Ndzima 86

Mhaka Ya N’wana La Lahlekeke

LOKO a ha ku heta ku hlamusela swifaniso eka Vafarisi mayelana ni ku kuma nyimpfu leyi lahlekeke ni cheleni leyi lahlekeke, Yesu u ya emahlweni ni xifaniso xin’wana. Lexi xona xi vulavula hi tatana la nga ni rirhandzu ni ku hanyisana ka yena ni majaha ya yena mambirhi, lawa un’wana ni un’wana a nga ni xihoxo lexikulu.

Xo sungula, ku ni jaha lerintsongo, xitlangi-nkulu eka xifaniso. Ri teka ndzhaka ya rona, leyi handle ko kanakana ri nyikiweke yona hi tata wa rona. Kutani ri suka ekaya ivi ri katseka eka mahanyelo ya vunghwavava swinene. Kambe yingisa loko Yesu a ri karhi a vula mhaka, kutani u vona loko u ta swi kota ku hlawula leswaku vatlangi a va endleriwe ku fanisela mani.

“Munhu un’wana,” ku sungula Yesu, “loyi a a ri ni vana vambirhi va xinuna; loyi wa ndzisana a ku ka tata wa yena: ‘Tatana, ndzi avele xuma lexi nga ta va xa mina.’ Kutani tata wa vona a va avela rifuwo ra yena.” Xana jaha leri rintsongo ri endla yini hi leswi ri swi amukelaka ke?

“Kute loko,” ku hlamusela Yesu, “ku hundzile masiku ma nga ri mangani, n’wana loyi wa ndzisana a hlengeleta hinkwaswo, a rhurhela etikweni ra le kule, a ya hangalasa xuma xa yena hi vusopfa.” Ntiyiso hi leswaku, u tirhisa mali ya yena a tshama ni tinghwavava. Endzhaku ka sweswo minkarhi yo nonon’hwa yi fika, hi laha Yesu a yaka emahlweni a hlamusela ha kona u ri:

“Loko a dyile hinkwaswo, ku wa ndlala leyikulu etikweni rero, kutani a sungula ku pfumala. Kutani a famba a ya namarhela munhu wa tiko rero; munhu yoloye a n’wi rhuma emasin’wini ya yena ku ya risa tinguluve. Kutani a navela ku xurha hi makamba lama dyiwaka hi tinguluve, kambe a ku nga ri na munhu la n’wi nyikaka nchumu.”

Swi nyumisa swonghasi ku boheka ku risa tinguluve, tanihi leswi swifuwo sweswo a swi thyakile hi ku ya hi Nawu! Kambe leswi vaviseke jaha swinene a ku ri ndlala leyikulu leyi n’wi vangeleke hambi ku ri ku navela swakudya leswi a swi phameriwe tinguluve. Hikwalaho ka khombo ra yena leri chavisaka, Yesu u te, “ku va laha a tiehleketaka.”

Loko a ya emahlweni ni mhaka ya yena, Yesu wa hlamusela a ku: “A ku [eka yena]: ‘Malandza layo tala ngopfu ma kona eka tatana, lama dyaka ma xurha; kasi mina haleno ndza fa hi ndlala. Ndzi ta pfuka, ndzi ya eka tatana, ndzi ta fika ndzi ku ka yena: Tatana, ndzi dyohele Tilo na wena, a swa ha ndzi faneri ku vuriwa n’wana wa wena; u ndzi endla ku fana ni un’wana wa malandza ya wena.’ Hi loko a pfuka, a ya eka tata wa yena.”

Hi leswi swin’wana swo swi kambisisa: Loko tata wa yena a a lo n’wi hlundzukela kutani a n’wi holovela loko a suka ekaya, kumbexana n’wana a a nga ta va ni mianakanyo leyi kongomeke ya leswi a faneleke ku swi endla. A nga ha va a anakanye ku tlhelela ivi a ringeta ku kuma ntirho kun’wana etiko-xikaya ra ka vona leswaku a nga vonani na tata wakwe. Hambi swi ri tano, ku hava miehleketo yo tano leyi a yi ri emianakanyweni ya yena. Ekaya hi laha a a lava ku va kona!

Entiyisweni, tatana exifanisweni xa Yesu u yimele Tata wa hina la nga ni rirhandzu, wa tintswalo wa le matilweni, Yehova Xikwembu. Naswona kumbexana na wena wa swi xiya leswaku n’wana la lahlekeke, kumbe wa vusopfa, u yimela vadyohi lava tivekaka. Vafarisi, lava Yesu a vulavulaka na vona, emahlweninyana va sole Yesu hi ku dya ni vanhu lava. Kambe i vamani lava n’wana lonkulu a yimelaka vona?

Loko N’wana La Lahlekeke A Kumeka

Loko n’wana la lahlekeke, kumbe wa vusopfa, exifanisweni xa Yesu a tlhelela endlwini ya tata wakwe, i ku amukeriwa ka njhani loku a ku kumaka? Yingisela loko Yesu a ku hlamusela:

“Loko a ha ri kule, tata wa yena a n’wi vona, a n’wi twela vusiwana; kutani a tsutsuma, a ya wela enhan’wini ya yena, a n’wi ntswontswa.” Mayana tatana wa musa, wa malwandla swonghasi, loyi a fanekiselaka kahle Tata wa hina wa le tilweni, Yehova!

Kumbexana tatana a a twile hi hanyelo ra n’wana wa yena ro biha. Kambe wa n’wi amukela ekaya handle ko rindzela nhlamuselo leyi hetisekeke. Yesu na yena a a ri na moya wo tano wo amukela, u va wo sungula ku tshinelela vadyohi ni valuvisi, lava va fanekiseriwaka hi n’wana wa vusopfa exifanisweni.

I ntiyiso, tatana la xiyisisaka wa xifaniso xa Yesu handle ko kanakana u na mianakanyo yo karhi ya ku hundzuka ka n’wana wa yena hi ku xiya ku tsana ka yena, nghohe leyi nga ni gome loko a vuya. Kambe ku kombisa tatana rirhandzu swi endla leswaku swi olova eka n’wana ku tivula swidyoho swa yena, hi laha Yesu a hlamuselaka ha kona: “Kutani n’wana a ku ka yena: ‘Tatana, ndzi dyohele Tilo na wena, a swa ha ndzi faneri ku vuriwa n’wana wa wena; u ndzi endla ku fana ni un’wana wa malandza ya wena.’”

Kambe, marito lawa a ya suki enon’wini wa n’wana loko tata wa yena a teka goza, a lerisa malandza ya yena a ku: “Hatlisani mi tisa nguvu leyo saseka ngopfu, mi n’wi ambexa, mi nghenisa xingwavila eritihweni ra yena ni tintanghu emilengeni. Tisani rhole leri noneke, mi ri tlhava, hi dya, hi tsaka; hikuva n’wana loyi wa mina a a file, kambe sweswi wa hanya; a a lahlekile, kambe sweswi ú kumiwile.” “Kutani va sungula ku tsaka.”

Hi nkarhi wolowo, ‘n’wana lonkulu wa tatana loyi a a ri emasin’wini.’ Vona loko u ta swi kota ku twisisa loyi a n’wi fanekiselaka hi ku yingisela mhaka hinkwayo. Yesu u ri hi n’wana lonkulu: “Loko a vuya a fika kusuhi na yindlu, a twa ku yimbelela ni ku cina. A vitana un’wana wa malandza, a n’wi vutisa a ku: ‘Swi lo yini?’ Yoloye a n’wi hlamula a ku: ‘Makwenu u vuyile, kutani tata wa wena ú tlhavile rhole leri noneke, hikuva u n’wi kumile a hanya.’ Kambe a kariha, a ala ku nghena. “Tata wa yena a huma, a ya n’wi khongotela. Yena a hlamula a ku ka tata wa yena: ‘Vona, ndzi ku tirherile malembe layo tala ngopfu, ndzi nga tluri ni xileriso ni xin’we xa wena, kambe ku hava ni siku ni rin’we leri u tshamaka u ndzi nyika ximbutana leswaku ndzi tsaka ni vanghana va mina. Kasi n’wana wa wena loyi, u dyile rifuwo ra wena hinkwaro a ri ni tinghwavava, kutani loko a vuya, u n’wi tlhavela rhole leri noneke.’”

I mani, ku fana ni n’wana lonkulu, la soleke musa ni nkhathalelo leswi kombisiweke vadyohi? Xana a hi vona vatsari ni Vafarisi ke? Tanihi leswi ku nga ku xopaxopa ka vona Yesu swihoxo hikwalaho ka leswi a amukelaka vadyohi loku ku vangeke xifaniso lexi, kahle-kahle va fanele va ri vona lava va faniseriwaka hi n’wana lonkulu.

Yesu u dlayelela mhaka ya yena hi xikombelo xa tatana eka n’wana wa yena lonkulu a ku: “N’wananga, u tshama na mina hi masiku; hinkwaswo leswi nga swa mina, i swa wena; kambe a hi fanele ku tsaka, hi ba minkulungwana, hikuva makwenu loyi a a file, kutani sweswi u hanyile; a a lahlekile, kutani sweswi u kumiwile.”

Xisweswo Yesu u swi tshika swi nga tlhantlhiwanga leswi n’wana lonkulu eku heteleleni a swi endlaka. Hakunene, endzhakunyana, endzhaku ka rifu ni ku pfuka ka Yesu, “vaprista lavo tala va tinyiketa eku pfumeleni,” kumbexana ku katsa ni van’wana va lava va ntlawa wa “n’wana lonkulu” lava Yesu a vulavulaka hi vona laha.

Kambe xana minkarhi ya manguva lawa vana lava vambirhi va fanekisela vamani ke? Ku fanele ku ri lava va tiveke hi swikongomelo swa Yehova hi xitalo leswaku va ni xisekelo xa ku nghena ka vona eka xinakulobye na yena. N’wana lonkulu u fanekisela swirho swin’wana swa “ntlhambinyana,” kumbe ‘bandlha ra va mativula lava tsariweke etilweni.’ Lava va pfumelele langutelo leri fanaka ni leriya ra n’wana lonkulu. A va nga ri na ku navela ka ku amukela ntlawa wa la misaveni, “tinyimpfu tin’wana,” lowu va ehleketeke leswaku a wu yiva xikhundla.

Hi tlhelo rin’wana, n’wana wa vusopfa, u fanekisela lavaya va vanhu va Xikwembu lava sukaka ku ya tsakela mintsako leyi misava yi yi nyikelaka. Hambi swi ri tano, hi ku famba ka nkarhi, lava hi ku tisola va vuya naswona va tlhela va va malandza lama chivirikaka ya Xikwembu. Hakunene, i Tatana wa rirhandzu ni musa swonghasi eka lava va xiyaka xilaveko xa vona xo rivaleriwa ni ku tlhelela eka yena! Luka 15:11-32; Levitika 11:7, 8; Mintirho 6:7; Luka 12:32; Vaheveru 12:23; Yohane 10:16.

▪ I vamani lava Yesu a va byelaka xifaniso kumbe mhaka leyi, naswona ha yini?

▪ I mani mutlangi-nkulu emhakeni leyi, naswona ku humelela yini eka yena ke?

▪ Xana tatana na jaha lerintsongo esikwini ra Yesu a va yimela mani ke?

▪ Xana Yesu u xi tekelela njhani xikombiso xa tatana wa tintswalo wa xifaniso xakwe?

▪ Langutelo ra n’wana lonkulu ra ku amukeriwa ka makwavo hi rihi, naswona xana Vafarisi va tikhoma tanihi n’wana lonkulu hi ndlela yihi?

▪ I ku tirha kwihi loku xifaniso xa Yesu xi nga na kona esikwini ra hina?