Buku Ya Bibele Ya Vu-47—2 Vakorinto
Mutsari: Pawulo
Ndhawu Ya Vutsari: Makedoniya
Ku Hetiwa Ka Vutsari: c. 55 C.E.
1, 2. (a) I yini lexi vangeleke Pawulo ku tsala papila ra yena ra vumbirhi leri yaka eka Vakorinto? (b) Pawulo u tsale a ri kwihi, naswona a a karhatiwa hi yini?
SWESWI kumbexana a ku ri eku heleni ka ximumu kumbe eku sunguleni ka xixikana xa 55 C.E. A ka ha ri ni timhaka tin’wana ebandlheni ra Vukriste eKorinto leti a ti karhata muapostola Pawulo. A ku nga helanga tin’hweti to tala ku sukela loko a tsale papila rakwe ro sungula leri yaka eka Vakorinto. Ku sukela enkarhini wolowo, Tito u yisiwe eKorinto ku ya pfuna eku hlengeleteni loku endleriwaka vakwetsimi eYudiya naswona kumbexana ni ku xiya matitwelo ya Vakorinto eka papila ro rhanga. (2 Vakor. 8:1-6; 2:13) Va ri tekise ku yini ke? Mawaku ku chaveleriwa loku swi ku tiseleke Pawulo ku tiva leswaku ri susumetele van’wana eku vavisekeni ni ku hundzuka! Tito u tlhelele eka Pawulo eMakedoniya ni xiviko lexi xinene, naswona sweswi mbilu ya muapostola yi tele lerova yi pupuma hi rirhandzu hikwalaho ka vapfumeri-kulobye lava rhandzekaka va le Korinto.—7:5-7; 6:11.
2 Kutani Pawulo nakambe u tsalele Vakorinto. Papila leri ra vumbirhi leri ri tsakisaka ni ra matimba ri tsariwe eMakedoniya naswona entiyisweni ri yisiwe hi Tito. (9:2, 4; 8:16-18, 22-24) Yin’wana ya timhaka leti karhataka leti susumeteleke Pawulo ku tsala a ku ri vukona bya “vaapostola lavakulu” exikarhi ka Vakorinto, lava nakambe a va hlamuseleke tanihi “vaapostola va mavunwa, . . . vatirhi lava xisaka.” (11:5, 13, 14) Vuhlayiseki bya moya bya bandlha lerintsongo hi xiringaniso a byi ri ekhombyeni, naswona matimba ya Pawulo tanihi muapostola a ya ri ehansi ka nhlaselo. Papila rakwe ra vumbiri leri yaka eKorinto xisweswo ri hetisise xilaveko lexikulu.
3, 4. (a) I maendzo wahi lama Pawulo hi byakwe a ma endleke eKorinto? (b) Vakorinto va Vumbirhi yi hi pfunisa ku yini sweswi?
3 Swi nga ha xiyiwa leswaku Pawulo u te: “Ndzi tilunghisele ku ta ra vunharhu le ka n’wina.” (2 Vakor. 12:14; 13:1) A a kunguhate ku va endzela ra vumbirhi loko a tsala papila rakwe ro sungula, kambe hambi leswi a a tilunghisile, ‘xiendlakalo lexi xa vumbirhi xa ntsako’ a xi endlekanga. (1 Vakor. 16:5; 2 Vakor. 1:15) Kutani ke, kahle-kahle, Pawulo a a ve kona kan’we ntsena emahlweni ka kwalaho, ku ringana tin’hweti ta 18 hi 50-52 C.E., loko bandlha ra Vukriste ri simekiwa eKorinto. (Mintirho 18:1-18) Hambi swi ri tano, endzhakunyana Pawulo u xiye ku hetiseka ka ku navela kakwe ko endzela eKorinto nakambe. Loko a ri le Greece ku ringana tin’hweti tinharhu, kumbexana hi 56 C.E., u hete xiyenge xa nkarhi wolowo eKorinto, naswona hi kona laha a tsaleke papila ra yena leri yaka eka Varhoma.—Varhoma 16:1, 23; 1 Vakor. 1:14.
4 Vakorinto va Vumbirhi minkarhi hinkwayo yi katsiwe kun’we na Vakorinto vo Sungula ni tiepistola letin’wana ta Pauline tanihi xiyenge lexi tshembekaka xa nxaxamelo wa tibuku ta Bibele. Nakambe hi pfuniwa ku vona endzeni ka bandlha ra Korinto ni ku kuma mpfuno emaritweni lama huhuteriweke ya Pawulo lama nyikeriweke ku tsundzuxa vona kun’we na hina.
LESWI NGA ENDZENI KA VAKORINTO VA VUMBIRHI
5. (a) Pawulo u tsala yini malunghana ni ku chavelela? (b) I yini leswi endlekeke ha Kriste leswi swi nga xitiyisekiso xin’wana?
5 Mpfuno lowu humaka eka “Xikwembu lexi ku chavelela hinkwako ku humaka eka xona” (1:1–2:11). Pawulo u katsa Timotiya eku xeweteni ka yena ko sungula. “A ku vongiwe” ku vula Pawulo, “Tatana wa tintswalo, Xikwembu lexi ku chavelela hinkwako ku humaka eka xona; xa hi chavelela emaxangwini hinkwawo ya hina,” leswaku na hina hi ta swi kota ku chavelela van’wana. Hambi leswi Pawulo ni vanakulobye a va ri ehansi ka ntshikilelo lowukulu ngopfu ni leswi vutomi bya vona a byi ri ekhombyeni, Xikwembu xi va ponisile. Nakambe, Vakorinto va nga pfuna hi ku va khongelela. U va tsalela hi ku tiyiseka ka yena ni musa lowu nga fanelangiki wa Xikwembu. Switsundzuxo swa Xikwembu swi ve “ina” ha Yesu, naswona U tote lava va nga va Kriste ivi swi va “xitiyiso xa leswi swa ha taka, hi leswaku, moya” etimbilwini ta vona.—1:3, 4, 20, 22.
6. Pawulo u tsundzuxa leswaku ku fanele ku endliwa yini eka mudyohi loyi a a tsemiwile loyi sweswi a hundzukeke?
6 Swa tikomba leswaku munhu loyi a ku vulavuriwa hi yena eka tinhlamuselo ta Pawulo eka ndzima ya vuntlhanu ya papila ro rhanga a a susiwe ebandlheni. A a hundzukile naswona a kombisa ku vaviseka. Hikwalaho Pawulo u byela Vakorinto ku yisa ku rivalela ka xiviri ni ku tiyisa rirhandzu ra vona eka munhu loyi a hundzukeke.
7. Pawulo u nyikela yena ni Vakorinto hi ndlela yihi, naswona u tiyisa yini?
7 Ku faneleka tanihi vatirheli va ntwanano lowuntshwa (2:12–6:10). Pawulo wa tinyikela ni Vakriste va le Korinto tanihi lava nga enongonokweni lowu hlulaka na Kriste. (Vakorinto a va tolovelane ni ku nun’hwela ka mirhi ya risuna leyi nun’hwelaka leyi a yi hisiwa etlhelo ka ndlela ya minxaxamelo ya mavuthu lama hluleke esikwini rero.) Ku ni ku hambana lokukulu exikarhi ka ‘ku nun’hwela’ ka Mukriste eka lava va nga ta kuma vutomi ni ‘ku nun’hwela’ eka lava nga ta lova. ‘A hi endli bindzu hi rito ra Xikwembu,’ ku tiyisa Pawulo.—2:16, 17.
8. (a) I mapapila wahi lawa Pawulo ni vatirhi-kulobye va nga na wona tanihi vatirheli? (b) Vutirheli bya ntwanano lowuntshwa i byikulu hi ndlela yihi?
8 Pawulo ni vatirhi-kulobye a va lavi matsalwa, mapapila lama tsariweke ya ku bumabumela lama yaka kumbe lama humaka eka Vakorinto. Vapfumeri va le Korinto hi voxe i mapapila ya ku bumabumela, lama tsariweke ‘hi hina tanihi vatirheli’ ivi ma gandlisiwa, hayi eka swiphepherhele swa ribye, kambe ‘eswiphepherheleni swa nyama, etimbilwini,’ ku vula Pawulo. Xikwembu xi fanelekise vatirheli va ntwanano lowuntshwa hi laha ku faneleke. Nawu lowu tsariweke a wu ri vulawuri bya rifu, wu ri ni ku kwetsima loku helaka naswona a wu ri wa xinkarhana. Hambi swi ri tano, vulawuri bya moya byi yisa evuton’wini, a byi heli, naswona i bya ku kwetsima loko tala. Loko “ku hlayiwa matsalwa ya Muxe,” xifunengeto xi va etimbilwini ta vana va Israyele, kambe loko va hundzukela eka Yehova, xifunengeto xa susiwa, naswona va “hundzukile lava fanaka na yena, hi ku vangama loku ngangamukaka ku ya emahlweni.”—3:3, 15, 18.
9. Pawulo u hlamusela rifuwo ra vutirheli hi ndlela yihi?
9 Endzhaku Pawulo u ya emahlweni a ku: ‘Hi ni vutirheli lebyi hikwalaho ka musa lowu hi kombisiweke wona. Hi tshike swilo leswi nga pfuniki nchumu naswona a hi ri soholotanga rito ra Xikwembu, kambe hi tibumabumerile hi ku endla leswaku ntiyiso wu vonaka. Loko rungula ra mahungu lamanene ri funengetiwile, i mhaka ya leswi xikwembu xa misava leyi xi pfaleke mianakanyo ya lava nga pfumeriki. Hambi swi ri tano, timbilu ta hina ti voningeriwile hi vutivi lebyi vangamaka bya Xikwembu hi xikandza xa Kriste. Rifuwo leri hi nga na rona i rikulu swonghasi! Ri le swibyeni swa vumba leswaku matimba lamakulu ngopfu ma ta va ya Xikwembu. Ehansi ka nxaniso ni ntshikilelo, ina, ehansi ka rifu hi roxe, hi kombisa ripfumelo naswona a hi karhali, hikuva nxaniso wa nkarhinyana wu hi tisela ku kwetsima loku ku tlurisaka hi ntikelo ni loku ku nga heriki. Kutani hi veka mahlo ya hina eka swilo leswi swi nga voniwiki.’—4:1-18.
10. (a) Pawulo u ri yini hi lava va nga eka Kriste? (b) Pawulo u tibumabumerisa ku yini tanihi mutirheli wa Xikwembu?
10 ‘Ha swi tiva,’ ku tsala Pawulo, ‘leswaku yindlu ya hina ya laha misaveni yi ta yisa eka leyi nga heriki etilweni. Eka nkarhi wa sweswi hi ya emahlweni hi ripfumelo na hi xivindzi lexinene. Hambi leswi hi nga riki na Kriste hi lava ku amukeleka eka yena.’ (5:1, 7-9) Lava va twananaka na Kriste i ‘xivumbiwa lexintshwa’ naswona va ni vutirheli bya ku vuyelelana. I “vayimeri va Kriste.” (5:17, 20) Hi ndlela yin’wana ni yin’wana Pawulo u tibumabumela tanihi mutirheli wa Xikwembu. Njhani? ‘Hi ku tiyisela lokukulu hi tlhelo ra minxaniso, ku biwa, mintirho, vusiku bya nkelu-nkelu; hi ku basa, hi vutivi, hi ku leha mbilu, hi tintswalo, hi moya lowo kwetsima, hi rirhandzu leri nga hava vukanganyisi, hi ku vulavula ka ntiyiso, hi matimba ya Xikwembu, tanihi xisiwana kambe a fuwisa lavo tala, tanihi loyi a nga riki na nchumu kutani hambi swi ri tano a va ni swilo hinkwaswo.’—6:4-10.
11. I ndzayo ni xitsundzuxo xihi leswi Pawulo a swi nyikelaka?
11 “Ku hanya vutomi byo hlawuleka swinene, hi ri karhi hi chava Xikwembu” (6:11–7:16). Pawulo u byela Vakorinto a ku: ‘Timbilu ta hina ti anamisiwile leswaku ti mi amukela.’ Na vona va fanele ku anamisa rirhandzu ra vona ra musa. Kambe sweswi ku ta xitsundzuxo! “Mi nga rhwaleni mpingu wun’we ni lava nga riki vapfumeri.” (6:11, 14) Vuxaka byi kwihi exikarhi ka ku vonakala ni munyama, kumbe Kriste na Beliyali? Tanihi tempele ya Xikwembu lexi hanyaka, va fanele ku tihambanisa ivi va tshika ku khumba nchumu lowu thyakeke. Pawulo u ri: “Hi fanele ku tibasisa, hi susa thyaka hinkwaro ra miri ni ra moya, hi ringeta ku hanya vutomi lebyo hlawuleka swinene, hi ri karhi hi chava Xikwembu.”—7:1.
12. Hikwalaho ka yini Pawulo a tsakele xiviko lexi humaka eKorinto?
12 Pawulo u ya emahlweni a ku: “Ndzi tala hi ku chaveleriwa; emaxangwini hinkwawo ya hina, ndza tsaka ndzi tsakisisa.” (7:4) Ha yini? A hi mhaka ya vukona bya Tito ntsena kambe na hikwalaho ka xiviko lexinene lexi humaka eKorinto, lexiya xa ku navela ka vona, ku rila ka vona ni ku hisekela ka vona Pawulo. U xiya leswaku papila rakwe ro sungula ri vange ku vaviseka ka nkarhinyana, kambe wa tsaka leswi Vakorinto va twisiweke ku vava leswaku va hundzukela eku ponisiweni. Wa va bumabumela hikwalaho ka ku tirhisana na Tito.
13. (a) Hi swihi swikombiso swa ku hanana leswi Pawulo a swi tshahaka? (b) I misinya yihi ya milawu leyi Pawulo a vulavulaka ha yona malunghana ni ku nyika?
13 Ku hanana ku ta hakeriwa (8:1–9:15) Malunghana ni minyikelo ya “vahlawuriwa” lava pfumalaka, Pawulo u tshaha xikombiso xa vanhu va Makedoniya, lava ku hanana ka vona ku nga khathariseki vusweti lebyikulu a ku ri loku ku tlulaka vuswikoti bya vona hakunene; naswona sweswi u tshemba ku vona muxaka lowu fanaka wa ku nyika eka Vakorinto tanihi xikombiso xa rirhandzu ra vona ra xiviri eka Hosi Yesu Kriste, loyi a veke xisiwana leswaku a ta va la fuweke. Ku nyika loku hi ku ya hi leswi va nga na swona ku ta vanga ku ringanisela, leswaku loyi a nga na swo tala a nga vi na swo tala ku tlula mpimo, naswona loyi a nga na swintsongo, a nga vi na leswintsongo ku tlula mpimo. Tito ni van’wana va rhumeriwe eka vona malunghana ni nyiko ya muxaka lowu. Pawulo a a bumabumela ku hanana ni ku tiyimisela ka Vakorinto, naswona a nga lavi leswaku va khomisiwa tingana hi ku hluleka kwihi na kwihi ka ku hetisisa nyiko leyi taleke. Ina, “loyi a byalaka swo tala, u ta tshovela swo tala.” A swi hume embilwini, hikuva “Xikwembu xi rhandza loyi a nyikaka a tsakile.” Nakambe xa swi kota ku endla leswaku musa wa xona lowu nga fanelangiki wu tala eka vona ni ku va fuwisa hi muxaka wun’wana ni wun’wana wa ku hanana. “A ku nkhensiwe Xikwembu hikwalaho ka nyiko ya xona, yi nga nyiko leyi marito ya kayivelaka ku yi hlamusela.”—9:1, 6, 7, 15.
14. I tinhla tihi leti Pawulo a ti endlaka loko a seketela vuapostola bya yena?
14 Pawulo u lwela vuapostola byakwe (10:1–13:14). Pawulo u xiya leswaku u tsanile hi xivumbeko. Kambe Vakriste a va lwi hi tlhelo ra nyama; matlhari ya vona i ya moya, “hi matimba ya Xikwembu ma ni ntamu” wo hlula ku anakanyisisa loku hambaneke ni vutivi bya Xikwembu. (10:4) Van’wana, hi ku vona swilo hi mpimanyeto wa vona wo sungula, va vula leswaku mapapila ya muapostola ma ni ntikelo kambe ku vulavula kakwe ku tsanile. A va swi tive leswaku swiendlo swa Pawulo swi ta fana ni rito rakwe hi papila. Vakorinto va fanele ku xiya leswaku Pawulo a nga tinyungubyisi ehenhleni ka leswi swi endliwaka ensin’wini ya munhu un’wana. Yena hi byakwe u yise mahungu lamanene eka vona. Nakambe, loko ku ri na un’wana loyi a faneleke ku tinyungubyisa, a a tinyungubyise hi Yehova.
15. (a) I swikombiso swihi leswi ha swona Pawulo a lwisanaka ni vaapostola va mavunwa? (b) Rhekhodo ya Pawulo hi byakwe hi yihi?
15 Pawulo u vona vutihlamuleri byakwe byo nyiketa bandlha ra Korinto eka Kriste tanihi nhwana la tengeke. Tanihi leswi Evha a xisiweke hi vukanganyisi bya Nyoka, kutani ku ni khombo ra leswaku mianakanyo ya vona yi nga ha thyakisiwa. Hikwalaho, hi matimba Pawulo u lwisana ni “vaapostola lavakulu” va bandlha ra Korinto. (11:5) I vaapostola va mavunwa. Sathana hi byakwe u hambeta a tihundzula ntsumi ya ku vonakala, kutani a swi hlamarisi leswi vatirheli vakwe va endlaka leswi fanaka. Kambe malunghana ni ku va vatirheli va Kriste, va ringana njhani ni rhekhodo ya Pawulo? U tiyisele swo tala: ku khotsiwa, ku biwa, ku tshovekeriwa hi xikepe kanharhu, makhombo yo tala, hakanyingi a famba a nga etleli kumbe a ri hava swakudya. Kambe eka sweswo hinkwaswo a nga kalanga a lahlekeriwa hi swilaveko swa mabandlha naswona minkarhi hinkwayo u titwe a vaviseka loko un’wana a khunguvanyekile.
16. (a) Pawulo a a nga ha tinyungubyisa hi yini, kambe hikwalaho ka yini ematshan’wini ya sweswo a vulavule hi ku tsana kakwe? (b) Pawulo u humese vumbhoni bya vuapostola bya yena hi ndlela yihi?
16 Kutani Pawulo a a ri na xivangelo xihi na xihi xo tinyungubyisa. Xana lavan’wana lava va vuriwaka vaapostola eKorinto va nga hlamusela hi ku yisiwa eparadeyisini, ku ya twa swilo leswi nga hlamuselekiki ke? Kambe Pawulo u vulavula hi ku tsana kakwe. Leswaku a nga titwi a kurisiwe ku tlula mpimo, u nyikiwe “riphantsu enyameni.” Pawulo u kombele leswaku ri susiwa kambe a byeriwa ku: “Tintswalo ta mina eka wena ti ringene.” Pawulo ematshan’wini ya sweswo a a ta tinyungubyisa hi ku tsana ka yena, leswaku “matimba ya [Kriste]” ma tshama ehenhla kakwe tanihi tende. (12:7, 9) Doo, Pawulo a nga tikombanga a ri lontsongo eka “vaapostola lavakulu,” naswona Vakorinto va vone vumbhoni bya vuapostola lebyi a byi humeseke exikarhi ka vona “hi ku va lehisela mbilu swinene, ni ku endla mahlori, ni swihlamariso, ni mintirho ya matimba.” A nga lavi rifuwo ra vona, hi laha Tito ni vatirhi-kulobye van’wana lava a va rhumeke va nga tipfunangiki ha vona.—12:11, 12.
17. Hi xihi xitsundzuxo xo hetelela lexi Pawulo a xi nyikaka Vakorinto?
17 Swilo hinkwaswo i swa ku aka vona. Hambi swi ri tano, Pawulo u phofula ku chava leswaku loko a fika eKorinto, u ta kuma van’wana lava va nga hundzukangiki emintirhweni ya nyama. U tsundzuxa vadyohi ka ha ri emahlweni leswaku u ta teka goza leri faneleke ivi a nga tsetseleli munhu, naswona u tsundzuxa hinkwavo ebandlheni ku hambeta va tikambela loko va ha ri eripfumelweni kun’we na Yesu Kriste. Pawulo na Timotiya va ta va khongelela eka Xikwembu. U lava leswaku va tsaka ivi va vuyeteriwa eka vun’we, leswaku Xikwembu xa rirhandzu ni ku rhula xi va na vona, ivi a dlayelela hi ku rhumela marungula lama humaka eka vahlawuriwa ni ku va navelela ka yena n’wini leswinene leswaku va va ni nkateko wa moya.
MHAKA LEYI YI PFUNAKA HA YONA
18. Hi rihi langutelo lerinene hi vutirheli leri Vakriste va faneleke ku va na rona hi vutirheli?
18 Ka phyuphyisa ni ku khutaza swonghasi ku tlangela ka Pawulo ka vutirheli bya Vukriste hi laha swi phofuriweke ha kona eka Vakorinto va Vumbirhi! A hi swi languteni hi laha a swi languteke ha kona. Mutirheli wa Mukriste loyi a fanelekisiweke kahle hi Xikwembu a hi muxavisi wa Rito kambe u tirha hi ku swi rhandza. Leswi swi n’wi bumabumelaka a hi papila leri tsariweke, kambe i mihandzu leyi a yi tswalaka evutirhelini. Hambi swi ri tano, hambi leswi vutirheli byi vangamaka hakunene, lexi a hi xivangelo xo tikukumuxa. Malandza ya Xikwembu tanihi vanhu lava nga hetisekangiki ma ni rifuwo leri ra ntirho eswibyeni leswi tsaneke swa vumba, leswaku matimba ma ta voniwa hi ku olova ma ri ya Xikwembu. Kutani leswi swi lava ku titsongahata eku amukeleni ka lunghelo leri vangamaka ra ku va vatirheli va Xikwembu, naswona mawaku tintswalo leti nga fanelangiki leti humaka eka Xikwembu ku tirha tanihi “vayimeri va Kriste”! Kutani ke, xi fanela swonghasi xikhutazo xa Pawulo lexi nge “leswi mi amukeleke tintswalo ta Xikwembu, mi nga ti tshiki ti wela hansi”!—2:14-17; 3:1-5; 4:7; 5:18-20; 6:1.
19. Hi tihi tindlela to hambana-hambana leti Pawulo a nyikeke xikombiso lexi hlawulekeke eka vatirheli va Vukriste namuntlha ha tona, ngopfu-ngopfu eka valanguteri?
19 Pawulo hakunene u nyikela xikombiso lexinene eka vatirheli va Vukriste leswaku va xi tekelela. Hi xikombiso, u tsakerile ni ku dyondza Matsalwa lama huhuteriweke ya Xiheveru, a tshaha eka wona hi ku phindha-phindha, a vulavula ha wona ni ku ma tirhisa. (2 Vakor. 6:2, 16-18; 7:1; 8:15; 9:9; 13:1; Esa. 49:8; Lev. 26:12; Esa. 52:11; Ezek. 20:41; 2 Sam. 7:14; Hos. 1:10) Ku tlula kwalaho, tanihi mulanguteri, u kombise ku khathalela loku enteke ka ntlhambi, a ku: “Loko ndzi ri mina, ndzi ta nyiketa swa mina hi ku tsaka, naswona ndza tinyiketa hi xiviri xa mina ku mi pfuna.” U tinyiketile hi laha ku heleleke hikwalaho ka vamakwavo, hi laha rhekhodo yi kombaka kahle ha kona. (2 Vakor. 12:15; 6:3-10) A a nga karhali emintirhweni yakwe loko a ri karhi a dyondzisa, a khutaza ni ku lulamisa swilo ebandlheni ra Vukriste. U tsundzuxe erivaleni ehenhleni ka ku lwisana ni ku endla vuxaka ni munyama, a byela Vakorinto a ku: “Mi nga rhwali mpingu wun’we ni lava nga riki vapfumeri.” Hikwalaho ka ku khathalela ka yena ka rirhandzu eka vona, a a nga swi lavi ku vona mianakanyo ya vona yi thyakisiwa, “kukota leswi nyoka yi kanganyiseke Evha hi mano ya yona,” kutani u va tsundzuxe swi huma embilwini a ku: “Yanani emahlweni mi tikamba, ku vona loko ma ha ri eku pfumeleni. Tianakanyeni!” U va susumetele eku hananeni ka Vukriste, a va komba leswaku “Xikwembu xi rhandza loyi a nyikaka a tsakile,” naswona yena hi byakwe u phofule minkhenso ya ku tlangela ngopfu eka Xikwembu hikwalaho ka nyiko ya xona ya mahala leyi nga hlamuselekiki. Hakunene vamakwavo eKorinto a va tsariwe hi rirhandzu exiphambatini xa nyama xa mbilu ya Pawulo, naswona ntirho wakwe lowu nga hikiwangiki hikwalaho ka vona a wu ri wona lowu a wu fanele ku fungha mulanguteri la chivirikaka, la xalamukeke hi laha ku anameke. Mayana xikombiso lexi hlawulekeke swonghasi eka hina namuntlha!—6:14; 11:3; 13:5; 9:7, 15; 3:2.
20. (a) Pawulo u yisa mianakanyo ya hina etlhelweni lerinene hi ndlela yihi? (b) I ntshembo wihi lowu vangamaka lowu Vakorinto va Vumbirhi yi kombetelaka eka wona?
20 Muapostola Pawulo u veka mianakanyo ya hina etlhelweni lerinene loko a kombetela eka “Tatana wa tintswalo, Xikwembu lexi ku chavelela hinkwako ku humaka eka xona” tanihi xihlovo xa ntiyiso xa matimba enkarhini wa ndzingo. Hi xona lexi “hi [chavelelaka] emaxangwini hinkwawo ya hina” leswaku hi ta va ni ku tiyiselela ku hlayiseka hi nghena emisaveni ya xona leyintshwa. Pawulo nakambe u kombetela eka ntshembo lowu vangamaka wa “vuako lebyi Xikwembu xi hi lunghiseleke byona, ku nga yindlu leyi nga akiwangiki hi mavoko, leyi nga heriki ya le matilweni,” ivi a ku: “Loko munhu a ri ka Kriste, ku tumbuluka leswintshwa; swa khale swi hundzile, ku nghenile leswintshwa.” Vakorinto va Vumbirhi hakunene yi na marito lama hlamarisaka yo tiyisa lava, ku fana na Pawulo, va nga ta dya ndzhaka ya Mfumo wa le tilweni.—1:3, 4; 5:1, 17.