Ndzima 5

Mphikamakaneta Leyi Na Wena Yi Ku Khumbaka

1. Hikwalaho ka yini vanhu va kume swi nonon’hwa ku twisisa leswaku hikwalaho ka yini Xikwembu xi pfumelele vubihi exikarhi ka vanhu?

HAMBI leswi ku nga ni ku navela loku tolovelekeke ka ku rhula ni nsirhelelo, matimu ya munhu ma onhiwile hi ku halatiwa ka ngati ni ku vaviseka. Leswi Bibele yi kombaka leswaku Xikwembu xa swi venga swilo swo tano, hikwalaho ka yini xi nga swi herisanga khale swiyimo leswi xana? Entiyisweni ku nga ka ku nga vi hi leswi xi nga riki na mhaka na swona. Bibele, kun’we ni ku xonga ka ntirho wa mavoko ya Xikwembu wa la misaveni, swi nyika vumbhoni lebyi teleke bya rirhandzu ni nkhathalo wa xona eka vanhu. (1 Yohane 4:8) Lexi xi nga xa nkoka swinene, ku xiximiwa ka vito ra Xikwembu ka katseka, tanihi leswi swiyimo leswi swi endleke leswaku va xi rhukana. Manuku ke, i xivangelo xihi lexi nga vaka kona xo tiyisela magidi ya malembe ya mpfilumpfilu ni vuhomboloki?

2. (a) Hi kwihi eBibeleni laha hi swi kumaka kona leswaku hikwalaho ka yini Xikwembu xi pfumelele swiyimo swo biha hi nkarhi wo leha? (b) I yini lexi endlaka swi twala leswaku mhaka ya Bibele hi ta Adamu na Evha i ntiyiso wa matimu?

² Nhlamulo yi kumeka emhakeni yo sungula ya Bibele hi ta Adamu na Evha. Leswi a hi ku fanekisela ntsena. I mhaka ya matimu. Bibele yi nyikela rhekhodo leyi teleke leyi tiyeke ya nxaxamelo leyi sukelaka hi lembe xidzana ro sungula ra Nguva leyi Tolovelekeke ku ya fika eka vanhu vo sungula. (Luka 3:23-38; Genesa 5:1-32; 11:10-32) Tanihi vatswari va hina vo sungula, Adamu na Evha va vile ni nkucetelo lowukulu eka hina. Nakona leswi Bibele yi hi byelaka swona hi ta vona swi hi pfuna ku twisisa swiyimo leswi khumbaka vutomi bya hina namuntlha.

3. I malunghiselelo ya muxaka muni lawa Xikwembu xi ma endleleke vanhu eku sunguleni ke?

³ Bibele yi boxa leswaku malunghiselelo hinkwawo ya Xikwembu ya vatekani vo sungula va vanhu a ma ri lamanene ngopfu. A va ri ni hinkwaswo leswi tsakisaka vutomi—kaya leri fanaka ni ntanga wa Edeni, vunyingi bya swakudya swo hambana-hambana, ntirho lowu anerisaka, ku langutela ka ku vona ndyangu wa vona wu kula ivi wu tata misava, ni nkateko wa Muvumbi wa vona. (Genesa 1:28, 29; 2:8, 9, 15) Xana i mani loyi a swi ta twala ku va a kombela leswi tlulaka sweswo?

4. (a) Eku vumbiweni ka vona, vanhu a va hambana ni swivumbiwa swin’wana swa la misaveni hi tindlela tihi xana? (b) Vukongomisi lebyi lavekaka va byi nyikiwe hi ndlela yihi?

⁴ Rhekhodo leyi huhuteriweke eka Genesa yi boxa leswaku vanhu a va ri ni xikhundla lexi hlawulekeke emisaveni. Ku hambana ni swiharhi, a va ri ni matimba ya ku tikhoma naswona a va nyikiwile ntshunxeko. Hi yona mhaka leyi a va nyikiwile matimba ya ku anakanya ni ku avanyisa. Ku va kongomisa, Xikwembu xi nghenisile eka wanuna ni wansati matimba ya ripfalo leswaku, tanihi vanhu lava hetisekeke, mboyamelo wa vona wa ntumbuluko wu ta va wa leswinene. (Varhoma 2:15) Handle ka hinkwaswo leswi, Xikwembu xi va byele xivangelo xa ku hanya ka vona, leswi a va fanele ku swi endla, ni loyi a endleke hinkwaswo swilo leswo hlamarisa leswi a va ri na swona. (Genesa 1:28-30) Manuku ke, xana hi xi hlamusela njhani xivangelo xa swiyimo leswo biha leswi nga kona sweswi?

5. (a) I xilaveko xihi xo olova lexi Xikwembu xi xi vekeleke mpatswa wo sungula wa vanhu, nakona hi mhaka ya yini? (b) Hikwalaho ka yini ku langutela ka vona ka vutomi ka nkarhi lowu taka a ku katseka hi laha ku faneleke?

⁵ Rhekhodo ya Matsalwa yi komba leswaku ku pfukile mphikamakaneta—mhaka leyi khumbaka un’wana ni un’wana wa hina namuntlha. Yi pfuxiwile hi swiyimo leswi veke kona endzhakunyana ka ku vumbiwa ka vanhu vambirhi vo sungula. Xikwembu xi nyike wanuna ni wansati nkarhi wo kombisa ku tlangela ka vona ka rirhandzu ka Muvumbi wa vona hi ku yingisa xilaveko. Xilaveko xa kona a ku nga ri nchumu lowu a wu ta vula leswaku va tsoniwile swin’wana leswi a swi fanele ku kumiwa. Kambe, a xi katsa nchumu lowu hi woxe a wu tolovelekile ni lowunene—ku dya swakudya. Tanihi leswi Xikwembu xi byeleke munhu xi ku: “U ta tidyela mirhi hinkwayo ya ntanga; kambe loko wu ri murhi wo tivisa swo saseka ni swo biha, u nga tshuki u dya; hikuva siku u dyaka, u ta fa.” (Genesa 2:16, 17) Xilaveko lexi a xi endlanga leswaku mpatswa wo sungula wu tsoniwa nchumu wun’wana lowu lavekaka evuton’wini. A va ta swi kota ku dya mihandzu ya mirhi hinkwayo yin’wana entangeni. Kambe ku langutela ka vona ka vutomi ka vumundzuku kunene a ku katseka, futhi a swi fanela ku va tano. Ha yini ke? Hikuva Loyi a laveke ku yingisiwa a ri yena Xihlovo ni Munyiki wa vutomi bya vanhu.

6. (a) Vatswari va hina vo sungula ingi va hanye hi laha ku nga heriki loko a va lo endla hi ku pfumelelana ni ntiyiso wihi wa xisekelo malunghana ni ku fuma? (b) Hikwalaho ka yini a va fanele va titwe va susumeteriwa ku yingisa Xikwembu ke?

⁶ Xikongomelo xa Xikwembu a ku nga ri leswaku vanhu va fa. Rifu a ri nga vuriwanga eka Adamu na Evha handle ka loko va nga yingisi. Emahlweni ka vona, vatswari va hina vo rhanga a va ri ni ku langutela ka ku hanya hi masiku ekaya ra vona ra ku rhula, leri fanaka ni ntanga. Ku fikelela ku langutela loku, a ku laveka yini eka vona xana? A va fanele ku xiya leswaku misava leyi va hanyaka eka yona yi ba mombo wa Loyi a yi endleke, ni leswaku tanihi Muvumbi, hi mfanelo Xikwembu xa swi fuma swivumbiwa swa xona. (Psalma 24:1, 10) Kunene yena Loyi, loyi a nyikeke munhu xin’wana ni xin’wana lexi a xi laveke, ku katsa ni vutomi hi byoxe, a fanela ku yingisiwa eka xin’wana ni xin’wana lexi a xi laveke eka vona. Hambi swi ri tano, a a nga swi langutelanga leswaku ku yingisa koloko ku va ka nsindziso. Kambe, a ku fanele ku va hi timbilu leti swi rhandzaka, loku susumetiwaka hi rirhandzu. (1 Yohane 5:3) Kambe vatswari va hina vo rhanga va vanhu va hlulekile ku kombisa rirhandzu ro tano. Leswi swi endlekise ku yini ke?

Masungulo Yo Landzula Mfumo Wa Xikwembu

7. (a) Hi ku ya hi Bibele, xana ku lwisana ni ku fuma ka Xikwembu ku sungule kwihi? (b) Hikwalaho ka yini swi ri leswi twalaka ku tshemba xivandla xa moya?

⁷ Bibele yi komba leswaku ku landzuriwa ka mfumo wa Xikwembu a ku sungulanga emisaveni, kambe ku sungule exivandleni lexi nga vonekiki emahlweni ya vanhu. Tanihi vo tala, xana hi fanele ku kanakana leswaku xivandla xo tano xi kona ntsena hi leswi hi nga kotiki ku xi vona? Phela, nkoka-misava a wu voneki, hambi wu ri moya. Kambe mintirho ya swona i ya xiviri. Hikwalaho ke, na yona mintirho ya xivandla lexi nga vonekiki yi nga xiyiwa. Hambi leswi ‘Xikwembu xi nga Moya,’ mintirho ya xona ya ku tumbuluxa yi nga vonaka hinkwako laha hi nga kona. Loko hi pfumela eka xona, hi boheka ku tshemba xivandla xa moya. (Yohane 4:24; Varhoma 1:20) Kambe ku na munhu un’wana la tshamaka exivandleni xexo ke?

8. Xana tintsumi i vanhu va muxaka muni?

⁸ Hi ku ya hi Bibele, timiliyoni ta vanhu va moya, tintsumi, ti vumbiwile emahlweni ka munhu. (Yobo 38:4, 7; Psalma 103:20; Daniel 7:10) Hinkwato ka tona ti vumbiwile ti hetisekile, ti ri hava mimboyamelo leyo biha. Kambe, tanihi xivumbiwa xa Xikwembu xa le ndzhaku, munhu, ti nyikiwile ntshunxeko. Hikwalaho a ti ta swi kota ku hlawula ndlela ya vutshembeki kumbe yo pfumala vutshembeki eka Xikwembu.

9, 10. (a) Swi endlekisa ku yini leswaku xivumbiwa lexi hetisekeke xa moya xi titwa xi voyamele eku endleni ka xihoxo? (b) Kutani, yin’wana ya tintsumi yi hundzuke Sathana hi ndlela yihi?

⁹ Kambe xivutiso lexi vutisiwaka hi vo tala xi ri: Xana a swi ta kotekisa ku yini leswaku tona, tanihi swivumbiwa leswi hetisekeke, ti titwa ti voyamele eku endleni ka leswo biha? Ee, i minkarhi mingani evuton’wini bya hina laha ku vaka ni swiyimo swo hi hlasela leswi nga ni minyangwa yo hambana-hambana—yin’wana ya leswinene, yin’wana ya leswo biha xana? Ku va ni vutlharhi byo vona minyangwa ya leswo biha a hi xikolokolo leswaku swi hi endla lavo biha, a swi tano xana? Xivutiso xa xiviri xi ri: Hi le ndleleni yihi laha hi nga ta veka mianakanyo ni timbilu ta hina? Loko hi dzumba eka mianakanyo leyi vavisaka, hi nga kokeriwa eku hlakuleleni ka ku navela loku hoxeke etimbilwini ta hina. Ku navela ko tano eku heteleleni ku nga hi yisa eku endleni ka swiendlo leswi hoxeke. Ndzhendzeleko lowu wo biha wu hlamuseriwile hi Yakobo mutsari wa Bibele: “Munhu un’wana ni un’wana wa ringiwa loko a kokiwa ni ku phasiwa hi ku navela ka yena n’wini. Kutani loko ku navela ku korwile, ku tswala xidyoho; xidyoho xona, loko xi hetisekile, xi tswala rifu.”—Yakobo 1:14, 15.

¹⁰ Matsalwa ya boxa leswaku leswi swi endlekile eka un’wana wa vanhu va Xikwembu va moya. U phasiwile hi ku navela ka yena n’wini. U vonile minyangwa leyi pfulekelaka swivumbiwa swa Xikwembu swa vanhu. Xana a va ta titsongahatela yena ematshan’wini ya Xikwembu ke? Kahle-kahle u sungule ku navela ku nyikiwa xiphemu xa vugandzeri lebyi a byi fanele ku nyikiwa Xikwembu. (Luka 4:5-8) Hi ku endla hi ku pfumelelana ni ku navela ka yena, u hundzuke mukaneti wa Xikwembu. Hikwalaho ka sweswo eBibeleni u vuriwa Sathana, leswi vulaka Mukaneti.—Yobo 1:6.

11. I xisekelo xihi lexi twalaka xa leswaku Sathana hakunene u kona?

¹¹ Eka lembe xidzana leri ra vu-20 ro rhandza rifuwo, ku tshemba munhu wo tano wa moya tanihi Sathana a swi tolovelekanga. Kambe manuku ku anakanya loku tolovelekeke ku vile xikongomiso lexinene xa ntiyiso? Exikarhi ka lava dyondzaka mavabyi, a swi nga tolovelekangi ku tshemba leswaku ya vangiwa hi switsongwatsongwana leswi nga vonekiki. Kambe sweswi nkucetelo wa swona wu tiveka kahle. Kunene ke, ku ka nchumu wo karhi wu nga tolovelekangi a swi vuli swona leswaku wu fanele ku biwa hi makatla. Yesu Kriste hi byakwe a a huma exivandleni xa moya hikwalaho u swi kotile ku vulavula hi matimba hi vutomi bya kwale. Hi ku tiya u hlamusele Sathana tanihi munhu lowo biha wa moya. (Yohane 8:23; Luka 13:16; 22:31) Ku khathalela vukona bya nala loyi wa moya hi swona ntsena swi endlaka leswaku swi koteka ku twisisa ndlela leyi swiyimo swo tano swo biha swi sunguleke ha yona emisaveni leyi.

12. Xana Sathana u vulavurise ku yini na wansati Evha, naswona ha yini a vulavurise sweswo?

¹² Rhekhodo leyi huhuteriweke, eka Genesa ndzima 3, yi hlamusela ndlela leyi Sathana a sunguleke ku anerisa ku navela kakwe loko biha ha yona. Entangeni wa Edeni u tshinelele wansati Evha hi ndlela leyi fihleke xiviri xakwe. U tirhisile nyoka—xihadyana lexi a xi tolovele ku voniwa hi vatekani lava. Kahle-kahle hi ku tirhisa leswi hi nga swi vulaka salamusi, u endle swi vonaka onge marito yakwe ma huma eka xivumbiwa lexi. Mukhuva wa xona wa ntumbuluko wa vutlhari wu fambisane kahle ni nsusumeto lowu Sathana a laveke ku wu endla.—Genesa 3:1; Nhlavutelo 12:9.

13. Xana Sathana u te yini eka Evha, naswona a ri ni xikongomelo xihi lexi nga erivaleni?

¹³ Ematshan’wini yo kombela hi ku kongoma leswaku wansati a n’wi languta tanihi mufumi wakwe, Sathana u rhange hi ku nghenisa ku kanakana emianakanyweni yakwe, hi ku vutisa a ku: “Kunene Xikwembu xi te: Mi nga tshuki mi dya murhi ni wun’we wa ntanga?” Kahle-kahle, a ku: ‘Swi bihile leswi Xikwembu xi nga te mi nga dyi mirhi hinkwayo ya ntanga.’ Hi ku vula leswi a vula leswaku ku nga va ku ri ni swin’wana leswinene leswi Xikwembu a xi va fihlela swona. Evha u hlamule hi ku tshaha nawu wa Xikwembu wo sivela, lowu a wu khumba murhi wun’we ntsena, kun’we ni ku vula leswaku hakelo ya ku pfumala ku yingisa a ku ri rifu. Hi ku twa sweswo, Sathana u ringete ku kandziyela xichavo xakwe xa nawu wa Xikwembu, a ku: “Loko ku ri ku fa, mi nga ka mi nga fi; kambe Xikwembu xi tiva leswaku siku mi nga ta dya, mahlo ya n’wina ma ta pfuleka, mi ta kotisa Xikwembu, mi tiva swo saseka ni swo biha.” (Genesa 3:1-5) Loko u langutane ni xiyimo xo tano, ingi u endle yini?

14. (a) Hikwalaho ka yini Evha a phasiwile hi Sathana ke? (b) Adamu u endle yini xana?

¹⁴ Evha u amukele ku kokiwa hi ku navela ka vuciva. U dyile leswi Xikwembu xi swi siveleke. Endzhaku, hi ku sindzisiwa hi yena, nuna wakwe Adamu na yena a dya. U hlawule ku pfumelelana ni nsati wakwe ematshan’wini ya Muvumbi wakwe. (Genesa 3:6; 1 Timotiya 2:14) Vuyelo byi vile byihi xana?

15. Manuku ke, i yini lexi vangeke vugevenga ni mpfilumpfilu, kun’we ni vuvabyi ni rifu, leswi namarheleke vukona bya vanhu?

¹⁵ Ndyangu hinkwawo wa vanhu wu nghenisiwile exidyohweni na le ku kayiveleni ka vuhetiseki. Kutani Adamu na Evha a va swi kotanga ku hundzisela ku hetiseka loku va tshameke va va na kona eka vana va vona. Ku fana ni switina leswi humesiweke hi foromo leyi nga riki kahle hinkwavo a va kahle, hikwalaho vana va vona hinkwavo va velekeriwe exidyohweni, va ri ni mboyamelo wa ndzhaka wa vutianakanyi. (Genesa 8:21) Mboyamelo lowu, hi ku biwa hi makatla, wu yisile eka vubihi lebyi tekeleke vanhu ku rhula ni nsirhelelo. I ndzhaka leyi ya xidyoho leyi yi tlheleke yi tisa vuvabyi ni rifu.—Varhoma 5:12.

Timhaka Leti Pfuxiweke

16, 17. (a) Ku twisisa leswaku hikwalaho ka yini Xikwembu xi lehisele xiyimo lexi mbilu hi nkarhi wo lehisa leswi, i yini lexi hi faneleke ku xi tlangela? (b) Kahle-kahle i mphikamakaneta yihi leyi pfuxiweke?

¹⁶ Hikwalaho ka timhaka leti, miehleketo ya hina yi tlhelela eka xivutiso xa leswaku hikwalaho ka yini Xikwembu xi lehisele xiyimo lexi mbilu, xi xi pfumelela xi kurisa leswi xi kuriseke swona. Swi vangiwa hi mhaka ya mphikamakaneta leyikulu leyi pfuxiweke ni vuyelo bya yona emisaveni hinkwayo. Sweswo swi tano hi ndlela yihi?

¹⁷ Hi ku vula kakwe leswaku nawu wa Xikwembu eka Adamu na Evha a wu nga ri kahle eka vona na hi ku kaneta vuyelo lebyi vuriweke hi Xikwembu bya ku pfumala ku yingisa, Sathana a a endla leswaku vuhosi bya Xikwembu byi kanakanisa. E-e, a nga kanetanga leswaku Xikwembu i mufumi. Kambe, mphikamakaneta leyi Sathana a yi pfuxeke a a yi khumba ku lulama ka vuhosi bya Yehova, mfumo wa Yena ni ku lulama ka tindlela ta Yena. Hi vukanganyisi, Sathana u vule leswaku vanhu va nga tihanyela kahle loko va endla hi ku tilawula, va tiendlela makungu ya vona vini ematshan’wini yo tiveka ehansi ka vukongomisi bya Xikwembu. (Genesa 3:4, 5) Entiyisweni, hambi swi ri tano, hi ku endla tano a va ta va va landzelela vukongomisi bya nala wa Xikwembu.

18. (a) I mphikamakaneta yihi yin’wana leyi a yi katseka, naswona leswi swi kombisiwe kwihi eBibeleni? (b) Xana mphikamakaneta leyi yi hi khumbisa ku yini?

¹⁸ Yin’wana mphikamakaneta a yi katseka. Leswi swivumbiwa leswi swa Xikwembu swi xi fularheleke le Edeni, xana swin’wana swona a swi ta endla yini? Endzhakunyana, emasikwini ya Yobo, Sathana u vule erivaleni leswaku lava tirhelaka Yehova va endla tano, hayi hi mhaka ya rirhandzu ro karhi ra Xikwembu ni vulawuri bya xona, kambe vo bombela, hikuva Xikwembu xi va nyika xin’wana ni xin’wana. Sathana a a vula leswaku ku hava munhu la tshikileriwaka la nga seketelaka mfumo wa Yehova hi ku tshembeka. Hikwalaho vutshembeki ni ku tiyisela ka xivumbiwa xihi na xihi lexi tlhariheke etilweni ni la misaveni swi ninginisiwile. Xisweswo mphikamakaneta leyi ya ku khumba.—Yobo 1:8-12; 2:4, 5.

19, 20. Hi ku ka a nga herisi vahambuki xikan’we-kan’we, i nkarhi wihi lowu Yehova a wu nyikeke swivumbiwa swakwe, swa moya kun’we ni vanhu?

¹⁹ Loko a langutane ni ku tlhontlhiwa ko tano, Yehova a a ta endla yini xana? Hi ku olova a a ta va a lovise Sathana na Adamu na Evha. Sweswo a swi ta va swi kombisile matimba lamakulu ya Yehova. Kambe a swi ta va swi hlamurile swivutiso leswi sweswi swi tlakukeke emianakanyweni ya swivumbiwa hinkwaswo swa Xikwembu leswi swi voneke swiendlakalo leswi ke? Ku rhula ni nsirhelelo leswi nga riki na ku hela swa misava swi lave leswaku swivutiso leswi swi hlamuriwa hi laha ku teleke, kan’we ni minkarhi hinkwayo. Handle ka sweswo, ku tiyisela ni vutshembeki bya swivumbiwa hinkwaswo leswi tlhariheke swa Xikwembu a swi ninginisiwa. Loko va n’wi rhandza, a va ta lava ku hlamula ku hemberiwa koloko hi voxe. Yehova u va nyikile nkarhi wo endla tano. Nakambe, hi ku pfumelela Adamu na Evha va va ni vana (hambi va nga hetisekangi), Xikwembu a xi ta sivela ku herisiwa ka ndyangu wa vanhu—ndyangu lowu sweswi wu katsaka hina hinkwerhu hi hanyaka namuntlha. Leswi a swi ta nyika vatukulu lava nkarhi wo tihlawulela loko ku ri leswaku va ta yingisa vulawuri bya Xikwembu. Ku hlawula koloko hi kona loku sweswi ku langutanaka na wena!

²⁰ Kutani ke, ematshan’wini yo tisa hakelo ya rifu xikan’we-kan’we, Yehova u pfumelele lava tiarisaka leswaku va tshama nkarhinyana. Adamu na Evha va hlongoriwile aEdeni, leswaku va ya fa ku nga si hela gidi ra malembe. (Genesa 5:5; ringanisa Genesa 2:17 na 2 Petro 3:8.) Sathana na yena a a fanele ku herisiwa hi nkarhi lowu faneleke, onge hi loko a ri nyoka leyi nhloko ya yona yi fayiweke.—Genesa 3:15; Varhoma 16:20.

Leswi Ku Famba Ka Nkarhi Ku Swi Boxeke

21, 22. (a) Mayelana ni ku fuma, xana Sathana ni vanhu a va endla yini hi nkarhi lowu Xikwembu xi wu pfumeleleke? (b) Matimu ya vanhu ma komba yini ehenhleni ka hulumendhe leyi ringetaka ku honisa Xikwembu?

²¹ Xana ku tlhontlhiwa ka vululami bya mfumo wa Xikwembu ku vange yini? Xana munhu u tipfunile hi ku ringeta ku fambisa timhaka takwe? Munhu u pfumeleriwe ku ringeta muxaka wihi na wihi lowu kotekaka wa hulumendhe. Yehova a nga tsutsumelanga ku kavanyeta matshalatshala ya munhu leswaku ku voniwa vuyelo lebyi taleke. Hambi ku ri lembe xidzana leri hundzeke a swi ta va swi hatliseriwile. Hi nkarhi wolowo munhu a sungula ku nghena eka “nguva ya vumaki” naswona a sungula ku yimisa switshembiso leswikulu ehenhleni ka leswi a nga ta swi endla.

²² Kambe xana ku laveka lembe xidzana rin’wana ku vona leswi vuyelo bya ndlela ya munhu yo ntshunxeka eka Xikwembu byi nga ta va swona ke? Hambi va ri vanhu vo chaviseka va hulumendhe ni sayense va pfumela leswaku misava yi langutane ni khombo lerikulu ra ku onhiwa. Kunene Xikwembu a xi fanelanga ku pfumelela ku onhiwa loku heleleke ku komba ku hluleka loku taleke ka vulawuri bya ntshunxeko bya munhu. Hi vumbhoni bya magidi tsevu ya malembe lebyi tiyisaka leswi humelelaka loko hulumendhe yi honisa Xikwembu, ku nga ka ku nga vuriwi leswaku a ku nga ri na nkarhi lowu ringaneke wa vulawuri lebyi hetisekeke bya munhu. Mintiyiso yi komba leswaku ku hava hulumendhe leyi ntshunxekeke eka Xikwembu leyi nga tisaka ku rhula ni nsirhelelo swa xiviri eka vanhu hinkwavo.

23. I yini lexi nga kusuhi ni ku endleka lexi nga ta basisa ndlela ya ku fuma loko lulama ka misava hi N’wana wa Xikwembu?

²³ Hi laha hi nga ta vona ha kona endzhakunyana, khale emahlweni ko va swi endleka na hi ku pimanyeta loku hetisekeke Yehova Xikwembu u funghile rixaka ro karhi leri a ri ta n’wi vona a susa vutiarisi hinkwabyo byo lwisana ni vuhosi bya Xikwembu emisaveni. A ku nge herisiwi vanhu lavo biha ntsena kambe Sathana ni mademona yakwe va ta siveriwa onge hi loko va ri ekheleni, va nga swi koti ku kucetela timhaka ta vanhu kumbe tintsumi. Leswi i ku pfula ndlela ya vulawuri lebyo lulama bya misava hi hulumendhe ya N’wana wa Xikwembu. Enkarhini wa gidi ra malembe, hulumendhe yoleyo yi ta susa maxangu hinkwawo lama tisiweke hi vulawuri bya magidi ya malembe bya munhu bya vutianakanyi. Yi ta tlherisela misava leyi exiyin’weni lexinene xa paradeyisi ni ku tlherisela vanhu lava yingisaka eku hetisekeni loku tsakeriweke aEdeni.—Nhlavutelo 20:1, 2; 21:1-5; 1 Vakorinto 15:25, 26.

24. (a) Hikwalaho ka yini Sathana ni mademona yakwe va fanele ku ntshunxiwa eku heleni ka gidi ra malembe? (b) Vuyelo byi ta va byihi ke?

²⁴ Bibele yi vula leswaku eku heleni ka mfumo wolowo wa gidi ra malembe Sathana ni mademona yakwe va ta ntshunxiwa eku siveriweni hi nkarhinyana. Ha yini ke? Leswaku hinkwavo lava nga ta va va hanya enkarhini wolowo va ta va ni nkarhi wo tikombisa va ri lava tshembekaka eka vulawuri bya mfumo wa Yehova. Tinhlayo ta ntsandza-vahlayi ti ta va ti pfuka eku feni. Eka vunyingi bya vona, lowu wu ta va nkarhi wo sungula wa vona wo kombisa rirhandzu ra vona eka Xikwembu ehansi ka ndzingo. Mphikamakaneta yi ta va leyi fanaka na liya yi pfuxiweke aEdeni—ya loko va ta seketela mfumo wa Yehova hi ku yingisa ka vutshembeki. Yehova u lava leswaku lava rirhandzu ra vona ri hlohlotelaka vutshembeki byo tano ku va vona ntsena vafumiwa vakwe. Lava va lavaka ku yima ni nala wa Xikwembu ni mademona ya yena eku ringeteni kwihi na kwihi loku va ku ringetaka ku tlhela va kavanyeta ku rhula ka misava ya Xikwembu hi vuntshwa va ta va va ntshunxekile leswaku va tihlawulela. Kambe xisweswo hi ku kavanyeta hulumendhe ya Xikwembu, va ta faneriwa hi ndzoviso. Naswona hi nkarhi lowu wu ta ta hi xihatla, onge i ndzilo lowu humaka etilweni. Vatiarisi hinkwavo, va moya ni vanhu, manuku va ta va va helele makumu.—Nhlavutelo 20:7-10.

25, 26. Xana ndlela leyi Yehova a lulamiseke timhaka ha yona hakunene yi n’wi pfunise ku yini un’wana ni un’wana wa hina?

²⁵ I ntiyiso, hi magidi ya malembe vanhu va kayakaye ngopfu. Kambe leswi swi vangiwile hi ku hlawula ka vatswari va hina vo sungula, hayi ka Xikwembu. Xikwembu xi tiyiserile ku rhukaniwa xi tlhela xi tiyisela swilo leswi nyenyetsaka eka xona nkarhi lowu hinkwawo. Kambe Xikwembu, lexi eka xona ‘gidi ra malembe ri fanaka ni siku rin’we,’ xi vona timhaka hi ndlela leyi fikaka ekule, futhi leswi swi tisa vunene eka swivumbiwa swa xona. Hi laha muapostola la huhuteriweke a tsalaka ha kona: “Yehova a nga hlweli ku endla leswi a nga tshembisa swona, hi laha vanhu van’wana va xiyaka ku hlwela ha kona, kambe u lehisa mbilu hikwalaho ka N’WINA hikuva a nga rhandzi leswaku ni un’we a lova kambe u rhandza leswaku hinkwavo va ta eku hundzukeni.” (2 Petro 3:8, 9, NW) Loko a ku nga ri ku lehisa mbilu ni ku tiyisela ka Xikwembu, ni un’we wa hina a nga ta va ni nkarhi wa ku ponisiwa.

²⁶ Hambi swi ri tano, a hi fanelanga ku heta hi ku vula leswaku hi nkarhi wa magidi tsevu ya malembe lama hundzeke ntirho wa Xikwembu a wu ri lowu tsaneke. E-e, a xi nga pfumeleri vuhomboloki ntsena, xi tluleterisa nkarhi wa xona ivi xona hi xoxe xi nga endli nchumu. Hi laha hi nga ta swi vona ha kona, mintiyiso yi komba leswi hambanaka ni sweswo.

[Swifaniso leswi nga eka tluka 51]

Sathana u vule leswaku ehansi ka ndzingo vanhu hinkwavo a a va ta tshika ku tiyisela ivi va endla hi ku ntshunxeka eka Xikwembu