Ndzima 19
Ku Dyondzisiwa Ka Wansati Wa Musamariya
LOKO va ri karhi va vuya hi le Yudiya va ya eGaleliya, Yesu ni vadyondzisiwa vakwe va famba hi le tikweni ra Samariya. Hi ku karhatiwa hi riendzo, ninhlikanhi va yima, va wisa exihlobyeni ekusuhi na muti wa Sikari. Xihlovo lexi a xi ceriwile hi Yakobo malembe xidzana lama hundzeke, kutani xi tshamile ku fikela ni namuntlha, ekusuhi na muti wa manguva lawa wa Nablus.
Loko Yesu a ha wisa laha, vadyondzisiwa vakwe va nghena emutini ku ya xava swakudya. Loko wansati wa Musamariya a ta eku keni ka mati, wa kombela: “Ndzi he mati ndzi n’wa.”
Vayuda ni Vasamariya hi ntolovelo a va tirhisani hikwalaho ka xihlawuhlawu lexikulu. Kutani ke, hi ku hlamala, wansati wa vutisa: “Leswi wena u nga Muyuda, u komberisa ku yini mati eka mina ndzi nga wansati wa Musamariya xana?”
Yesu a hlamula a ku: “Loko onge u tivile . . . loyi a vulavulaka na wena a ku: ‘Ndzi nyike mati ndzi nwa; a wu ta va u komberile eka yena, kutani a a ta va a ku nyikile mati lama hanyaka.”
A hlamula a ku: “Hosi, a wu na xikelelo, ni xihlovo xi entile; mati lama hanyaka, u nga ma kuma kwihi xana? Xana u lonkulu eka Yakobo tata wa hina, la hi nyikeke xihlovo lexi, lexi na yena a nga nwa ka xona, yena ni vana va yena ni swifuwo swa yena ke?”
Yesu wa hlamula a ku: “Un’wana ni un’wana la nwaka mati lawa, u ta tlhela a twa torha. Kambe un’wana ni un’wana la nwaka mati lawa ndzi nga ta n’wi nyika wona, a nga ka a nga ha tlheli a twa torha ni siku ni rin’we; kambe mati lawa ndzi nga ta n’wi nyika wona, ma ta va eka yena xihlovo xa mati lama pfelelaka, ku yisa evuton’wini lebyi nga heriki.”
“Wansati u hlamula a ku: “Hosi, ndzi nyike mati wolawo, ndzi ta ka ndzi nga ha twi torha, ndzi nga ha tlheli ndzi ta eku keni kwala.”
Kutani Yesu a ku ka yena: “Famba, u ya vitana nuna wa wena, mi ta haleno.”
Yena a hlamula a ku: “A ndzi na nuna.”
Yesu u tiyisa nhlamulo yakwe. “Wa vurisa, loko u ku, ‘a ndzi na nuna.’ Hikuva u vile ni vavanuna va ntlhanu, kutani loyi u nga na yena sweswi, a hi nuna wa wena.”
“Hosi, ndza swi vona leswaku u muprofeta,” ku vula wansati hi ku hlamala. Loko a hlavutela timhaka takwe ta swa moya, u hlamusela leswaku Vasamariya va ‘gandzerile eNtshaveni ya [Gerizim] leyi nge kusuhi; kambe n’wina [Vayuda] mi ri ndhawu leyi vanhu va fanelaka ku gandzelela eka yona, hi le Yerusalema.’
Kambe ndhawu yo gandzela a hi nchumu wa risima, ku kombisa Yesu. “Kambe nkarhi wa ta lowu vagandzeri va xiviri va nga ta gandzela Tatana ni moya ni ntiyiso, hikuva Tatana u lava vagandzeri lavo tano.” “Xikwembu i moya,” wa hlamusela, “kutani lava xi gandzelaka, va fanele ku xi gandzela hi moya ni ntiyiso.”
Wansati swi n’wi tsakisa swinene. A ku: “Ndza swi tiva leswaku Mesiya, loyi a vuriwaka Kriste, wa ta.” “Siku a taka, ú ta hi tivisa swilo hinkwaswo.”
“Ndzi yena, mina ndzi vulavulaka na wena,” ku vula Yesu. Ehleketa hi swona! Wansati loyi a taka ninhlekanhi ku ta ka mati, leswaku a ta kota ku papalata ku hlangana ni vavasati va muti lava a va n’wi sandza hi mhaka ya ndlela yakwe ya vutomi, u tsetseleriwile hi ndlela leyi hlamarisaka hi Yesu. Hi ku kongoma u n’wi byela leswaku a a nga si tshama a swi paluxa eka munhu un’wana. Vuyelo byi ve byihi?
Vasamariya Vo Tala Va Pfumela
Loko va vuya na swakudya hi le Sikari, vadyondzisiwa va kuma Yesu exihlobyeni xa Yakobo laha va n’wi siyeke kona, naswona laha sweswi u vulavula ni wansati wa Musamariya. Loko Vadyondzisiwa va fika, wa suka, a siya khuwana ra yena ra mati, kutani a ya emutini.
Hi ku tsakela swilo leswi Yesu a n’wi byeleke swona, a byela vanhu va muti: “Tanani, mi ta vona munhu loyi a nga ndzi byela hinkwaswo leswi ndzi tshamaka ndzi swi endla.” Kutani, hi ndlela yo pfuxa ku navela ku tiva, a vutisa: “Xana a nga ka a nga vi yena Mesiya ke?” Xivutiso xi hetisisa xikongomelo xa xona—vanhu va ya va ya tivonela hi voxe.
Enkarhini wolowo, vadyondzisiwa va Yesu va n’wi sindzisa ku dya swakudya leswi a a va swi xavile emutini. Kambe a hlamula: “Swakudya ndzi na swona, leswi n’wina mi nga swi tiviki.”
“Xana ku nga va ni munhu un’wana la n’wi tiseleke swakudya xana?” ku vutisana vadyondzisiwa. Yesu a hlamusela: “Swakudya swa mina, i ku endla ku rhandza ka Loyi a ndzi rhumeke, ni ku heta ntirho wa yena swinene. Xana a mi tolovelanga ku vula leswaku, ka ha sele tin’hweti ta mune, kutani ku ta ta ntshovelo?” Kambe loko a kombetela eka ntshovelo wa moya, Yesu u ri: “Tlakusani mahlo mi languta masimu: Ma vupfele ku tshoveriwa. Ni sweswi, la tshovelaka ú kuma hakelo, kutani ú hlengeleta mavele ya vutomi lebyi nga heriki.”
Kumbexana Yesu se wa byi vona vuyelo lebyinene bya ku hlangana ka yena ni wansati wa Musamariya—lerova vo tala va pfumela eka yena hikwalaho ka vumbhoni byakwe. U nyikela vumbhoni eka vanhu va tiko, a ku: “U ndzi byerile hinkwaswo leswi ndzi swi endleke.” Hikwalaho, loko vanhu va Sikari va fika eka yena exihlobyeni, va n’wi kombela ku xwa na vona leswaku a va byela swo tala. Yesu a amukela xirhambo kutani a xwa masiku mambirhi.
Loko Vasamariya va yingisela Yesu, vo tala va pfumela. Kutani va ku ka wansati: “A ma ha ri wona mahungu ya wena lama endlaka leswaku hi pfumela; hikuva na hina hi n’wi twile, kutani ha swi tiva leswaku loyi i Muponisi wa misava hakunene.” Kunene wansati wa Musamariya u veka xikombiso lexinene xa hi laha hi nga vekaka ha kona vumbhoni ha Kriste hi ku pfuxa ku navela ku tiva leswaku vayingiseri va handzisisa ku ya emahlweni!
Tsundzuka leswaku ku sele tin’hweti ta mune ku fika ntshovelo—kahle-kahle ntshovelo wu nga wa mavele, lowu ePalestina wu humelelaka hi ximun’wana. Kutani sweswi i November kumbe December. Leswi swi vula leswaku endzhaku ka Paseka ya 30 C.E., Yesu ni vadyondzisiwa vakwe va hete tin’hweti leti nga vaka nhungu eYudiya va dyondzisa no khuvula. Sweswi va ya etikweni ra ka vona ra Galeliya. Xana va rindzeriwe hi yini kwale? Yohane 4:3-43.
▪ Hikwalaho ka yini wansati wa Musamariya a hlamala loko Yesu a vulavula na yena?
▪ Yesu u n’wi dyondzise yini hi ta mati lama hanyaka ni laha a a ta gandzela kona ke?
▪ Yesu u tihlavutele hi ndlela yihi leswaku hi yena mani, naswona hikwalaho ka yini ku hlavutela loku ku hlamarisa?
▪ Hi byihi vumbhoni lebyi wansati wa Musamariya a byi nyikelaka naswona ku va ni mbuyelo wihi?
▪ Swakudya swa Yesu swi hlangana hi ndlela yihi ni ntshovelo?
▪ Hi nga ku tiva njhani ku leha ka vutirheli bya Yesu eYudiya endzhaku ka Paseka ya 30 C.E.?