A Dyondzisa Wansati Wa Musamariya

Loko Yesu ni vadyondzisiwa vakwe va ri endleleni va suka eYudiya va ya eGaleliya, va fambe hi le n’walungwini emugangeni wa Samariya. Riendzo rero ri va siye va lo lee! Ninhlikani va yime va wisa ekusuhi ni muti wa Sikari, exihlobyeni lexi kumbexana xi ceriweke hi Yakobo kumbe lexi a hakeleke mali leswaku xi ceriwa eka malembe ya madzana lama hundzeke. Namuntlha xihlovo lexi xi nga kumeka ekusuhi ni muti wa manguva lawa wa Nablus.

Loko Yesu a sala a wisa ekusuhi ni xihlovo, vadyondzisiwa vakwe va ye eximutanini xa le kusuhi va ya xava swakudya. Loko va ha fambile, ku fike wansati wa Musamariya a ta eku keni ka mati. Yesu u te eka yena: “Ndzi kombela mati ndzi nwa.”—Yohane 4:7.

Vayuda ni Vasamariya hi ntolovelo a va nga hanyisani hikwalaho ka leswi a ku ri khale va vengana swinene. Kutani hi ku hlamala, wansati u vutise Yesu a ku: “Hikwalahokayini hambileswi wena u nga Muyuda u kombela mati eka mina wansati wa Musamariya?” Hiloko Yesu a n’wi hlamula a ku: “Loko a wu yi tiva nyiko ya Xikwembu ya mahala ni loyi a nge eka wena, ‘Ndzi kombela mati ndzi nwa,’ a wu ta va u kombele eka yena, kutani a a ta ku nyika mati ya vutomi.” Wansati a n’wi hlamula a ku: “Nkulukumba, hambi ku ri khuwana ro ka mati a wu na rona, naswona xihlovo xi entile. Xana mati lawa ya vutomi u ma ka kwihi? Xana u nkulu eka kokwa wa hina Yakobo, loyi a hi nyikeke xihlovo lexi, lexi yena ni vana vakwe ni swifuwo swakwe va nweke eka xona?”—Yohane 4:9-12.

Kutani Yesu a ku: “Loyi a nwaka mati ya xihlovo lexi u ta tlhela a twa torha. Loyi a nwaka mati lawa ndzi nga ta n’wi nyika wona a nge he tlheli a twa torha, kambe mati lawa ndzi nga ta n’wi nyika wona ma ta fana ni mati lama pfelelaka endzeni ka yena ma n’wi nyika vutomi lebyi nga heriki.” (Yohane 4:13, 14) Hambileswi Yesu a a karhele kambe a nga tshikanga ku chumbutela wansati wa Musamariya marito ya ntiyiso lama nyikaka vutomi.

Hiloko wansati a ku: “Nkulukumba, ndzi kombela u ndzi nyika mati ya kona, leswaku ndzi nga ha twi torha naswona ndzi nga ha tshameli ku ta laha ndzi ta ka mati.” A swi vonaka onge Yesu a a lava ku cinca bulo ra vona kutani u te: “Famba u ya vitana nuna wa wena mi ta laha.” Hiloko wansati a n’wi hlamula a ku: “A ndzi na nuna.” Kambe wansati yoloye swi n’wi hlamarisile swinene loko a xiya leswaku Yesu u tiva timhaka ta yena loko a n’wi byela a ku: “U tiyisile loko u ku, ‘A ndzi na nuna.’ Hikuva a wu tekiwe hi vavanuna va ntlhanu naswona loyi u nga na yena sweswi a hi nuna wa wena.”—Yohane 4:15-18.

Wansati loyi wa swi xiya leswaku leswi Yesu a swi vulaka i ntiyiso kutani hi ku hlamala u te: “Nkulukumba, ndza swi vona leswaku u muprofeta.” Naswona ku kombisa leswaku wa swi tsakela ku dyondza hi Xikwembu, u ye emahlweni a ku: “Vakokwa wa hina [Vasamariya] a va gandzela entshaveni leyi [Ntshava ya Gerizimu, leyi nga ekusuhi], kambe n’wina [Vayuda] mi ri vanhu va fanele ku gandzela eYerusalema.”—Yohane 4:19, 20.

Nilokoswiritano, Yesu u n’wi hlamusela leswaku ndhawu leyi ku gandzeriwaka eka yona a hi ya nkoka. U te: “Ku ta fika nkarhi lowu mi nga ta ka mi nga ha gandzeli Tatana entshaveni leyi kumbe eYerusalema.” Kutani Yesu u tlhele a n’wi byela a ku: “Nkarhi wa ta naswona se wu fikile, laha vagandzeri va ntiyiso va nga ta gandzela Tatana hi moya ni ntiyiso, hikuva Tatana u lava ku gandzeriwa hi vanhu vo tano.”—Yohane 4:21, 23, 24.

Leswi Tatana a swi langutaka eka vagandzeri va ntiyiso a hi ndhawu leyi va gandzelaka eka yona kambe i ndlela leyi va gandzelaka hayona. Sweswo swi n’wi tsakisile swinene wansati. Hiloko a ku: “Ndza swi tiva leswaku Mesiya loyi a vuriwaka Kreste u ta ta. Loko a fika, u ta hi hlamusela swilo hinkwaswo.”—Yohane 4:25.

Hiloko Yesu a paluxa ntiyiso wun’wana wa nkoka a ku: “Mina ndzi vulavulaka na wena ndzi yena.” (Yohane 4:26) Ehleketa hi mhaka leyi! Wansati loyi a a te eku keni ka mati ninhlikanhi. Nilokoswiritano Yesu u n’wi xiximile swinene. U n’wi byele mhaka leyi a a nga si tshama a yi byela van’wana—u n’wi byele leswaku hi yena Mesiya.

VASAMARIYA VO TALA VA PFUMELA

Loko vadyondzisiwa va Yesu va vuya ni swakudya hi le Sikari, va kume Yesu exihlobyeni xa Yakobo laha va n’wi siyeke kona kambe va kume a ri karhi a vulavula ni wansati wa Musamariya. Loko vadyondzisiwa va fika, wansati u siye khuwana ra yena ra mati kutani a tsutsumela emutini.

Loko a fika eSikari, wansati u byele vanhu swilo leswi Yesu a n’wi byeleke swona. U va byela hi ku tiyiseka a ku: “Tanani mi ta vona munhu loyi a ndzi byeleke swilo hinkwaswo leswi ndzi swi endleke.” Leswaku swi ta va tsakisa u tlhele a ku: “Kumbexana hi yena Kreste.” (Yohane 4:29) Leyi i mhaka ya nkoka leyi ku sukela hi nkarhi wa Muxe vanhu a va lava ku yi tiva. (Deteronoma 18:18) Hikwalaho vanhu va khitikanela laha Yesu a a ri kona leswaku va ya tivonela hi ya vona.

Hi hala tlhelo vadyondzisiwa va kombela Yesu leswaku a dya swakudya leswi va vuyeke na swona. Kambe u va hlamule a ku: “Ndzi ni swakudya swin’wana leswi n’wina mi nga swi tiviki.” Hiloko vadyondzisiwa va vutisana, va ku: “Xana ku ni loyi a n’wi tiseleke swakudya?” Yesu a va hlamusela hi ndlela ya musa a ku: “Swakudya swa mina i ku endla ku rhandza ka loyi a ndzi rhumeke ni ku heta ntirho wakwe.”—Yohane 4:32-34.

Ntirho lowu Yesu a vulavulaka ha wona a hi wo tshovela mavele, lowu a wu ta endliwa endzhaku ka tin’hweti ta mune. Ematshwan’weni ya sweswo Yesu u vulavula hi ntshovelo wa moya, hilaha a swi kombiseke ha kona loko a ku: “Tlakusani matihlo mi languta masimu, ma lunghekele ku tshoveriwa. Mutshoveri wa hakeriwa naswona u hlengeleta mihandzu ya vutomi lebyi nga heriki, leswaku muhaxi ni mutshoveri va tsaka swin’we.”—Yohane 4:35, 36.

Swi nga ha endleka Yesu se a a byi xiya vuyelo lebyi a byi ta va kona endzhaku ko vulavula ni wansati wa Musamariya. Vo tala eSikari va sungule ku va ni ripfumelo eka Yesu hikwalaho ka leswi wansati yoloye a swi byeleke vanhu, hikuva a a va byela a ku: “U ndzi byele swilo hinkwaswo leswi ndzi swi endleke.” (Yohane 4:39) Kutani loko va fika exihlobyeni va suka eSikari, va kombele Yesu leswaku a tshama ni ku bula na vona nkarhi lowu engetelekeke. Yesu u amukela xirhambo xexo kutani a tshama eSamariya ku ringana masiku mambirhi.

Loko Vasamariya va twa leswi Yesu a swi vuleke, vo tala va sungule ku va ni ripfumelo eka yena. Va byele wansati va ku: “A hi pfumeli hikwalaho ka leswi u swi vuleke ntsena; kambe hi pfumela hikwalaho ka leswi hi swi tweke naswona ha swi tiva leswaku wanuna loyi hi yena a ponisaka misava.” (Yohane 4:42) Hakunene wansati wa Musamariya u hi vekele xikombiso lexinene xa ndlela leyi hi nga chumayelaka hi Kreste hayona ni ku endla leswaku vayingiseri va hina va tsakela ku twa leswi engetelekeke.

Tsundzuka leswaku se ku lo sala tin’hweti ta mune ku nga si fika ntshovelo—swi vonaka ku ri ntshovelo wa maxalana lama tshoveriwaka hi ximun’wana endhawini leyi. Swi nga ha endleka leswaku a ku ri November kumbe December. Leswi swi vula leswaku loko ku nga si fika Paseka ya 30 C.E., Yesu ni vadyondzisiwa vakwe va hete tin’hweti ta kwalomu ka nhungu eYudiya, va dyondzisa ni ku khuvula. Kutani va kongoma en’walungwini va ya emugangeni wa ka vona eGaleliya. Va ya endla yini kona?