Vantshwa Va Vutisa

Ndzi Nga Vulavula Njhani Ni Vatswari Va Mina?

“Ndzi kanye mbilu ndzi byela vatswari va mina ndlela leyi ndzi titwaka ha yona, kambe a swi pfunanga nchumu hikuva a va kalanga va lava ku ndzi yingisa. Swi ndzi tikerile ku tlhela ndzi kuma xivindzi xo tiphofula.”—Rosa.a

LOKO wa ha ri ntsongo, a swi kanakanisi leswaku vatswari va wena a ku ri vona vo sungula lava a wu ya eka vona leswaku va ku nyika switsundzuxo. A wu va byela swilo hinkwaswo. A wu va phofulela hinkwaswo leswi nga embilwini ya wena naswona a wu kholwa leswaku switsundzuxo swa vona swi ta ku pfuna.

Kambe sweswi u nga ha ehleketa onge vatswari va wena a va ha ku twisisi. Nhwanyana un’wana la vuriwaka Edie u ri: “Siku rin’wana loko hi ri eku laleleni ndzi sungule ku rila kutani ndzi phofulela vatswari va mina ta le mbilwini. Va ndzi yingisile kambe a swi tikomba onge a va ndzi twisisi.” Xana vuyelo byi ve byihi? “Ndzi ye ekamareni ra mina kutani ndzi rila swinene!”

Kambe minkarhi yin’wana u nga ha vona swi antswa ku va u nga va byeli nchumu vatswari va wena. Jaha rin’wana leri vuriwaka Christopher ri ri: “Ndzi vulavula ni vatswari va mina hi timhaka to tala. Kambe minkarhi yin’wana a ndzi swi lavi ku va byela swilo hinkwaswo leswi ndzi swi ehleketaka.”

Xana swi hoxile ku fihlela vatswari va wena timhaka tin’wana? A swi hoxanga, ntsena loko u nga va kanganyisi. (Swivuriso 3:32) Nilokoswiritano, ku nga khathariseki leswaku vatswari va wena va tikomba va nga ku twisisi kumbe wena wa kanakana ku va phofulela ta le mbilwini, ntiyiso wa mhaka hi lowu: U fanele u vulavula ni vatswari va wena naswona u fanele u va byela timhaka hi wexe.

Hambeta U Vulavula Na Vona!

Hi tindlela to karhi, ku burisana ni vatswari va wena swi fana ni ku chayela movha. Loko u kuma leswaku gondzo leri u fambaka ha rona ri pfariwile, a wu lan’wi; kambe u lava gondzo rin’wana ro antswa. Xiya swikombiso swin’wana.

Xihinga #1: U lava ku vulavula, kambe swi tikomba onge vatswari va wena a va le ku ku yingiseni. Nhwanyana un’wana la vuriwaka Leah u ri: “Swa ndzi tikela ku vulavula na tatana. Minkarhi yin’wana ndzi ta vulavula na yena kutani a ku, ‘Ndzi khomele, xana a wu vulavula na mina?’”

XIVUTISO: Xana Leah u ta endla yini loko hakunene a ri ni xiphiqo lexi a lavaka ku vulavula ha xona? A nga ha hlawula eka magoza manharhu lama landzelaka.

Goza A Goza B Goza C

Hi rihi goza leri u ehleketaka leswaku Leah u fanele a ri teka? ․․․․․

A hi kambisiseni goza ha rin’we ku vona leswaku ri nga ha va ni vuyelo byihi. Tata wa Leah u ehleketa hi mhaka yo karhi naswona a nga swi xiyi leswaku Leah u karhatekile. Hikwalaho, loko Leah o hlawula Goza A, tata wakwe a nga ha tshuka a nga swi twisisi leswaku ha yini n’wana wakwe a bokoloka loko a vulavula na yena. Goza leri ri nga ha endla leswaku tata wa Leah a nga n’wi yingisi Leah naswona sweswo swi ta kombisa leswaku a nga va xiximi vatswari vakwe. (Vaefesa 6:2) Kutani, a swi kanakanisi leswaku goza rero a ri nge n’wi pfuni hi nchumu.

Hambileswi Goza B ri nga ha vonakaka onge ra olova, kambe a hi vutlhari ku ri teka. Ha yini? Hikuva “makungu ma pfilunganyeka laha ku nga riki na ku kanerisana ka le xihundleni, kambe laha ku nga ni vatsundzuxi vo tala swilo swa humelela.” (Swivuriso 15:22) Leswaku Leah a lulamisa swiphiqo leswi a nga na swona, u fanele a vulavula ni vatswari vakwe naswona vona va fanele va tiva leswaku ku humelela yini evuton’wini byakwe leswaku va ta kota ku n’wi pfuna. Loko a nga vulavuli a nge wu kumi mpfuno nikatsongo.

Hambiswiritano, Goza C, a ri nge endli leswaku Leah a tshika ku vulavula ni vatswari vakwe hikwalaho ka leswi va nga n’wi yingisangiki enkarhini lowu hundzeke. Ematshan’weni ya sweswo, u ringeta ku vulavula na vona hi mhaka yoleyo hi nkarhi wun’wana. Naswona loko Leah a hlawula ku tsalela tata wakwe papila, a nga ha titwa a antswa. Ku tsala papila swi nga ha tlhela swi n’wi pfuna leswaku a hlamusela kahle leswi a lavaka ku swi byela tata wakwe loko a ri karhi a n’wi yingisela. Loko tata wakwe a hlaya papila rero, u ta twa leswi Leah a a ringeta ku n’wi byela swona naswona sweswo swi nga ha n’wi pfuna leswaku a swi twisisa kahle swiphiqo swa n’wana wakwe. Xisweswo, goza C ri pfuna Leah swin’we ni tata wakwe.

Hi wahi magoza man’wana lawa Leah a nga ha ma tekaka? Ringeta ku ehleketa hi goza rin’we kutani u ri tsala laha hansi. Kutani tsala vuyelo lebyi goza rero ri nga ha vaka na byona.

․․․․․

Xihinga #2: Vatswari va wena va lava ku vulavula na wena kambe a wu swi lavi. Nhwanyana un’wana la vuriwaka Sarah u ri: “Ku hava nchumu wo vava ku fana ni ku vutisiwa swivutiso swo tala loko u vuya u tshikilelekile exikolweni. Ndzi lava ku rivalanyana hi ta xikolo, kambe vatswari va mina va sungula ku ndzi vutisa va ku: ‘U dyondze njhani? Xana swi kona swiphiqo leswi u veke na swona?’” A swi kanakanisi leswaku vatswari va Sarah va n’wi vutisa swivutiso sweswo hileswi va khathalaka ha yena. Nilokoswiritano, u ri: “Swa tika ku vulavula hi ta xikolo loko ndzi karhele naswona ndzi tshikilelekile.”

XIVUTISO: I yini leswi Sarah a nga swi endlaka exiyin’weni lexi? Ku fana ni le ka xikombiso xo sungula, na yena a nga ha hlawula eka magoza manharhu lama landzelaka.

Goza A Goza B Goza C

Hi rihi goza leri u ehleketaka leswaku Sarah u fanele a ri teka? ․․․․․

Nakambe a hi kambisiseni goza ha rin’we ku vona leswaku ri nga ha va ni vuyelo byihi.

Loko Sarah a nga si hlawula Goza A, u titwa a tshikilelekile naswona a nga swi lavi ku vulavula. Endzhaku ka loko a hlawule goza rero, u ta tama a titwa a tshikilelekile naswona u ta tlhela a tivona nandzu hileswi a nga va hlamulangiki kahle vatswari vakwe.—Swivuriso 29:11.

Vatswari va Sarah va ta twa ku vava loko a va byela xo mita hi huku kumbe loko a miyela a nga vuli nchumu endzhaku ka sweswo. Va nga ha ehleketa leswaku ku na leswi Sarah a va tumbetelaka swona. Va nga ha n’wi sindzisa leswaku a vulavula, leswi nga ta endla leswaku a hlundzuka swinene. Kutani eku heteleleni goza rero a ri nge n’wi vuyerisi hi nchumu.

Swi le rivaleni leswaku Goza B ra antswa ku tlula Goza A, hikuva Sarah ni vatswari vakwe va ta vulavurisana. Kambe tanihi leswi Sarah ni vatswari vakwe va nga ta bula va tshwukiselane mahlo, a va nge swi koti ku burisana hi ku rhula.

Hambiswiritano, Goza C ri ta endla leswaku Sarah a titwa a antswa hileswi mhaka ya le xikolweni ku nga ta vulavuriwa ha yona hi nkarhi wun’wana. Vatswari vakwe va ta tlangela ku tikarhata kakwe hileswi a vulavuleke na vona, kutani na vona va ta tsaka. Loko ku tirhisiwa goza leri swilo swi nga ha famba kahle hikuva yena ni vatswari vakwe va ta va va tirhisa nawu lowu nga eka Vafilipiya 2:4 lowu nge: “Mi nga veki tihlo etimhakeni ta n’wina ntsena, kambe ni le timhakeni ta van’wana.”

Swihloko swin’wana leswi nge “Vantshwa Va Vutisa” swi kumeka eka Website leyi nge, www.watchtower.org/ype

[Nhlamuselo ya le hansi]

SWIVUTISO SWO ANAKANYISISA HA SWONA

◼ Ku hlawula nkarhi lowunene swi pfuna njhani leswaku vanhu va kota ku vulavurisana kahle?—Swivuriso 25:11.

◼ Ha yini swi ri swa nkoka ku vulavula ni vatswari va wena?—Yobo 12:12.

[Bokisi/Xifaniso lexi nga eka tluka 18]

XANA VATSWARI VA WENA VA SWI TWISISA LESWI U SWI VULAKA?

Xana swa ku tikela ku vulavula ni vatswari va wena? Kumbexana leswi u swi vulaka a hi swona leswi vona va swi twaka.

Loko u ku . . .

“A ndzi swi lavi ku vulavula hi mhaka leyi.”

Vatswari va wena va twa onge u ri . . .

“Ndzi ta phofulela vanghana va mina ta le mbilwini hikuva n’wina a mi va nkoka evuton’wini bya mina lerova ndzi nga mi phofulela.”

Loko u ku . . .

“A mi nge swi twisisi.”

Vatswari va wena va twa onge u ri . . .

“Mi dyuharile naswona mi hundzeriwe hi nkarhi. A mi nge pfuki mi swi twisisile leswi ndzi swi vulaka.”

[Bokisi/Swifaniso leswi nga eka tluka 21]

LESWI TINTANGHA TA WENA TI SWI VULAKA

“Ndzi byele vatswari va mina xiphiqo lexi a ndzi ri na xona exikolweni naswona ndlela leyi va ndzi yingiseke ha yona yi ndzi hlamarise ngopfu. Hikwalaho ka mpfuno wa vona swi ndzi oloverile ku tlhantlha xiphiqo xexo!”—Natalie.

“Ku vulavula ni vatswari va wena swa tika minkarhi yin’wana, kambe loko u kanya mbilu u vulavula na vona, u twa onge u rhuliwe ndzhwalo wo tika swinene.” —Devenye.

[Bokisi leri nga eka tluka 21]

EKA VATSWARI

Leswi u nga mutswari la khathalaka, kumbexana wa tivutisa loko vana va wena swi va tikela ku vulavula na wena. Xiya leswi vantshwa van’wana va swi byeleke vatsari va Xalamuka! malunghana ni leswi swi va endlaka va kanakana ku vulavula ni vatswari va vona. Kutani tivutise swivutiso leswi nga laha hansi naswona u hlaya matsalwa lama kombisiweke.

“Swa ndzi tikela ku vulavula na Tatana hikuva u ni swilo swo tala leswi a faneleke a swi endla entirhweni ni le vandlheni. Swi tikomba onge a wu kona nkarhi lowunene lowu ndzi nga vulavulaka na yena ha wona.”—Andrew.

‘Xana wu kona nchumu lowu ndzi wu endleke handle ko swi xiya, lowu endleke leswaku vana va mina va ehleketa leswaku ndzi khomeke ngopfu lerova a ndzi nge swi koti ku vulavula na vona? Loko swi ri tano, xana ndzi nga endla yini leswaku swi va olovela ku vulavula na mina? Hi wihi nkarhi lowu ndzi nga wu vekaka leswaku ndzi vulavula ni vana va mina nkarhi na nkarhi?’—Deteronoma 6:7.

“Ndzi ye eka manana ndzi ri karhi ndzi rila hikwalaho ka mholovo leyi ndzi veke na yona exikolweni. A ndzi lava leswaku a ndzi chavelela kambe ematshan’weni ya sweswo u lo ndzi holovela. Ku sukela siku rero, a ndza ha n’wi phofulelanga ta le mbilwini.”—Kenji.

‘Xana ndzi angurisa ku yini loko vana va mina va ta eka mina va ri ni xiphiqo? Loko swi ri erivaleni leswaku va dyohile, xana ndza yima kutani ndzi va yingisela hi ntwela-vusiwana ndzi nga si va laya?’—Yakobo 1:19.

“Minkarhi yo tala vatswari va vula leswaku loko ho va byela mhaka yo karhi a va nge hlundzuki, kambe eku heteleleni va hlundzuka. Kutani sweswo swi endla leswaku hi titwa hi kanganyisiwile.”—Rachel.

‘Loko n’wana wa mina a ndzi byela leswi a swi endleke leswi ndzi hlundzukisaka, ndzi nga endla yini leswaku ndzi kota ku tikhoma?’—Swivuriso 10:19.

“Minkarhi yo tala loko ndzi phofulela Manana timhaka ta mina ta xihundla, u byela vanghana vakwe. Sweswi a ndza ha n’wi tshembi.”—Chantelle.

‘Xana ndzi kombisa leswaku ndza n’wi anakanyela n’wana wa mina hi ku ka ndzi nga fambi ndzi byela vanhu timhaka ta xihundla leti a ndzi phofuleleke tona?’—Swivuriso 25:9.

“Ku ni swilo swo tala leswi ndzi lavaka ku bula ni vatswari va mina ha swona, kambe ndzi lava leswaku ku va vona lava sungulaka bulo.”—Courtney.

‘Xana ndzi nga tikarhatela ku sungula bulo ni n’wana wa mina? Hi wihi nkarhi lowunene lowu ndzi nga vulavulaka na yena ha wona?’—Eklesiasta 3:7.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 19]

Loko vatswari va wena va nga ku yingisanga ro sungula a wu fanelanga u lan’wa—u nga lava ndlela yin’wana yo vulavula na vona!