Xidamarheti Xa Xivungu Lexi Vuriwaka Sandcastle
Xana Xi Lo Endliwa?
● Loko madokodela yo endla vuhandzuri ma lava ku hlanganisa marhambu lama tshovekeke, ma tirhisa swipereta, tineleta ni swikurufu, kambe swi tirhisiwa sweswo i swikulu ngopfu lerova a swi nge koteki leswaku swi tirhisiwa eku hlanganiseni ka swirhabyana leswitsongo leswi tshovekeke. Ku ta fikela sweswi, a swa ha va tikela valavisisi ku kuma ndlela yo endla xidamarheti lexi nga kotaka ku hlanganisa swipetlu-petlu swa marhambu leswi nga endhawini leyi tsakamaka ya miri wa munhu. Va kume ntlhantlho hikwalaho ko kambisisa xivungu lexi vuriwaka sandcastle.
Xiya: Xivungu lexi xi vumba xidamarheti xa xona lexi langutekaka onge i rhumbu endzeni ka mati hi ku tirhisa savanyana leri pfanganeke ni swipetlu-petlu swa swiphambati. Xipetlu xin’wana ni xin’wana xi damarhele eka lexin’wana hi xidamarheti lexitsongo lexi humaka eka xifuva xa xivungu lexi. Xidamarheti lexi xi swi tlula ekule swidamarheti leswi endliweke hi vanhu. Xidamarheti lexi xi ni muxaka wo karhi wa tiproteyini to hlawuleka leti loko ti hlanganile ti endlaka leswaku xi kota ku damarhela hi ku hatlisa eka ndhawu leyi tsakamaka! Hakunene swa fanela leswaku Sandcastle yi vuriwa xivungu lexi nga ni vutshila byo vumba. Russell Stewart wa le Yunivhesiti ya le Utah u ri, xitsotswana lexi xi tlhantlhe “swiphiqo leswi rharhanganeke eka ku damarheta.”
Valavisisi va endle swidamarheti swo hambana-hambana hi ku kopela eka xidamarheti xa sandcastle naswona swidamarheti swa vona swi xi tlula ekule xidamarheti xa xivungu lexi. Hikwalaho xidamarheti lexi se xi tirhisiwaka eswibedlhele xi fanele xi va xa ntumbuluko leswaku loko xi hlanganisa swirhambyana leswi tshovekeke xi ta kota ku n’oka loko rhambu ri ri karhi ri hola. Loko xidamarheti lexi xi tirha kahle endzeni ka marhambu ya munhu, ku ta va ku ri murhi lowunene ngopfu.
U anakanya yini? Xana xidamarheti xo hlawuleka xa xivungu lexi vuriwaka sandcastle xi lo tiendlekela kumbe xi lo endliwa?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 26]
Valavisisi va ni ntshembo wa leswaku va nga swi kota ku hlanganisa marhambu lama tshovekeke handle ko tirhisa swilo swa nsimbi
[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 26]
Sandcastle worm: © Peter J. Bryant, University of California, Irvine