Nhlohlorhi Ya Tiholo Ta Mfumo Ta 1 000 eMalawi!
AUGUSTINE u te: “A ndzi nga kholwi leswaku swi nga koteka eMalawi.” A a vulavula hi ku akiwa ka Tiholo ta Mfumo to tala, ku nga tindhawu leti Timbhoni ta Yehovha ti gandzelaka eka tona. Hi 1993, Timbhoni ta 30 000 ta le Malawi, ku nga tiko leritsongo leri nga edzonga-vuxa bya Afrika, a ti nga ri na tindhawu letinene to gandzela ni ku dyondzela Bibele eka tona.
Kambe sweswi xiyimo xi cincile. Timbhoni ta le Malawi ti hete ku aka Holo ya tona ya Mfumo ya vu-1 000 le Blantyre hi September 2010!a I yini lexi endleke leswaku ti kala ti fika eka 30 000 ti nga si aka tindhawu ta tona ta vugandzeri? Loko se ti sungule ku aka, ti swi kote njhani ku aka tiholo ta 1 000 hi nkarhi wutsongo etikweni leri sweleke? Xana tsima rero ri ti khumbe njhani Timbhoni swin’we ni vaakelani va tona?
Minkarhi Ya Maxangu
Eku sunguleni ka va-1900, Timbhoni ta Yehovha leti a ti tiviwa tanihi Swichudeni swa Bibele ti sungule ku dyondzisa ntiyiso wa Bibele etikweni ra Malawi. Hi 1967, nhlayo ya tona se a yi endla kwalomu ka 17 000. Ku fana ni Vakreste va lembe-xidzana ro sungula, a ti tiviwa hi ku yingisa milawu ya mfumo ni ku xixima valawuri naswona ti papalate ku hlanganyela etimhakeni ta politiki hi ku helela.—Yohane 18:36; Mintirho 5:29.
Lexi vavisaka hileswaku exikarhi ka va-1960, ku va Timbhoni ti yimele ntiyiso wa Bibele swi endle leswaku ti nga twanani ni hulumendhe naswona hi 1967 ti yirisiwile. Swi nga si ya kwihi, to tala ti hlongoriwile emintirhweni naswona valala va tona va ti tekele nhundzu ni ku ti onhela yona. Hikwalaho ka nxaniso lowukulu ni ku chava ku dlayiwa, Timbhoni ta magidi ti balekele eMozambhiki ni le Zambia.
Hambiswiritano, hi ku famba ka nkarhi swilo swi sungule ku antswela Timbhoni ta Yehovha eMalawi, naswona to tala ti tlhelele eMalawi eku sunguleni ka va-1990. Kunene, a ti tsake ngopfu loko hi August 12, 1993, ti tlhela ti ya emahlweni ni ntirho wa tona lowu se a wu ri ni malembe ya 26 wu yirisiwile! Kambe ti tlhele ti langutana ni xiphiqo xin’wana. Leswi a ti tlula 30 000 emavandlheni ya 583, a ti nga ri na tindhawu letinene to gandzela eka tona. Xana a ti fanele ti endla yini?
Timbhoni Ti Kombisa Rirhandzu!
Eka malembe yo sungula ya tsevu endzhaku ka ku yirisiwa ka ntirho wa tona, Timbhoni ta kwalaho ti endle ntirho lowunene wo aka Tiholo ta Mfumo hambileswi a ti swerile. Kambe a ku nga ri ntirho lowu olovaka hikuva ku andza ka tona lembe ni lembe ku ndlandlamuke ku tlula nhlayo ya tiholo. Xana xiphiqo lexi xi lulamisiwe njhani? Xi tlhantlhiwe hi ku tirhisa nawu wa Bibele lowu nga eka Vakorinto wa Vumbirhi 8:14. “Hi ku ringanisela,” mali leyi nga sala ematikweni man’wana yi “pfala ku kayivela” ka matiko yo tanihi Malawi. Hi 1999, Huvo leyi Fumaka ya Timbhoni ta Yehovha yi tivise tsima ro hlawuleka ra ku pfuneta ku akiwa ka tindhawu ta ku gandzela eka tona ematikweni lama nga swela. Hi mpfuno lowu wa rirhandzu, Timbhoni ta le Malawi ti kote ku aka Tiholo ta Mfumo to tala hi ku hatlisa.b
Enkarhini lowu hundzeke, mavandlha ya le Malawi a ma khomela minhlangano ya Vukreste eswikolweni, eka tindhawu leti nga fuleriwa hi byanyi hambi ku ri ehansi ka mirhi. Sweswi mavandlha ya 1 230 ma swi kota ku hlangana leswaku ma gandzela ni ku kuma ndzetelo wa Bibele emiakweni leyi xiximekaka, leyi nyiketeriweke leswaku vugandzeri bya ntiyiso byi ya emahlweni. Hilaha u nga swi vonaka hakona, Timbhoni leti tlulaka 75 000 eMalawi ti wu tlangela swinene mpfuno lowu ti wu kumaka eka vamakwerhu emisaveni hinkwayo.
Xivangelo xin’wana lexi pfuneke Timbhoni ku aka tindhawu to tala to gandzela eka tona hi nkarhi wutsongo, a ku ri ku navela ku va ni tiholo letinene. A ti nga lavi miako leyi durhaka, kambe a ti lava leyi xiximekaka leyi nga ta yisa ku dzuneka eka Xikwembu yi tlhela yi va ndhawu leyinene yo dyondzela Bibele eka yona.
Vaaki Va Vuyeriwa
Eku sunguleni, Timbhoni ta Yehovha a ti hlekuriwa eMalawi, ti vuriwa vukhongeri lebyi pfumalaka tindhawu to gandzela eka tona. Minkarhi yin’wana Timbhoni tin’wana a ti khomiwa hi tingana ku rhamba vanhu lava tsakelaka leswaku va ta eminhlanganweni. Kambe anakanya ndlela leyi ti titweke ha yona loko ti kuma Holo ya tona ya Mfumo yo saseka! Sweswi a ti khomiwi hi tingana ku rhamba vaakelani ni vanhu lava tsakelaka leswaku va ta eminhlanganweni ya Vukreste. Emugangeni wun’wana, vandlha ra kwalaho a ri tsakile loko vanhu va 698 va va kona eminhlanganweni, eHolweni leyintshwa ya Mfumo!
Timbhoni to tala ni vanhu van’wana va kwalaho va vule leswaku a va nga ehleketi leswaku va nga kuma holo yo saseka swonghasi emugangeni wa ka vona. Augustine, loyi a boxiweke eku sunguleni ka xihloko lexi, u tsundzuka vandlha rin’wana leri a ri khomela minhlangano ya rona ehansi ka murhi. U ri: “Swilo a swi famba kahle hi nguva yo pfumala timpfula. Kambe hi nguva ya timpfula, a ku va ni swiphiqo!” Loko u tshame u neriwa hi mpfula, wa swi tiva swiphiqo leswi Augustine a vulavulaka ha swona.
Augustine u tsundzuka siku leri a endzeleke Vandlha ra Chimwanje ha rona. U ri: “Hi khomele minhlangano eka xiyindlwana lexitsongo lexi endliweke hi timhandzi kutani xi fuleriwa hi byanyi. Kambe a hi nga swi ehleketi leswaku lwangu ra kona ri hundzuke kaya ra mapume lamakulu ya vuxungu. Loko ndzi ri exikarhi ka nkulumo leyi a ndzi ri eku yi nyikeleni, puma rin’wana ri wele etlhelo ka nenge wa mina ndzi nga swi langutelanga! Ndzi twe un’wana wa vayingiseri a huwelela a ku: ‘Ri pyanye, Augustine, ri pyanye!’ Ndzi ri pyanyile. Kambe a ri ndzi lumanga hikuva ndza ha hanya.” Sweswi vandlha rero ri ni Holo ya Mfumo leyintshwa, a ra ha ri na swona swiphiqo swo fana ni leswi.
“Nchumu Wa Risima eMugangeni”
Tsima leri tsakisaka ro aka Tiholo ta Mfumo ri endle leswaku Timbhoni ta Yehovha ti duma ni ku xiximiwa hi vanhu vo tala ni hi tihosi ta le mugangeni, hilaha swi hlamuseriwaka hakona laha hansi:
✔ Hosi ya muganga wa Chabwenzi yi te: “Ntirho wo aka ndhawu leyintshwa ya vugandzeri, ku katsa ni rirhandzu ni vun’we lebyi kombisiweke hi Timbhoni ta Yehovha, i nchumu wa risima emugangeni naswona tikereke letin’wana ti fanele ti wu tekelela.”
✔ Ndhuna ya muganga wa Chigwenembe yi te: “Lexi ndzi tsakisaka hi Timbhoni i vun’we bya tona. Hi sungule ku aka kereke ya hina eka malembe ya khume lama nga hundza, kambe ni sweswi ya ha akiwa naswona a ku na munhu la swi tivaka leswaku yi ta hela rini. Ndzi rhandza ku mi nkhensa hileswi mi akeke muako wo xonga endhawini ya ka hina.”
✔ Hosi ya le Chiuzira yi te: “Ndlela leyi mi tirhaka ha yona ya hlamarisa. Ma hatlisa naswona ndhawu leyi mi tirhelaka eka yona yi hlelekile! Mi fanele mi ri ni vun’we lebyikulu.”
Tsima ro aka Tiholo ta Mfumo ri xiyiwe ngopfu lerova ri hlamarise ni vatsari va xihlamusela-marito lexi vuriwaka Chichewa/Chinyanja—English Dictionary, naswona loko xi vulavula hi Timbhoni xi te: “Timbhoni ta Yehovha ti ake [Tiholo ta Mfumo] to tala.”
“Holo Leyi Ya Mfumo I Singita”
Hi January 30, 2011, Vandlha ra Manyowe leri nga edorobeni ra Blantyre, ri nyiketele Holo ya rona leyintshwa ya Mfumo, ku nga yona ya vu-1 000 eka leti akiweke eMalawi. Xirho xin’wana xa vandlha rero xi te: “Ku va ni Holo leyi ya Mfumo i singita. A ndzi twa onge ndza lorha.”
Nhwanyana wa le Vandlheni ra Manyowe wa hlamusela: “A ndzi si tshama ndzi xwa eka tsima ro aka. Ndza tsaka leswi ndzi koteke ku hoxa xandla eku akiweni ka ndhawu leyinene yo gandzela eka yona endhawini ya ka hina.”
Un’wana wa vakulu va le vandlheni rero u te: “A swi hi olovelanga ku kuma mpfumelelo wo aka Holo ya hina ya Mfumo eka valawuri. Valawuri va doroba va ale ku sayina maphepha ya mpfumelelo minkarhi yo hlayanyana. Hambiswiritano, Manana Liness Chikaoneka, murhangeri wa xisati wa ndhawu ya kwalaho, u tirhe hi matimba ku khorwisa valawuri leswaku va sayina maphepha ya mpfumelelo.”
Siku rin’wana, Manana Chikaoneka u fambe ni nkulu un’wana wa vandlha leswaku ku ya sayiniwa maphepha ya mpfumelelo. Manana loyi u byele mulawuri a ku: “Ndzi lava leswaku Timbhoni ti aka Holo ya tona ya Mfumo emugangeni wa mina. I vanhu lavanene. A ndzi si tshama ndzi tenga timhaka leti khumbaka vanhu lava ekhorhweni ra mina.” Hi nkarhi wolowo, mulawuri u sayine maphepha ya mpfumelelo.
Manana Chikaoneka a a tsake ngopfu loko Holo ya Mfumo yi nyiketeriwa. U te: “Ndzi tsake ngopfu naswona ndza tibuma hi ku va ni muako lowu wo saseka emugangeni wa mina.”
Timbhoni ta Yehovha ni vaakelani va tona etikweni hinkwaro ra Malawi, ti ya emahlweni ti tlangela tsima leri ro aka Tiholo ta Mfumo. Hikwalaho ka moya wa tona wo tinyiketela ni ku tirha hi matimba, eMalawi Timbhoni ta Yehovha a swa ha ti tikeli ngopfu ku kuma tindhawu to aka Tiholo ta Mfumo, hilaha a swi ri hakona hi 1993. Ti ta tshama ti ri karhi ti lava Tiholo ta Mfumo leti engetelekeke tanihi leswi vanhu va amukelaka ‘mahungu lamanene ya mfumo wa Xikwembu’ naswona mavandlha lamantshwa ma simekiwaka. (Matewu 24:14) Kutani Timbhoni ti yi tlangela swinene minyikelo leyi humaka embilwini ya Timbhoni-kuloni leti nga kona emisaveni hinkwayo.c
Ku tlula hinkwaswo, Timbhoni ti nkhensa Yehovha Xikwembu. Ndlela leyi ti titwaka ha yona yi fana kahle ni ya mupisalema, loyi a nge te: “Matiko hinkwawo lawa u ma endleke ma ta ta, ma ta nkhinsama emahlweni ka wena, Wena Yehovha, naswona ma ta vangamisa vito ra wena. Hikuva u lonkulu naswona u endla swilo swo hlamarisa swinene.”—Pisalema 86:9, 10.
[Tinhlamuselo ta le hansi]
a Sweswi nhlayo ya Tiholo ta Mfumo yi tlula 1 030.
b Ku sukela hi 1999, emisaveni hinkwayo Timbhoni ta Yehovha ti ake Tiholo ta Mfumo ta 23 786 ematikweni ya 151 lama nga swela.
c Ntirho wa Timbhoni ta Yehovha emisaveni hinkwayo wu seketeriwa hi minyikelo ya ku tirhandzela.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 24]
Loko tsima ro aka Tiholo ta Mfumo ri nga si sungula, tindhawu to khomela eka tona minhlangano a ti fuleriwe hi byanyi
[Xifaniso lexi nga eka tluka 24]
Sweswinyana mavandlha ma khoma minhlangano ya yona eTiholweni ta Mfumo to fana ni leyi