Section 7
Xikongomelo Xa Xikwembu Xi Ta Hetiseka Ku Nga Ri Khale
1, 2. I yini lexi nga hi tiyisekisaka leswaku Xikwembu xi ta teka goza ro herisa vuhomboloki ni nxaniseko?
1 Hambi leswi Xikwembu xi nga pfumelela ku nga hetiseki ni ku xaniseka hi nkarhi wo leha hi ku ya hi langutelo ra munhu, a xi nge swi pfumeleli swiyimo leswi swo biha leswaku swi ya emahlweni hi laha ku nga heriki. Bibele yi hi byela leswaku Xikwembu xi ni nkarhi lowu vekiweke wo tshika swilo leswi swi va kona.
2 “Šilo šiṅwana ni šiṅwana ši ni nkari wa šona.” (Eklesiasta 3:1) Loko nkarhi wa Xikwembu lowu vekiweke wa ku pfumelela vuhomboloki ni ku xaniseka wu hela, kutani xi ta nghenelela etimhakeni ta vanhu. Xi ta susa vubihi ni ku xaniseka, naswona xi ta hetisisa xikongomelo xa xona xo sungula xa leswaku misava yi tala hi ndyangu wa vanhu lava hetisekeke, lava tsakeke, lava tiphinaka hi ku rhula ni nsirhelelo wa le kaya lowu heleleke eswiyin’weni swa Paradeyisi.
Ku Avanyisa Ka Xikwembu
3, 4. Xana buku ya Swivuriso yi hlamusela vuyelo bya ku nghenelela ka Xikwembu hi ndlela yihi?
3 Xiya vuprofeta byi nga ri byingani byo tala lebyi nga eBibeleni lebyi hlamuselaka leswaku ku nghenelela ka Xikwembu, ku nga vuyelo bya ku avanyisa ka xona, ku ta vula yini ku nga ri khale endyangwini wa vanhu:
4 “Hikuv̌a la’v̌a lulameke v̌a ta aka misav̌eni, la’v̌o tenga v̌a ta siyiwa kona; kambe la’v̌o biha v̌a ta susiwa la misav̌eni, ni timbabva ti ta [tsu]v̌uriwa ka yona.”—Swivuriso 2:21, 22.
5, 6. Xana Pisalema 37 yi swi kombisa hi ndlela yihi leswi nga ta humelela loko Xikwembu xi nghenelela?
5 “La’v̌o biha v̌a ta susiwa, kambe la’v̌a ṭhembaka Yehova v̌a ta fuma misav̌a. Ku sele nkarinyana, kutani lo’wo biha a nga ka a nga ha v̌i kona; . . . V̌a musa v̌a ta fuma misav̌a, v̌a ta tiṭakela e ku ruleni lo’kukulu ka v̌ona.”—Pisalema 37:9-11.
6 “Ṭhemba Yehova, u hlayisa ndlela ya yena, o ta ku kurisa leŝaku u fuma misav̌a; kambe u ta v̌ona ku herisiwa ka la’v̌o biha. Šiya l’a tengeke, u languta l’a lulameke; hikuv̌a munhu wa ku rula o ni v̌atukulu; kambe v̌alanḍuri v̌a ta hela hikwav̌o, rišaka ra la’v̌o biha ri ta herisiwa.”—Pisalema 37:34, 37, 38.
7. Rito ra Xikwembu ri hi nyika xitsundzuxo xihi lexi twalaka?
7 Kutani hikwalaho ka vumundzuku lebyi lebyinene bya lava va pfumelaka leswaku swi fanerile leswaku hi fumiwa hi Mutumbuluxi wa matimba hinkwawo, ha khutaziwa: “Mbilu ya wena a yi hlayise ku lerisa ka mina; hikuv̌a ŝi ta engetela masiku ya wena, ni malembe ya ku hanya ka wena ni ku rula ka wena.” Entiyisweni, vutomi lebyi nga heriki byi ta engeteriwa eka lava va hlawulaka ku endla ku rhandza ka Xikwembu! Xisweswo, Rito ra Xikwembu ra hi laya: “Ṭhemba Yehova hi mbilu ya wena hikwayo, u nga tiṭhembi ku tlhariha ka wena. U ṅwi nghenisa e makungwini ya wena hikwawo, o ta lulamisa tindlela ta wena.”—Swivuriso 3:1, 2, 5, 6.
Ku Fuma Ka Xikwembu Ka Le Tilweni
8, 9. Xana Xikwembu xi ta basisa misava leyi hi ndlela yihi?
8 Xikwembu xi ta basisa misava hi ku tirhisa hulumendhe leyinene ku tlula yihi na yihi leyi vanhu va tshameke va va na yona. I hulumendhe leyi kombisaka vutlharhi bya le tilweni hikuva yi fuma yi ri etilweni ehansi ka nkongomiso wa Xikwembu. Naswona Mfumo wolowo wa le tilweni wu ta susa tinxaka hinkwato ta ku fuma ka munhu la misaveni. Vanhu a va nge he tihlawuleli ku ringeta ku tifuma handle ka Xikwembu.
9 Emhakeni leyi vuprofeta lebyi nga eka Daniyele 2:44 byi ri: “E mikarini ya tihosi leti [tihulumendhe ta namuntlha], Šikwembu ša matilo ši ta pfuša ku fuma [etilweni] lo’ku nga taka ku nga onhaki, ni siku riṅwe, kutani v̌uhosi bya kona byi nga ka byi nga hunḍeli ka tiko riṅwana [vanhu a va nge he pfumeleriwi ku tifuma handle ka Xikwembu]; ku ta seletela ni ku herisa ku fuma koloku hikwako [loku nga kona sweswi], kambe kona ku ta v̌a kona hi laha ku nga riki na makumu.”—Nakambe vona Nhlavutelo 19:11-21; 20:4-6.
10. Ha yini hi nga tiyisekaka leswaku ehansi ka Mfumo wa Xikwembu wa le tilweni, a ku nga ha vi na vuhosi lebyo homboloka?
10 Xisweswo, vanhu a va nga ha tlheli va fuma, hikuva endzhaku ka loko Xikwembu xi herise mafambiselo lawa, ku fuma ka vanhu handle ka xona a ku nge he vi kona. Naswona Mfumo lowu fumaka le tilweni a wu nge onhiwi, hikuva Xikwembu hi xona Musunguri ni Musirheleri wa wona. Ku ri na sweswo, wu ta endlela vafumiwa va wona swilo leswinene ngopfu. Kutani ku rhandza ka Xikwembu ku ta endliwa emisaveni hi laha ku endliwaka ha kona etilweni. Hi yona mhaka leyi Yesu a dyondziseke vadyondzisiwa vakwe ku khongela eka Xikwembu va ku: “A ku te ku fuma ka wena; ku rhandza ka wena a ku endliwe misaveni, tanihi loko ku endliwa tilweni.”—Matewu 6:10.
Xana Hi Le Kusuhi Hi Ndlela Yihi?
11. EBibeleni hi byi kuma kwihi vuprofeta lebyi nga ta hi pfuna ku xiya leswaku hi le kusuhi ni ku hela ka mafambiselo lawa?
11 Xana hi le kusuhi ni makumu ya mafambiselo lawa ya nga enerisiki ya swilo ni ku sungula ka misava leyintshwa ya Xikwembu hi ndlela yihi? Vuprofeta bya Bibele byi hi vekela nhlamulo erivaleni. Hi xikombiso, Yesu hi yexe u vhumbhe leswi hi nga swi langutelaka leswaku hi xiya xiyimo xa hina mayelana ni “ku hela ka minkarhi,” hi laha Bibele yi swi vekaka ha kona. Leswi swi rhekhodiwe eka Matewu tindzima 24 na 25, Marka 13, na Luka 21. Nakambe, hi laha swi rhekhodiweke ha kona eka 2 Timotiya ndzima 3, muapostola Pawulo u vhumbhe leswaku a ku ta va ni nkarhi lowu a wu ta vuriwa ‘masiku ya makumu,’ laha swiendlakalo swo hambana-hambana a swi ta ya emahlweni swi kombisa leswaku hi le minkarhini yihi.
12, 13. Yesu na Pawulo va vule yini hi ta nkarhi wa makumu?
12 Yesu u vule leswaku nkarhi lowu wu ta sungula hi swiendlakalo leswi: “Tiko rin’wana ri ta pfukela tiko rin’wanyana, mfumo wun’wana wu ta lwa ni mfumo wun’wanyana; ku ta va ni tindlala, ni ku tsekatseka ka misava ematlhelweni layo tala.” (Matewu 24:7) Luka 21:11 yi komba leswaku u tlhele a boxa leswaku ku ta va ni ‘mintungu ematlhelweni layo tala.’ Nakambe u tlhele a boxa leswaku, “ku homboloka ku ta va ku andzile.”—Matewu 24:12.
13 Muapostola Pawulo u vhumbhe leswi: “Tiva leswaku emasikwini ya makumu, ku ta fika minkarhi yo nonon’hwa. Hikuva vanhu va ta va lava tirhandzaka, va ta va lava rhandzaka mali ngopfu, ni ku tikurisa, ni ku titiva, ni ku rhukana; va ta va lava nga yingisiki vatswari va vona, lava nga riki na ku nkhensa, lava nga khongeriki; va ta va vanhu va tihanyi, lava nga riki na ku tsetselela, valumbeti, lava nga tikotiki, lavo leva, lava vengaka leswo lulama; va ta va timbabva, vanhu va futa, lava nga ni manyunyu, lava rhandzaka ku tiphina ku tlula ku rhandza Xikwembu. Va ta tiendla wonge hi loko va ri ni vukhongeri, kambe va ta ala matimba ya byona. . . . Naswona vanhu lavo biha ni vakanganyisi va ta ya emahlweni va nyanya ku biha, va ri karhi va xisa, na vona va xisiwa.”—2 Timotiya 3:1-5, 13.
14, 15. Swiendlakalo swa le ka lembe xidzana leri ra vu-20 swi kombisa njhani leswaku hakunene hi le masikwini ya makumu?
14 Xana swilo sweswo leswi Yesu na Pawulo va swi vhumbheke swi humelerile enkarhini wa hina? Ina, hakunene swi humelerile. Enkarhini wolowo Nyimpi yo Sungula ya Misava a ku ri yona nyimpi leyo chavisa ku tlula hinkwato. A ku ri nyimpi yo sungula ya misava naswona a ku ri ku hundzuka lokukulu ematin’wini ya manguva lawa. Nyimpi yoleyo a yi fambisana ni tindlala, mintungu, ni timhangu tin’wana. Ku sukela hi 1914 ku ya emahlweni, swiendlakalo sweswo a swi ri “ku sungula ka mahlomulo” hi laha Yesu a swi vekeke ha kona. (Matewu 24:8) Swi sungule nkarhi lowu vhumbhiweke lowu vitaniwaka ‘masiku ya makumu,’ ku nga masungulo ya rixaka ro hetelela leri eka rona Xikwembu a xi ta va xa ha pfumelele vuhomboloki ni nxaniseko.
15 Entiyisweni u tolovelane ni swiendlakalo swa lembe xidzana ra vu-20. U tiva makhombo lama nga humelela. Vanhu va kwalomu ka 100 wa timiliyoni va dlayiwile etinyimpini. Magidi ya timiliyoni ta van’wana ma fe hi ndlala ni hi mavabyi. Ku tsekatseka ka misava ku dlaye vanhu va ntsandza-vahlayi. Ku nga xiximi vutomi ni swilo swa van’wana swi ya swi andza. Ku chava vugevenga ku hundzuke xiphemu xa vutomi bya siku na siku. Mimpimanyeto ya mahanyelo yi bakanyeriwe etlhelo. Ku andza ka vanhu ku vanga swiphiqo leswi nga tlhantlhekiki. Nthyakiso wu onha vutomi. Entiyisweni, hi ve emasikwini ya makumu ku sukela hi 1914, naswona hi le kusuhi ni ku hetiseka ka vuprofeta bya Bibele lebyi katsaka nkarhi wa hina.
16. Masiku ya makumu ya ta teka nkarhi wo tanihi kwihi?
16 Xana masiku lawa ya makumu ya ta va kona nkarhi wo tanihi kwihi? Yesu loko a vulavula hi nguva leyi nga ta va ya “ku sungula ka mahlomulo” ku sukela hi 1914 ku ya emahlweni u te: “Rixaka leri ri nga ka ri nga hundzi, ku nga si humelela swilo leswi hinkwaswo.” (Matewu 24:8, 34-36) Xisweswo, swivumbeko hinkwaswo swa masiku ya makumu swi fanele swi humelela hi nkarhi wa rixaka rin’we, rixaka ra 1914. Kutani vanhu van’wana lava a va hanya hi 1914 va ta va va ha hanya loko mafambiselo lawa ya herisiwa. Rixaka rero ra vanhu sweswi ri kurile swinene hi malembe, leswi kombaka leswaku a ka ha salanga nkarhi wo leha Xikwembu xi nga si herisa mafambiselo lawa ya swilo.
17, 18. I vuprofeta byihi lebyi kombisaka leswaku hi le kusuhi swinene ni ku hela ka misava?
17 Vuprofeta byin’wana lebyi kombaka leswaku mafambiselo lawa ya le kusuhi swinene ni ku hela byi vuriwe hi muapostola Pawulo, la vhumbheke leswi: “Siku ra Hosi ri ta fika kukota khamba leri taka ni vusiku. Siku vanhu va nga ta ku: ‘Ku rhulile, ku hava xo karhata’, hi wona nkarhi lowu ku onhaka ku nga ta va wela henhla hi xitshuketa, . . . va nga ka va nga poni.”—1 Vatesalonika 5:2, 3; nakambe vona Luka 21:34, 35.
18 Namuntlha Nyimpi ya Vusukumbele yi herile, naswona swi nga endleka leswaku nxungeto wa nyimpi ya misava wu nga ha vi wukulu. Kutani matiko ma nga ha vona onge ma le kusuhi swinene ni mafambiselo lamantshwa ya misava. Kambe loko va vona onge matshalatshala ya vona ya humelela, ku ta humelela leswi hambanaka ni leswi va swi anakanyaka, hikuva xolexo ku ta va xikombiso xo hetelela xa leswaku ku herisiwa ka mafambiselo lawa hi Xikwembu ku tshinele. Tsundzuka, ku vulavurisana ka tipolitiki ni mintwanano a swi va hundzuli vanhu. A swi endli vanhu va rhandzana. Naswona varhangeri va misava a va byi herisi vugevenga, hambi ku ri ku herisa vuvabyi ni rifu. Kutani u nga tshembeli nhluvuko wihi na wihi wa ku rhula ni nsirhelelo wa vanhu, ivi u anakanya leswaku misava leyi yi le kusuhi ni ku tlhantlha swiphiqo swa yona. (Pisalema 146:3) Leswi kahle-kahle ku huwelela koloko ku nga ta vula swona hi leswaku misava leyi yi le kusuhi swinene-nene ni makumu ya yona.
Ku Chumayela Mahungu Lamanene
19, 20. I vuprofeta byihi lebyi katsaka ku chumayela emasikwini ya makumu lebyi hi byi vonaka byi hetiseka?
19 Vuprofeta byin’wana lebyi kombaka leswaku hi le masikwini ya makumu ku sukela hi 1914 hi lebyi Yesu a byi vuleke: “Evhangeli yi fanele ku rhanga yi twarisiwa ematikweni hinkwawo.” (Marka 13:10) Kumbe hi laha Matewu 24:14 yi swi vekaka ha kona: “Evhangeli leyi ya Mfumo yi ta twarisiwa emisaveni hinkwayo, leswaku yi va vumbhoni eka vanhu va matiko hinkwawo; kutani hi kona makumu ma nga ta fika.”
20 Namuntlha, ku tlula rini na rini ematin’wini, mahungu lamanene ya ku hela ka misava leyi ni ku ta ka misava leyintshwa ya Paradeyisi ehansi ka Mfumo wa Xikwembu ya karhi ya chumayeriwa emisaveni hinkwayo. Hi vamani? Hi timiliyoni ta Timbhoni ta Yehovha. Va chumayela ematikweni hinkwayo emisaveni.
21, 22. I yini lexi, ngopfu-ngopfu xi kombisaka Timbhoni ta Yehovha ti ri Vakreste va ntiyiso?
21 Timbhoni ta Yehovha ti chumayela hi Mfumo wa Xikwembu, naswona ti hanya hi ndlela leyi ti kombisaka tanihi valandzeri va ntiyiso va Kreste, hikuva u te: “Hinkwavo va ta tiva leswaku mi vadyondzisiwa va mina, loko mi rhandzana.” Xisweswo, Timbhoni ta Yehovha ti ni vun’we eka vumakwavo bya tona bya misava hinkwayo lebyi bohiweke hi xiboho lexi nga tsemekiki xa rirhandzu.—Yohane 13:35; nakambe vona Esaya 2:2-4; Vakolosa 3:14; Yohane 15:12-14; 1 Yohane 3:10-12; 4:20, 21; Nhlavutelo 7:9, 10.
22 Timbhoni ta Yehovha ti pfumela leswi Bibele yi swi vulaka: “Xikwembu a xi yi hi nghohe; kambe, ematikweni hinkwawo, loyi a xi chavaka a vuya a endla leswi lulameke, xa n’wi tsakela.” (Mintirho 10:34, 35) Va languta Timbhoni-kulobye ematikweni hinkwawo tanihi vamakwavo va moya, ku nga khathariseki rixaka kumbe muvala wa vona. (Matewu 23:8) Naswona, leswi vumakwavo byo tano byi nga kona emisaveni hinkwayo namuntlha, swi engetela eka vumbhoni bya leswaku xikongomelo xa Xikwembu xi ta hetiseka ku nga ri khale.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 26]
Mfumo wa Xikwembu lowu hetisekeke wa le tilweni wu ta va wona ntsena vulawuri bya vanhu emisaveni leyintshwa