Dyondzo 5
Vana Muyingiseri Lonene
1-5. Ku yingisela swi vula yini, naswona ha yini swi ri swa nkoka ngopfu-ngopfu eminhlanganweni ya bandlha?
1 Tanihi mutirheli wa Yehova, nhluvuko wa wena wu titshege swinene hi ndlela leyi u yingisaka ha yona. Evuton’wini bya wena hinkwabyo ku yingisela ku endla xiphemu lexikulu eku dyondzeni. Wa yingisela loko u twa hi ku nyikela nyingiso wa vukheta, kambe loko nyingiso wa wena wu nga yisiwi eka leswi swi vuriwaka, marito lama vulavuriwaka ma wela etindleveni leti feke. Handle ko kanakana u tshame u vulavula ni vanhu lava ku nyikeke xiphemu ntsena xa nyingiso wa vona. Ku nga khathariseki leswaku va pfumelelane na wena hi ku phindha-phindha ku fikela kwihi, u swi tivile leswaku yinhla a va nga yi kumi hakunene, kutani entiyisweni a va nga pfuniwi hi leswi u swi vuleke. Kutani ke, hi fanele hi va ni rixaladza swinene leswaku hi va vayingiseri lavanene hi minkarhi hinkwayo, kambe ngopfu-ngopfu loko hi ri eka nongonoko wa dyondzo ya Xikwembu! Hi laha Swivuriso 1:5 yi vulaka ha kona: “La tlhariheke, a a yingise, u ta tiengetela ku tiva.”
2 Minhlangano ya bandlha i xiyenge xa nongonoko wa dyondzo, lexi lunghiseleriwaka hina hi ku tirhisa nhlengeletano ya Yehova. Hi ku yingisela swinene hi kombisa xichavo eka Yehova ni lunghiselelo ra yena ra ku hi dyondzisa. Kambe Xikwembu xa swi tiva leswi hi vumbiweke hi swona ni leswaku minkarhi yin’wana hi nga ha voyamela eku pfumeleleni ka nyingiso wa hina wu tsendzeleka, kutani eka xirhambo xa xona xo ta dya ndzalo ya swakudya swa moya leswi xi swi lunghiselelaka, xi vula hi matimba xi ku: “Ndzi yingiseleni swinene, kutani mi dya leswo nandziha, . . . Rhiyani ndleve ya n’wina kutani mi ta eka mina. Yingiselani, kutani mimoya-xiviri ya n’wina yi ta hambeta yi hanya.” (Esa. 55:2, 3, NW) Loko hi ta va ni vutomi lebyi nga heriki kutani hi pfuna van’wana ku kuma hakelo yoleyo, kutani hi fanele ku yingisa swinene ivi hi twisisa mianakanyo ya Xikwembu.—Vahev. 1:1, 2; 2:1.
3 Ku yingisela swinene nakambe swi kombisa ku titsongahata loku faneleke, naswona hinkwerhu hi ni xivangelo lexinene xo titsongahata. Hinkwerhu hi nga dyondza eka un’wana; ku hava na un’we wa hina loyi a tivaka hinkwaswo. Hambi loko loyi a vulavulaka a nga rheleli kumbe a kayivela mfanelo yin’wana ya xivulavuri lexi nga ni vutshila, ku titsongahata ka xiviri ku fanele ku hi susumetela ku nyikela mpfuno ni xikhutazo hi ku yingisela ni ku hlamula ka hina eka leswi a swi vulaka. Naswona i mani a swi tivaka leswaku a nga khumba yinhla yo karhi kumbe nhlamuselo yin’wana leyi nga ni ntikelo leyi nga si tshamaka yi va kona emianakanyweni ya hina? Hi tlhelo ra moya, Yehova a nga nyikela ku voningela hi milomu ya vana.—Mat. 11:25.
4 Ku rhiya ndleve swinene i swa nkoka malunghana ni minhlangano ya bandlha hikuva swilo leswi hi swi dyondzaka swi fanele ku tirhisiwa evuton’wini bya hina. Hi kota ku ambala vumunhu lebyintshwa hi ku kuma “vutivi lebyi kongomeke.” (Vakol. 3:9, 10, NW) Kambe loko hi nga yingiseli hi vukheta, loko hi hluleka ku yisa nyingiso eka vuxokoxoko, hi nga va lava nga swi twisisiki hi xitalo leswaku i ku hundzuka kwihi loku lavekaka evuton’wini bya hina, kutani ku kula ka hina ka moya ku nga hinganyetiwa. Nakambe, i swa nkoka ku kota ku nyikela tinhlamulo letinene eka mimpfuxeto yo vulavula kunene kumbe yo tsala. Kambe evutirhelini bya nsimu hi fanele ku kota ku nyika un’wana ni un’wana loyi a hi vutisaka xivangelo xa ntshembo lowunene lowu hi nga na wona!
5 Loko u hlakulela mukhuva wo yisa nyingiso lowukulu eka leswi vulavuriwaka, u ta antswisa vuswikoti bya wena byo tsundzuka swilo leswi u swi twaka.
6-8. U nga yi sivela njhani mianakanyo ya wena ku tsendzeleka loko ku ri karhi ku nyikeriwa nkulumo?
6 Ndlela yo yingisela. Swa olova ku pfumelela leswaku timhaka tin’wana ti hi kavanyeta eminhlanganweni. Hi nga ha anakanya swilo leswi humeleleke esikwini kumbe hi karhateka hi nchumu wo karhi lowu fanelaka ku endliwa mundzuku. Kambe loko munhu a nga yingisi swinene eka leswi swi vuriwaka, xana swi pfuna yini ku va kona? Kutani ku na xilaveko eka un’wana ni un’wana xo titshinya, ku tikarhata swinene eku toloveteni ka yena ka mianakanyo. Munhu u fanele ku tiyimisela ku nyikela nyingiso lowukulu eka bulo leri nga kona, kutani a ala ku pfumelela mianakanyo yi tsendzeleka. Swi fanele swi va onge hi loko munhu a pfale miehleketo hinkwayo leyi nga fambelaniki ni mhaka leyi ku buriwaka ha yona hi nguvu ya mianakanyo. Sweswo i nyingiso.
7 Ndlela leyinene yo tisirhelela eku tsendzelekeni ka mianakanyo kumbe mukhuva wo lorha ni nhlekanhi i ku tsala tinhla ni matsalwa leswi tirhisiwaka hi xivulavuri. Komisa tinotsi, tanihi leswi to tala swinene ti nga ta hambukisa nyingiso wa wena, kasi loko ti nga talanga ti ta ku pfuna ku yingisela. Tinotsi leti ti nga ha va ta nkoka eka wena enkarhini wun’wana lowu landzelaka. Kambe hambi loko u nga ha ti tirhisi nakambe, ti pfuna ku endla leswaku nyingiso wa wena wu tshama wu namarhele leswi swi vuriwaka. U katseka swinene eka mhaka leyi ku vulavuriwaka ha yona naswona u nga hlawula tinhlamuselo-nkulu ta xivulavuri.
8 Ebulwini leri tolovelekeke i xikombiso lexinene xa leswaku munhu loyi un’wana wa yingisela loko a tlakusa swivutiso swa vutlhari ehenhleni ka mhaka leyi ku vulavuriwaka ha yona. Kutani ke, ni loko u yingisela nkulumo leyi lunghiseleriweke, i vumbhoni lebyinene bya leswaku mianakanyo ya wena yi le mhakeni leyi loko u tikuma u tlakusa swivutiso leswi akaka kutani u vona loko xivulavuri xi ta swi hlamula. Hi xikombiso, tivutise ndlela leyi u nga tirhisaka mhaka leyi nyikeriwaka ha yona.
9. Xana rivilo ra ku anakanya ri nga tirhisiwa njhani hi ndlela leyi vuyerisaka loko u ri karhi u yingisela nkulumo?
9 Munhu loyi a tolovelekeke u ehleketa hi ku hatlisa swinene ku tlula ndlela leyi xivulavuri xi nga vulavulaka ha yona, leswi pfumelelaka nkarhi wa leswaku mianakanyo ya le handle yi nghena emiehleketweni. Ku ringanyetiwe leswaku mpimo lowu tolovelekeke wa ku anakanya wu kwalomu ka marito ya 400 hi minete, kambe mpimo lowu tolovelekeke wa ku vulavula wu kwalomu ka 125 wa marito hi minete. Hambi swi ri tano, rivilo leri ro anakanya ri nga tirhiseriwa ku hi pfuna loko hi anakanyisisa hi mhaka leyi yi nyikeriwaka, hi yi katsakanya, hi yi pfuxeta, kutani xisweswo hi yi nghenisa swinene emianakanyweni.
10, 11. Nsusumeto lowunene wu nga va mpfuno eku yingiseleni hi ndlela yihi?
10 Mpfuno wun’wana wo kuma tinhla ta nkoka leti xivulavuri xi ti nyikelaka i ku yingisela hi nsusumeto lowunene. A hi xikongomelo xa hina ku yingisela hi langutelo ro xopaxopa mhaka ni mavekelo ya xivulavuri. Exikolweni xa vutirheli mulanguteri la vekiweke u na vutihlamuleri byo nyikela ndzayo. Kutani sweswo swi siya hinkwerhu ka hina hi ntshunxekile leswaku hi yingisela rungula rihi ni rihi leri pfunaka leri xivulavuri xi ri nyikelaka.
11 Nakambe, loko mulanguteri wa xikolo a nyikela ndzayo eka swivulavuri leswi nga swichudeni, a swi tali ku aka eka xichudeni xin’wana ku endla swiboho loko xi pfumelelana ni ndzayo leyi nyikeriwaka kumbe e-e. Kambe swi ta n’wi pfuna hakunene ku tivutisa loko ndzayo leyi fanaka yi tirha eka yena, naswona i mpfuno wihi lowu yena a nga wu kumaka eka yona. Xisweswo hi ku va muyingiseri lonene, u pfuniwa ku endla nhluvuko hi nkulumo yin’wana ni yin’wana leyi nyikeriwaka ematshan’wini yo hikela nhluvuko wa yena eka minkarhi leyi yena hi yexe a averiweke ku vulavula ha yona.
12. Vana va nga dyondza njhani ku va vayingiseri lavanene?
12 Vantshwa ni vana lavatsongo na vona va fanele va dyondzisiwa ku va vayingiseri lava nyikelaka nyingiso. Swa pfuna loko va tshame endhawini leyi va kotaka ku languteriwa hi vatswari eka yona. Loko va kota ku hlaya, swa khutaza eka vona ku va ni kopi ya vona vini ya buku leyi tirhisiwaka. Entiyisweni, a hi vutlhari ku va pfumelela ku tirhisa nkarhi lowu eka mhaka leyi nga fambelaniki ni nongonoko. Tanihi xikhutazo xo yingisela, va nga endliwa va swi twisisa leswaku loko va fika ekaya va ta komberiwa ku phindha swo karhi leswi va swi dyondzeke. Naswona va fanele ku bumabumeriwa swinene loko va tsundzuka kumbe va xiya swo karhi leswi vuriweke hi nkarhi wa nhlangano.—Deut. 31:12.
13, 14. Mikhuva ya ku dya yi nga khumba ku yingisela ka hina hi ndlela yihi?
13 Ku yingisela ku ta hi ku olova swinene loko hi ve ni vukheta byo papalata ku dya swakudya swo tiya emahlweninyana ka nkarhi wa nhlangano, hikuva leswi swi vangela vurhongo. Leswi swi endliwa hi leswi matimba ya miri ya langutaneke ni ku khathalela mpfuvelo, swi siya matsongo yo fambisa tirhelo ra munhu ro ehleketa. Xisweswo leswi ku twisisa ka mianakanyo ku hungutiweke, ku na khombo ro yingisela hi ku loloha eka leswi swi vuriwaka, handle ko hlamula kumbe ku tlangela lokukulu, kumbe ra ku khudzehela.
14 Kumbexana lexi nga xa nkoka swinene i ku hlela swiyimo swa wena leswaku u va kona nkarhi na nkarhi eka vuleteri lebyi nyikeriwaka. Swichudeni eswikolweni swo tala swi kayela minongonoko ya tidyondzo kutani swi ringeta ku pfuxeta mhaka hi swoxe. Kambe u nge vuyeriwi hi vuleteri lebyi u nga byi twiki. U nga pfumeleli ndyangu kumbe vanghana va ku sivela ku va kona eminhlanganweni. Tiyiseka leswaku u va kona nkarhi na nkarhi leswaku u twa mintiyiso leyi nyikeriwaka yi huma eRitweni ra Xikwembu hi ndlela leyi tiyisaka vutomi.
15, 16. Hlamusela ndlela leyi hi nga ringetaka ni ku antswisa vuswikoti bya hina byo yingisela eminhlanganweni ha yona.
15 Ku ringeta vuswikoti bya wena byo yingisela. Hi heta tiawara ta ntlhanu vhiki na vhiki eminhlanganweni ya bandlha, naswona eka xiphemu lexikulu xa nkarhi wolowo hi ni nkarhi lowu hi pfulekeleke wo dyondza hi ku yingisela. Xana wena hi wexe u wu tirhisa swinene nkarhi wolowo hi laha swi nga kotekaka ha kona? I rungula ro tanihi kwihi lerinene leri hlanganisiwaka vhiki na vhiki hi xivulavuri xa le rivaleni leri u ri hlayisaka? Endzhaku ka ku va kona exikolweni xa vutirheli ni nhlangano wa ntirho, xana u nga ti vula tinhla-nkulu ta nkulumo yin’wana ni yin’wana hi marito ya wena n’wini, kumbe xana u kuma leswaku hi minkarhi yin’wana a wu koti ku tsundzuka ni leswaku i mani loyi a a ri enongonokweni? Xana u nga pfuneka hi xitalo hi ku endla matshalatshala lamakulu yo yingisela, kumbexana hambi ku ri ku tsala tinotsi? Swi ringete. Kutani pfuxeta tinhla-nkulu ebulwini ni van’wana endzhaku ka minhlangano.
16 Eka yi nga ri yingani ya minhlangano ya hina, swivutiso swa tlakusiwa naswona vayingiseri va rhambiwa leswaku va hlamusela. Tinhlamuselo teto hakanyingi ti kombisa dyondzo ya munhu hi xiyexe ya nkarhi na nkarhi ni malembe ya ntokoto. Loko van’wana va nyikela tinhlamuselo, xana wa yingisela hakunene eka leswi va swi vulaka? Xana u yingisela hi vukheta swinene lerova, loko va hetile, u nga phindha yinhla ya leswi va swi vuleke hi marito ya wena n’wini? Ringeta ku endla sweswo, naswona u ta tsakela vunyingi bya leswi u swi twaka hakunene.
17. I yini lexi nga ta pfuna ku hlayisa nyingiso wa hina loko tindzimana ti ri karhi ti hlayiwa?
17 Hi nkarhi wa minhlangano leyi nakambe ku hlayiwa swilo swo tala. Tindzimana ta mhaka leyi dyondziwaka ta hlayiwa eka dyondzo ya Xihondzo xo Rindza ni dyondzo ya buku ya bandlha. Xana wa swi yingisela hakunene leswi hlayiwaka, kumbe xana u pfumelela mianakanyo ya wena yi tsendzeleka hi nkarhi wa ku hlaya? Ku na vuxokoxoko byo tala eka tindzimana leti nkarhi wu nga swi pfumeleliki leswaku ti hlanganisiwa hi tinhlamuselo ta nomo. Kutani ku phindha tinhla-nkulu ta vahlamuseri swi pfuna ku dzikisa mhaka kahle emianakanyweni. Hi nga dyondza swo tala swonghasi loko hi yingisela xin’wana ni xin’wana lexi hlayiwaka eminhlanganweni! Swi ta ku pfuna ku endla tano loko u veka mahlo ya wena eka mhaka leyi kandziyisiweke kun’we ni ku yingisela.
18-20. Vayingiseri lava chivirikaka va hakerisiwa ku yini?
18 Vayingiseri lava chivirikaka va hakeriwa. Vayingiseri lava chivirikaka va swi xiya leswaku ku na swo tala leswi fanelaka ku dyondziwa naswona va gingiritekela ku kuma swo tala hi laha swi nga kotekaka ha kona. Va hlayisa xitsundzuxo xa Swivuriso 2:3, 4 lexi nge: “Rilela vutivi . . . huwelela eku twisisa . . . u swi lava kukotisa mali.” Naswona loko va ri karhi va lavisisa, Yehova wa va katekisa, hikuva u tshembisile a ku: “Hi laha u nga ta twisisa ku chava ka Yehova, u ta kuma ku tiva ka Xikwembu. . . . Hi kona u nga ta tiva ku lulama ni fanelo. Ni ku saseka, ni mikhuva hinkwayo ya leswinene.”—Swiv. 2:5, 9.
19 I ntiyiso leswaku loko hi ta va vayingiseri lavanene hi fanele ku titshinya. Kambe swa vuyerisa swonghasi! Ku kula ka hina ka moya ku vonaka hi ku olova. Mindzulamiso leyi pfunaka ya endliwa evuton’wini bya hina. Naswona vuswikoti bya hina byo tivisa mahungu lamanene eplatifomo ni le vutirhelini bya nsimu bya antswisiwa.
20 Hambi leswi nkarhi wa hina wa dyondzo ya munhu hi xiyexe wu nga ha vaka lowu hikiweke swinene, hinkwerhu hi na nkarhi lowu hi pfulekeleke wo yingisela swinene eminhlanganweni ya bandlha. Kutani ke, i ya nkoka swonghasi ndlela leyi hi yingiselaka ha yona! Naswona tanihi leswi swilo leswi hi swi twaka swi katsaka ntirho wa hina eka Yehova ni vutomi bya hina lebyi nga heriki, xi fanerile swonghasi xitsundzuxo xa Yesu lexi nge: “Nyikelani nyingiso eka ndlela leyi mi yingisaka ha yona”!—Luka 8:18, NW.