I Nyeleti Ya Muxaka Muni Leyi Kongomiseke “Vavanuna Vo Tlhariha” Eka Yesu?

Switori leswi dumeke swa Khisimusi swi hlamusela nyeleti yoleyo tanihi xikombiso lexinene lexi humaka etilweni. Xana a yi huma kona hakunene?

◼ Matewu, mutsari un’wana wa Bibele, u vike leswaku “vavanuna vo tlhariha” va vone nyeleti leyi nga tolovelekangiki ku suka eVuxeni, leyi heteleleke yi va yisa laha n’wana lontsongo Yesu a a ri kona. (Matewu 2:1-12, King James Version) Switori leswi dumeke swa Khisimusi swi hlamusela nyeleti yoleyo tanihi xikombiso lexinene lexi humaka etilweni. Buku yin’wana ya tinhlamuselo yi vula leswaku nyeleti yoleyo i xiphemu xa “lunghiselelo ro sungula leri Xikwembu . . . xi ri tirhiseke ku fundzha Yesu loyi a a ha ri ricece ni leri xi ri tirhiseke ku kombisa leswaku Yesu i N’wana wa xona la rhandzekaka.” Hambi tinsimu leti yimbeleriwaka hi Khisimusi ti dzunisa nyeleti yoleyo. Nyeleti leyi a ku ri yini?

Vanhu van’wana va ringanyeta leswaku nyeleti leyi a ku ri xivumbeko xin’wana xa le mpfhukeni. Kasi swidyondzeki swo hlayanyana swi vula leswaku a ku ri tipulanete timbirhi leti humeleleke hi nkarhi wun’we. Hambiswiritano, The New Bible Dictionary yi vula leswaku “a ku nga ta vuriwa leswaku xivumbeko xexo i ‘nyeleti.’” Tipulanete to tala leti hundzaka ekusuhi na kusuhi a ti ta vonaka ti ri timboni timbirhi leti tiyimeleke toxe ematshan’weni yo vonaka ti ri nyeleti yin’we. Vanhu van’wana va vule leswaku i xivumbeko xin’wana xa le mpfhukeni xo fana ni nyeleti leyi bulukaka kumbe nchumu lowu hatimaka lowu nga ni ncila. Hambiswiritano, ku hava ni xin’we xa swivumbeko leswi lexi a xi ta kota ku famba empfhukeni hi ndlela yo karhi lerova xi kongomisa vanhu edorobeni ro karhi ivi xi fika xi yima ehenhla ka yindlu yo karhi.

Xana ku humelela ka nyeleti leyi a ku ri xiendlakalo xa ntumbuluko kumbe i Xikwembu lexi endleke leswaku yi humelela? Xiya tinhla leti: “Vavanuna vo tlhariha” a va nga ri vanhu lava namuntlha hi nga va vulaka swidyondzeki; naswona a va nga ri tihosi. Hilaha Tibibele ta Xinghezi ta manguva lawa ti vulaka hakona, vavanuna lava a va ri “vangoma va swilo swa le mpfhukeni.” A va endla nchumu lowu Matsalwa yo Kwetsima ma vulaka leswaku wu hoxile. (Deteronoma 18:10-12) Tsundzuka leswaku vangoma lava va swilo swa le mpfhukeni hi vona ntsena lava ku vuriwaka leswaku va “vone” nyeleti yoleyo. Loko nyeleti yoleyo a ku ri ya xiviri, a yi ta va yi voniwe hi vanhu hinkwavo hilaha rivoni leri tsayitelaka leri vekiwaka ehenhla ka swihondzo ni tintshava ri vonakaka hakona. Kambe hambi ku ri Hosi Heroda u boheke ku va vutisa leswaku a kumisisa ndlela leyi a yi languteka ha yona. Nyeleti leyi yi rhange yi kongomisa vangoma va swilo swa le mpfhukeni eYerusalema eka Heroda, loyi a a ri mudlayi tlhelo nala wa Mesiya wa nkarhi lowu taka. A a lava ku dlaya Yesu loyi a ha ri ricece. Endzhaku ka sweswo, nyeleti yoleyo yi jikile yi va kongomisa edzongeni wa Betlehema laha Yesu a a ri kona, xisweswo yi veka vutomi bya Yesu ekhombyeni.

Tinhla leti ti nyikela vumbhoni bya leswaku nyeleti leyi a yi huma eka munhu wo homboloka, naswona a swi kanakanisi leswaku munhu yoloye i Sathana Diyavulosi. Bibele yi vula leswaku u tirhisa “mahlori ya mavunwa ni swihlamariso.” (2 Vatesalonika 2:9) Kutani a swi fanelanga swi va hlamarisa Vakreste va ntiyiso leswi Sathana a endleke leswaku nchumu lowu fanaka ni nyeleti wu voniwa hi vangoma va swilo swa le mpfhukeni ntsena nileswaku u wu kongomise leswaku wu va yisa laha N’wana wa Xikwembu loyi a a lava ku n’wi lovisa a a ri kona. I ntiyiso leswaku ku hava munhu loyi a nga tlharihelaka Yehovha Xikwembu. Kutani a swi hi hlamarisi leswi kungu ra Diyavulosi ro dlaya Yesu nkarhi wu nga si fika ri nga humelelangiki.

Hambiswiritano, lexi tsakisaka hileswaku Xikwembu xi tivise vanhu hi ta ku velekiwa ka Yesu hi ku tirhisa singita. Hi vusiku lebyi Yesu a velekiweke ha byona, ntsumi yi humelele eka ntlawa wa varisi kutani yi va byela hi ta ku velekiwa ka “Muponisi.” Ntsumi yoleyo yi tlhele yi kongomisa varisi volavo leswaku va ya vona Yesu. Kutani ku humelele tintsumi to tala ivi ti dzunisa Xikwembu. (Luka 2:8-14) Xikwembu xi tirhise tintsumi toleto leswaku xi tivisa vanhu hi ta ku velekiwa ka Yesu ku nga ri nyeleti.