U Nga Xi Hlula Njhani Xitirese?

U Nga Vileli Hi Swa Mundzuku

“Mi nga tshuki mi vilela hi siku leri tlhandlamaka, hikuva siku leri tlhandlamaka ri ta va ni mivilelo ya rona.”—MATEWU 6:34.

Leswi vulaka swona: Ku vilela i swa siku ni siku. Kambe u nga engeteli ku vilela ka namuntlha hi swa mundzuku. Vilela hi swa siku lero ntsena.

• Xitirese xi nga vanga ku vilela. Kutani ringeta leswi: Xo sungula tsundzuka leswaku mivilelo yin’wana a hi nge swikoti ku yi balekela. Ku karhateka hi swilo leswi hi nga ta ka hi nga swi koti ku swi sivela swi nga engetela xitirese. Xa vumbirhi, tsundzuka leswaku hakanyingi leswi u swi chavaka ku va ku ri malepfu ya nghala ntsena, swi hetelela swi nga endlekanga.

U Nga Titikiseli Vutomi

“Vutlhari lebyi humaka ehenhla [bya] anakanyela.”—YAKOBO 3:17.

Leswi vulaka swona: U nga tiendli ntsumi. Papalata ku langutela swilo leswikulu eka wena n’wini ni le ka van’wana.

• Titsongahate, u nga titikiseli vutomi, tiva leswaku u nge koti ku endla swilo hinkwaswo, u tlhela u tsundzuka leswaku na van’wana a va nge koti ku endla swilo hinkwaswo. Loko u endla tano, swi ta endla leswaku wena swin’we ni lava u tirhisanaka na vona mi nga vi na xitirese naswona mi ta kota ku endla swilo kahle hilaha mi nga kotaka ha kona. U nga tlhela u endla tijokes loko u ri ni van’wana. Loko u hleka hambiloko swin’wana swi nga fambi kahle, u hunguta xitirese naswona swi ta endla leswaku u tsaka.

Tiva Lexi Ku Vangelanga Xitirese

“Munhu la nga ni ku twisisa u ni moya wo rhula.”—SWIVURISO 17:27.

Leswi vulaka swona: Loko u tshama u hlundzukile u nge swi koti ku ehleketa kahle, hikwalaho ringeta ku ehlisa moya.

• Kambisisa leswi ku vangelaka xitirese, u tlhela u tiva ndlela leyi u angulaka ha yona. Hi xikombiso, loko u titwa u ri ni xitirese, kambisisa leswi u swi anakanyaka, ndlela leyi u titwaka ha yona ni mahanyelo ya wena naswona u nga kanakani ku swi tsala ehansi. Loko u tiva ndlela leyi u angulaka ha yona loko u ri ni xitirese, u ta swi kota ku xi hlula. Nakambe, anakanya hi ndlela leyi u nga herisaka xitirese ha yona evuton’wini bya wena. Loko sweswo swi nga koteki, anakanya hi ndlela leyi u nga xi hungutaka ha yona hi ku endla mitirho ya wena hi nkarhi.

• Ringeta ku ncica langutelo ra wena. Swi nga ha endleka leswi swi ku karhataka eka van’wana ku ri mati matsongo. Swi titshege hi ndlela leyi u langutaka swilo ha yona. Xiya swiringanyeto leswinharhu:

  1. U nga hatliseli ku gimeta hi mavonelo lama hoxeke. Nkarhi wun’wana munhu un’wana a nga ha fika a ku rhangela elayinini. Loko wo tibyela leswaku wa delela, u nga ha kwata. Kambe ematshan’weni yo dya makala, tibyele leswaku a nga hoxanga. U nga ha va u tiyisile!

  2. Vana ni langutelo lerinene hi xiyimo xo karhi. A hi nge se i khale u yimele ku nghena eka dokodela kumbe u yime endhawini ya swihahampfhuka u yimela van’wana, loko wo tirhisa nkarhi wolowo ku tihlayela swo karhi kumbe ku rhumela rungula ra ntirho swi nga ku pfuna leswaku u lehisa mbilu.

  3. Twisisa xiyimo. Tivutise, ‘Xana xiphiqo lexi xi ta va xa ha ri kona na mundzuku kumbe vhiki leri taka?’ Hambanisa swiphiqo leswikulu ni leswitsongo

Hleleka

“Swilo hinkwaswo a swi endliwe hi ku tenga ni hi ku hleleka.”—1 VAKORINTO 14:40.

Leswi vulaka swona: Ringeta ku va la hlelekeke.

• Ha swi tsakela loko hi vona swilo swi hlelekile. Swilo swin’wana leswi nga endlaka hi nga hleleki ni ku va ni xitirese i ku va ni xinamu, leswi swi nga endla leswaku ku va ni mitirho yo tala leyi hi nga yi endlangiki. Ringeta ku tirhisa swiringanyeto leswi mbirhi:

  1. Tsala mitirho ya wena ehansi, u tlhela u landzelela leswi u swi tsaleke.

  2. Loko ku ri na leswi swi ku endlaka u va na xinamu swi lulamise.

Ringanisela

“Voko leri teleke ku wisa ra antswa ku ri ni mavoko mambirhi lama teleke ntirho wa matimba ni ku hlongorisa mheho.”—EKLESIASTA 4:6.

Leswi vulaka swona: Lava godzomberiweke hi ntirho va nga ha tsandzeka ku vuyeriwa eka ‘mavoko ya vona mambirhi lama taleke ntirho wa matimba.’ Va nge he vi na wona nkarhi ni matimba yo tiphina hi leswi va swi tirheleke.

• Vana ni langutelo lerinene hi ntirho ni mali. Ku va ni mali yo tala a swi vuli swona leswaku u ta kuma ntsako ni ku hunguta xitirese. Hakunene, marito lawa ma nge eka Eklesiasta 5:12, ma tiyisile loko ma ku: “Swo tala swa loyi a fuweke a swi n’wi pfumeleli leswaku a etlela.” Hikwalaho ringeta ku hanya hi leswi u nga na swona.

• Tinyike nkarhi wo tiphyuphyisa. Loko u endla swilo leswi u swi rhandzaka u hunguta xitirese. Hambiswiritano, vuhungasi lebyi nga ku tlhontlhiki byo tanihi ku hlalela TV, swi nga endleka byi nga ku pfuni.

• Tirhisa thekinoloji hi vutlhari. Papalata ku tshama u ri karhi u cheka tiimeyili, ku rhumela timeseji, ni ku nghena nghena eka inthanete. U nga cheki tiimeyili ta ntirho loko se u chayisile, handle ka loko swi ku boha ku endla tano.

Khathalela Rihanyo Ra Wena

“Ku letela miri swa pfuna.”—1 TIMOTIYA 4:8.

Leswi vulaka swona: Ku jima nkarhi na nkarhi swi nga endla hi va na rihanyo lerinene.

• Vana ni mahanyelo lamanene. Ku endla mitirho yo karhi swi ta ku endla u tsaka ni ku hunguta xitirese. Dyana swakudya leswi akaka miri naswona u nga tluli ku dya. Tiyiseka leswaku u wisa nkarhi lowu eneleke.

• Papalata ku tibyela leswaku loko u ri na xitirese, ku dzaha fole, swidzidzirisi ni ku kukutlela byala swi nga ku pfuna. Swilo leswi, swi nga ku endla u nga vi na rihanyo lerinene, u tshama u ri ni xitirese ni ku tshama u nga ri na mali.

• Famba eka dokodela loko xitirese xi ku tikisela. Ku ya eka dokodela a swi vuli swona leswaku u mutsandzeki.

Tiva Swilo Leswi U Faneleke U Swi Rhangisa eVuton’wini

“Tiyiseka hi swilo swa nkoka swinene.”—VAFILIPIYA 1:10.

Leswi vulaka swona: Kambisisa leswi u swi rhangisaka evuton’wini bya wena.

• Tsala mitirho ya wena ehansi u sungula hi leyi nga ya nkoka. Leswi swi ta ku pfuna leswaku u rhanga u endla mitirho leyi nga ya nkoka nakambe u ta kota ku xiya leyi u nga pfaka u yi vekele etlhelo, u yi nyika van’wana kumbe u yi tshika hi ku helela.

• Teka vhiki u ri karhi u kambisisa ndlela leyi u tirhisaka nkarhi ha yona. Kutani u lava tindlela to antswisa ndlela leyi u tirhisaka nkarhi ha yona. Loko u kota ku lawula nkarhi swi ta ku pfuna leswaku u hunguta xitirese.

• Tivekele nkarhi wo wisa. Hambi wo teka xinkarhana xitsongo xo wisa xi nga ku pfuna leswaku u va ni matimba u tlhela u hunguta xitirese.

Kuma Mpfuno

“Ku vilela embilwini ya munhu hi kona loku nga ta yi tshova, kambe rito lerinene ra yi tsakisa.”—SWIVURISO 12:25.

Leswi vulaka swona: Marito lamanene lama humaka eka van’wana ma nga ku pfuna.

• Vulavula ni munhu loyi a ku twisisaka. Munhu yoloye a nga ku pfuna leswaku u vona swilo hi ndlela leyi hambaneke kumbe a ku tiyisekisa leswaku xitshunxo lexi u xi honisaka hi xona xi nga ta ku pfuna. Loko u nga tisolasoli swi ta ku siya u pepile.

• Kombela ku pfuniwa. Nyika van’wana mitirho leswaku va ku pfuna.

• Loko mutirhi kulobye a ku karhata, lava tindlela leti u nga lulamisaka xiyimo ha tona. Hi xikombiso, hi vutlhari ni hi moya wa kahle, byela munhu yoloye ndlela leyi a ku endleke u titwa ha yona. (Swivuriso 17:27) Loko sweswo swi tsandza, u nga ha hunguta nkarhi lowu u wu hetaka na munhu wo tano.

Vana Ni Vuxaka Lebyinene Ni Xikwembu

“Va tsaka lava khathalaka hi xilaveko xa vona xa moya.”—MATEWU 5:3.

Leswi vulaka swona: Tanihi vanhu a ho lava swakudya, swiambalo kumbe ko etlela kona ntsena. Hi lava ni rito ra Xikwembu. Leswaku hi tshama hi tsakile, hi fanele hi swi teka swi ri swa nkoka ku va ni vuxaka ni Xikwembu.

• Xikhongelo xi nga hi pfuna swinene. Xikwembu xa hi rhamba leswaku ‘hi lahlela ku vilela hinkwako ka hina eka xona, hikuva xa hi khathalela.’ (1 Petro 5:7) Ku khongela ni ku anakanyisisa hi leswi hi swi dyondzaka swi nga endla leswaku hi va ni ku rhula.—Vafilipiya 4:6, 7.

• Hlaya swilo leswi nga ta ku pfuna ku tiyisa vuxaka bya wena ni Xikwembu. Milawu leyi ku vulavuriweke hi yona eka magazini lowu, yi huma eBibeleni naswona yi tsaleriwe ku ku pfuna leswaku u va ni vuxaka lebyi tiyeke ni Xikwembu. Yi tlhela yi hi nyika “vutlhari lebyi pfunaka ni vuswikoti byo ehleketa.” (Swivuriso 3:21) Tiendleli xiyimiso xo hlaya Bibele. Swi nga va kahle loko wo sungula hi buku ya Swivuriso.