Ndlela Leyi Ripfumelo Ni Rirhandzu Swi Kombisiweke Ha Yona—Hi Nkarhi Wa Ku Tsekatseka Ka Misava eHaiti

Hi Ravumbirhi January 12, 2010, hi 4:53 nimadyambu, Evelyn u twe mpfumawulo lowu fanaka ni wa xihaha-mpfhuka lexikulu kutani misava yi sungula ku ninginika. Endzhakunyana ka sweswo tiphuphu ta khonkhireti ti pandzekile naswona miako yi hohlokile. Loko ku ninginika ku yimanyana, Evelyn u khandziye endhawini leyi tlakukeke leswaku a ta kota ku vona swilo leswi a swi humelela. U twe vanhu va kwalaho va ri karhi va ba nkalanga. Ritshuri ra semendhe ri tale ni ntsindza wa Haiti, ku nga Port-au-prince.

HI TISEKONI ti nga ri tingani, makaya, miako ya hulumendhe, tibangi, swibedlhele ni swikolo swi mbundzumukile. Vanhu va swiyimo swo hambana-hambana lava tlulaka 220 000 va file, kasi van’wana va 300 000 a va vavisekile swinene.

Vanhu vo tala lava poneke va sale va chuhile loko va vona masalela ya makaya ya vona. Hi ku vilela, van’wana va sungule ku handza ni ku susetela switina hi mavoko leswaku va ponisa maxaka ni vaakelani va vona. Gezi ri sungule ku timeka ivi hi ku hatlisa ku va ni munyama, leswi nga endla leswaku lava xilamulela-mhangu va tirha hi mathoci ni makhandlhela.

Edorobeni ra le Jacmel, Ralphendy la nga ni malembe ya 11 a a manyiwe hi muako. Ntlawa wa xilamulela-mhangu wa le dorobeni rero wu hete tiawara to tala wu ri karhi wu ringeta ku n’wi humesa. Ku tsekatsekanyana loku a ku va kona hi ku phindha-phindha ku endle leswaku va tshika matshalatshala lawa a va ma endla hikwalaho ko chava leswaku muako lowu nga le hehla lowu a wu nga tiyanga wu nga ha va wela. Philippe murhumiwa la nga Mbhoni ya Yehovha u ye emahlweni a endla matshalatshala yo n’wi humesa, u te: “A ndzi nge swi koti ku tshika Ralphendy a fela laha.”

Philippe swin’we ni van’wana vanharhu va manyukute va nghena eka muako lowu a wu wile va ri karhi va famba hi ku nyandlamela ni hi vurhon’wana va ya laha Ralphendy a a etlele kona, loyi milenge yakwe a yi manyiwe hi switina swa muako lowu a wu wile. Va hete vusiku hinkwabyo va ri karhi va susa switina. Leswi a ku ri ni ku ninginika katsongo ka misava va twe ku tsekatseka ka xilebe xa muako xi tlhela xi pandzeka. Hi awara ya ntlhanu ni mixo, endzhaku ka tiawara ta 12 ku ve ni ku tsekatseka ka misava, va kote ku humesa Ralphendy.

Lexi vavisaka, a hi matshalatshala hinkwawo lama humeleleke. Edorobeni ra le Léogâne leri eka rona ku veke ni ku tsekatseka lokukulu ka misava, Roger ni n’wana wakwe lonkulu wa jaha, Clid va balekile loko yindlu ya vona yiwa. N’wana wakwe wa jaha lontsongo Clarence u file. Nsati wakwe Clana a ha hanya naswona a a kota ku vulavula hambileswi nhloko yakwe a yi manyiwe hi silini. Roger ni munghana wakwe va tirhe hi matimba leswaku va n’wi humesa. Loko a ha manyiwile u va byele a ku, “Hatlisani! Ndzi hela matimba! Ndzi heleriwa hi moya!” Endzhaku ka tiawara tinharhu, ntlawa wa xilamulela-mhangu wu fikile. Kambe loko va n’wi humesa se a file.

Ravunharhu, January 13, Siku Ra Vumbirhi

Hi xa mundzuku wa kona loko dyambu ri sungula ku huma, a swi olova ku vona ndlela leyi mhangu yi onheke ha yona. Doroba ra Port-au-Prince ri sale ri onhakile swinene. Leswi mahungu lawa ma hangalakeke hi ku hatlisa emisaveni hinkwayo, minhlangano ya mphalalo ni vanhu vo tala emisaveni hinkwayo va tinyikerile leswaku va ya pfuneta. Vatirhi va ku tirhandzela va le rhavini ra Timbhoni ta Yehovha le Riphabliki ra Dominican, laha swi tekaka kwalomu ka 300 wa tikhilomitara ku ya kona hi movha na vona va twe ku tsekatsekanyana ka misava. Loko va twa leswaku ku tsekatseka loku ka misava ku sungule ePort-au-Prince laha ku tshamaka vanhu va kwalomu ka kaye wa timiliyoni, ku nga doroba ra vunharhu leri nga ni vanhu vo tala eHaiti, Timbhoni ta le Dominican xikan’we-kanwe ti sungule ku endla malunghiselelo yo ya phalala.

Se a swi endla kwalomu ka 150 wa malembe tiko ra Haiti ri nga si tlhela ri humeleriwa hi mhangu ya ku tsekatseka ka misava. Vanhu va le Haiti se a va nga ha yi aki miako yo tiya leyi a yi nga ta wa hi ku olova loko ku tshuka ku va ni ku tsekatseka ka misava, ematshan’weni ya sweswo a va aka miako leyi a yi nga ta wa hi ku olova hi nkarhi wa swidzedze ni tindhambi. Hikwalaho, makhumbi yo tala a ma endliwe hi khonkhireti naswona malwangu ya kona lawa a ma endliwe hi khonkhireti yo tiya swinene a ma ta wa loko ko tshuka ku va ni ku tsekatseka ka misava ka mpimo wa 7,0. Hambiswiritano, rhavi ra Timbhoni ta Yehovha ra le Haiti leri hetiweke ku akiwa hi 1987, a ri akiwe hi ndlela ya xiyimo xa le henhla swinene lerova a ri nga ta wa hambiloko ko tshuka ku va ni ku tsekatseka ka misava. Hambileswi, a ri ri ekusuhi ni le vuxeni bya Port-au-Prince, a ri khumbiwanga nikatsongo hi mhangu yoleyo.

Hi ku hatlisa, rhavi ra le Haiti ri hundzuke ntsindza wa mphalalo. Leswi rinqingho ro fonela ematikweni mambe ni e-mail a swi nga ha tirhi, vatirhi va kwalaho a va chayela kambirhi va ya endzilakaneni wa Riphabliki ra Dominican va yisa swiviko. Hambiswiritano, eka madzana ya vanhu lava weriweke hi mhangu, lava vo tala va vona a va vavisekile swinene va yisiwe erhavini ra le Haiti. Van’wana vo tala va yisiwe eswibedlhele swi nga ri swingani leswi a swa ha tirha swa le ndhawini yoleyo leswaku va ta kuma mpfuno hi ku hatlisa.

Swibedlhele hinkwaswo a swi tele hi vanhu lava weriweke hi mhangu—va ri karhi va huma ngati ni ku kalakala. Un’wana loyi a a ri exikarhi ka vona a ku ri Marla, loyi a a weriwe hi muako ku ringana tiawara ta nhungu. A a nga swi koti hambi ku ri ku tshukatshukisa milenge. Vaakelani vakwe va n’wi humesile va tlhela va n’wi yisa exibedlhele. Mbhoni leyi vuriwaka Evan, leyi nga dokodela leyi humaka eRiphabliki ra Dominican, yi fambe yi n’wi lava hambileswi a yo tiva vito rakwe ntsena.

Se a ku hundze tiawara ta 24 ku sukela loko ku tsekatseka ka misava ku endlekile naswona se a ri sungule ku pela nakambe. Evan u fambe a ri karhi a huwelela vito ra Marla, a ri karhi a tlula-tlula mintsumbu ya vanhu lava a va ri exibedlhele. Eku heteleleni u twe munhu un’wana a hlamula a ku, “Hi mina loyi!” Marla u n’wi langute a ri karhi a n’wayitela hi ntsako. Hi ku hlamala, Evan u n’wi vutise a ku, “Ha yini u n’wayitela?” U hlamule a ku, “Hikuva sweswi ndzi ni makwerhu wa mina wa moya.” Evan u tsandzeke ku tikhoma ivi a rila.

Ravumune, January 14, Siku Ra Vunharhu

Yindlu-kulu ya misava hinkwayo ya Timbhoni ta Yehovha leyi nga eUnited States—swin’we ni rhavi ra le Canada, Riphabliki ra Dominican, Furwa, Jarimani, Guadeloupe, Martinique, ni le tindhawini tin’wana—ma langutele matshalatshala yo hlela mphalalo hi nhundzu, vutleketli, mbulavurisano, swakudya ni vatirhi. Madokodela hinkwawo lama ringanaka 78 lama nga ni vuswikoti ya Timbhoni ta Yehovha ma tile ma ta pfuneta swin’we ni vatirhi vo tala vo tirhandzela. Hi 2:30 hi matakuxa, lori yo sungula ya mphalalo yi suke erhavini ra Dominican yi kongoma eHaiti, yi rhwale kwalomu ka tikhilogiramu ta 6 800 ta swakudya, mati, mirhi ni nhundzu yin’wana.

Loko nhundzu yoleyo yi fika hi mixo wa siku rero, vatirhi va le rhavini va sungule ku hlela ndlela leyi nhundzu yoleyo yi nga ta phakeriwa ha yona. Ku sivela leswaku makhamba ma nga yivi swakudya kutani ma swi xavisa, vatirhi va mphalalo va hlele nhundzu yoleyo. Vatirhi vo tirhandzela va tirhe vusiku ni nhlikanhi va ri karhi va paka swakudya ni swilo swin’wana eka minkwama leyitsongo leswaku ku nyikiwa vanhu. Eka tin’hweti leti landzeleke Timbhoni ta Yehovha ti nyike vanhu nhundzu leyi endlaka kwalomu ka 450 000 wa tikhilogiramu mahala, ku katsa ni swakudya leswi tlulaka mpimo wa 400 000.

Ravuntlhanu, January 15, Siku Ra Vumune

Nindzhenga eHaiti ku fike Timbhoni ta 19 leti nga madokodela, vaongori ni madokodela man’wana lama nga ni ntokoto lama humaka eRiphabliki ra Dominican ni le Guadeloupe. Hi ku hatlisa ma simeke tliliniki leyi a ma ta pfuna vanhu eka yona. Lava tshunguriweke kwalaho a va katsa vanhu lava vavisekeke ni vana lava tshamaka endhawini yo hlayisela vana. Tlhandlakambirhi, Timbhoni teto ti nyike vana volavo swakudya ni minkumba. Étienne mulanguteri wa ndhawu leyi vana va hlayisiwaka kona u te, “Ndza swi tlangela leswi Timbhoni ta Yehovha ti swi endleke. A ndzi tivi leswaku a hi ta va hi endle yini handle ka tona.”

Xinhwanyetana Lexi A Xi Lahlekile Xi Tlhela Xi Kumeka

Loko ku tsekatseka ka misava ku sungula, Islande xinhwanyatana xa malembe ya nkombo xi langute kaya ra ka vona kutani xi vone tintambu ta gezi ti ra karhi ti tsemeka ti humesa mindzilo. Makhumbi lama n’wi weleke ma n’wi tshove nenge ni ku n’wi vavisa swinene. Endzhaku ka loko a humesiwile, tata wakwe Johnny u n’wi yise exibedlhele lexi a xi ri ekusuhi ni ndzilakana wa Dominican. Loko a fika u hundziseriwe exibedlhele xa ntsindza wolowo ku nga Santo Domingo. Kambe endzhakunyana loko Johnny a fonela exibedlhele, Islande a nga ri kona.

Johnny u lave Islande ku ringana masiku mambirhi kambe a ko fana na kwala. A yisiwe eka xibedlhele xin’wana, laha mutirhi wa ku tirhandzela wa le xibedlhele a n’wi tweke a ri karhi a khongela eka Yehovha. (Pisalema 83:18) Mutirhi yoloye u n’wi vutise a ku, “Xana wa n’wi rhandza Yehovha?” Islande u hlamule a ri karhi a khavaxela mihloti a ku “Ina.” Mutirhi yoloye u n’wi chavelele a ku, “U nga karhateki. Yehovha u ta ku pfuna.”

Johnny u kombele rhavi ra Timbhoni ta Yehovha ra le Rhiphabliki ra Dominican leswaku ri n’wi pfuna ku lava Islande. Mbhoni leyi vuriwaka Melanie u vule leswaku u ta n’wi lava. Loko Melanie a vutise exibedlhele xin’wana, mutirhi wa ku tirhandzela loyi a n’wi tweke a ri karhi a khongela u twe leswaku n’wana yoloye wa laveka kutani a n’wi teka. Eku heteleleni, Islande u hlanganisiwe ni ndyangu wa ka vona.

Vuhandzuri Ni Vutshunguri

Vanhu vo tala lava nga vaviseka va kume vutshunguri byitsongo kambe van’wana va tshunguriwe loko va fika etliliniki leyi a yi ri erhavini ra Timbhoni ra le Haiti, naswona timbanga leti a va ri na tona ti va vangele mavabyi. Hakanyingi a va ta tshunguriwa ntsena hi ku tsemiwa milenge. Endzhakunyana ka mhangu, a ku pfumaleka swilo swa vutshunguri, mimirhi hambi ku ri tiphilisi to sivela switlhavi. Xiyimo xexo a xi twisa ku vava hambi ku ri eka madokodela. Dokodela un’wana u te: “Ku ni swifaniso ni mimpfumawulo leyi ndzi navelaka onge Xikwembu xi nga yi susa emianakanyweni ya mina.”

Eka vhiki leri landzeleke endzhaku ka ku tsekatseka ka misava, madokodela lama nga Timbhoni ya le Yuropa lawa ma nga ni ntokoto ni switirhisiwa leswi a swi kota ku endla vuhandzuri lebyi rharhanganeke, hi ku hatlisa ma sungule ku fika naswona a ma lava tindhawu leti a ma ta tirhela eka tona. Ntlawa wolowo wa madokodela wu endle vuhandzuri eka vanhu lava ringanaka 53 naswona wu tlhele wu tshungula vanhu van’wana va magidi. Wideline, Mbhoni leyi nga na 23 wa malembe yi fike ePort-au-Prince hi Musumbhunuku mhangu yi nga si sungula. Loko yi sungula u vaviseke voko rakwe ra xinene naswona a ri boheka ku tsemiwa exibedlhele xa kwalaho. Endzhakunyana ka sweswo maxaka yakwe ma n’wi teke ma n’wi yisa exibedlhele lexi a xi ri ekusuhi ni laha a va tshama kona ePort-de-Paix, laha swi tekaka tiawara ta nkombo ku ya kona. Tanihi leswi xiyimo xa Wideline a xi nyanyile, vaongori va lan’wile hi ku anakanya leswaku u ta fa.

Leswi ntlawa wa swa vutshunguri wa Timbhoni a wu tiva xiyimo xa Wideline, wu suke ePort-au-Prince leswaku wu ya n’wi tshungula wu tlhela wu vuya na yena leswaku a ta kuma nkhathalelo lowu engetelekeke. Loko swigulana leswin’wana swi vona vamakwerhu vakwe va moya va n’wi endzela swi phokotele mavoko. Hi ku pfuniwa hi ndyangu wa ka vona swin’we ni vandlha ra Timbhoni, Wideline u karhi wa hlakarhela.

ERhiphabliki ra Dominican Timbhoni ta Yehovha ti hirhe makaya leswaku ti ta ma tirhisa tanihi tindhawu to tshungulela eka tona. Makaya wolawo a ma tele hi vatirhi va ku tirhandzela lava nga Timbhoni—madokodela, vaongori, vatshunguri va swa vutiolori ni valanguteri van’wana. A va khathalela swilaveko swa swigulana hi ku tirhandzela loko swi ri karhi swi hlakarhela.

Ku Bula Hi Ripfumelo, Ntshembo Ni Rirhandzu

Eka Tiholo ta Mfumo ta 56 ta Timbhoni ta Yehovha ta le Haiti, i tsevu wa tona ntsena leti onhakeke ngopfu hikwalaho ka mhangu leyi. Timbhoni to tala leti hlaseriweke hi mhangu leyi, a ti tshama etiholweni leti a ti nga onhakanga kumbe etindhawini tin’wana. Tanihi leswi a ku ri mukhuva wa Timbhoni ku hlengeletana swin’we, a ti tshama swin’we onge hiloko ti ri eka yin’wana ya tinhlengeletano leyi a ti va na yona nkarhi na nkarhi.

Jean-Claude mulanguteri wa Timbhoni ta Yehovha ta kwalaho u te, “A hi hambeta hi ya eminhlanganweni ya hina ya Vukreste leyi hi vaka na yona vhiki ni vhiki, leyi a yi hi khutaza hinkwerhu.” Vuyelo byi ve byihi? Wanuna u n’wana u te, “Ndza tsaka ku vona Timbhoni ta Yehovha ti hambeta ti chumayela. Loko a hi nga ti voni a hi ta vula leswaku swiyimo swi nyanyile swinene.”

Timbhoni ti chavelele vanhu. Mbhoni yin’wana yi te, “Kwalomu ka munhu un’wana ni un’wana loyi a hi hlangana na yena a a tshemba leswaku ku tsekatseka ka misava a ku ri nxupulo lowu humaka eka Xikwembu. Hi va tiyisekise hi ku va byela leswaku ku tsekatseka ka misava a ku ri khombo ra ntumbuluko naswona a ri nga vangiwi hi Xikwembu. Hi va kombe Genesa 18:25. Kwalaho Abrahama u swi teka swi nga lulamanga ku va Xikwembu xi herisa vanhu lavanene swin’we ni lavo biha. Hi tlhele hi va komba Luka 21:11. Kwalaho Yesu u profete hi ku tsekatseka lokukulu ka misava loku a ku ta endleka naswona hi va hlamusele leswaku hi ku hatlisa u ta pfuxa varhandziwa va hina lava feke ivi a herisa maxangu hinkwako.”a

Hambiswiritano, swiphiqo swa ha ri kona. Jean-Emmanuel dokodela la nga Mbhoni u te, “Ro sungula ku ve ni tsekatseka ka misava. Sweswi hi fanele hi langutana ni vuyelo bya kona. Ematshan’weni ya ku andza ka mavabyi lama a ma vangiwa hi ku tala ka vanhu, ku pfumaleka ka swihambukelo ni tikampa leti a tipfuta, ku tshikileleka loku a va ri na kona a ku nga heli hambileswi a va nyikiwa mirhi.”

Endzhaku ka mavhiki ma nga ri mangani ku ve ni ku tsekatseka ka misava, Mbhoni yin’wana yi ye etliliniki yi fika yi tivika hi ku pandziwa hi nhloko leyi nga miyeliki ni ku nga etleli naswona xexo a ku ri xi xiphiqo lexi karhataka vavabyi lava taka kwalaho. Muongori la nga Mbhoni u vutisile a ku: “A ku na nchumu lowu ku himeke nhloko? Muvabyi u hlamule a ku: “Doo! Nkatanga loyi hi nga ni malembe ya 17 hi tekanile u file. Kambe sweswo a hi swi languterile hikuva Yesu u vule leswaku a ku ta va ni timhangu to tano.”

Hi ku xiya laha xiphiqo xi nga ha vaka xi sungule kona muongori u te: “Kambe u feriwe hi nkataku. Mhaka leyi ya tika swinene! I swinene ku rila. Yesu u ririle loko munghana wakwe Lazaro a fa.” Hi nkarhi wolowo wanuna loyi a a ri ni gome u sungule ku rila.

Eka Timbhoni leti tlulaka 10 000 ta le ndhawini yoleyo, ku fe 154 ntsena hikwalaho ka mhangu yoleyo. Vanhu lava tlulaka 92 wa tiphesente va le Port-au-Prince ku ringanyetiwa leswaku va loveriwe hi varhandziwa va vona. Leswaku Timbhoni ta Yehovha ti pfuna vanhu lava nga ni gome, ti endzele vanhu volavo hi ku phindha-phindha, ti va nyika nkarhi wo phofula ndlela leyi va titwaka ha yona eka vanhu lava va va tshembeka. Timbhoni leti a ti ri ni gome i khale ti ri karhi ti xi tiva xitshembiso xa Bibele xa ku pfuxiwa ka vafi ni paradeyisi ya laha misaveni, kambe a ti lava ku phofula ndlela leyi ti titwaka ha yona eka Vakreste-kulorhi nileswaku ti ta khutaziwa.

Ku Langutana Ni Nkarhi Wa Sweswi Ni Lowu Taka

Muapostola Pawulo u te: “Sweswi ku sala ripfumelo, ntshembo, rirhandzu, leswi swinharhu; kambe lexikulu eka leswi hinkwaswo i rirhandzu.” (1 Vakorinto 13:13) Timfanelo teto ti susumetele Timbhoni to tala ta le Haiti leswaku ti kota ku tiyiselela swiphiqo swa nkarhi wolowo, ni ku khutaza van’wana leswaku va langutela vumundzuku handle ko chava. Ntshembo wa ntiyiso, vun’we ni rirhandzu hi swona leswi endlaka leswaku mphalalo wu hambeta wu ya emahlweni emisaveni hinkwayo. Petra dokodela la nga Mbhoni loyi a humaka eJarimani la teleke ku pfuna u te, “A ndzi si tshama ndzi ri vona rirhandzu ro fana ni leri. Sweswo swi ndzi endle ndzi rila swinene hikwalaho ka ntsako ku nga ri ku twa ku vava.

Phepha-hunga ra The Wall Street Journal ri vula leswaku ku tsekatseka ka misava loku endlekeke hi 2010 eHaiti “i mhangu leyikulu ya ntumbuluko leyi tiko ni rin’we ri nga si tshamaka ri weriwa ha yona.” Kambe, ku sukela eka mhangu yoleyo, misava yi vone timhangu letikulu ta ntumbuluko ni leti endliwaka hi vanhu. Xana ti ta kala ti hela? Timbhoni ta Yehovha hinkwato swin’we ni ta le Haiti ta tiyiseka leswaku siku ra ta leri Xikwembu xi nga ta hetisisa xitshembiso xa le Bibeleni lexi nge: “Xi ta sula mihloti hinkwayo ematihlweni ya vona, rifu a ri nge he vi kona, hambi ku ri ku kolola, ni xirilo ni xitlhavi a swi nge he vi kona. Swilo swo sungula swi hundzile.”—Nhlavutelo 21:4.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 15]

“A ndzi nge swi koti ku famba ndzi siya Ralphendy leswaku a fela laha”

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 19]

“Ndza tsaka ku vona Timbhoni ta Yehovha ti hambeta ti chumayela”

[Bokisi/Swifaniso leswi nga eka tluka 17]

KU AKELA VANHU LAVA WERIWEKE HI MHANGU TIYINDLU

Ku nga si hela n’hweti endzhaku ka loko ku ve ni ku tsekatseka ka misava, vanjhiniyara va ta vuaki lava nga Timbhoni va sungule ku kambisisa leswaku hi tihi tiyindlu leti poneke leti mindyangu yi nga tlhelelaka eka tona. Vanhu vo tala lava onhakeriweke hi tiyindlu ta vona a va lava tindhawu to tshama eka tona ta nkarhinyana kukondza va akeriwa tiyindlu tin’wana.

John, xirho xin’wana xa vatirhi va le rhavini ra le Haiti xi ri: “Hi ku landzela leswi endliweke hi minhlangano ya mphalalo ya matiko hinkwawo, hi endle miako leyi nga durhiki naswona yi olovaka ku yi hlanganisa, leyi ringanaka ni tiyindlu leti vo tala a va tshama eka tona. Miako leyi a yi ta va sirhelela eka mpfula ni mheho naswona a yi nga ta wa loko ko tshuka ku va ni mheho naswona a yi nga ta va wela loko ko tshuka ku va ni ku tsekatseka kun’wana ka misava.” Vatirhi lava tshamaka eHaiti ni vatirhi va ku tirhandzela lava humaka ematikweni mambe va sungule ku aka tiyindlu ta nkarhinyana.

Vanhu lava a va ri eswitarateni va tsakile loko tilori ti ri karhi ti hundza ti layiche swiphemu swa miako yoleyo. Loko mutirhela-mfumo un’wana wa le Haiti la tirhaka eka ndzawulo ya swibalo a ri karhi a sayina maphepha ya switirhisiwa swo aka ha swona leswi nghenaka etikweni, u te: “Timbhoni ta Yehovha a ku ri tona to sungula ku nghena etikweni leswaku ti ta pfuna vanhu. A to vula ntsena leswaku ta pfunana kambe ta swi endla hakunene.” Endzhaku ka tin’hweti to hlayanyana ku ve ni ku tsekatseka ka misava, Timbhoni se a ti akele vanhu tiyindlu ta 1 500.

[Mepe lowu nga eka tluka 14]

(Leswaku u vona rungula leri hleriweke hi ku helela, vona nkandziyiso wa kona)

HAITI

PORT-AU-PRINCE

Léogâne

Epicenter

Jacmel

DOMINICAN REPUBLIC

[Xifaniso lexi nga eka tluka 16]

Marla

[Xifaniso lexi nga eka tluka 16]

Islande

[Xifaniso lexi nga eka tluka 16]

Wideline

[Xifaniso lexi nga eka tluka 18]

Ntlawa wa Timbhoni ta Yehovha ta le Haiti wu ya chavelela lava weriweke hi mhangu

[Xifaniso lexi nga eka tluka 18]

Dokodela a ri karhi a tshungula jaha etliliniki leyi endliweke hi Timbhoni ta Yehovha