Dyondzo 29
Mpfumawulo Wa Rito
VANHU a va khumbiwi swinene hi leswi swi vuriwaka ntsena, kambe ni hi ndlela leyi swi vuriwaka ha yona. Loko munhu la vulavulaka na wena a ri na rito leri tsakisaka, ra xinghana ni ra musa, xana a hi ntiyiso leswaku na wena u rhandza ku n’wi yingisela, ku tlula loko rito rakwe ri nga nyawuli kumbe ri fundze rikhahlo?
Ku va ni rito lerinene a swi kali swi lava leswaku u swi tshamela ehansi u titshuva nhloko swi nga heli. Swi nga va swi khumba ni vumunhu bya wena. Loko munhu a va ni vutivi lebyi engetelekeke bya ntiyiso wa Bibele a tlhela a byi tirhisa, ndlela leyi a vulavulaka ha yona na yona ya cinca. Timfanelo letinene to tanihi rirhandzu, ntsako ni musa ti phofuriwa hi rito rakwe. (Gal. 5:22, 23) Loko a khathala hakunene hi vanhu van’wana, swa twala eritweni rakwe. Loko a va ni moya wa ku tlangela ematshan’weni ya ku tshama a ri eku rila-rileni mindzuku leyi hinkwayo, sweswo swa twala eka marito lawa a ma vulaka ni mpfumawulo wa rito rakwe. (Swir. 3:39-42; 1 Tim. 1:12; Yudha 16) Hambiloko u nga ri twisisi ririmi leri munhu a ri vulavulaka, u hatla u n’wi vona loko a ri munhu wo titlhoma tinsiva, wa ximbilwa-mbilwana, wo tshamela ku xopaxopa ni la karihaka, kumbe loko a ri munhu wo titsongahata, la lehisaka mbilu, wa musa ni la nga ni rirhandzu.
Minkarhi yin’wana munhu a nga va ni rito leri nga rhandzekiki hikwalaho ka vuvabyi lebyi hlakateke kholokholo rakwe, kumbe a va a tswariwe na rona. Swiyimo swo tano swi nga va swi bihile swinene lerova swi nga tshunguleki hi ku helela emafambiselweni lawa ya swilo. Kambe hakanyingi ku dyondza ku tirhisa swirho swo vulavula hi mfanelo, swi nga endla leswaku u antswisa mavulavulelo ya wena.
Xo sungula, i swa nkoka ku twisisa leswaku marito ya vanhu a ma fani. A wu fanelanga u lwela leswaku rito ra wena ri fana ni ra munhu un’wana. Ku ri na sweswo, lwela ku antswisa rito ra wena. I yini lexi nga ku pfunaka ku endla tano? Ku na swilo swimbirhi swa nkoka.
Hefemula Hi Mfanelo. Leswaku u kota ku tirhisa rito ra wena hi mfanelo, u fanele u hefemula kahle. Loko u nga hefemuli kahle, rito ra wena ri nge twali kahle naswona ri nga pfa ri dlitadliteka.
Xiphemu lexi kuleke ngopfu xa mahahu a hi xa le henhla ka xifuva; xiphemu lexi xo vonaka xi kurile hikwalaho ka marhambu ya makatla. Kambe mahahu ma kule ngopfu hala henhlanyana ka dayaframu. Dayaframu, leyi khomeleleke eka timbambu ta le hansi, yi hambanisa xifuva na khwiri.
Loko u tata xiphemu xa le henhla ntsena xa mahahu ya wena loko u hefemula, u ta hatla u heleriwa hi moya. Rito ra wena ri ta hela matimba, naswona u ta karhala u nga si ya kule. Leswaku u hefemula kahle, u fanele u tshama kumbe u yima u ololoka, makatla ma va endzhaku. Papalata hi matimba ku ndlandlamuxa xiphemu xa le henhla ntsena xa xifuva xa wena loko u hefemula leswaku u vulavula. Rhanga hi ku tata xiphemu xa le hansi xa mahahu ya wena. Loko xiphemu lexi xi tele, xiphemu xa le hansi xa timbambu ta wena xi ta ndlandlamukela ematlhelo. Hi nkarhi lowu fanaka, dayaframu yi ta ya ehansi, yi hambanisa khwiri na marhumbu hakatsongo-tsongo, lerova bandi ra wena kumbe swiambalo swin’wana swi sungula ku khama khwiri ra wena. Kambe mahahu a ma rhelelanga ma ya ekhwirini; ma le xikarhi ta timbambu. Leswaku u tivonela hi wexe, veka voko etlhelweni ra le hansi ra timbambu ta wena. Hefemulela ehenhla. Loko u hefemula hi mfanelo, khwiri ra wena a ri nge phyi naswona a wu nge tlakusi makatla. Ematshan’weni ya sweswo u ta twa timbambu ta wena ti ya ehenhla ni le tlhelo.
Kutani xiya ndlela leyi u hefemulelaka ehandle ha yona. U nga heti moya hinkwawo hi ku hefemula hi ku hatlisa. Wu humese hakatsongo-tsongo. U nga ringeti ku wu lawula hi ku pfala nkolo. Sweswo swi ta endla leswaku rito ra wena ri huma hi ku nonon’hweriwa kumbe ri va ni mahlehleleti. Ntshikilelo wa misiha ya khwiri ni ya le xikarhi ka timbambu wu hlongola moya, kasi dayaframu yi endla leswaku wu hlongoriwa hi ku hatlisa.
Ku fana ni xitsutsumi lexi tiletelaka emahlweni ka mphikizano, xivulavuri na xona xi nga titoloveta ku hefemula hi mfanelo. Yima u ololoka, makatla ma ye endzhaku, koka moya hi ndlela leyi u nga ta tata xiphemu xa le hansi xa mahahu, kutani u hefemula hakatsongo-tsongo loko u ri karhi u hlayela tinomboro ehenhla swinene hi ku nonoka ni hi ku rhelela, nkarhi wun’wana ni wun’wana loko u hefemula. Kutani titolovete ku hlayela rungula ehenhla loko u ri karhi u hefemula hi ndlela leyi fanaka.
Verhamisa Misiha Leyi Vambekeke. Nchumu wun’wana wa nkoka lowu u faneleke u wu endla leswaku u va ni rito lerinene i ku endla leswi—ntshunxeka! A wu nge wu kholwi nhluvuko lowu u nga ta wu endla hi ku dyondza ku vulavula u ntshunxekile. Mianakanyo ni miri swi fanele swi ntshunxeka, hikuva ntshikilelo wa mianakanyo wu vanga ntshikilelo wa misiha.
Vana la ntshunxekeke emianakanyweni hi ku va ni langutelo lerinene hi vayingiseri va wena. Loko va ri vanhu lava u hlanganeke na vona entirhweni wa nsimu, tsundzuka leswaku hambiloko u nga ri na tin’hweti to tala u sungule ku dyondza Bibele, u tiva swilo swa nkoka hi xikongomelo xa Yehovha, leswi u nga va hlamuselaka swona. Naswona u va endzerile hileswi va lavaka mpfuno, hambi va swi xiya kumbe e-e. Hi tlhelo rin’wana, loko u vulavula eHolweni ya Mfumo, vo tala exikarhi ka vayingiseri va wena i vanhu va Yehovha. I vanghana va wena, naswona va ku navelela leswinene. A ku na swivulavuri swin’wana emisaveni leswi nga ni vayingiseri lava nga ni xinghana ni rirhandzu ku fana na hina.
Verhamisa misiha ya nkolo hi ku yisa mianakanyo eka yona, u ringeta hi matimba swinene leswaku yi ntshunxeka. Tsundzuka leswaku tinsinga ta rito ra wena ta rhurhumela loko moya wu hundza eka tona. Mpfumawulo wa rito wa cinca loko misiha ya nkolo yi vambeka kumbe yi ntshunxeka, tanihi leswi mpfumawulo wa xinari xa katara kumbe vhayolini wu cincaka loko xi vambiwa kumbe xi debyisiwa. Loko u verhamisa tinsinga ta rito, mpfumawulo wa rito wu ya ehansi. Ku verhamisa misiha ya nkolo swi tlhela swi pfuna ku endla leswaku mimbhovo ya tinhompfu yi pfuleka, kutani sweswo swi ta ku pfuna hakunene leswaku u humesa rito lerinene.
Verhamisa miri hinkwawo—matsolo ya wena, mavoko, makatla ni nhamu. Sweswo swi ta pfuna leswaku u humesa ngulumelo lowu lavekaka lowu nga ta fambisana ni rito ra wena. Ngulumelo wu humesiwa loko miri hinkwawo wu fana ni bodo ro hundzisa mpfumawulo, kambe loko u nga ntshunxekanga u nge swi koti ku endla sweswo. Mpfumawulo wa rito, lowu humesiwaka hi kholokholo, a wu hundzisiwi hi mimbhovo ya tinhompfu ntsena, kambe ni hi marhambu ya xifuva, meno, malaka ni tinhompfu. Leswi hinkwaswo swi nga ku pfuna leswaku u humesa rito lerinene. Loko u veka nchumu wo tika ehenhla ka nhloko ya katara, mpfumawulo a wu nge humi; nhloko ya kona yi fanele yi nga tshikileriwi hi nchumu leswaku yi humesa mpfumawulo kahle. Swi tano ni hi marhambu ya miri wa hina, lama hlanganisiwaka hi misiha. Ngulumelo wu ta ku pfuna ku cinca-cinca rito ra wena kahle, ri fambisana ni ndlela leyi leswi u swi vulaka swi ku khumbaka ha yona. U ta kota ku twiwa hi vayingiseri vo tala handle ko tikhama rito.