Vantshwa Va Vutisa
Ndzi Nga Ri Tiyiselela Njhani Gome Ra Ku Feriwa Hi Mutswari?
“Loko Manana a fa, ndzi titwe onge ndzi lahlekile naswona a ndzi nga pfuni nchumu. Hi yena loyi a a endla leswaku ndyangu wa ka hina wu va ni vun’we.”—Karyn.a
A SWI kanakanisi leswaku ku feriwa hi mutswari i nchumu wun’wana wo vava swinene evuton’wini. U fanele u tiyiselela ku vava loku vangiweke hi ku feriwa koloko naswona vumundzuku bya wena a byi nge he vi hi ndlela leyi a wu anakanya leswaku byi ta va ha yona.
Kumbexana a wu ri na ntshembo wa leswaku mana wa wena kumbe tata wa wena la rhandzekaka u ta va a ri kona a tsaka na wena loko u kuma papila ra wena ro chayela kumbe loko u heta xikolo kumbe hi siku ra wena ra mucato. Kambe sweswi, ku feriwa hi mutswari swi endle leswaku makungu wolawo ma onhaka lerova u sala u hlunamile, u pfilunganyekile hambi ku ri ku kariha. U nga ri tiyiselela njhani gome lerikulu leri vangiwaka hi ku feriwa hi mutswari?
‘Xana Ndlela Leyi Ndzi Titwaka Ha Yona Yi Tolovelekile?’
Loko u sungula ku swi amukela leswaku manana kumbe tata wa wena u file, u nga ha boheka ku lwisana ni ku karhateka loku u nga si tshamaka u va na kona. Brian, loyi a a ri ni malembe ya 13 loko tata wa yena a dlayiwa hi vuvabyi bya mbilu u ri: “Hi vusiku lebyi hi tivisiweke ha byona, hi lo rila hi tlhela hi khongotelana ntsena.” Natalie, loyi a a ri ni malembe ya khume loko tata wa yena a dlayiwa hi vuvabyi bya khensa, u ri: “A ndzi pfilunganyekile lerova a ndzi nga twi ku vava.”
Loko vanhu va feriwile va titwa hi tindlela leti hambaneke. Hakunene, Bibele yi vula leswaku “un’wana ni un’wana” u ni “khombo rakwe ni ku vaviseka kakwe.” (2 Tikronika 6:29) Loko wa ha anakanya hi marito wolawo, ehleketa hi ndlela leyi rifu ra mutswari wa wena ri ku khumbeke ha yona. Laha hansi, hlamusela (1) ndlela leyi u titweke ha yona loko u byeriwa leswaku mutswari un’wana wa wena u file ni (2) ndlela leyi u titwaka ha yona sweswi.b
(1) ․․․․․
(2) ․․․․․
Kumbexana tinhlamulo ta wena ti kombisa leswaku gome leri a wu ri na rona ra hunguteka hi ndlela yo karhi. Leswi swi tolovelekile. Sweswo a swi vuli leswaku se u n’wi rivele mutswari wa wena. Kasi hi hala tlhelo, u nga ha kuma leswaku gome leri a a wu ri na rona a ri si hela kumbe se ri nyanyile. Kumbexana gome ra wena ri tinyika matimba ivi ri hunguteka ri tlhela ri nyanya swinene hi minkarhi leyi u nga yi langutelangiki. Leswi na swona swi tolovelekile—hambiloko swo humelela endzhaku ka malembe yo hlayanyana mutswari wa wena a file. Xivutiso lexi tlakukaka hi lexi nge, U nga ri tiyiselela njhani gome ra ku feriwa ku nga khathariseki leswaku ri pfa ri tinyika matimba swinene kumbe se ri hungutekile?
Tindlela To Tiyiselela Gome
U nga chavi ku rila! Ku rila swi pfuna munhu leswaku a hunguta gome! Hambiswiritano, u nga ha titwa ku fana na Alicia, loyi a a ri ni malembe ya 19 loko mana wa yena a fa. U ri: “A ndzi ehleketa leswaku loko vanhu va ndzi vona ndzi rila swinene, swi nga ha vonaka onge a ndzi na ripfumelo.” Kambe anakanya hi mhaka leyi: Yesu Kreste a a ri munhu la hetisekeke loyi a a ri ni ripfumelo lerikulu eka Xikwembu. Kambe u ‘humese mihloti’ loko ku fe munghana wa yena la rhandzekaka Lazaro. (Yohane 11:35) Hikwalaho u nga chavi ku rila. A swi vuli swona leswaku a wu na ripfumelo! Alicia u ri: “Eku heteleleni, ndzi ririle swinene. A ndzi rila siku ni siku.”c
Vulavula ni van’wana loko u titwa nandzu hileswi u feriweke. Karyn loyi a a ri ni malembe ya 13 loko mana wa yena a fa u ri: “Siku ni siku a ndzi ya ekamareni ra manana ndzi fika ndzi n’wi ntswontswa ivi ndzi n’wi byela leswaku a etlela kahle. Kambe siku rin’wana a ndzi swi endlanga sweswo. Hi mixo lowu tlhandlameke, Manana u file. Hambileswi ndzi swi tivaka leswaku a ndzi fanelanga ndzi titwa nandzu hikwalaho ka leswi a feke, kambe ndzi titwa nandzu hileswi ndzi nga yangiki ndzi ya n’wi vona hi xa tolo xa kona nivusiku ni hikwalaho ka swiendlakalo swin’wana leswi endlekeke hi xa mundzuku xa kona nimixo. Tatana a a teke riendzo a fambe hi ntirho naswona a a lava leswaku mina na sesi wa mina hi tshamela ku ya kamba Manana. Kambe hi hlwele ku pfuka. Loko ndzi ya ekamareni ra Manana a a nga ha hefemuli. Ndzi tisorile swinene hikuva a a ha hanya loko Tatana a famba!”
Kumbexana na wena u tivona nandzu ku fana na Karyn hikwalaho ka swilo leswi u nga swi endlangiki. U nga ha tlhela u tirhwexa nandzu lowukulu hi ku ehleketa leswaku mutswari wa wena a a ta va a nga fanga loko a wu lo endla nchumu wo karhi. ‘Loko a ndzi khutaze Tatana ku ya eka dokodela.’ ‘Loko a ndzi lo hatla ndzi ya kamba Manana.’ Loko u karhatiwa hi mianakanyo yo tano, tsundzuka leswi: Swi tolovelekile ku tivona nandzu hi swilo leswi u navelaka onge loko a wu lo swi endla hi ndlela yin’wana a ku ta va ni vuyelo lebyinene. Ntiyiso wa mhaka hileswaku, a wu ta va u endle swilo hi ndlela yin’wana loko a wu swi tivile leswaku ku ta endleka yini. Kambe a wu nga swi tivi. Hikwalaho, a wu fanelanga u tivona nandzu. A hi wena u vangeke rifu ra mutswari wa wena!d
Hlamusela ndlela leyi u titwaka ha yona. Swivuriso 12:25 yi ri: “Marito lamanene ma ta ku tsakisa.” (Today’s English Version) Loko u nga vulavuli hi ndlela leyi u titwaka ha yona swi nga ha endla leswaku swi ku tikela ku tiyisela gome leri u nga na rona. Kasi ku vulavula ni munhu loyi u n’wi tshembaka hi ku vava koloko swi nga endla leswaku u chaveleriwa hi “marito lamanene” loko u hlunamile. Hikwalaho, ha yini u nga ringeti xin’wana kumbe swin’wana swa swiringanyeto leswi landzelaka?
Vulavula ni mutswari wa wena loyi a ha hanyaka. Hambileswi lowu wu nga ha vaka nkarhi wo tika eka manana kumbe tatana la ha hanyaka, a swi kanakanisi leswaku u ta lava ku ku pfuna. Hikwalaho vulavula ni mutswari wa wena la ha hanyaka malunghana ni ndlela leyi u titwaka ha yona. Handle ko kanakana mabulo wolawo ma ta hunguta gome ra n’wina naswona ma ta endla leswaku mi tolovelana swinene.
Leswaku u sungula bulo ringeta leswi: Tsala swilo swimbirhi kumbe swinharhu leswi a wu ta va u tsakele ku swi tiva hi tatana kumbe mana wa wena loyi a feke, kutani u kombela mutswari wa wena loyi a ha hanyaka leswaku mi vulavula hi xin’wana xa swona.e
․․․․․
Vulavula ni vanghana va wena lavakulu. Bibele yi vula leswaku vanakulobye va ntiyiso va ‘velekiwa loko ku ri ni maxangu.’ (Swivuriso 17:17) Alicia u ri: “Munhu loyi u nga anakanyiki leswaku a nga ku pfuna swi nga ha endleka ku va yena a ku pfunaka. Hikwalaho u nga chavi ku vulavula hi gome ra wena.” I ntiyiso leswaku wena ni munghana wa wena mi nga ha titwa mi nga ntshunxekanga ku vulavula hi mabulo wolawo tanihi leswi mi nga ha vaka mi nga swi tivi leswaku mi ta ku yini. Kambe, hi ku famba ka nkarhi u ta pfuneka loko u vulavula ni van’wana malunghana ni gome ra wena. David loyi a a ri ni malembe ya kaye loko tata wa yena a dlayiwa hi vuvabyi bya mbilu, u ri: “A ndzi nga byeli munhu ndlela leyi a ndzi titwa ha yona. A swi ta va swi ndzi pfunile loko a ndzi byele van’wana ndlela leyi a ndzi titwa ha yona. A swi ta va swi antswise gome ra mina.”
Vulavula ni Xikwembu. A swi kanakanisi leswaku u ta titwa u antswa swinene endzhaku ko ‘chulula mbilu ya wena’ eka Yehovha Xikwembu hi xikhongelo. (Pisalema 62:8) Leri a hi endlelo ro karhi ntsena ro endla leswaku munhu a titwa a antswa. Loko u khongela, u kombela “Xikwembu xa nchavelelo hinkwawo, lexi hi chavelelaka enhlomulweni wa hina hinkwawo.”—2 Vakorinto 1:3, 4.
Ndlela yin’wana leyi Xikwembu xi hi chavelelaka ha yona i ku tirhisa moya wa xona lowo kwetsima. Wu nga ku nyika “matimba lama tlulaka lama tolovelekeke,” leswaku u kota ku tiyisela gome ra wena. (2 Vakorinto 4:7) Xikwembu xi tlhela xi hi nyika “nchavelelo lowu humaka eMatsalweni.” (Varhoma 15:4) Hikwalaho kombela moya wa Xikwembu, kutani u tinyika nkarhi wa ku hlaya xikhutazo lexi kumekaka eRitweni ra xona, ku nga Bibele. (2 Vatesalonika 2:16, 17) Ha yini u nga tshami u ri ni nxaxamelo wa matsalwa lama ku chavelelaka?f
Xana Gome Ra Ku Feriwa Ri Ta Kala Ri Hela?
Gome leri munhu a vaka na rona hikwalaho ka leswi a feriweke ri teka nkarhi ku hela. Brianne loyi mana wa yena a feke loko a ri ni malembe 16 u ri: “Gome a hi nchumu lowu u nga tihlawulelaka leswaku u lava wu hela rini. Masiku yo tala ndzi rila ndzi kala ndzi khomiwa hi vurhongo. Minkarhi yin’wana ndzi ringeta ku ka ndzi nga anakanyisisi hi rifu ra manana, kambe ndzi anakanya hi switshembiso leswi Yehovha a ndzi tshembisaka swona leswi ndzi nga ta tiphina ha swona swin’we na Manana eParadeyisini.”
Bibele ya hi tiyisekisa leswaku eParadeyisini leyi Brianne a vulavulaka ha yona, “rifu a ri nge he vi kona, hambi ku ri ku kolola, ni xirilo ni xitlhavi a swi nge he vi kona.” (Nhlavutelo 21:3, 4) Na wena u nga ha kuma leswaku ku anakanyisisa hi switshembiso swoleswo swi ta ku pfuna leswaku u tiyisela gome ra ku feriwa hi mutswari.
Swihloko swin’wana leswi nge “Vantshwa Va Vutisa” swi kumeka eka Web site leyi nge, www.watchtower.org/ype
[Tinhlamuselo ta le hansi]
a Mavito ma cinciwile exihlokweni lexi.
b Loko swi ku tikela swinene ku hlamula swivutiso leswi sweswi, u nga ha ringeta ku swi hlamula hi nkarhi wun’wana.
c U nga anakanyi leswaku u fanele u rila ku kombisa gome ra wena. Gome ra ku feriwa ri nga ha endla leswaku van’wana va rila kasi van’wana va tlhaveka kunene. Mhaka ya nkoka hi leyi: Loko u twa mihloti yi tenga-tenga, tsundzuka leswaku swi nga ha endleka wolowo wu ri “nkarhi wa ku rila.”—Eklesiasta 3:4.
d Loko u tshamela ku karhatiwa hi mianakanyo yoleyo, byela mutswari wa wena la ha hanyaka kumbe munhu un’wana lonkulu malunghana ni ndlela leyi u titwaka ha yona. Hi ku famba ka nkarhi, u ta swi twisisa leswaku a wu na nandzu.
e Loko u kurisiwe hi mutswari un’we kumbe mutswari lowun’wana a nga tshami na wena hikwalaho ka swivangelo swo karhi, u nga ha vulavula ni munhu un’wana loyi a kuleke la wupfeke.
f Van’wana va chaveleriwe hi matsalwa lama landzelaka: Pisalema 34:18; 102:17; 147:3; Esaya 25:8; Yohane 5:28, 29.
SWIVUTISO SWO ANAKANYISISA HA SWONA
◼ Hi swihi swiringanyeto leswi nga laha xihlokweni lexi leswi u nga ta swi tirhisa? ․․․․․
◼ Laha hansi tsala matsalwa ma nga ri mangani lama nga ta ku chavelela loko gome ra wena ri tinyika matimba. ․․․․․
[Bokisi leri nga eka tluka 11]
A SWI BIHANGA KU RILA . . . NA VONA VA RIRILE!
Abrahama—Genesa 23:2.
Yosefa—Genesa 50:1.
Davhida—2 Samuwele 1:11, 12; 18:33.
Mariya, makwavo wa Lazaro—Yohane 11:32, 33.
Yesu—Yohane 11:35.
Mariya wa Magadala—Yohane 20:11.
[Bokisi/Xifaniso lexi nga eka tluka 12]
TSALA NDLELA LEYI U TITWAKA HA YONA
Ku tsala ehansi ndlela leyi u titwaka ha yona hi mutswari la feke swi nga ku pfuna swinene loko u ri ni gome ra ku feriwa. Swi tele leswi u nga tsalaka ha swona. Hileswi swiringanyeto swi nga ri swingani laha hansi.
◼ Xaxameta swilo swin’wana leswi tsakisaka leswi ku endlaka u tsundzuka mutswari wa wena.
◼ Tsala swilo leswi u navelaka onge loko a wu swi byele mutswari wa wena loko a a ha hanya.
◼ Tianakanye u ri ni ndzisana leyi tivonaka nandzu swinene hi rifu ra mutswari wa wena. Tsala leswi a wu ta swi vula leswaku u yi chavelela. Leswi swi nga pfuna na wena leswaku u kota ku lawula ku titwa nandzu hileswi u feriweke.
[Bokisi leri nga eka tluka 13]
XITSUNDZUXO EKA MUTSWARI LOYI A HA HANYAKA
Ku feriwa hi nkataku i nchumu lowu vavaka swinene. Kambe n’wana wa wena la nga le malembeni ya kondlo-a-ndzi-dyi na yena u lava mpfuno wa wena. Xana u nga n’wi pfuna njhani leswaku a tiyisela gome ra ku feriwa kasi hi hala tlhelo na wena wa titiyisa?
Lwisana ni mhaka ya ku lava ku fela endzeni. N’wana wa wena u dyondze swilo swo tala swa nkoka swinene evuton’wini hi ku languta wena. U ta tlhela a dyondza ndlela leyi a nga tiyiselaka ha yona ku feriwa hi mutswari hi ku languta wena. Kutani a wu fanelanga u ehleketa leswaku u fanele u tumbetela n’wana wa wena gome leri u nga na rona hi xikongomelo xo lava ku n’wi komba leswaku u ni xivindzi. Leswi swi nga ha dyondzisa n’wana wa wena leswaku na yena a endla leswi fanaka. Ku hambana ni sweswo, loko u phofula ku vava loku u ku twaka, n’wana wa wena u dyondza leswaku vanhu hakanyingi va tiphofula ematshan’weni yo fela endzeni, nileswaku i nchumu lowu tolovelekeke loko a hlunama, a hela matimba kumbe a hlundzuka.
Khutaza n’wana wa wena ku vulavula hi ndlela leyi a titwaka ha yona. Ematshan’weni yo endla leswaku n’wana wa wena la nga le malembeni ya kondlo-a-ndzi-dyi a titwa a tshikilelekile, n’wi khutaze ku phofula leswi nga le mbilwini ya yena. Loko a tikomba a kanakana, mi nga ha burisana hi xihloko lexi. Nakambe, vulavula hi swilo leswi tsakisaka leswi u swi tsundzukaka hi nkataku la feke. Pfumela leswaku swi ta ku tikela swinene ku tiyisela. Loko n’wana wa wena la nga le malembeni ya kondlo-a-ndzi-dyi a ku twa u ri karhi u phofula ndlela leyi u titwaka ha yona, swi ta endla leswaku na yena a tiphofula.
Tsundzuka leswaku ku ni leswi u nga ta tsandzeka ku swi endla. Swa twisiseka leswaku u lava ku n’wi seketela swinene n’wana wa wena la nga le malembeni ya kondlo-a-ndzi-dyi enkarhini lowu wo tika. Kambe tsundzuka, na wena u khumbeke swinene hi ku feriwa hi nkataku loyi u n’wi rhandzaka. Kutani nkarhi wun’wana matimba ya wena ma nga ha hela hi ndlela yo karhi. (Swivuriso 24:10) Hikwalaho, swi nga ha lava leswaku u kombela mpfuno eka swirho swin’wana swa ndyangu leswi kuleke ni le ka vanghana lava wupfeke. Ku kombela mpfuno eka van’wana swi kombisa leswaku u wupfile. Swivuriso 11:2 yi ri: “Vutlhari byi ni lava va titsongahataka.”
U nga kuma nseketelo lowunene ngopfu eka Yehovha Xikwembu, la tshembisaka vagandzeri va yena a ku: “Mina, Yehovha Xikwembu xa wena, ndzi khoma voko ra wena ra xinene, yena Loyi a ku byelaka a ku, ‘U nga chavi. Mina ndzi ta ku pfuna.’”—Esaya 41:13.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 11]
Gome ra ku feriwa ri nga tinyika matimba minkarhi yin’wana u nga swi langutelanga