaku i wa rixaka rihi ni leswaku u huma etikweni rihi.” Hikwalaho, “mavandlha a ma ya ma tiyisiwa eripfumelweni ni ku andza hi nhlayo siku rin’wana ni rin’wana.”—Mintirho 16:5.

Hi dyondza yini emhakeni leyi? U nga heli matimba, kambe hambeta u titshega hi Xikwembu lexi va nyikaka hi mbilu yo basa vutlhari ni matimba yo tiyisela lava “[hambetaka va] kombela hi ripfumelo.” (Yakobo 1:5, 6) Xana wa ha n’wi tsundzuka Jennifer, Timothy, John na Olga lava ku vulavuriweke ha vona eka xihloko xo sungula eka nxaxamelo lowu? Loko Jennifer a ya nghena exikolweni xa sekondari, se a a ri Mukreste la wupfeke naswona a a dyondze ku nga vi na mhaka loko a hlekuriwa malunghana ni rixaka ra ka vona niloko va n’wi hleka hikwalaho ka ku koma ka yena. Endzhakunyana ka kwalaho, loko nhwanyana un’wana a sungule ku hlekuriwa hi vadyondzi-kulobye, Jennifer u n’wi vulavulerile a tlhela a n’wi chavelela.

I yini lexi pfuneke Timothy leswaku a tikhoma loko swichudeni-kulobye swi n’wi hlekula malunghana ni rixaka ra ka vona? U ri: “A ndzi karhateka hi xisandzu lexi ndzi nga ta xi tisa evitweni ra Yehovha Xikwembu. Nakambe a ndzi tshamela ku tsundzuka leswaku hi fanele hi ‘hambeta [hi] hlula swo biha hi leswinene’ naswona hi nga pfumeli ku hluriwa hi leswo biha.”—Varhoma 12:21.

John na yena u tshike ku venga mudyondzi-kulobye wa Muhausa. U ri: “Loko ndzi ri emalembeni ya kondlo-a-ndzi-dyi, ndzi hlangane ni swichudeni swin’wana swa Vahausa leswi veke vanghana va mina. Ndzi tirhe ni xin’wana xa swichudeni swoleswo eka ntirho lowu a hi nyikiwe wona leswaku hi wu endla swin’we, hi tirhisane kahle. Sweswi ndzi ringeta ku teka vanhu va ri vanhu, ematshan’weni yo languta leswaku i va rixaka rihi.”

Olga ni murhumiwa loyi a a chumayela na yena a va vanga ni rhumbyana loko va xanisiwa hi vakaneti lava nga ni rivengo, kambe va ve ni xivindzi va tiyiseka leswaku vanhu van’wana va ta amukela rungula ra vona ra le Bibeleni. Vo tala va ri amukerile. Olga u ri: “Endzhaku ka malembe ya 50, wanuna un’wana u tile eka mina a fika a ndzi nyika xinkwamana xo saseka. Endzeni ka xona a xi ri ni swiribyana leswi a swi kovotliwe timfanelo ta Vukreste to tanihi vunene, musa, rirhandzu ni ku rhula. U ndzi byele leswaku a a ri un’wana wa vafana lava va ndzi hoxeteleke hi maribye naswona sweswi se a a ri Mukreste. Endzhaku ka sweswo yena ni nsati wa yena va ndzi nyike swiluva swo tala swo basa ku tlhandlekela eka xinkwamana lexi nga ni swiribyana lexi a va ndzi nyike xona.”

Loko Xihlawuhlawu Xi Ta Va Xi Nga Ha Ri Kona!

Ku nga ri khale xihlawuhlawu xi ta herisiwa. Njhani? Phela, misava yi ta va yi fumiwa hi Yesu Kreste, ku nga Mufumi la kombiseke leswaku a “nge avanyisi hi ku ya hi leswi a swi vonaka ematihlweni ya yena.” (Esaya 11:1-5) Ku tlula kwalaho, vanhu lava nga ta va va fumiwa hi Yesu laha misaveni hi nkarhi wolowo va ta va ni langutelo leri fanaka ni ra yena, hikuva hinkwavo va ta va va dyondzisiwe hi yena ni Tata wa yena, Yehovha Xikwembu.—Esaya 11:9.

Ni sweswi vanhu va le ku dyondzisiweni hi Xikwembu na hi Yesu Kreste, leswi nga ta endla leswaku vanhu va Xikwembu va lunghekela ku ya hanya emisaveni leyintshwa. Na wena u nga vuyeriwa eka nongonoko wolowo wa dyondzo ya mahala hi ku va ni dyondzo ya wena ya Bibele.a Ina, Xikwembu a xi yi hi nghohe; xi lava leswaku vanhu va mixaka hinkwayo “va ponisiwa naswona va fikelela vutivi lebyi kongomeke bya ntiyiso.”—1 Timotiya 2:3, 4.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 8]

Ku nga ri khale xihlawuhlawu a xi nge he karhati vanhu

[Bokisi/Xifaniso lexi nga eka tluka 8, 9]

MILAWU YA XIKWEMBU YO HANYA HA YONA

◼ “Mi nga tlheriseli swo biha hi swo biha hambi eka mani. . . . [Hambetani mi] hlula swo biha hi leswinene.” (Varhoma 12:17-21) Xana hi dyondza yini eka tindzimana leti? Loko van’wana va ku khoma hi ndlela yo biha tikarhatele ku va khoma hi ndlela leyinene. Yesu Kreste u te: “Va ndzi vengile ku nga ri na xivangelo.” Kambe, yena a nga va vengangi.—Yohane 15:25.

◼ “Hi nga tshuki hi tikurisa, . . . hi va ni mona eka van’wana.” (Vagalatiya 5:26) Mavondzo ni ku tikukumuxa swi nga endla leswaku hi nga ha yi tekeli enhlokweni milawu ya Xikwembu naswona swi nga tsanisa ni vuxaka bya hina na xona, leswi hakanyingi swi vangaka rivengo ni xihlawuhlawu.—Marka 7:20-23.

◼ “Hikokwalaho, swilo hinkwaswo, leswi mi lavaka vanhu va swi endla eka n’wina, na n’wina mi fanele mi swi endla eka vona.” (Matewu 7:12) Tivutise, ‘Xana ndzi lava ku khomiwa njhani?’ Khoma vanhu van’wana hi ndlela yoleyo, ku nga khathariseki leswaku va ni malembe mangani, i va rixaka rihi, va vulavula ririmi rihi kumbe i va ndhavuko wihi.

◼ “Amukelanani, tanihi leswi Kreste na yena a hi amukeleke.” (Varhoma 15:7) Xana u ringeta ku va tiva kahle vanhu va tinxaka ni va mindhavuko yin’wana, ngopfu-ngopfu loko va ri vagandzeri-kuloni?—2 Vakorinto 6:11.

◼ “Loko tatana na manana vo ndzi tshika, Yehovha u ta ndzi teka.” (Pisalema 27:10) Ku nga khathariseki leswaku vanhu van’wana va ku khoma njhani, Xikwembu xi nge pfuki xi ku fularherile loko u tshama u tshembekile eka xona.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 7]

Musamariya la nga ni tintswalo u pfuna Muyuda la hlaseriweke a tekeriwa swilo swa yena