Ndzima 80

Matshanga Ya Tinyimpfu Ni Murisi

YESU u le Yerusalema eka Nkhuvo wa ku Nyiketela, kumbe Hanukkah, nkhuvo lowu tlangelaka ku nyikeriwa nakambe ka tempele eka Yehova. Hi 168 B.C.E., kwalomu ka malembe ya 200 emahlweni, Antiochus IV Epiphanes u hlule Yerusalema ivi a thyakisa tempele ni altari ya yona. Hambi swi ri tano, malembe manharhu endzhakunyana Yerusalema yi tekiwile nakambe naswona tempele yi tlhele yi nyikeriwa. Endzhaku ka sweswo, nkhuvo wa lembe na lembe wo nyiketela nakambe wu khomiwile.

Nkhuvo lowu wa ku Nyiketela wu humelela hi Chislev 25, n’hweti ya Xiyuda leyi fambisanaka ni xiphemu xo hetelela xa November ni xiphemu xo sungula xa December eka khalendara ya hina ya manguva lawa. Xisweswo, i ku tlulanyana ntsena masiku ya dzana lama seleke ku kondza ku va Paseka leyi xiyekaka ya 33 C.E. Hikwalaho ka leswi yi nga nguva ya maxelo lama titimelaka, muapostola Yohane u yi vitana ‘nkarhi wa vuxika.’

Yesu kutani u tirhisa xifaniso lexi eka xona a boxaka matshanga manharhu ya tinyimpfu ni ntirho wa yena tanihi Murisi Lonene. Tshanga ro sungula ra tinyimpfu leri a vulavulaka hi rona ri xaxametiwa ni lunghiselelo ra ntwanano wa Nawu wa Muxe. Nawu a wu tirha tanihi rirhangu leri a ri hambanisa Vayuda eka mintirho leyi thyakisaka ya vanhu lavaya va nga riki kona eka ntwanano lowu wo hlawuleka ni Xikwembu. Yesu wa hlamusela a ku: “Ndzi tiyisile ndzi ri ka n’wina: Loyi a nga ngheniki hi nyangwa etshangeni ra tinyimpfu, kambe a khandziya hi kun’wana, i khamba, tlhelo i xigevenga. Kambe murisi wa tinyimpfu ú nghena hi nyangwa.”

Van’wana va tile naswona va tivula ku va Mesiya, kumbe Kriste, kambe a va nga ri yena murisi wa ntiyiso loyi Yesu a yaka emahlweni a vulavula ha yena a ku: “Mulanguteri wa nyangwa wa n’wi pfulela, kutani tinyimpfu ti twa rito ra yena; ú vitana tinyimpfu leti nga ta yena hi mavito ya tona, a ti humesela handle. . . . Ti nga ka ti nga landzi munhu loyi ti nga n’wi tiviki, ti ta n’wi balekela, hikuva a ti tivi rito ra vambe.”

“Mulanguteri wa nyangwa” wa tshanga ro sungula ra tinyimpfu a ku ri Yohane Mukhuvuri. Tanihi mulanguteri wa nyangwa, Yohane ‘u pfulele’ Yesu hi ku n’wi tivisa eka tinyimpfu leti to fanekisela leti a nga ta ti yisa emadyelweni. Tinyimpfu leti Yesu a ti vitanaka hi mavito ivi a ti rhangela eku heteleleni ta amukeriwa eka tshanga lerin’wana ra tinyimpfu, hi laha a hlamuselaka ha kona a ku: “Ndzi tiyisile ndzi ri ka n’wina: Hi mina nyangwa ya tinyimpfu,” hi leswaku, nyangwa ya tshanga lerintshwa ra tinyimpfu. Loko Yesu a sungula ntwanano lowuntshwa ni vadyondzisiwa va yena ni loko a chulula moya lowo kwetsima ehenhla ka vona a ri etilweni hi Pentekosta leyi landzeleke, va amukeriwa eka tshanga leri rintshwa ra tinyimpfu.

Loko a ya emahlweni a hlamusela ntirho wa yena, Yesu u ri: “Hi mina nyangwa. Loko munhu a nghena ha mina, ú ta ponisiwa; ú ta nghena a huma, a kuma madyelo. . . . Mina ndzi tile leswaku tinyimpfu ti va ni vutomi, ti byi kuma hi ntalo. . . . Hi mina murisi lonene; ndzi tiva leti nga ta mina, ni leti nga ta mina ta ndzi tiva, hi laha Tatana a ndzi tivaka ha kona, ni hi laha mina ndzi tivaka Tatana ha kona; kutani ndzi nyiketa vutomi bya mina ndzi fela tinyimpfu.”

Ku nga ri khale, Yesu wa ha ku khongotela valandzeri va yena, a ku: “U nga chavi wee ntlhambinyana, hikuva Tatana wa n’wina ú tsakele ku mi nyika Mfumo.” Ntlhambinyana lowu, lowu eku heteleleni wu endlaka nhlayo ya 144 000, wu ta eka tshanga leri rintshwa ra tinyimpfu, kumbe ra vumbirhi. Kambe Yesu u ya emahlweni a xiya a ku: “Naswona ndzi ni tinyimpfu tin’wana leti nga riki ta tshanga leri; na tona ndzi fanele ku ti vuyisa ti ta yingisa rito ra mina, kutani ti ta endla ntlhambi wun’we, ti va ni murisi un’we.”

Tanihi leswi “tinyimpfu tin’wana” ti nga “riki ta tshanga leri,” ti fanele ti ri ta tshanga rin’wana, ra vunharhu. Matshanga lawa mambirhi yo hetelela, kumbe swivala swa tinyimpfu, swi na mintshembo leyi hambaneke. “Ntlhambinyana” etshangeni lerin’wana wu ta fuma na Kriste etilweni, naswona “tinyimpfu tin’wana” etshangeni lerin’wana ti ta hanya emisaveni ya Paradeyisi. Hambi swi ri tano, hambi leswi ti nga ematshangeni mambirhi, tinyimpfu a ti na mavondzo, kumbe ku titwa ti hambanisiwile, hikuva, hi laha Yesu a vulaka ha kona, ti va “ntlhambi wun’we” ehansi ka “murisi un’we.”

Murisi Lonene, Yesu Kriste, hi ku swi rhandza u nyika matshanga hamambirhi ya tinyimpfu vutomi bya yena. “Ndza byi nyiketa hi ku rhandza ka mina,” ku vula yena. “Ndzi ni matimba ya ku byi nyiketa, ni matimba ya ku tlhela ndzi byi kuma. Hi swona leswi Tata wa mina a ndzi leriseke ku endla swona.” Loko Yesu a vula leswi, ku avana ka humelela exikarhi ka Vayuda.

Vo tala entshungwini va ri: “Ú ni demona, wa hlanya! Mi n’wi yingisela yini xana?” Kambe van’wana va hlamula va ku: “Marito lawa a hi ya munhu la nga ni demona.” Kutani, handle ko kanakana va kombetela endzhaku eka tin’hweti ti nga ri tingani eku tshunguleni ka yena wanuna la tswariweke a fe mahlo, va engetela va ku: “Xana demona ri nga pfula mahlo ya lavo-fe-mahlo xana?” Yohane 10:1-22; 9:1-7; Luka 12:32; Nhlavutelo 14:1, 3; 21:3, 4; Psalma 37:29.

▪ Nkhuvo wo Nyiketela i yini, naswona wu tlangeriwa rini?

▪ Tshanga ro sungula ra tinyimpfu i yini, naswona i mani mulanguteri wa nyangwa wa rona?

▪ Mulanguteri wa nyangwa u pfulela Murisi hi ndlela yihi, naswona tinyimpfu endzhaku ti amukeriwa eka yini?

▪ I vamani lava vumbaka matshanga mambirhi ya Murisi Lonene, naswona i mintlhambi mingani leyi va vaka yona?