Ndzima 12
Ku Xixima Vuhosi I Swa Nkoka Leswaku Ku Hanyiwa Hi Ku Rhula
1-3. (a) Xana i yini lexi vangeleke ku hangalaka ka ku soriwa ka vuhosi namuntlha? (b) Langutelo leri ri kombisiwe hi tindlela tihi to hambana-hambana ke? (c) Vuyelo bya kona byi voniwa kwihi xana?
MOYA wa ku ntshunxeka wu funengeta misava ya namuntlha. Ku venga vuhosi loku tolovelekeke ku kurile, ngopfu-ngopfu exikarhi ka lava va velekiweke ku sukela eka Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava. Hikwalaho ka yini? Hi xikombiso, vatswari va vona va vone ntshikilelo hi mpimo lowu nga ringanisiwangiki, kun’we ni marhengu lamakulu ni lama thyakeke ya lava va fumaka. Va hlakulele langutelo leri nga nyawuriki ra Vuhosi. Hikwalaho, vo tala va vona, loko va va vatswari, a va ku byalanga ku xixima vuhosi eka vana va vona. Naswona vuhomboloki lebyi tivekaka lebyi endliweke hi vana a byi lulamisangi timhaka. Hikwalaho ke, ku deleriwa ka vuhosi ku ve loku tolovelekeke.
2 Ku delela koloko ku kombisiwa hi tindlela to hambana-hambana. Minkarhi yin’wana hi ku amukela muxaka wa mpahla kumbe bombo ra misisi leri kombaka ku fularhela mimpimanyeto leyi amukelekaka. Swi nga ha katsa ku delela ka vanhu maphorisa, kumbe hambi ku ri vukarhi ni ku halata ngati. Kambe a swi hikeriwanga lava ntsena. Hambi ku ri exikarhi ka lava va nga tiphofuleki eka tindlela leti tikulu swinene, vo tala va honisa kumbe va bakanyela milawu etlhelo loko va nga pfumelelani na yona milawu yo tano kumbe loko va kuma leswaku ya tika.
3 Xiyimo lexi xi khumbe matshamelo emakaya, eswikolweni, etindhawini to tirhela eka tona, ni ku tirhisana ni vatirhela-mfumo. Vanhu vo tala, a va swi lavi leswaku munhu un’wana a va byela leswi va faneleke ku swi endla. Va tikarhatela leswi va pfumelaka leswaku i ntshunxeko lowukulu. Loko u kongomana ni xiyimo lexi, u ta endla yini xana?
4. Hi leswi hi swi endlaka emhakeni leyi, hi nga komba langutelo ra hina emhakeni yihi xana?
4 Mahanyelo ya wena ya ta komba laha u yimaka kona emhakeni ya vuhosi bya Yehova bya misava hinkwayo. Xana hakunene wa n’wi xixima Yehova tanihi Xihlovo xa ku rhula ka ntiyiso ni nsirhelelo? Xana u ta lava ni ku tirhisa leswi Rito ra yena ri lerisaka swona evuton’wini bya wena ke? Kumbe xana u ta fambisana ni lava hi ku ntshunxeka va tiendlelaka makungu ya vona vini ya leswinene ni leswo biha ke?—Genesa 3:1-5; Nhlavutelo 12:9.
5. (a) I yini leswi vaka kona hi ku landzela vukongomisi bya vanhu lava tshembisaka “ntshunxeko” ke? (b) Munhu loyi a endlaka ku rhandza ka Xikwembu u ntshunxeke ku fikela kwihi?
5 Vutivi lebyinene bya Bibele byi nga ku sirheleta leswaku u nga xisiwi hi lava, loko ‘Va ri karhi va tshembisa ku ntshunxeka, vona hi voxe va vonakala va ri mahlonga ya leswi bolaka.’ Ku landzela vurhangeri bya vanhu vo tano swi nga ku nghenisa eka xiyimo xexo xa vuhlonga. (2 Petro 2:18, 19) Ntshunxeko wa ntiyiso wu nga kumiwa hi ku dyondza ni ku endla ku rhandza ka Xikwembu ntsena. Nawu wa xona lowu tlakukeke i “nawu lowu hetisekeke wa ku ntshunxeka.” (Yakobo 1:25) Leswi swi nga vuriwa hikuva Yehova a nga hi siveli swi nga fanelanga, a hi hikela hi milawu leyi nga hava xikongomelo lexi pfunaka. Kambe nawu wa yena wu nyika muxaka wa vuleteri lebyi tisaka ku ntshunxeka, ku rhula, ni nsirhelelo lowu seketeriweke eka vuxaka lebyinene na Xikwembu ni vanhu-kulorhi.
6, 7. (a) I mani la nga exiyin’weni lexi antswaka xo endla xanchumu malunghana ni ku tirhisiwa ka vuhosi hi vusopfa ke? (b) Yesu u komba leswi humelelaka eka vanhu lava tirihiselaka hi ndlela yihi?
6 Ku tlula munhu wihi na wihi, Xikwembu xi tiva ku anama ka ku onhaka ka munhu ni ku tirhisa vuhosi hi vusopfa. Kutani xi nyikele rito ra xona leswaku ku nga khathariseki laha lava vangaka ntshikilelo va nga ha vaka va ake kona, xi ta va vitana va ta tihlamulela. (Varhoma 14:12) Hi nkarhi lowu vekiweke hi Xikwembu, “lavo biha va ta susiwa la misaveni, ni timbabva ti ta tsuvuriwa ka yona.” (Swivuriso 2:22) Kambe ku hava vunene lebyi nga heriki lebyi nga ta va kona loko hi hela mbilu kutani hi tirihisela.—Varhoma 12:17-19.
7 Evusikwini bya ku xengiwa ni ku khomiwa ka yena, Yesu u kandziyise leswi eka vaapostola va yena. Hikwalaho ka swiyimo etikweni, ku katsa ni vukona bya swivandzana, vanhu hakanyingi a va rhwala matlhari. Kutani enkarhini wolowo a ku ri ni mabanga mambirhi exikarhi ka vaapostola va Yesu. (Luka 22:38) Ku humelele yini xana? Kavula, va vone ku hundzuluxiwa lokukulu ka leswo lulama loko Yesu a khomiwa handle ka xivangelo. Kutani muapostola Petro hi ku hatlisa u humese banga ra yena kutani a tsema ndleve ya un’wana wa vavanuna va kona. Kambe Yesu u tlherisele ndleve leyi vavisekeke kutani a tsundzuxa Petro a ku: “Tlherisela banga ra wena enkotlotweni wa rona, hikuva hinkwavo lava tirhisaka mabanga, va ta dlawa hi mabanga.” (Matewu 26:52) Vanhu vo tala, hambi ku ri esikwini ra hina, a va ta va va ponisiwile eku feni loku nga rindzeriwangiki hi ku landzela xitsundzuxo lexi.—Swivuriso 24:21, 22.
Malangutelo Lamanene Ya Mfumo Wa Vanhu
8. (a) Hi laha swi hlamuseriweke ha kona eka Varhoma 13:1, 2, Vakriste va fanele ku languta vafumi hi ndlela yihi? (b) Xana nhlamuselo leyi nge va ‘vekiwe eswikhundleni swa vona hi Xikwembu’ yi vula yini?
8 Loko a tsalela Vakriste eRhoma, muapostola Pawulo a a huhuteriwe hi Xikwembu leswaku a hlamusela ndlela leyi a va fanele ku tikhoma ha yona malunghana ni tihosi leti fumaka. U tsarile a ku: “Munhu un’wana ni un’wana a a tiveke ehansi ka tihosi; hikuva a ku na vuhosi lebyi nga humiki eka Xikwembu; kutani tihosi leti nga kona, ti vekiwile hi Xikwembu. Hikwalaho loyi a solaka vuhosi, u sola ku lerisa ka Xikwembu, kutani lava solaka, va tivangela ku avanyisiwa.” (Varhoma 13:1, 2) Xana leswi swi vula leswaku Xikwembu xi nyike vafumi lava fumaka matimba? Bibele yi hlamula hi ku kongoma yi ku doo! (Luka 4:5, 6; Nhlavutelo 13:1, 2) Kambe ti ve kona hi mpfumelelo wa xona. Naswona ‘xikhundla’ lexi ti ngheneke eka xona eku fambeni ka matimu xi tiyisiwe hi Xikwembu. Xikhundla xexo a ku ri yini?
9. Hambi leswi vatirhela-mfumo va endlaka mintirho leyo biha, hikwalaho ka yini hi nga va kombisaka xichavo ke?
9 Tsalwa lera ha ku tshahiwaka ri vula leswaku hi lexi ‘tlakukeke.’ Vatirhela-mfumo va hulumendhe a va fanelanga ku deleriwa. Milawu leyi va yi vekeke leswaku yi tirha a yi fanelanga ku honisiwa. Leswi a swi vuli swona leswaku u bumabumela vanhu, kumbe ku amukela vuhomboloki byihi na byihi lebyi va nga byi endlaka. Kambe xichavo xi kombisiwa khwatsi hikwalaho ka xikhundla lexi va nga eka xona.—Tito 3:1, 2.
10. Xana ku hakeriwa ka mindzuvo ku fanele ku langutiwa njhani, naswona ha yini?
10 Hi mpimo lowukulu, milawu ya mfumo yi tswala leswinene. Yi pfuna ku hlayisa ku hleleka ni ku tiyisa mpimo wa nsirhelelo eka vanhu ni nhundzu ya vona. (Varhoma 13:3, 4) Nakambe, tihulumendhe hi ntolovelo ti endla magondzo, ntirho wa ku basisa, nsirhelelo wa ndzilo, dyondzo ni mintirho yin’wana leyi pfunaka vanhu. Xana va fanele ku hakeriwa hikwalaho ka mintirho leyi? Xana hi fanele ku hakela mindzuvo? Xivutiso lexi hakanyingi xi tlhava hi matimba hikwalaho ka mindzhwalo leyi tlakukeke ni ku tirhisiwa ka timali ta vanhu nkarhi na nkarhi hi vusopfa. Enkarhini wa Yesu, na kona, xivutiso lexi a xi twala xi ri xa politiki. Kambe Yesu a nga yi tekanga mianakanyo ya leswaku xiyimo lexi a xi ri kona a xi nyika lunghelo ro ala ku thela. Loko a vulavula hi mali leyi a yi endliwe hi Khezari wa Rhoma, u te: “Nyikani Khezari leswi nga swa Khezari, ni Xikwembu leswi nga swa Xikwembu.” (Matewu 22:17-21; Varhoma 13:6, 7) E-e, Yesu a nga yi amukelanga mianakanyo ya leswaku un’wana ni un’wana a va ni nawu eka yena n’wini.
11, 12. (a) Matsalwa ma komba njhani leswaku ku ni vuhosi byin’wana lebyi faneleke ku kambisisiwa? (b) U ta endla yini loko vafumi va simeka milawu leyi lwisanaka ni swilaveko swa Xikwembu, nakona ha yini xana?
11 Hambi swi ri tano, Yesu u kombe leswaku “Khezari” mufumi wa tiko, a yi nga ri yona hosi leyi faneleke ku xiyiwa ntsena. “Tihosi” a ti xi hundzi Xikwembu kumbe ku ringana na xona. Ku hambana ni sweswo, i tintsongo swinene eka xona. Hikwalaho vuhosi bya tona byi pimiwile, a byi hetisekanga. Hikwalaho ka leswi, Vakriste hakanyingi va kongomane ni kungu ro nonoha. I kungu leri na wena u faneleke ku kongomana na rona. Loko vanhu lava fumaka va tilavela leswi nga swa Xikwembu, u ta endla yini xana? Loko va sivela leswi Xikwembu xi swi lerisaka, xana u ta yingisa mani?
12 Vaapostola va Yesu hi ku xixima kambe va tiyile va hlamusele xiyimo xa vona eka swirho swa huvo leyikulu eYerusalema va ku: “Hi nga ka hi nga koti ku tshika ku vula leswi hi swi voneke ni leswi hi swi tweke. . . . Hi fanele ku yingisa Xikwembu ku tlula vanhu.” (Mintirho 4:19, 20; 5:29) Tihulumendhe minkarhi yin’wana ti simeke minsivelo eka timhangu ta xihatla, naswona sweswo swa twisiseka. Kambe minkarhi yin’wana minsivelo ya hulumendhe yi nga endleriwa ku kavanyeta vugandzeri bya hina eka Xikwembu yi endla leswaku swi nga koteki ku hetisisa mindzhwalo leyi hi yi nyikiweke hi Xikwembu. Manuku ke? Rito leri huhuteriweke hi Xikwembu ra hlamula: “Hi fanele ku yingisa Xikwembu ku tlula vanhu.”
13, 14. (a) Hi fanele ku va ni vukheta hi ndlela yihi leswaku hi nga deleli milawu ya mfumo hikwalaho ka swivangelo swa munhu hi xiyexe? (b) Hi ku ya hi Matsalwa, komba swivangelo swa leswi.
13 Hambi leswi ku xixima ka hina ndzhwalo lowu eka Xikwembu swi nga ha lwisanaka ni leswi “Khezari” a swi lavaka, leswi swi hambane swinene ni ku tlula milawu leyi hi nga pfumelelaniki na yona hi ku ntshunxeka. I ntiyiso leswaku, emalangutelweni ya munhu hi xiyexe, milawu yin’wana yi nga ha vonaka yi nga ri ya nkoka kumbe yi sivela swi nga fanelanga. Kambe sweswo a swi ku yimeleli ku honisa milawu leyi nga lwisaniki na milawu ya Xikwembu. Ku vuriwa yini loko vanhu hinkwavo a vo yingisa milawu leyi va vonaka yi pfuna eka vona ntsena? A swi ta vanga mpfilumpfilu ntsena.
14 Minkarhi yin’wana munhu a nga ha vona leswaku a nga honisa vuhosi kutani a endla leswi a swi tsakelaka hi leswi a nga ta ka a nga khomiwi ni ku xupuriwa. Kambe ku na khombo lerikulu eka leswi. Hambi leswi eku sunguleni ku delela nawu ku nga ha katsaka timhaka letintsongo, loko munhu a nga xupuriwi swi nga ha n’wi susumetela eka vuhomboloki lebyikulu. Hi laha Eklesiasta 8:11 yi vulaka ha kona yi ri: “Kutani, hikuva ku avanyisa loku avanyisaka mintirho hinkwayo leyo homboloka ku nga hatlisi ku humelela, hikwalaho-ke timbilu ta vana va vanhu ti teleke ku navela ku endla swo biha.” Kambe ke, xana xivangelo xa xiviri xo yingisa nawu i ku chava ku xupuleriwa ku nga wu yingisi ntsena ke? Eka Mukriste, ku fanele ku va ni nsusumeto lowukulu swinene. Muapostola Pawulo u wu vule ‘xivangelo lexi fanelaka’—ku navela ripfalo lero tenga. (Varhoma 13:5) Munhu loyi ripfalo ra yena ri leteriweke hi milawu ya Matsalwa wa swi tiva leswaku hi ku phikelela ndlela leyo biha a a ta va a “sola ku lerisa ka Xikwembu.” Ku nga khathariseki leswaku vanhu van’wana va swi tiva leswi hi swi endlaka, Xikwembu xa swi tiva, mintshembo ya hina ya vutomi bya nkarhi lowu taka yi tiseketele hi yena.—1 Petro 2:12-17.
15. (a) Xana i yini lexi faneleke ku kongomisa munhu ehenhleni ka langutelo ra yena eka thicara kumbe muthori ke? (b) Hi ndlela leyi hi papalata ku kuceteriwa hi moya wa mani xana?
15 Sweswo i ntiyiso ehenhleni ka langutelo ra muntshwa eka thicara wa yena ni langutelo ra munhu lonkulu eka muthori wa yena. Ntiyiso wa leswaku vanhu vo tala lava hi hanyaka na vona va endla swilo leswo biha a ku fanelanga ku va mhaka leyi hi tiseketelaka hi yona. Hambi thicara kumbe muthori wa swi tiva leswi hi swi endlaka a swi fanelanga swi va na mhaka. Xivutiso hi leswaku, hi swihi leswi lulameke? Hi swihi leswi tsakisaka Xikwembu? Nakambe, loko leswi hi komberiwaka ku swi endla swi nga lwisani ni nawu wa Xikwembu kumbe misinya ya milawu leyo lulama, hi tirhisana na vona. Kahle-kahle mathicara i vayimeleri va hulumendhe, kutani i switirho swa “tihosi,” naswona va lulameriwa hi ku xiximiwa. Kutani malunghana ni vathori, nawu wa Bibele eka Tito 2:9, 10 wu nga ha tirhisiwa, hambi leswi kwalaho Pawulo a a tsala hi vuxaka lebyi hambaneke, lebyiya bya mahlonga eka vini va wona. Pawulo u te: “Ku va tsakisa etimhakeni hinkwato, . . . a va tikombe leswaku va lulamile ni ku tshembeka masiku hinkwawo, kutani eka hinkwaswo leswi va swi endlaka va ta komba ku saseka ka leswi dyondzisiwaka hi tlhelo ra Xikwembu Muponisi wa hina.” (Tito 2:9, 10) Xisweswo ke, hi papalata nkucetelo wa Sathana, loyi moya wakwe wu “tirhaka na sweswi exikarhi ka vanhu lava nga yingisiki Xikwembu,” naswona hi aka vuxaka bya ku rhula ni vanhu-kulorhi.—Vaefesa 2:2, 3.
Vuhosi eKaya
16. I xilaveko xihi xa vutomi bya ndyangu lowu nga ni ntwanano lexi hlamuseriweke eka 1 Vakorinto 11:3?
16 Ndyangu i ndhawu yin’wana leyi ku xixima vuhosi ku nga endlaka vuxaka bya ku rhula. Hakanyingi ku xixima lokunene ka kayivela, ku vangela ku tsemeka ka vuxaka bya ndyangu naswona hakanyingi ku hahlula ndyangu. Xana ku nga endliwa yini ku antswisa xiyimo lexi ke? Nawu wa vunhloko, hi laha wu hlamuseriweke ha kona eka 1 Vakorinto 11:3, wu ni nhlamulo: “Kriste i nhloko ya wanuna un’wana ni un’wana, wanuna i nhloko ya wansati, Xikwembu i nhloko ya Kriste.”
17. (a) Malunghana ni vunhloko, xikhundla xa wanuna hi xihi? (b) I xikombiso xihi lexinene mayelana ni vunhloko bya wanuna lexi Kriste a xi vekeke?
17 Xiya leswaku nhlamuselo leyi ya lunghiselelo ra Yehova a yi sunguli hi ku komba vunhloko bya wanuna. Kambe ke, yi yisa mianakanyo emhakeni ya leswaku ku ni un’wana loyi wanuna a faneleke ku lava vukongomisi eka yena, loyi a faneleke ku landzela xikombiso xa yena. Munhu yoloye i Yesu Kriste. I nhloko ya wanuna. Naswona eku tirhisaneni ka yena ni bandlha, leri faniseriweke hi mutekiwa, Kriste u kombise ndlela yo endla vunhloko bya wanuna byi va lebyi humelelaka. Xikombiso xa yena lexinene xi tlhontlhe ku swi amukela hi ku swi rhandza eka valandzeri va yena. Loko a vile murhangeri, ematshan’wini yo va ndhuna, a tlatlarhuka ni ku lava swo tala eka valandzeri va yena, Yesu a a ri “ni mbilu yo rhula ni ya tintswalo,” leswaku va kumela mimoya ya vona ku wisa. (Matewu 11:28-30) Xana ú va tsongahatile hikwalaho ka swihoxo swa vona ke? Ku hambana ni sweswo, u va tshinye hi rirhandzu a tlhela a nyikela vutomi bya yena leswaku a hlantswa swidyoho swa vona. (Vaefesa 5:25-30) Mawaku nkateko lowu nga kona eka ndyangu wihi na wihi ku va ni nuna loyi hakunene a tikarhatelaka ku landzelela xikombiso xexo!
18. (a) Wansati a nga kombisa leswaku u xixima vuhosi bya nuna wa yena hi tindlela tihi? (b) Vana va fanele ku kombisa ku xixima vatswari va vona hi ndlela yihi, naswona hikwalaho ka yini?
18 Loko ku ri ni vunhloko byo tano ekaya, a swi n’wi nonon’hweli wansati ku languta eka nuna wa yena. Naswona ku yingisa ka vana ko titela hi ku olova. Kambe na kona kwalaho ku ni swo tala leswi nsati ni vana va nga swi nyikelaka entsakweni wa ndyangu. Hi ku gingiriteka ka yena eku hlayiseni ka ndyangu, ni moya wakwe wa ntirhisano, wansati u komba leswaku u ni “xichavo eka nuna wa yena.” Xana sweswo i ntiyiso endyangwini wa wena? (Vaefesa 5:33; Swivuriso 31:10-15, 27, 28) Malunghana ni vana, ku yingisa tatana na manana hi ku swi rhandza ku komba leswaku va xixima vatswari va vona, hi laha Xikwembu xi lavaka ha kona. (Vaefesa 6:1-3) Xana ku nga ka ku nga vi ni ku rhula ni ku titwa lokukulu ka nsirhelelo wa munhu endyangwini wo tano ku tlula eka lowu ku xixima vuhosi ku kayivelaka ke?
19. Loko ku ri wena ntsena endyangwini loyi a ringetaka ku kongomisiwa hi Rito ra Xikwembu, u fanele ku endla yini?
19 U nga pfuneta ku endla leswaku ndyangu wa wena wu va ndhawu yo tano. Ku nga khathariseki leswaku swirho swin’wana swa ndyangu swi hlawula ku seketela tindlela ta Yehova kumbe e-e, u nga endla tano. Van’wana va nga landza xikombiso xa wena lexinene. (1 Vakorinto 7:16; Tito 2:6-8) Hambi loko va nga xi landzeli, leswi u swi endlaka swi ta va vumbhoni bya ku lulama ka tindlela ta Xikwembu, naswona sweswo a hi wona nchumu wa risima leri nga nyawuriki.—1 Petro 3:16, 17.
20, 21. (a) Bibele yi komba njhani leswaku vunhloko bya wanuna ni bya vatswari a byi helelanga? (b) Hikwalaho ke, wansati wa Mukriste kumbe vana lava pfumelaka va nga ha kongomana ni kungu rihi, futhi i yini lexi faneleke ku va susumeta?
20 Tsundzuka leswaku xivumbeko hinkwaxo xa ntirho wa vuhosi bya ndyangu xi huma eka Xikwembu. Xisweswo vavanuna va fanele ku titsongahata eka Kriste, vavasati eka vanuna va vona “hi laha swi fanelaka Vakriste,” kutani vana eka vatswari va vona “hikuva exikarhi ka Vakriste, hi swona leswi tsakisaka.” (Vakolosa 3:18, 20; 1 Vakorinto 11:3) Hikwalaho Xikwembu xi nga ka xi nga humesiwi emhakeni leyi, xi nga humesiwa xana? Leswi swi vula leswaku matimba ya wanuna eka nsati wa yena, ni ya vatswari eka vana va vona, ya pimiwile. Hi leswaku, munghana wa Vukriste ni vana va fanele ku titsongahatela Xikwembu na Kriste ku sungula, va amukela ndzayo ya vona. Eka vanghana van’wana lava nga pfumeriki kumbe vatswari, mianakanyo yoleyo eku sunguleni yi nga ha va leyi nga tsakisiki. Kambe entiyisweni i ya ku pfuna vona, hikuva yi ta endla leswaku munghana loyi a nga pfumeriki ni vana va va ni ku tshembeka ni xichavo.
21 Hambi swi ri tano, ku vuriwa yini loko wanuna a kombela nsati wa yena leswaku a endla nchumu lowu nga riki “hi laha swi fanelaka Vakriste” xana? Leswi a swi endlaka swi ta komba loko hakunene a ‘chava Xikwembu’ kumbe e-e. (Eklesiasta 12:13) Swa ha fana ni loko vana va kule hi laha ku ringaneke leswaku va twisisa ni ku yingisa Rito ra Xikwembu. Loko vatswari va vona va nga avelani na vona ku navela ka vona ku tirhela Yehova, vana va fanele ku hlawula loko va ta va lava tshembekaka eka Xikwembu kumbe va hlanganyela eka swo tala swa vatswari va vona lava nga pfumeriki. (Matewu 10:37-39) Kambe handle ka ndzhwalo wa vona wo sungula eka Xikwembu, vana va fanele ku titsongahata eka ‘hinkwaswo,’ hambi ku ri ku endla swilo leswi va nga swi laviki. (Vakolosa 3:20) Mahanyelo lawa ma nga kokela vatswari va vona eka malunghiselelo ya Yehova ya ku ponisa. Hakunene “hi swona leswi tsakisaka” loko nsusumeto wa munhu ku ri vutshembeki eka Yehova ni tindlela ta yena to lulama, ematshan’wini ya ku delela loku vangiwaka hi moya wa vutilawuri.
Ebandlheni Ra Vukriste
22, 23. (a) Vakulu va Vukriste va tirhela swirho swa bandlha hi ndlela yihi? (b) Kutani ke, i langutelo rihi leri Vaheveru 13:17 yi vulaka leswaku hi fanele ku va na rona eka vona?
22 Vutshembeki lebyi fanaka eka Yehova byi fanele ku kombisiwa elangutelweni ra hina eka bandlha ra Vukriste ni lava va ri khathalelaka. Yehova u lunghiselele vakulu leswaku va risa “ntlhambi.” A va holi, kambe va tinyikela hikwalaho ka ku khathalela ka ntiyiso ka vamakwavo va xinuna ni va xisati va Vukriste. (1 Petro 5:2; 1 Vatesalonika 2:7-9) Va pfuna bandlha ku hetisisa ntirho wo chumayela mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu. Nakambe, hi ku khathalela xirho xin’wana ni xin’wana xa bandlha, va pfuna lava dyondzaka ndlela yo tirhisa misinya ya Bibele evuton’wini bya vona. Nakambe, loko xirho xihi na xihi xa bandlha xi teka goza leri hoxeke xi nga swi xiyi hi laha ku heleleke, matshalatshala yo n’wi vuyisa ya endliwa. (Vagalatiya 6:1) Loko xirho xi honisa ndzayo ya Matsalwa ivi xi ya emahlweni ni xidyoho lexikulu, vakulu va vona swi fanela leswaku xi hlongoriwa. Xisweswo bandlha ra sirheletiwa enkucetelweni wakwe lowu thyakisaka.—1 Vakorinto 5:12, 13.
23 Ku tlangela lunghiselelo leri ra rirhandzu ra Yehova ro tiyisa ku rhula exikarhi ka vanhu va yena, hi fanele ku amukela xitsundzuxo lexi kumekaka eka Vaheveru 13:17: “Yingisani [varisi] va n’wina, mi titsongahata eka vona, hikuva va hitekela mimoya ya n’wina, tanihi vanhu lava nga ta vutisiwa ehenhla ka yona, mi vona leswaku va tirha ntirho wa vona hi ku tsaka, va nga wu endli hi ku vilela, hikuva loko swi ri tano a swi nga mi pfuni nchumu n’wina.”
24, 25. (a) Leswi vakulu va swi dyondzisaka swi fanele ku kucetela ndlela leyi hi va langutaka ha yona hi ndlela yihi? (b) Hi rini naswona kwihi laha hi faneleke ku tirhisa leswi hi dyondzisiweke swona eBibeleni? Hikwalaho ka yini?
24 Bibele yi hlamusela leswaku xivangelo-nkulu lexi ha xona valanguteri kumbe vakulu va faneriwaka hi ku xiximiwa i mhaka ya leswi va dyondzisaka “rito ra Xikwembu.” (Vaheveru 13:7; 1 Timotiya 5:17) Naswona malunghana ni matimba ya “rito” rero, Vaheveru 4:12, 13 yi ri: “Hikuva Rito ra Xikwembu ra hanya ni ku tirha, ri kariha ku tlula tlhari rin’wana ni rin’wana leri lotiweke matlhelo mambirhi, ri tlhava ku ya fika emahlanganweni ya hika ni moya, ni ya marhambu ni mongo, ri kota ku hlaya mianakanyo ni makungu ya mbilu. Emahlweni ka Xikwembu, ku hava ni xivumbiwa ni xin’we lexi tumbeleke. Hinkwaswo swi lo dlúú! erivaleni, emahlweni ka Loyi hi fanelaka ku tihlamulela eka yena.”
25 Xisweswo mintiyiso eRitweni ra Yehova yi paluxa ku hambana exikarhi ka leswi munhu a nga ha vonakaka a ri swona ni leswi hakunene a nga swona. Loko a ri ni ripfumelo ra ntiyiso eka Xikwembu ni ku navela ka ntiyiso ko tsakisa Muvumbi wa yena, nsusumeto wa yena wu ta kombisa “ku kwetsima ka Xikwembu” khwatsi ni loko a nga voniwi hi vakulu va bandlha. (Varhoma 3:23) A nga ka a nga hlanganyeli emahanyelweni lama nga riki ya matsalwa hikwalaho ka leswi ya nga riki kona exikarhi ka swidyoho leswikulu leswi munhu a nga hlongoriwaka ebandlheni. Hikwalaho ka swona, loko munhu un’wana ni un’wana a voyamele eku tekeni ka ndzayo yihi na yihi leyi kumiwaka eRitweni ra Xikwembu hi ku olova, u fanele ku kambisisa leswi langutelo rakwe eka Xikwembu ri nga swona hakunene hi vukheta. Xana ri sungula ku fana ni leriya ra munhu loyi Psalma 14:1 yi nge ha yena: “Xihunguki xi te”—hayi erivaleni—kambe “embilwini ya xona: ‘A ku na [Yehova].’”
26, 27. (a) Hikwalaho ka yini swi ri swa nkoka ku teka “marito hinkwawo” ya Yehova ya ri ya nkoka? (b) Vutomi bya hina byi khumbiwa njhani loko xisweswo hi kombisa ku xixima vuhosi?
26 Loko a ringiwa hi Diyavulosi, Yesu hi ku tiyiseka u te: “[Munhu] ú ta hanya hi marito hinkwawo lama humaka enon’wini wa [Yehova].” (Matewu 4:4) Xana wa pfumela leswaku “marito hinkwawo” ya Yehova i ya nkoka, leswaku ku hava ni rin’we leri faneleke ku honisiwa ke? Ku amukela swin’wana swa swilaveko swa Yehova, u ri karhi u teka van’wana tanihi lava va nga riki va nkoka, a swi ringananga ni kantsongo. Hi seketela ku lulama ka vuhosi bya Yehova kumbe hi teka tlhelo ra Diyavulosi ra mphikamakaneta hi ku veka mpimanyeto wa hina vini wa leswinene ni leswo biha. Ku tsaka lava hakunene va kombaka leswaku va rhandza nawu wa Yehova.—Psalma 119:165.
27 Vanhu vo tano a va phasiwi hi moya lowu hambanisaka wa misava. Naswona a va tinghenisi emahanyelweni lama khomisaka tingana ya lava va lwisanaka ni nsivelo wa mahanyelo lamanene. Xichavo lexi enteke eka Yehova ni le tindleleni ta yena leto lulama xi tiyisa vutomi bya vona. Ku xixima ko tano ka Yehova ni tindlela ta yena swi va pfuna ku va ni ku xixima loku faneleke ka tihosi ta misava, leswi swi nga swa nkoka leswaku ku hanyiwa hi ku rhula.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 134]
Vaapostola va Yesu va byele huvo leyi tlakukeke va ku: “Hi fanele ku yingisa Xikwembu ku tlula vanhu”