Vantshwa Va Vutisa

Swi Vula Yini Ku Va Wanuna Wa Xiviri?

“Tatana u fe loko ndzi ri ni malembe manharhu. Minkarhi yin’wana ndzi navela vafana van’wana lava kulaka va ri ni vatata wa vona. Va tikomba va titshemba swinene ku ndzi tlula.”—Alex.a

“Mina na tatana a hi nga ri na vuxaka lebyikulu. Ndzi boheke ku tidyondzela hi ndzexe leswaku swi vula yini ku va wanuna wa xiviri.”—Jonathan.

XANA u titwa ku fana ni vantshwa lava tshahiweke laha henhla? Xana wa karhateka hileswaku a wu nge pfuki u dyondzile leswi ku va wanuna wa xiviri swi vulaka swona? Loko swi ri tano, u nga heli matimba.

Xiya ndlela leyi u nga yi hlulaka ha yona mintlhontlho yimbirhi leyi tolovelekeke.

NTLHONTLHO WO SUNGULA: Swilo leswi hoxeke leswi talaka ku vuriwa malunghana ni ku va wanuna

Leswi vanhu van’wana va swi vulaka:

Vavanuna va xiviri va ni xivindzi; a va rili.
Vavanuna va xiviri a va byeriwi leswi va faneleke va swi endla.
Vavanuna va antswa ku tlula vavasati.

Ndlela yin’wana leyi u nga swi tekaka ha yona: Wanuna i rito-fularha ra mufana, a hi rito-fularha ra wansati. U va wanuna wa xiviri loko u tshika mikhuva ya vuhlangi. Muapostola Pawulo u tsale a ku: “Loko ndza ha ri xihlangi, a ndzi vulavula tanihi xihlangi, ndzi ehleketa tanihi xihlangi, ndzi anakanya tanihi xihlangi; kambe leswi sweswi ndzi nga wanuna, ndzi tshike mikhuva ya xihlangi.” (1 Vakorinto 13:11) Hi marito man’wana, loko u tshika ku ehleketa, ku vulavula ni ku endla swilo swa vuhlangi kutani u ehleketa, u vulavula ni ku endla swilo hi ndlela ya vutswatsi, u tikombisa u ri wanuna wa xiviri.b

Ringeta leswi: Tsala tinhlamulo ta swivutiso leswi landzelaka ephepheni:

Hi kwihi laha se ndzi tshikeke ‘mikhuva ya vuhlangi’?
Hi kwihi laha ndzi nga antswisaka kona?

Tsalwa leri u nga ri hlayaka: Luka 7:36-50. Xiya ndlela leyi Yesu a tikombiseke a ri wanuna wa xiviri ha yona hi ku (1) yimela leswi lulameke ni ku (2) xixima vanhu van’wana, ku katsa ni vavasati.

“Ndzi n’wi hluvulela xihuku munghana wa mina Ken. I wanuna wa xivindzi, loyi a nga tekekiki hi ku olova naswona u ni vuxaka lebyinene ni Xikwembu a tlhela a va ni musa. Xikombiso xakwe xi ndzi dyondzise leswaku wanuna wa xiviri a nga tiendli munhu wo antswa hi ku xopaxopa van’wana.”—Jonathan.

NTLHONTLHO WA VUMBIRHI: Ku pfumala nkongomiso lowunene wa tatana

Leswi vanhu van’wana va swi vulaka:

Loko u nga kurisiwanga hi tata wa wena, a wu nge swi tivi leswaku swi vula yini ku va wanuna.
Loko tata wa wena a nga ri xikombiso lexinene, na wena a wu nge vi xikombiso lexinene.

Ndlela yin’wana leyi u nga swi tekaka ha yona: Hambiloko u nga kurisiwanga kahle, swilo a swi nge ku fambeli ximatsi! U nga swi kota ku antswisa xiyimo xa wena. (2 Vakorinto 10:4) U nga hlawula ku yingisa ndzayo leyi Hosi Davhida a yi nyikeke n’wana wakwe Solomoni, leyi nge: “Tiya, u tikomba u ri wanuna.”—1 Tihosi 2:2.

I ntiyiso leswaku swi nga tika swinene ku kurisiwa hi tatana loyi a nga khathaliki kumbe ku kula u nga ri na tatana hi ku helela. Alex loyi a tshahiweke eku sunguleni ka xihloko lexi u ri: “Swa tika ku kula u nga n’wi tivi tata wa wena. Ndzi ni malembe ya 25, kambe hi kona ndzi vonaka onge ndzi le ku dyondzeni ka swilo leswi a ndzi fanele ndzi swi dyondze khale swinene.” I yini leswi u nga swi endlaka loko u titwa ku fana na Alex?

Ringeta leswi: Kuma wanuna loyi a kuleke naswona a nga xikombiso lexinene, loyi a nga vaka mutsundzuxi wa wena.c N’wi vutise leswaku hi tihi timfanelo leti a ti tekaka ti ri ta nkoka swinene eka wanuna wa xiviri. Kutani n’wi vutise leswaku u nga ti hlakulela njhani timfanelo teto.—Swivuriso 1:5.

Tsalwa leri u nga ri hlayaka: Swivuriso tindzima 1-9. Xiya ndzayo leyi fanaka ni ya tatana leyi nga pfunaka mufana leswaku a va wanuna wo tlhariha ni loyi a nga ni vuxaka lebyinene ni Xikwembu.

“Ndza tinyungubyisa hileswi ndzi vaka wanuna lonene. Hambileswi ndzi navelaka onge loko a ndzi kurisiwe hi tatana, ndza tshemba leswaku ndzi ta va wanuna lonene. Ndza tiyiseka leswaku a swi nge ndzi fambeli ximatsi.”—Jonathan.

Xalamuka! ya December 2012 i yo hetelela ku va ni swihloko leswi nge “Vantshwa Va Vutisa,” swi ta hamba swi kumeka

a Mavito man’wana ma cinciwile exihlokweni lexi.

b Vona bokisi leri nge “Ku Hambana Exikarhi Ka Wanuna Ni Mufana.”

c Vakulu va le vandlheni ra Vukreste va nga va vatsundzuxi lavanene.

HA YINI U NGA VUTISI VATSWARI VA WENA?

Mi ehleketa leswaku swi vula yini ku va wanuna wa xiviri? Xana ndzi tikhoma tanihi wanuna loyi a wupfeke?

EKA VATSWARI

TATANA—

Xikombiso xa wena hi xona lexi nga pfunaka n’wana wa wena wa jaha leswaku a tiva leswi ku va wanuna swi vulaka swona. Loko u xixima nsati wa wena, u dyondzisa n’wana wa wena leswaku a xixima vavasati. Loko u tirha hi matimba leswaku u wundla ndyangu wa wena hambiloko sweswo swi lava leswaku u endla ntirho lowu tekeriwaka ehansi kumbe lowu karharisaka, u dyondzisa n’wana wa wena leswaku a tirha hi matimba ni ku va ni vutihlamuleri.—1 Timotiya 5:8.

Swi nga ha endleka leswaku vuxaka bya wena ni tata wa wena a byi nga ri kahle. Kumbexana tata wa wena na yena a a nga ri na vuxaka lebyinene ni tata wakwe. Kambe tsundzuka leswi: Wena u pfulekeriwe hi nkarhi wo lunghisa vuxaka bya wena ni n’wana wa wena. U nga tshuki u tlanga hi nkarhi wolowo. Tinyike nkarhi wo aka xinghana ni n’wana wa wena.d Loko u n’wi vekela xikombiso lexinene swi nga ha n’wi pfuna leswaku a va wanuna wa xiviri, loyi u nga ta tinyungubyisa ha yena.—Swivuriso 23:24.

MANANA—

U nga n’wi pfuna njhani n’wana wa wena wa jaha leswaku a va wanuna wa xiviri? Papalata ku n’wi ringanisa ni nuna wa wena hi ndlela yo biha. Hi xikombiso, a hi nge n’wana wa wena u endla xihoxo xo karhi lexi ku tsundzuxaka nuna wa wena. U nga ha ringeka ku vula handle ko anakanya u ku: “Tshika sweswo. U lo swi rhaa, swa tata wa wena.” A swi bihanga ku n’wi nyika ndzayo loko a endla swilo leswi hoxeke. Kambe tsundzuka leswi: Loko marito kumbe swiendlo swa wena swi kombisa leswaku hinkwaswo leswi nuna wa wena a swi endlaka swi hoxile, handle ko swi xiya u nga ha endla leswaku n’wana wa wena a nga vi wanuna wa xiviri loko a kurile.

Seketela nuna wa wena loko a pfuna n’wana wa n’wina evuton’wini. Va khutaze leswaku va tihungasa swin’we naswona lava tindlela to bumabumela nuna wa wena hikwalaho ka timfanelo takwe letinene ni swilo leswinene leswi a swi endlaka. Loko a tirha hi matimba leswaku a wundla ndyangu, a tinyika nkarhi wo tshama ni vana vakwe naswona a xixima vanhu van’wana, byela n’wana wa wena leswaku wa swi tlangela sweswo. Marito yo tano ma ta n’wi pfuna leswaku a tekelela xikombiso lexinene xa tata wakwe.

d Leswaku u kuma rungula leri engetelekeke, hlaya xihloko lexi nge, “Vatatana Va Nga Endla Njhani Leswaku Va Va Vanghana Ni Vana Va Vona Va Majaha?” eka Xihondzo xo Rindza xa November 1, 2011, lexi kandziyisiweke hi Timbhoni ta Yehovha.