Dyondzo 32
Ku Kandziyisa Mongo Ni Ku Cinca-cinca Rito
1, 2. Ku kandziyisa mongo ku yi endla yini nkulumo?
1 Ku kandziyisa mongo ni ku cinca-cinca rito loko swi hlanganile swi endla nkulumo yi twala ni ku tsakisa. Handle ka swona, mianakanyo ya hambuka naswona ku tsakela ka hunguteka. Tanihi leswi ku kandziyisa mongo hakanyingi ku olovaka exikarhi ka leswimbirhi, hi ta rhanga hi nyikela nyingiso eka swona.
2 Tsundzuka leswi ku kandziyisa mongo ku swi hetisisaka. I ku kandziyisa marito kumbe mianakanyo leswaku u hundzisela nhlamuselo leyi pakanisaka ni ku kombisa vayingiseri va wena nkoka wa swona. Minkarhi yin’wana ku kandziyisa loku lavekaka ka tika kumbe ka vevuka, kambe ku na minkarhi leyi ku lavaka ku cinca lokunene.
3-7. Hlamusela ndlela leyi ha yona munhu a nga kotaka ku kandziyisa mongo hi ndlela leyinene.
3 Marito lama hlamuselaka mianakanyo leyi nga eka swiga ma kandziyisiwa. Ku kandziyisa entiyisweni i mhaka leyi marito ma kandziyisiwaka ha yona. Ku katsa ku xiya marito lawa ma hlamuselaka mianakanyo, naswona hi ku kandziyisa lokunene, swi ma endla ma xiyeka eka marito lama nga ekusuhi na wona. Loko ku kandziyisiwa marito man’wana handle ka lawa ma hlamuselaka mianakanyo, nhlamuselo yi ta hambuka kumbe yi lahleka.
4 Vanhu vo tala loko va vulavula siku na siku va endla nhlamuselo ya vona yi twisiseka. Handle ka loko u ri ni mukhuva wo karhi, tanihi ku kandziyisa switwari, xivumbeko lexi a xi fanelanga xi ku nyika xiphiqo lexikulu. Ku tsana kwihi na kwihi loku xiyekaka emhakeni ya nkulumo hakanyingi ku vangiwa hi mukhuva wo tano. Loko xexo ku ri xiphiqo xa wena, tirhela eka xona hi ku hiseka. Hi ntolovelo mukhuva wo tano a wu nge heli hi ku nyikela nkulumo yin’we kumbe timbirhi, kutani mutsundzuxi wa wena a nge ku siveli ku ya emahlweni loko ku kandziyisa ka wena loku hoxeke ku nga vuriwi hi ndlela leyi hambukisaka nhlamuselo ya wena. Kambe leswaku u va ni nkulumo ya matimba ni leyi humelelaka, hambeta u tikarhata ku kondza u kota ku kandziyisa hi ndlela leyi faneleke hi ku helela.
5 Hakanyingi ku fanele ku xalamukeriwa ku vona ndhawu leyi lavaka ku kandziyisiwa ka mongo loko u lunghiselela ku hlaya ka le rivaleni ku tlula nkulumo leyi lunghiseleriweke. Sweswo swi tano eku hlayeni matsalwa enkulumeni ni le ku hlayeni ka tindzimana eka dyondzo ya bandlha ya Xihondzo xo Rindza. Xivangelo xa leswaku nyingiso lowukulu wu nyikeriwa eku voneni laha mongo wu faneleke ku kandziyisiwa kona loko ku ri ni ku hlaya loku faneleke ku endliwa hi leswaku, hakanyingi, mhaka leyi hi yi hlayaka yi tsariwe hi un’wana. Kutani hi lava ku yi dyondza hi vukheta, hi hlela tinhla ni ku phindha marito hi woxe ku kondza hi ma tolovela.
6 Ku kandziyisa kumbe ku vona laha mongo wu kandziyisiwaka kona ku endliwa njhani? Ku na tindlela to hambana-hambana, leti hakanyingi ti tirhisiwaka ti hlanganile: hi mpfumawulo lowukulu wa rito, hi matimba kumbe ntlhaveko lowu engetelekeke, hi ku hunguta mpfumawulo, hi ku tlakusa rito, hi rito ro nonoka ni ro hikahata, hi ku engetela rivilo, hi ku yima emahlweni kumbe endzhaku ka xivulwa (kumbe ha swimbirhi), hi ku tshukatshukisa miri ni swikombiso swa nghohe.
7 Xo sungula yisa nyingiso lowukulu ehenhleni ka loko u tirhisa ku kandziyisa etindhawini leti faneleke ni loko ku ri ka mpimo lowu eneleke ku endla leswaku marito-nkulu ma xiyeka. Kutani ke, loko u lunghiselela mhaka ya wena, khwatihata marito-nkulu loko u ta yi hlaya. Loko u nyikela nkulumo leyi lunghiseleriweke, twisisa mianakanyo kahle. Tirhisa marito-nkulu lama nga etinotsini ta wena ivi u kandziyisa marito wolawo.
8, 9. Ha yini swi ri swa nkoka leswaku mianakanyo leyikulu yi kandziyisiwa?
8 Mianakanyo-nkulu leyi nga eka nkulumo yi kandziyisiwa. Lexi i xivumbeko xo kandziyisa mongo lexi hakanyingi xi kayivelaka. Etimhakeni to tano ku hava tinhla leti hlawulekeke enkulumeni. A ku na lexi xiyekaka ku tlula xin’wana. Loko nkulumo yi gimetiwa, hakanyingi a swi koteki ku tsundzuka xin’wana tanihi lexi xiyekaka. Hambi loko tinhla-nkulu ti lunghiseleriwe kahle leswaku u ti endla ti xiyeka, ku tsandzeka ku ti kandziyisa kahle enkulumeni ku nga ti tsanisa lerova ti nga ha lahleka.
9 Leswaku u hlula xiphiqo lexi, u fanele u sungula hi ku kambisisa nkulumo ya wena hi vukheta. Hi yihi yinhla ya nkoka swinene ya nkulumo? Hi yihi ya nkoka swinene leyi landzelaka? Loko wo komberiwa ku vula yinhla ya nkulumo hi xivulwa xin’we kumbe swimbirhi, u nga ku yini? Yoleyo hi yin’wana ya tindlela letinene to vona tinhla-nkulu. Loko leswi u swi tiva, swi funghe eka tinotsi kumbe ephepheni ra wena ra nkulumo. Sweswi u nga aka eka tinhla leti tanihi tinhla leti hlawulekeke. I tinhla ta nkulumo ya wena leti hlawulekeke naswona loko mhaka yi xaxametiwe kahle naswona u yi nyikela hi ku kandziyisa lokukulu, mianakanyo leyikulu yi ta tsundzukiwa. Xexo i xikongomelo xa wena eku vulavuleni.
**********
10-12. Hlamusela leswi ku cinca-cinca rito ku vulaka swona.
10 Ku kandziyisa mongo hi ku olova swi pfuna vayingiseri ku twisisa leswi u swi vulaka, kambe ku cinca-cinca eku kandziyiseni loku ku endliwaka hi rito ku nga endla leswaku va swi tsakela ku yingisela. Xana u cinca rito hi ndlela leyinene evutirhelini bya wena bya nsimu ni le tinkulumeni leti u nga ni lunghelo ro ti nyikela ebandlheni?
11 Ku cinca ka rito i ku cinca-cinca mpfumawulo wa rito, rivilo ni matimba leswi endleriwaka ku koka ku tsakela ni ku kombisa mianakanyo ya wena leyi yaka emahlweni ni minsusumeto tanihi xivulavuri. Leswaku swi ku pfuna kahle, ku cinca rito ka wena ku fanele ku endliwa hi mpimo lowu muxaka wa mhaka ya nkulumo yihi na yihi yi wu pfumelelaka. Eka mpimo lowu tlakukeke wa ku cinca-cinca ka rito, u nga ha va ni nyanyuko, ku chivirika ni ku hiseka hi mpimo lowu hungutekaka. Eka mpimo wa le xikarhi, ku na ku hiseka loku ringaniseriweke, kasi eka mpimo wa le hansi ku na ku tiyimisela ni ku chivirika.
12 Ku hava nkarhi lowu u faneleke ku vonaka onge a wu tikhomi hikwalaho ko vulavula hi ndlela leyi hundzeletiweke. Mavulavulelo ya hina ma fanele ma tsakisa, ma nga vi ni vukanganyisi byo tanihi bya vafundhisi lava tolovelekeke, kumbe ma va ya vukari swinene tanihi ya muevhangeli loyi a khomelaka nhlangano etendeni. Xichavo lexinene ni ku xixima rungula ra Mfumo swi ta sivela swikombiso swo tano leswi nga riki swa Vukriste.
13, 14. Ku cinca-cinca ka ntamu i yini?
13 Ku cinca-cinca ka ntamu. Kumbexana ndlela leyi olovaka yo cinca rito i ku cinca ntamu wa rito ra wena. Leyi i ndlela yin’wana yo aka tinhla leti hlawulekeke ni ku kandziyisa tinhla-nkulu ta nkulumo ya wena. Hambi swi ri tano, a hi minkarhi hinkwayo ku engetela mpfumawulo wa rito ku endlaka tinhla ti xiyeka. Minkarhi yin’wana ku nga ha ti endla ti xiyeka ngopfu, kambe matimba lama engetelekeke lawa ti nyikeriwaka ha wona ma nga ha onha xikongomelo xa wena. Swi nga ha endleka leswaku tinhla ta wena ti lava ku kufumela ni ntlhaveko lowu engetelekeke ku tlula mpfumawulo lowukulu. Emhakeni leyi, hunguta mpfumawulo wa wena wa rito kambe u engetela matimba ya wena. Ni loko u kandziyisa ku karhateka kumbe ku chava u nga endla tano.
14 Hambi loko ku cinca-cinca ntamu ku ri ka nkoka leswaku u cinca-cinca rito, u fanele u tivonela leswaku u nga vulavuleli ehansi ngopfu lerova van’wana va nga swi twi. Ni mpfumawulo wa rito a wu fanelanga wu engeteriwa ku fikela laha wu dlayaka ni tindleve.
15-17. Xana ku cinca-cinca ka rivilo ku yi endla njhani nkulumo leswaku yi tsakisa?
15 Ku cinca-cinca ka rivilo. A hi swivulavuri swingani leswintshwa leswi cinca-cincaka rivilo ra swona eplatifomo. Hi swi endla nkarhi na nkarhi eku vulavuleni ka hina siku na siku hikuva marito ya hina mo tihumela kunene loko hi ma anakanya kumbe hi ma lava. Kambe xivulavuri lexintshwa eplatifomo hakanyingi a xi tinyiketeli ku endla leswi. Xi lunghiselela marito ni swivulwa swa xona hi vukheta swinene, kutani marito hinkwawo ma huma hi mpimo lowu fanaka wa rivilo. Ku vulavula hi ku languta ephepheni ra nkulumo swi ta pfuna ku ololoxa ku tsana loku.
16 Ndlela leyikulu yo nyikela nkulumo ya wena yi fanele yi va rivilo leri ringaniseriweke. Tinhla letitsongo, nhlamuselo, swifaniso swo tala ni swin’wana, swi ta ku pfumelela leswaku u engetela rivilo. Tinhlamuselo leti nga ni ntikelo, tinhla leti hlawulekeke ni tinhla-nkulu hakanyingi swi lava u vulavula u nga hatlisi. Minkarhi yin’wana, ngopfu-ngopfu eka ku kandziyisa ka matimba, u nga tirhisa ku kandziyisa loku nga hatlisiki, loku hikahataka. U nga ha tlhela u yima hi ku helela, leswi swi nga ku cinca ka rivilo hi ku helela.
17 Marito ma nga ri mangani ya xitsundzuxo. U nga vulavuli hi xihatla ngopfu lerova swi ku nonon’hwela ku vula marito kahle. Ku titoloveta lokunene eka minongonoko yo titoloveta exihundleni i ku ringeta ku hlayela ehenhla hi xihatla hi laha u nga kotaka ha kona handle ko tilumaluma. Phindha-phindha ndzimana leyi fanaka, u engetela rivilo ra wena nkarhi na nkarhi handle ko tilumaluma kumbe ku onha mavitelo ya wena ya marito. Kutani ringeta ku hlaya hi ku nonoka hi laha u nga kotaka ha kona, u hu-me-sa swi-twa-ri ematshan’wini yo tsemelela marito. Kutani engetela ni ku hunguta rivilo hi ku cinca-cinca na hi laha ku faneleke ku kondza rito ra wena ri olova naswona ri endla leswi u lavaka ri swi endla. Sweswi loko u vulavula, ku cinca ka wena ka rivilo ku ta titela hi koxe, hi ku ya hi mongo wa leswi u swi vulaka.
18-20. Hlamusela ndlela leyi munhu a nga kotaka ku cinca-cinca mpfumawulo ha yona.
18 Ku cinca-cinca ka mpfumawulo. Ku cinca-cinca ka mpfumawulo entiyisweni i ndlela yo nonon’hwa ya ku cinca-cinca rito, hambi hi mpimo wihi na wihi. Kavula, nkarhi na nkarhi hi kandziyisa marito hi ku tlakusanyana mpfumawulo, hakanyingi swi fambisana ni ku engetelanyana ntamu. Hi ba marito hi ku fanekisela.
19 Kambe ku cinca lokukulu eka mpfumawulo loku tlulaka leswi ka laveka loko u ta kuma mpfuno wo tala eka xivumbeko lexi xo cinca-cinca rito. Ringeta ku hlayela ehenhla Genesa 18:3-8 na 19:6-9. Xiya ku hambana lokukulu ka rivilo ni mpfumawulo leswi lavekaka eka tindzimana leti. Ku nyanyuka ni ku hiseka minkarhi hinkwayo ku huma eka mpfumawulo wa le henhla ku tlula loko u titshandza kumbe u vilela. Loko mintlhaveko leyi yi humelela emhakeni ya wena, yi kandziyise hi laha ku faneleke.
20 Xivangelo xin’wana lexikulu xa ku tsana eka xivumbeko lexi xa mavulavulelo i ku pfumala mpimo lowu eneleke wa rito. Loko xexo ku ri xiphiqo xa wena, tirhela eka xona. Ringeta ku titoloveta loku fanaka ni loku ringanyetiweke eku sunguleni eka dyondzo leyi. Hambi swi ri tano, emhakeni leyi, tirhela eku tlakuseni ni le ku hunguteni ka mpfumawulo ematshan’wini yo cinca-cinca rivilo.
21-24. Ha yini ku cinca-cinca ka rito ku fanele ku fanela mianakanyo kumbe nsusumeto?
21 Ku cinca-cinca rito leswaku ri fanela mianakanyo kumbe nsusumeto. Eka bulo ra hina ra mfanelo leyi ku ta fikela sweswi, swi va erivaleni swinene leswaku ku cinca-cinca ka rito a ku nge endleriwi ku kuma ku cinca-cinca ntsena. Marito ya wena ma fanele ma fanela ntlhaveko wa leswi u swi vulaka. Kutani ke, ku cinca-cinca ka rito ku sungula kwihi? Entiyisweni, ku sungula hi mhaka leyi u yi lunghiseleleke ku yi nyikela. Loko u ri na nhlamuselo kumbe xikhutazo enkulumeni ya wena, u ta va ni ku cinca-cinca kutsongo eku nyikeleni ka wena nkulumo. Kutani ke, kambisisa phepha ra wena ra nkulumo loko se u yi hetile, kutani u tiyiseka leswaku u na swilo hinkwaswo swo nandzihisa nkulumo ni ku yi endla yi va ya ntikelo.
22 Kambe nkarhi wun’wana exikarhi ka nkulumo ya wena u nga ha vona xilaveko xo cinca rivilo. U nga ha twa nkulumo ya wena yi nonoka. U nga endla yini? Laha na kona nkulumo leyi lunghiseleriweke ya pfuna. U nga cinca xivumbeko xa mhaka ya wena loko u ya emahlweni. Njhani? Ndlela yin’wana yi nga va ku tshika ku vulavula ivi u sungula ku hlaya ndzimana eBibeleni. Kumbe u nga ha cinca nhlamuselo yin’wana yi va xivutiso hi ku yima leswaku u kandziyisa. Kumbexana u nga nghenisa xifaniso, u xi twananisa ni nhlamuselo leyi nga eka phepha ra wena ra nkulumo.
23 Kavula, vutshila lebyi byi tirhisiwaka enkulumeni, i bya swivulavuri leswi nga ni ntokoto. Kambe u nga tirhisa mianakanyo leyi fanaka loko u lunghiselela nkulumo ya wena ka ha ri na nkarhi u nga si va ni xiavelo xa wena.
24 Ku vuriwa leswaku ku cinca-cinca swi nandzihisa nkulumo. Loko muxaka lowunene wu tirhisiwa hi mpimo lowunene, wu ta humesa nantswo lowu teleke wa mhaka ya wena, naswona wu yi endla yi tsakisa eka vayingiseri va wena.