Ndzima Ya Vukhume-kaye
Hambeta U Vula Rito Ra Xikwembu Hi Vurhena
1. (a) Hi wahi mahungu lamanene lawa vadyondzisiwa va Yesu va ma huweleleke, kambe xana Vayuda van’wana va endle yini? (b) I swivutiso swihi leswi hi nga swi vutisaka?
EKA malembe ya kwalomu ka 2 000 lama hundzeke, N’wana wa Xikwembu, Yesu Kreste, u totiwile leswaku a ta va Hosi ehenhla ka misava hinkwayo enkarhini lowu taka. Yesu u dlayiwile hikwalaho ka nhlonhlotelo wa valala vakwe va vukhongeri, kambe Yehovha u n’wi pfuxile eku feni. Sweswi vanhu se a va ta swi kota ku kuma vutomi lebyi nga heriki hikwalaho ka Yesu. Hambiswiritano, loko vadyondzisiwa va Yesu va twarise mahungu lawa lamanene eka vanhu, va sungule ku xanisiwa. Van’wana va vona va khomiwile va yisiwa ekhotsweni, va biwa ni ku lerisiwa leswaku va tshika ku vulavula hi Yesu. (Mintirho 4:1-3, 17; 5:17, 18, 40) Xana a va ta endla yini? Xana wena a wu ta va u endle yini? Xana a wu ta hambeta u chumayela hi vurhena?
2. (a) Hi wahi mahungu yo tsakisa lama faneleke ma huweleriwa esikwini ra hina? (b) I vamani lava nga ni vutihlamuleri byo chumayela mahungu lamanene?
2 Hi 1914, Yesu Kreste, Hosi ya Mfumo wa Xikwembu, u vekiwe etilweni leswaku a fuma “exikarhi ka valala va [yena].” (Pisalema 110:2) Endzhaku ka sweswo, Sathana ni madimona yakwe va cukumeteriwe emisaveni. (Nhlavutelo 12:1-5, 7-12) Wolawo a a ku ri masungulo ya masiku yo hetelela ya mafambiselo lawa yo homboloka. Loko nkarhi lowu wu hela, Xikwembu xi ta pfotlosa mafambiselo hinkwawo ya Sathana. (Daniyele 2:44; Matewu 24:21) Lava nga ta pona va ta va ni ntshembo wo kuma vutomi lebyi nga heriki emisaveni leyi nga ta hundzuka paradeyisi. Loko u ma amukerile mahungu lawa lamanene, u ta lava ku ma byela van’wana. (Matewu 24:14) Kambe u fanele u langutela nhlamulo ya njhani?
3. (a) Xana vanhu va angurisa ku yini loko va byeriwa mahungu ya Mfumo? (b) Hi xihi xivutiso lexi hi faneleke hi tivutisa xona?
3 Loko u huwelela mahungu lamanene ya Mfumo, vanhu van’wana va nga ha ma amukela, kambe vo tala a va nge ma amukeli. (Matewu 24:37-39) Van’wana va nga ha ku hlekula kumbe va ku kaneta. Yesu u vule leswaku u nga ha kanetiwa hi maxaka ya wena. (Luka 21:16-19) U nga ha kanetiwa hi lava u tirhaka na vona kumbe lava u nghenaka na vona xikolo. Eswiphen’wini swin’wana swa misava, Timbhoni ta Yehovha ti yirisiwile hi hulumendhe. Loko u langutana ni swiyimo swo tano, xana u ta hambeta u chumayela rito ra Xikwembu hi vurhena ni ku ‘yima u tiyile eripfumelweni’?—1 Vakorinto 16:13.
Hi Nga Tiseketeli Hi Matimba Ya Hina
4. (a) Leswaku hi va malandza yo tshembeka ya Xikwembu, hi wihi nchumu lowu lavekaka swinene? (b) Ha yini minhlangano ya Vukreste yi ri ya nkoka swonghasi?
4 Nchumu lowu lavekaka swinene leswaku munhu a va nandza la tshembekaka wa Yehovha i ku tirhisa malunghiselelo ya yena. Rin’wana ra wona i minhlangano ya vandlha. Matsalwa ma hi khutaza leswaku hi nga yi fularheli. (Vaheveru 10:23-25) Lava hambeteke va va Timbhoni ta Yehovha to tshembeka va endle leswi nga matimbeni ya vona leswaku minkarhi hinkwayo va va kona eminhlanganweni ni vagandzeri-kulobye. Minhlangano leyi yi kurisa vutivi bya hina bya Matsalwa. Nakambe, hi ya hi yi twisisa ku antswa mintiyiso leyi ana hi yi tivaka, naswona hi ya hi kuma tindlela leti engetelekeke to tirhisa mintiyiso leyi. Hi ya hi tshinela ekusuhi ni Vakreste-kulorhi hi ku gandzela swin’we naswona hi kuma matimba yo endla ku rhandza ka Xikwembu. Moya wa Yehovha wu nyikela nkongomiso hi ku tirhisa vandlha, naswona Yesu u le xikarhi ka hina hikwalaho ka moya wolowo.—Matewu 18:20; Nhlavutelo 3:6.
5. Loko Timbhoni ta Yehovha ti yirisiwile, xana ku endliwa yini hi minhlangano?
5 Xana u va kona eminhlanganweni minkarhi hinkwayo, naswona xana wa swi tirhisa leswi u swi dyondzeke? Minkarhi yin’wana loko Timbhoni ta Yehovha ti yirisiwile, ti boheka ku khoma minhlangano hi mintlawa leyitsongo emakaya ya vamakwerhu. Tindhawu ni minkarhi ya kona swi nga ha cinca-cinca naswona minkarhi yin’wana swi nga ha tika ku ya kona hikuva minhlangano yin’wana yi khomiwa ni vusiku swinene. Hambiloko swi tika kumbe ku ri ni makhombo, vamakwerhu vo tshembeka va endla matshalatshala lamakulu leswaku va va kona eka nhlangano wun’wana ni wun’wana.
6. Xana hi swi kombisa njhani leswaku hi tshembela eka Yehovha naswona leswi swi nga hi pfuna njhani leswaku hi hambeta hi vulavula hi vurhena?
6 Hi kurisa ku tshembela ka hina eka Yehovha hi ku tshinela eka yena hi xikhongelo lexi humaka embilwini minkarhi hinkwayo, hi ku xiya leswaku ha wu lava mpfuno wa Xikwembu. Xana wa swi endla sweswo? Yesu u khongele hi ku phindha-phindha hi nkarhi wa vutirheli bya yena bya laha misaveni. (Luka 3:21; 6:12, 13; 22:39-44) Evusikwini bya le mahlweni ka ku beleriwa ka yena, u khutaze vadyondzisiwa va yena a ku: “Tshamani mi rindzile naswona mi khongela, leswaku mi nga ngheni endzingweni.” (Marka 14:38) Loko hi hlangana ni lava va nga ri tsakeriki rungula ra Mfumo, hi nga ha tikuma se hi loloha ku ya ensin’wini. Loko vanhu va hi hlekula kumbe va hi xanisa, hi nga ha vona swi antswa leswaku hi tshika ku chumayela leswaku va nga hi karhati. Kambe loko hi khongela hi mbilu hinkwayo leswaku moya wa Xikwembu wu hi pfuna hi hambeta hi vulavula hi vurhena, hi ta sirheleriwa naswona a hi nge hluriwi hi miringo yoleyo.—Luka 11:13; Vaefesa 6:18-20.
Xiviko Xo Chumayela Hi Vurhena
7. (a) Ha yini xiviko lexi nga eka Mintirho xi ri xa nkoka eka hina? (b) Hlamula swivutiso leswi nga emakumu ka ndzimana leyi, u kandziyisa ndlela leyi rungula leri ri nga hi pfunaka ha yona.
7 Xiviko lexi nga ebukwini ya Mintirho i xa nkoka eka hina hinkwerhu. Xi hlamusela ndlela leyi vaapostola ni vadyondzisiwa van’wana vo sungula—ku nga vanhu lava nga ni mintlhaveko ku fana na hina—va hluleke swihinga ha yona ni ku tikombisa va ri ni vurhena ni ku va timbhoni ta Yehovha leti tshembekeke. A hi kambisiseni xiphemu xa xiviko xexo hi ku tirhisa swivutiso leswi landzelaka ni matsalwa lama kombisiweke. Loko hi ri karhi hi endla tano, xiya ndlela leyi u nga pfunekaka ha yona eka leswi u swi hlayaka.
Xana vaapostola a va ri vavanuna lava dyondzekeke swinene? Xana hi ntumbuluko a va ri vanhu lava nga chaviki nchumu, ku nga khathariseki leswaku ku humelela yini? (Yohane 18:17, 25-27; 20:19; Mintirho 4:13)
I yini leswi endleke Petro a kota ku vulavula hi vurhena emahlweni ka huvo ya Vayuda leyi avanyiseke N’wana wa Xikwembu hi xoxe? (Matewu 10:19, 20; Mintirho 4:8)
Xana vaapostola a va endla yini eka mavhiki lawa a ma sele, loko va nga si yisiwa emahlweni ka huvo ya Sanedri? (Mintirho 1:14; 2:1, 42)
Loko vafumi va tshikisa vaapostola ku chumayela hi vito ra Yesu, xana Petro na Yohane va hlamurise ku yini? (Mintirho 4:19, 20)
Endzhaku ka loko va ntshunxiwile, xana vaapostola va tlhele va lava mpfuno eka mani? Xana va khongelele leswaku nxaniso wu hela kumbe va endle yini? (Mintirho 4:24-31)
Xana Yehovha u nghenelele njhani loko vakaneti va ringeta ku sivela ntirho wo chumayela? (Mintirho 5:17-20)
Xana vaapostola va swi kombise njhani leswaku va xi twisisile xivangelo xa ku kutsuriwa ka vona? (Mintirho 5:21, 41, 42)
Hambiloko vadyondzisiwa vo tala va hangalasiwile hikwalaho ka nxaniso, xana va hambete va endla yini? (Mintirho 8:3, 4; 11:19-21)
8. Hi byihi vuyelo lebyi tsakisaka lebyi kumiweke hi vadyondzisiwa vo sungula evutirhelini, naswona swi tise ku yini leswaku na hina hi endla ntirho lowu fanaka?
8 Ntirho wo chumayela mahungu lamanene a wu nga ri wa hava. Ku khuvuriwe vadyondzisiwa va kwalomu ka 3 000, hi Pentekosta ya 33 C.E. “Lava pfumelaka eHosini va ya va engeteleka, vunyingi bya vavanuna ni vavasati.” (Mintirho 2:41; 4:4; 5:14) Hi ku famba ka nkarhi, Sawulo wa le Tarso, loyi a ri muxanisi-nkulu wa vanhu va Xikwembu, na yena u hundzuke Mukreste naswona u sungule ku chumayela ntiyiso hi vurhena. A a tiviwa tanihi muapostola Pawulo. (Vagalatiya 1:22-24) Ntirho lowu sunguleke hi lembe-xidzana ro sungula a wu si hela. Wu kule swinene emasikwini lawa yo hetelela naswona wu fikelele eswiphen’wini hinkwaswo swa misava. Hi ni lunghelo ro hlanganyela eka wona, naswona loko hi ri karhi hi endla tano, hi nga dyondza eka xikombiso lexi vekiweke hi timbhoni to tshembeka leti tirheke emahlweni ka hina.
9. (a) Xana Pawulo a a chumayela kwihi? (b) Xana hi tihi tindlela leti u ti tirhisaka ku byela van’wana rungula ra Mfumo?
9 Loko Pawulo a dyondze ntiyiso malunghana na Yesu Kreste, xana u endle yini? “Hi ku hatlisa . . . [u] sungul[e] ku chumayela hi Yesu, leswaku Yena i N’wana wa Xikwembu.” (Mintirho 9:20) A a wu tlangela musa lowu nga faneriwiki lowu Xikwembu xi n’wi kombiseke wona naswona a a swi xiya leswaku un’wana ni un’wana u fanele a ma kuma mahungu lamanene lawa yena a ma kumeke. Pawulo a a ri Muyuda, naswona u ye emasinagogeni a ya chumayela, hi ku landza mukhuva wa nkarhi wolowo. U tlhele a chumayela hi yindlu ni yindlu, a hlamulana ni vanhu lava nga endhawini leyi ku xaviseriwaka eka yona. Naswona a tiyimiserile ku ya emasin’wini lamantshwa leswaku a ya chumayela mahungu lamanene.—Mintirho 17:17; 20:20; Varhoma 15:23, 24.
10. (a) Hambileswi Pawulo a a ri ni xivindzi, xana u byi tirhise njhani vutlhari loko a chumayela? (b) Xana hi nga ti kombisa njhani timfanelo ta Pawulo loko hi chumayela eka maxaka ya hina, lava hi tirhaka na vona kumbe lava hi nghenaka na vona xikolo?
10 Pawulo a a ri ni vurhena naswona a a tirhisa vutlhari, na hina hi faneleke hi va tano. Eka Vayuda u tirhise switshembiso leswi Xikwembu xi swi tshembiseke vakokwa wa vona. Eka Magriki u vulavule hi swilo leswi a va swi toloverile. Minkarhi yin’wana u nyikele vumbhoni hi ku hlamusela ndlela leyi a nga kuma ntiyiso ha yona. U te: “Ndzi endla swilo hinkwaswo hikwalaho ka mahungu lamanene, leswaku ndzi ma avela van’wana.”—1 Vakorinto 9:20-23; Mintirho 22:3-21.
11. (a) Xana Pawulo u endle yini leswaku a papalata ku tshamela ku kanetana ni vakaneti? (b) Xana hi nga tekelela xikombiso xa Pawulo loko swi te yini, naswona hi nga xi tekelela hi ndlela yihi? (c) Xana matimba ya leswaku munhu a hambeta a vulavula hi vurhena ma huma kwihi?
11 Loko nkaneto wu andza, Pawulo a a ya eka ndhawu yin’wana leswaku a ya chumayela eka yona swa xinkarhana, ku endlela leswaku a nga tshameli ku kanetana ni lava va n’wi kanetaka. (Mintirho 14:5-7; 18:5-7; Varhoma 12:18) Kambe mahungu lamanene a ma nga n’wi khomisi tingana. (Varhoma 1:16) Hambileswi Pawulo a swi nga n’wi tsakisi ku tseketseriwa ni ku biwa hi vakaneti vakwe, kambe u ‘kume vurhena eka Xikwembu xa hina,’ bya ku ya emahlweni a chumayela. U te: “Hosi yi yime ekusuhi na mina yi ndzi nyika matimba, leswaku ha mina, ku chumayela ku hetisisiwa hi xitalo.” (1 Vatesalonika 2:2; 2 Timotiya 4:17) Yesu la nga Nhloko ya vandlha ra Vukreste u hambeta a hi nyika matimba lawa hi ma lavaka yo endla ntirho lowu a vuleke leswaku wu ta endliwa esikwini ra hina.—Marka 13:10.
12. I yini leswi kombisaka leswaku Vakreste va ni xivindzi, naswona i yini lexi va endlaka leswaku va va na xona?
12 Hi ni xivangelo lexi twalaka xo ya emahlweni hi vulavula hi rito ra Xikwembu hi vurhena, hilaha Yesu ni malandza man’wana yo tshembeka ya Xikwembu va endleke hakona eka lembe-xidzana ro sungula. Leswi a swi vuli swona leswaku hi fanele hi nga va anakanyeli vanhu van’wana kumbe ku sindzisa vanhu leswaku va amukela mahungu lawa hambiloko va nga ma lavi. Kambe a hi heli matimba hileswi vanhu va nga ma tsakeriki; kumbe hi tshika ku vulavula hikwalaho ka ku kanetiwa. Ku fana na Yesu, hi tshemba leswaku Mfumo wa Xikwembu hi wona lowu nga hulumendhe leyi faneleke yi fuma misava hinkwayo. Ha tiyiseka loko hi vulavula, hikuva hi yimela Yehovha, Hosi ya Vuako Hinkwabyo, naswona mahungu lawa hi ma huwelelaka a ma humi eka vanhu kambe ma huma eka yena. Kutani rirhandzu ra hina eka Yehovha ri fanele ri hi susumetela leswaku hi n’wi dzunisa.—Vafilipiya 1:27, 28; 1 Vatesalonika 2:13.
Mpfuxeto
• Ha yini swi ri swa nkoka leswaku hi fikelela vanhu hinkwavo hi rungula ra Mfumo, kambe xana hi fanele hi langutela leswaku vanhu va angurisa ku yini?
• Xana hi nga swi kombisa njhani leswaku a hi titsheganga hi matimba ya hina loko hi tirhela Yehovha?
• Hi tihi tidyondzo ta nkoka leti hi ti dyondzaka ebukwini ya Mintirho?
[Swifaniso leswi nga eka tluka 173]
Ku fana ni khale, malandza ya Yehovha namuntlha ma vula rito ra Xikwembu hi vurhena