Ndzima Ya Vukhume-n’we

‘Hambetani Mi Lava Mfumo Ku Sungula’

1. (a) Ha yini Yesu a khutaze vayingiseri vakwe leswaku va lava Mfumo ku sungula? (b) Hi xihi xivutiso lexi hi faneleke ku tivutisa xona?

KU TLULA malembe ya 1 900 lama nga hundza, eka nkulumo ya yena ya le Galeliya, Yesu u khongotele vayingiseri va yena a ku: “Hambetani mi lava mfumo ni ku lulama ka [Xikwembu] ku sungula.” Kambe, hikwalaho ka yini a va fanele va rhangisa swilo leswi? Xana a ku nga salanga malembe-xidzana yo tala leswaku Kreste a amukela matimba ya Mfumo? Ina, kambe Mfumo wa Mesiya hi wona lowu Yehovha a a ta tirhisa wona ku lwela vuhosi bya yena kutani a hetisisa xikongomelo xa yena hi misava leyi. Un’wana ni un’wana loyi a tekaka timhaka leti ti ri ta nkoka, u ta rhangisa Mfumo evuton’wini bya yena. Loko mhaka leyi a yi ri ya xihatla hi lembe-xidzana ro sungula, yi fanele yi va ya xihatla swinene namuntlha tanihi leswi sweswi Kreste a vekiweke exiluvelweni tanihi Hosi! Xivutiso hi lexi, Xana ndlela leyi ndzi hanyaka ha yona yi kombisa leswaku ndzi lava Mfumo wa Xikwembu ku sungula?—Matewu 6:33.

2. Hi swihi swilo leswi vanhu hi ntolovelo va hlongorisaka swona?

² Entiyisweni, namuntlha vanhu va timiliyoni emisaveni hinkwayo, va karhi va lava Mfumo ku sungula. Va kombisa leswaku va seketela Mfumo hi ku tinyiketela eka Yehovha kutani va gingiritekela ku endla ku rhandza ka yena. Hi hala tlhelo, vunyingi bya vanhu byi hlongorisa swilo swa misava. Vanhu va hlongorisa mali, swilo leswi vonakaka ni ntsako. Van’wana va hisekela dyondzo. Ndlela leyi va hanyaka ha yona yi kombisa leswaku va khomeke hi swilo swa vona vini, swilo leswi vonakaka ni ku titsakisa. Va veka Xikwembu endhawini ya vumbirhi kasi van’wana a va pfumeli ni leswaku xi kona.—Matewu 6:31, 32.

3. (a) I xuma xa njhani lexi Yesu a khutazeke vadyondzisiwa va yena leswaku va xi lava, naswona ha yini? (b) Ha yini xi nga ri kona xilaveko xo vilela ngopfu hi swilo leswi vonakaka?

³ Hambiswiritano, Yesu u tsundzuxe vadyondzisiwa vakwe a ku: “Tshikani ku tihlayisela xuma emisaveni,” tanihi leswi ni xin’we xa swilo sweswo xi nga taka xi nga tshami hilaha ku nga heriki. “Ku ri na sweswo,” u te, “tihlayiseleni xuma etilweni” hi ku tirhela Yehovha. Yesu u khutaze valandzeri vakwe leswaku va hlayisa tihlo ra vona ri “olova” hi ku nyikela nyingiso ni ku tirhisa matimba ya vona leswaku va endla ku rhandza ka Xikwembu. U vulavule na vona a ku: “A mi nge vi hlonga ra Xikwembu ni ra Rifuwo.” Kambe ku vuriwa yini hi swilaveko swa nyama—ku nga swakudya, swiambalo ni ndhawu yo tshama eka yona? Yesu u te: “Tshikani ku vilela.” U va endlele xikombiso xa swinyenyana—Xikwembu xa swi wundla. Yesu u khutaze valandzeri vakwe leswaku va dyondza swo karhi eka swiluva—Xikwembu xa swi wundla. Xana malandza ya Yehovha, a hi ya nkoka ku tlula swilo leswi hinkwaswo? Yesu u te: “Hambetani mi lava mfumo ni ku lulama ka yena ku sungula, xisweswo swilo leswin’wana [leswi faneleke] hinkwaswo mi ta engeteleriwa swona.” (Matewu 6:19-34) Xana swiendlo swa wena swi kombisa leswaku wa swi tshemba sweswo?

U Nga Pfumeleli Ntiyiso Wa Mfumo Wu Kamanyetiwa

4. Loko munhu a rhangisa ngopfu swilo leswi vonakaka, xana ku nga va ni vuyelo byihi?

⁴ Swi fanerile ku lwela ku kuma swilo leswi ringaneke, leswaku u enerisa swilaveko swa wena ni swa ndyangu wa wena. Kambe loko munhu a vilela ngopfu hi swilo leswi vonakaka, swi nga hetelela swi n’wi pete ekhombyeni. Hambiloko a vula leswaku u veke ntshembo wa yena eMfun’weni, kambe loko a rhangisa swilo swin’wana embilwini yakwe, ntiyiso wa Mfumo wu nga ha kamanyetiwa. (Matewu 13:18-22) Hi xikombiso, jaha rin’wana ra xigwili leri nga mufumi ri tshame ri vutisa Yesu ri ku: “Xana ndzi fanele ndzi endla yini leswaku ndzi kuma ndzhaka ya vutomi lebyi nga heriki?” A a ri tikhoma kahle ni vanhu van’wana a ri va khoma kahle, kambe a a ri khomeke ngopfu hi swilo swa rona leswi vonakaka. Ri tsandzekile ku hambana ni swilo leswi leswaku ri ta va mulandzeri wa Kreste. Xisweswo, ri lahlekeriwe hi lunghelo leri a ri ta endla leswaku ri va na Kreste eMfun’weni wa le tilweni. Hi nkarhi wolowo Yesu u te: “Ku ta va nchumu wo nonon’hwa swinene eka lava nga ni mali leswaku va nghena emfun’weni wa Xikwembu!”—Marka 10:17-23.

5. (a) Pawulo u khutaze Timotiya leswaku a eneriseka hi yini, naswona ha yini? (b) Xana Sathana u tirhisa ntlhamu wa “ku rhandza mali” hi ndlela yihi?

⁵ Endzhaku ka malembe yo tala, muapostola Pawulo u tsalele Timotiya loyi a a ri aEfesa hi nkarhi wolowo, ku nga doroba leri a ri yime kahle. Pawulo u n’wi tsundzuxile a ku: “A hi tanga na nchumu emisaveni, naswona a hi nge fambi na nchumu. Kutani, loko hi ri ni swakudya ni swifunengeto, hi ta eneriseka hi swilo leswi.” Ku tirhela ku kuma “swakudya ni swifunengeto” swa wena ni swa ndyangu wa wena, swi fanerile. Kambe Pawulo u tsundzuxile: “Lava tiyimiseleke ku fuwa va wela endzingweni ni le ntlhan’wini ni le ku naveleni ko tala ka vuhunguki ni loku vavisaka, loku nghenisaka vanhu endzovisweni ni le ku onhakeni.” Sathana i nyoka-hansi. A nga ha rhanga hi ku yenga munhu hi swilo switsongo. Ku nga ha landzela ntshikilelo lowukulu, kumbexana a nga ha tlakusiwa entirhweni kumbe a kuma ntirho lowu hakelaka swi nyawula, kambe wu n’wi tekela ni nkarhi lowu a a wu vekele ku endla swilo swa moya. Loko hi nga tivoneli, “ku rhandza mali,” swi nga hi kamanyeta hi nga koti ku rhangisa timhaka ta nkoka swinene ta Mfumo. Pawulo u swi veka hi ndlela leyi: “Hi ku lwela ku fikelela rirhandzu leri, van’wana va lahlekisiwile eripfumelweni naswona va titlhave hinkwako-nkwako hi switlhavi swo tala.”—1 Timotiya 6:7-10.

6. (a) Leswaku hi papalata ku phasiwa hi ntlhamu wa swilo leswi vonakaka, xana hi fanele hi endla yini? (b) Hi wihi ntshembo lowu hi faneleke hi va na wona hambiloko hi vona xiyimo xa ikhonomi xa misava ya namuntlha xi voyamile?

⁶ Leswi Pawulo a a n’wi rhandza swinene Timotiya, makwavo la nga Mukreste, u n’wi khutazile a ku: “Baleka eka swilo leswi” naswona “Lwana nyimpi leyinene ya ripfumelo.” (1 Timotiya 6:11, 12) Ku laveka matshalatshala lamakulu leswaku hi nga wongiwi hi swilo leswi vonakaka swa misava leyi. Kambe loko hi hanya hi ku pfumelelana ni ripfumelo ra hina, Yehovha a nge hi fularheli. Ku nga khathariseki ku durha ka swilo ni ku pfumaleka ka mintirho emisaveni hinkwayo, u ta tiyiseka leswaku ha swi kuma swilo hinkwaswo leswi hi swi pfumalaka. Pawulo u tsarile: “Mukhuva wa n’wina wa vutomi a wu pfumale rirhandzu ra mali, mi ri karhi mi eneriseka hi swilo leswi nga kona. Hikuva [Xikwembu] xi te: ‘Ndzi nga ka ndzi nga ku tshiki naswona ndzi nga ka ndzi nga ku fularheli.’ Leswaku hi ta va ni xivindzi lexikulu kutani hi ku: ‘Yehovha i mupfuni wa mina; ndzi nga ka ndzi nga chavi. Xana munhu a nga ndzi endla yini?’” (Vaheveru 13:5, 6) Naswona Hosi Davhida u tsarile: “A ndzi ri jaha, kambe se ndzi dyuhele, kambe a ndzi si tshama ndzi vona munhu la lulameke a tshikiwa hi ku helela, hambi ku ri vana vakwe va lava xinkwa.”—Pisalema 37:25.

Vadyondzisiwa Vo Sungula Va Veke Xikombiso

7. Hi swihi swiletelo leswi Yesu a swi nyikeke vadyondzisiwa vakwe malunghana ni ku chumayela, naswona ha yini a swi fanerile?

⁷ Endzhaku ka loko Yesu a nyike vaapostola vakwe ndzetelo lowunene, u va rhume etikweni ra Israyele leswaku va ya chumayela mahungu lamanene naswona va huwelela va ku: “Mfumo wa matilo wu tshinele.” Lawa a ku ri mahungu yo tsakisa swinene! Yesu Kreste, Hosi ya Vumesiya, a a ri exikarhi ka vona. Tanihi leswi vaapostola a va tinyiketele eka ntirho wa Xikwembu, Yesu u va khongotele leswaku va va ni ntshembo wa leswaku Xikwembu xi ta va khathalela. U te: “Mi nga rhwali nchumu xa riendzo, hambi yi ri nhonga kumbe nkwama wa swakudya, hambi xi ri xinkwa kumbe mali ya silivhere; mi nga tameli hambi ti ri tinguvu timbirhi ta le ndzeni. Kambe kaya rin’wana ni rin’wana leri mi nga ta nghena eka rona, tshamani kona, mi sukela kona.” (Matewu 10:5-10; Luka 9:1-6) Yehovha a a ta endla leswaku Vaisrayele-kulobye va va nyika leswi va swi pfumalaka, tanihi leswi hi ntumbuluko a va ri ni moya wo amukela vaendzi.

8. (a) Loko a nga si fa, ha yini Yesu a humese swiletelo leswintshwa mayelana ni ku chumayela? (b) I yini lexi valandzeri va Yesu a va fanele va hambeta va xi rhangisa evuton’wini bya vona?

⁸ Emahlweninyana ka ku fa ka yena, Yesu u tsundzuxe vaapostola vakwe leswaku hi ku famba ka nkarhi, swiyimo swi ta cinca. Leswi valawuri a va ta lwisana ni ntirho wa vona, a hi vanhu hinkwavo lava a va ta va kombisa malwandla eIsrayele. Nakambe, ku nga ri khale a va ta chumayela rungula ra Mfumo eka Vamatiko. Hi nkarhi wolowo va ta boheka ku teka “xipachi” ni “nkwama wa swakudya.” Hambiswiritano, a va fanele ku hambeta va lava Mfumo wa Yehovha ku sungula ni ku lulama ka yena, va ri ni ntshembo wa leswaku Xikwembu xi ta katekisa matshalatshala ya vona yo kuma swakudya ni swiambalo leswi va swi pfumalaka.—Luka 22:35-37.

9. Xana Pawulo u wu rhangise njhani Mfumo evuton’wini byakwe loko a ri karhi a khathalela swilaveko swakwe swa nyama, naswona hi yihi ndzayo leyi a yi nyikeleke emhakeni leyi?

⁹ Muapostola Pawulo a a ri xikombiso lexinene xa munhu loyi a tirhiseke ndzayo ya Yesu. Pawulo u rhangise ntirho wo chumayela evuton’wini bya yena. (Mintirho 20:24, 25) Loko a ya endhawini yo karhi leswaku a ya chumayela, a a tihlayisa hi yexe, u endle matende leswaku a ta tihanyisa. A a nga langutelanga ku khathaleriwa hi vanhu van’wana. (Mintirho 18:1-4; 1 Vatesalonika 2:9) Kambe, a a swi tlangela ngopfu loko van’wana va kombisa rirhandzu ra vona hi ku n’wi amukela hi malwandla ni hi ku n’wi nyika tinyiko. (Mintirho 16:15, 34; Vafilipiya 4:15-17) Pawulo u khutaze Vakreste leswaku va nga byi fularheli vutihlamuleri bya vona bya ndyangu hikwalaho ko lava ku chumayela, kambe u va khutaze leswaku va ringanisela eka vutihlamuleri bya vona byo hambana-hambana. U va khutaze leswaku va tirha, va rhandza mindyangu ya vona, ni ku avelana swilo ni van’wana. (Vaefesa 4:28; 2 Vatesalonika 3:7-12) U va khutaze leswaku va tshemba Xikwembu, ku nga ri swilo leswi vonakaka, naswona va hanya hi ndlela leyi kombisaka leswaku va swi twisisa kahle leswaku hi swihi swilo leswi nga swa nkoka swinene. Hi ku pfumelelana ni tidyondzo ta Yesu, sweswo a a swi vula ku rhangisa Mfumo wa Xikwembu ni ku lulama ka xona.—Vafilipiya 1:9-11.

Rhangisa Mfumo eVuton’wini Bya Wena

10. Xana swi vula yini ku lava Mfumo ku sungula?

¹⁰ Xana hi fanele hi chumayela mahungu lamanene ya Mfumo hi mpimo wo tanihi kwihi? Sweswo swi ya hi swiyimo swa hina ni ndlela leyi hi wu tlangelaka ha wona. Tsundzuka leswaku Yesu a nga vulanga swona leswaku, ‘Lava Mfumo ku sungula loko u nga ri na xo xi endla.’ Tanihi leswi a a swi tiva leswaku Mfumo i wa nkoka, u hlamusele ku rhandza ka Tata wakwe, a ku: “Hambetani mi lava mfumo wa yena.” (Luka 12:31) Hambiloko vunyingi bya hina hi fanele hi khathalela swilaveko swa hina ni swa mindyangu ya hina, loko hi ri ni ripfumelo, hi ta khomeka ngopfu hi ntirho wa Mfumo lowu Xikwembu xi hi nyikeke wona. Hi nkarhi lowu fanaka, hi ta byi khathalela vutihlamuleri bya hina bya ndyangu.—1 Timotiya 5:8.

11. (a) Xana Yesu u swi kombise njhani leswaku vanhu a va nge endli ntirho lowu ringanaka eku chumayeleni ka rungula ra Mfumo? (b) Hi swihi swilo leswi lawulaka mpimo wa ntirho lowu munhu a kotaka ku wu endla?

¹¹ Van’wana va hina ha swi kota ku heta nkarhi wo tala ku tlula van’wana entirhweni wo chumayela mahungu lamanene ya Mfumo. Kambe eka xifaniso xa yena xa misava yo hambana-hambana, Yesu u kombise leswaku vanhu hinkwavo lava timbilu ta vona ti fanaka ni misava leyinene va ta tswala mihandzu. Hi mpimo wo tanihi kwihi? Swiyimo swa vanhu swa hambana. Malembe, rihanyo ni vutihlamuleri bya ndyangu, hinkwaswo swa katseka. Kambe loko ku tlangela ka xiviri ku ri kona, munhu a nga endla swo tala.—Matewu 13:23.

12. Hi yihi pakani ya moya, leyi vantshwa va khutaziwaka swinene leswaku va tivekela yona?

¹² I swinene ku tivekela tipakani leti nga ta hi pfuna leswaku hi ndlandlamuxa vutirheli bya hina bya Mfumo. Vantshwa va fanele va ehleketisisa swinene hi xikombiso lexinene xa muntshwa wa Mukreste loyi a a hiseka, ku nga Timotiya. (Vafilipiya 2:19-22) Xana wu kona nchumu lowunene ngopfu lowu va nga wu endlaka, ku tlula ku nghenela vutirheli bya nkarhi hinkwawo loko va heta xikolo? Lavakulu na vona va ta vuyeriwa loko va tivekela tipakani letinene ta moya.

13. (a) I mani loyi a hi vekelaka mpimo wa leswi hi kotaka ku swi endla entirhweni wa Mfumo? (b) Loko hi lava Mfumo ku sungula, hi va hi kombisa yini?

¹³ Ematshan’weni yo sola lava hi vonaka onge va nga endla leswi engetelekeke, ripfumelo ri fanele ri hi susumetela ku antswisa ntirho wa hina, leswaku hi ta tirhela Xikwembu hilaha ku heleleke, hilaha swiyimo swa hina swi hi pfumelelaka hakona. (Varhoma 14:10-12; Vagalatiya 6:4, 5) Hilaha swi kombisiweke hakona emhakeni ya Yobo, Sathana u vula leswaku hina hi rhangisa swilo leswi vonakaka, swilo swa hina vini, vuhlayiseki bya hina ntsena, naswona hi tirhela Xikwembu hi ri ni vutianakanyi. Kambe loko hi rhangisa Mfumo ku sungula, hi hoxa xandla eku kombiseni leswaku Diyavulosi i muhembi lonkulu. Hi kombisa leswaku ntirho wa Xikwembu hi wona wu rhangaka emahlweni evuton’wini bya hina. Hi rito ni swiendlo, hi kombisa leswaku Yehovha hi n’wi rhandza hi rirhandzu ro enta, leswaku ha byi seketela vuhosi bya yena ni leswaku ha va rhandza vanhu-kulorhi.—Yobo 1:9-11; 2:4, 5; Swivuriso 27:11.

14. (a) Hikwalaho ka yini swi pfuna ku va ni xiyimiso xo endla ntirho wa nsimu? (b) Xana Timbhoni to tala ti chumayela hi mpimo wo tanihi kwihi ensin’wini?

¹⁴ Xiyimiso xi nga hi pfuna ku endla ntirho wo tala ku tlula lowu hi nga wu endlaka loko hi nga xi tirhisi. Yehovha hi byakwe u ni “nkarhi lowu vekiweke” wo hetisisa xikongomelo xakwe. (Eksoda 9:5; Marka 1:15) Loko swi koteka, i swinene ku veka nkarhi wo karhi wa ku ya evutirhelini bya nsimu kan’we kumbe ku tlula kan’we, vhiki ni vhiki. Timbhoni ta Yehovha ta madzana ya magidi emisaveni hinkwayo ti tsarisile tanihi maphayona yo pfuneta, ti heta kwalomu ka tiawara timbirhi hi siku ti ri karhi ti chumayela mahungu lamanene. Van’wana va madzana ya magidi va tirha tanihi maphayona ya nkarhi hinkwawo, va tirha kwalomu ka tiawara timbirhi ni hafu hi siku va chumayela rungula ra Mfumo. Maphayona yo hlawuleka ni varhumiwa va heta nkarhi wo tala ku tlula lowu entirhweni wa Mfumo. Nakambe hi nga lava tindlela ta ku chumayela hi ntshembo wa Mfumo hi xitshuketa, eka mani na mani la yingisaka. (Yohane 4:7-15) Hi fanele hi navela ku endla ntirho lowu hi xitalo hilaha swiyimo swa hina swi hi pfumelelaka hakona, hikuva Yesu u te: “Mahungu lamanene lawa ya mfumo ma ta chumayeriwa emisaveni hinkwayo leyi akiweke leswaku byi va vumbhoni ematikweni hinkwawo; kutani hi kona makumu ma nga ta fika.”—Matewu 24:14; Vaefesa 5:15-17.

15. Ha yini u vona onge ndzayo leyi nga eka 1 Vakorinto 15:58, yi tirha swinene enkarhini wa hina malunghana ni ntirho wa hina wa nsimu?

¹⁵ Timbhoni ta Yehovha etindhawini hinkwato ta misava, ti hlanganyela hi vun’we eka lunghelo leri ro chumayela, ku nga khathariseki leswaku ti tshama kwihi. Ti tirhisa ndzayo ya Bibele leyi huhuteriweke leyi nge: “Tserhamani, mi nga tsekatsekisiwi, nkarhi hinkwawo mi va ni swo tala swo swi endla entirhweni wa Hosi, mi ri karhi mi tiva leswaku ntirho wa n’wina a hi wa hava eHosini.”—1 Vakorinto 15:58.

Mpfuxeto

• Loko Yesu a vule leswaku hi hambeta hi “lava mfumo ku sungula,” xana a a vula leswaku i yini lexi faneleke xi ta endzhaku?

• Xana langutelo ra hina ri fanele ri va rihi emhakeni yo khathalela swilaveko swa hina swa nyama ni swa mindyangu ya hina? Xana Xikwembu xi ta hi pfuna njhani?

• Hi yihi mintirho ya Mfumo leyi hi nga hlanganyelaka eka yona?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 107]

Namuntlha Timbhoni ta Yehovha ti chumayela mahungu lamanene etikweni rin’wana ni rin’wana, makumu ma nga si fika