Ndlela Yo Lawula Ntshikilelo
Bibele yi vulavula hi “minkarhi ya mangava leyi swi nonon’hwaka ku langutana na yona.” U nga ha pfumela leswaku sweswi hi hanya eminkarhini leyi tshikilelaka swinene.—2 Timotiya 3:1.
HILAHA u swi tivaka hakona, swa olova ku tima ndzilo lowutsongo ku tlula lowu pfurhaka hi matimba. Hilaha ku fanaka, swa olova ku lawula ntshikilelo lowu nga nyawuriki ku tlula ntshikilelo lowukulu lowu pakelaneke ku ringana nkarhi wo leha. Dokodela un’wana u vula leswaku “i swa nkoka ku va hi tikarhatela ku titoloveta ku lawula ntshikilelo siku ni siku tanihi leswi hi tshamaka hi khomekile evuton’wini.”a
Ku titoloveta ku lawula ntshikilelo siku ni siku swi hi pfuna hi tindlela timbirhi. Yo sungula, swi hi pfuna ku hunguta swilo leswi hi vangelaka ntshikilelo evuton’wini leswi hi nga kotaka ku swi hunguta. Naswona ya vumbirhi, swi hi pfuna ku lawula leswi hi swi endlaka leswaku hi lwisana ni mintshikilelo leyi hi nga kotiki ku yi papalata.
Xana Bibele yi nyikela nkongomiso lowu nga hi pfunaka ku lwisana ni ntshikilelo?
Tidyondzo Ta Bibele I Ta Nkoka
Loko hi dyondza tidyondzo leti nga eBibeleni, hi nga kuma mavonelo ya Muvumbi wa hina lama phyuphyisaka ma tlhela ma khutaza. Rito ra Xikwembu i xihlovo xa nkongomiso lowu pfunaka. Hakunene ri ni tidyondzo leti nga hi pfunaka ku hunguta ntshikilelo! Tidyondzo teto ti nga hi pfuna leswaku hi papalata ku ‘rhurhumela kumbe ku chava’ swin’we ni ku langutana ni mintshikilelo ya siku ni siku.—Yoxuwa 1:7-9.
Bibele yi hi pfuna ku hunguta ntshikilelo hi ndlela yo hlamarisa hi ku hi tiyisekisa leswaku Yehovha, Tata wa hina wa le matilweni, “u ni xinakulobye lexikulu swinene ni tintswalo.” (Yakobo 5:11) Patricia, loyi a a ri profesa wa le yunivhesiti ya le California, u ri: “Nchumu lowu ndzi pfunaka swinene i ku ehleketisisa hi ku rhandza ka Xikwembu ni swilo swo hlamarisa leswi xi swi endlaka.”
Ehleketa ndlela leyi marito ni swiendlo swa Yesu Kreste swi va phyuphyiseke ha yona vayingiseri vakwe lava tshikilelekeke. U va kombele a ku: “Tanani eka mina, n’wina hinkwenu lava tirhaka hi matimba ni lava tikeriwaka, ndzi ta mi phyuphyisa [hi xikombiso, ku phyuphya hi tlhelo ra moya].”—Matewu 11:28-30; swiangi i swa vona.
Hakunene Yesu a a tiyisile hikuva a a nga karhati. Ku ri na sweswo, a a swi tekela enhlokweni swilaveko swa nyama ni swa mintlhaveko swa vadyondzisiwa vakwe, naswona u kale a endla malunghiselelo ya leswaku va wisa loko va vuya hi le ku chumayeleni. (Marka 6:30-32) Hi nga tiyiseka leswaku Yesu, loyi sweswi a nga Hosi ya le tilweni, u hi twela vusiwana loko hi langutana ni ntshikilelo lowu hi hlakataka. Hi tintswalo wa hi ‘pfuna hi nkarhi wa kona.’—Vaheveru 2:17, 18; 4:16.
Ku Vulavurisana Lokunene Ka Pfuna
Ku vulavurisana lokunene i nchumu wun’wana wa nkoka swinene lowu nga hi pfunaka ku lawula ntshikilelo. Bibele yi ri: “Makungu ma pfilunganyeka laha ku nga riki na ku kanerisana ka le xihundleni, kambe laha ku nga ni vatsundzuxi vo tala swilo swa humelela.” (Swivuriso 15:22) Xisweswo, vanhu vo tala va kuma leswaku ku vulavula ni lava va tekaneke na vona, vanghana va vona kumbe vatirhi-kulobye swi va pfuna ku hunguta ntshikilelo.
‘Ku kanerisana kun’wana ka nkoka swinene ka le xihundleni’ loku pfunaka ku tlhela ku olova i ku khongela eka Xikwembu. Ku khongela nkarhi na nkarhi swi nga ku pfuna leswaku u “nga vileli ha nchumu.” Vanhu vo tala va kume leswaku ku tshamela ku khongela swi va pfune ku kuma “ku rhula ka Xikwembu loku tlulaka miehleketo hinkwayo.” Hi ku ya hi xitshembiso lexi nga eBibeleni, ‘timbilu ni matimba ya vona ya mianakanyo’ swi sirheleriwile.—Vafilipiya 4:6, 7; Swivuriso 14:30.
Buku yin’wana leyi vulavulaka hi ntshikilelo yi vula leswaku “vanhu lava nga ni vanghana lava va seketelaka va kota ku wu tiyiselela ku antswa ntshikilelo naswona a va karhateki emianakanyweni ku ri ni lava ringetaka ku tiendlela swilo hinkwaswo hi voxe.” Ku hava nseketelo lowunene wa vanghana ku tlula lowu kumiwaka hi vagandzeri va Yehovha, Xikwembu xa ntiyiso. Leswi va yingisaka xikhutazo lexi nga eBibeleni, va hlangana nkarhi na nkarhi kutani va khutazana. (Vaheveru 10:24, 25) Munhu un’wana la vaka kona eminhlanganweni yoleyo u ri: “Minkarhi yin’wana ndzi tirha tiawara to tala, kutani ndza tshikileleka swinene. Kambe loko ndzi ya eminhlanganweni, ndzi kuma leswaku loko se ku endliwa xikhongelo xo pfala, ndzi va se ndzi nga ha tshikilelekanga naswona ndzi titwa ndzi phyuphyile.”
A hi fanelanga hi yi honisa ndlela leyi ku hleka swi nga swa nkoka ha yona loko hi tshikilelekile. Eklesiasta 3:4 yi vula leswaku ku ni “nkarhi wa ku rila ni nkarhi wa ku hleka.” Hilaha dokodela un’wana a vulaka hakona, ku hleka swa phyuphyisa naswona swi pfuna munhu ku va ni rihanyo lerinene, hikuva “loko a hleka miri wakwe wu humesa tikhemikhali ta ti-endorphin leti herisaka switlhavi ni ku sivela ku humesiwa ka homoni ya adrenaline.” Wansati un’wana u te: “Loko ndzi tshikileleke ngopfu nuna wa mina u vula kumbe a endla nchumu wo hlekisa naswona sweswo swa ndzi pfuna swinene.”
Timfanelo Leti Hungutaka Ntshikilelo
Bibele yi khutaza leswaku hi hlakulela timfanelo leti hungutaka ntshikilelo. Timfanelo teto ti katsa “rirhandzu, ntsako, ku rhula, ku va ni mbilu yo leha, musa, vunene, ripfumelo, ku olova [ni] ku tikhoma,” leti vuriwaka “mihandzu ya moya” wa Xikwembu. Ku engetela kwalaho, Bibele yi hi khutaza leswaku hi papalata “ku leva hinkwako ni ku hlundzuka ni vukarhi ni huwa ni mavulavulelo ya nhlambha.” Kutani yi tlhela yi ku: “Kombanani musa, mi tsetselelana swinene, mi rivalelana hi ku ntshunxeka.”—Vagalatiya 5:22, 23; Vaefesa 4:31, 32.
Dokodela un’wana u hlamusele ndlela leyi swi nga swa nkoka ha yona ku tirhisa tidyondzo toleto ta Bibele, ngopfu-ngopfu emisaveni ya namuntlha. U ri: “Ku hanyisana hi xichavo ni vanhu i ndlela leyinene ngopfu yo hunguta ntshikilelo.” Nakambe Bibele yi hi pfuna leswaku hi hlakulela ku titsongahata, leswi vulaka ku va ni langutelo leri ringaniseriweke hi vuswikoti bya hina.—Mikiya 6:8.
Xikwembu xi langutele leswaku hi pfumela hi ku titsongahata leswaku hi ringaniseriwile enyameni, emianakanyweni ni le mintlhavekweni, ni leswaku a hi nge swi koti ku endla xin’wana ni xin’wana lexi hi nga tsakelaka ku xi endla. Hambileswi swi nga ha tikaka, hi nga ha boheka ku dyondza leswaku hi rini laha hi faneleke hi vula leswaku a hi nge swi koti ku endla swilo leswi hi byeriwaka ku swi endla ni ndlela leyi hi faneleke hi swi vula ha yona.
Leswi a swi vuli swona leswaku loko nkongomiso hinkwawo lowu nga eBibeleni lowu hlamuseriweke laha henhla wo tirhisiwa, a wu nge vi na wona ntshikilelo nikatsongo. Entiyisweni, Sathana Diyavulosi u va tshwukisele mahlo vagandzeri va Xikwembu hileswi a lavaka ku kombisa leswaku loko va langutana ni ntshikilelo lowukulu va nga fularhela vugandzeri bya ntiyiso. (Nhlavutelo 12:17) Kambe hilaha hi swi voneke hakona, ku ni tindlela to tala leti Xikwembu xi hi nyikaka rungula leri fikaka hi nkarhi leswaku ri hi pfuna hi hunguta ntshikilelo ni ku langutana na wona.b
[Tinhlamuselo ta le hansi]
a Loko u va ni ntshikilelo lowu tekaka nkarhi wo leha kumbe lowukulu swinene lerova wu ku vangela swiphiqo swa rihanyo, swi nga ha antswa leswaku u ya eka dokodela leswaku a ku tshungula.
b Loko u lava tindlela leti engetelekeke to langutana ni ntshikilelo, hi kombela u hlaya swihloko swa nxaxamelo ehansi ka nhloko-mhaka leyi nge “Mpfuno Wo Lwa Ni Ntshikilelo!” eka Xalamuka! ya February 8, 2005 ni xihloko lexi nge “Vutomi Byi Le Rivilweni eMisaveni,” “Khombo Leri Vangiwaka Hi Ku Lwela Ku Endla Swo Tala Ku Tlula Mpimo” ni lexi nge “Ku Tiyisela U Tsakile eMisaveni Ya Vutomi Lebyi Tsutsumaka,” eka Xalamuka! ya February 8, 2001.
[Bokisi leri nga eka tluka 9]
TINDLELA TIN’WANA TO HUNGUTA NTSHIKILELO
● U nga languteli leswaku u ta kota ku endla swilo hi ndlela leyi hetisekeke kumbe van’wana.—Eklesiasta 7:16.
● Tivekele swilo swa nkoka leswi u lavaka ku swi endla.—Vafilipiya 1:10, 11.
● Endla vutiolori nkarhi na nkarhi.—1 Timotiya 4:8.
● Tsakela ntumbuluko wa Yehovha.—Pisalema 92:4, 5.
● Tivekele nkarhi wo tshama wexe u tianakanya.—Matewu 14:23.
● Tivekele nkarhi lowu ringaneke wo wisa ni wo etlela.—Eklesiasta 4:6.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 7]
Ku tivekela nkarhi wo vulavurisana ni van’wana i swa nkoka leswaku hi hunguta ntshikilelo
[Xifaniso lexi nga eka tluka 7]
Ku hlakulela timfanelo ta Xikwembu swi hi pfuna ku hunguta ntshikilelo