‘Xana Yehovha U Kombela Yini Eka Wena?’

1, 2. Ha yini swi khutaza ku tiva ndlela leyi Yehovha a endleke ha yona loko mahanyelo ya vanhu va yena va khale ma hohloka?

ANAKANYA hi mhaka leyi: Xinhwanyetana xo karhi xi chavisiwa hi ku himiwa ka rivanti. Xa swi twa leswaku munhu la gongondzaka i n’wamabindzu lowa mbilu yo biha la nga tela ku ta londza mali leyi va n’wi kolotaka yona. U dyelele vo tala hi ku tirhisa swipimo swa vukanganyisi kutani a va hakerisa ntswalo lowu nga riki enawini. A nga khomiwi hikuva loko a fika ehubyeni, u ba mati tingwenya ti etlela. Xinhwanyetana lexi a xi na ko tumbela kona; tata wa xona u tshike ndyangu a ya gangana ni ntombhi yin’wana, naswona xona ni mana wa xona va nga ha xavisiwa va va mahlonga.

² Mhaka leyi yi yelana ni swiendlo swin’wana leswi vaprofeta lava 12 va swi soleke. (Amosi 5:12; 8:4-6; Mikiya 6:10-12; Sofaniya 3:3; Malakiya 2:13-16; 3:5) Loko a wu hanya enkarhini wolowo, xana a wu ta va u endlise ku yini? Hambileswi xiyimo xa kona xi hetaka matimba, u nga khutaziwa hi ndlela leyinene leyi Yehovha a va khomeke ha yona vanhu va yena eminkarhini ya vaprofeta volavo. Ina, tibuku ta vaprofeta lava 12 ti kandziyisa leswaku Xikwembu xi lava leswaku vanhu va va ni timfanelo letinene swin’we ni langutelo lerinene. Xikhutazo xa xona xi ta antswisa mahanyelo ya wena xi tlhela xi ku pfuna leswaku u endla leswinene ni ku ku susumetela ku xi dzunisa. Leswi siku ra Yehovha ra ku avanyisa ri nga kwala nyongeni, loko u yingisa rungula leri khutazaka ra tibuku leti, u ta twisisa leswi Xikwembu xi swi kombelaka eka wena. Rhanga hi ku kambisisa swiendlakalo swa le nkarhini wa Mikiya eka lembe-xidzana ra vunhungu B.C.E.

XANA YEHOVHA U KOMBELA YINI EKA WENA?

3, 4. (a) Hi xihi xikombelo lexi nga ebukwini ya Mikiya? (b) Xana xivutiso lexi nga eka Mikiya 6:8 xi ku khumba njhani?

³ Loko u hlaya buku ya Mikiya, eku sunguleni u nga vona onge ntirho wa muprofeta loyi a ku ri ku hehla Vaisrayele lava xandzukeke. Entiyisweni, Yehovha a a ma vona mahanyelo yo biha ya vanhu lava tinyiketeleke eka yena, ku katsa ni lava a va vuleke “lava vengaka leswinene, lava rhandzaka vubihi.” (Mikiya 3:2; 6:12) Kambe, hambileswi yi nga ni swihehlo, buku leyi ya Bibele yi tlhela yi va ni switsundzuxo leswi tsakisaka ni leswi khutazaka swinene. Mikiya u vulavula ngopfu hi loyi a nga Xihlovo xa milawu yo lulama, a tlhela a vutisa xivutiso lexi tlhontlhaka mianakanyo lexi nge: “Xana Yehovha u kombela leswaku u n’wi tlherisela yini, loko ku nga ri ku kombisa vululami ni ku rhandza musa ni ku titsongahata loko u famba ni Xikwembu xa wena?”—Mikiya 6:8.

⁴ Xana wa swi xiya leswi Muvumbi wa hina a hi kombelaka swona? U hi tsundzuxa hi ndlela ya musa leswaku hi anakanya hi ku endla leswinene ematshan’weni yo pfumela ku hambukisiwa hi swilo swo homboloka, leswi yaka swi andza. Yehovha wa swi tiva leswaku leswi hi nga vanhu lava tshembekaka hi lava ku va ni timfanelo ta yena naswona wa hi tshemba. A wu ta hlamurisa ku yini loko u vutisiwa leswi: ‘Xana Yehovha u kombela yini eka wena?’ Xana ku kona laha milawu ya Xikwembu ya mahanyelo yi ku pfunaka kona—kumbe laha u faneleke u yi tirhisa kona evuton’wini bya wena? Vuxaka bya wena ni Xikwembu ni mahanyelo ya wena lamanene swi ta ya swi antswa loko u hambeta u yingisa milawu yoleyo. Leswi paradeyisi ya misava hinkwayo yi nga kwala nyongeni, hi lawa marito lama khongotelaka ma tlhela ma khutaza, ma ri: “Tibyaleleni mbewu hi ku lulama; tshovelani hi ku fambisana ni musa wa rirhandzu. Tirimeleni misava leyi rimekaka, loko ku ri ni nkarhi wo lavisisa Yehovha kukondza a fika, a mi letela hi ku lulama.” (Hosiya 10:12) Sweswi a hi kambisiseni tinhla-nkulu leti nga eka ndzayo ya Mikiya 6:8.

‘TITSONGAHATE’

5. Ha yini swi ri swa nkoka ku “titsongahata” loko hi ri karhi hi famba ni Xikwembu?

⁵ Swi le rivaleni leswaku Mikiya u vula leswaku Yehovha u kombela leswaku hi ‘titsongahata loko hi ri karhi hi famba’ na Yena. Ku va la titsongahataka swi ta hi vuyerisa hikuva “vutlhari byi ni lava va titsongahataka.” (Swivuriso 11:2) Ku va la titsongahataka swi katsa ku lemuka leswaku swilo swin’wana a hi nge swi koti ku swi endla hikwalaho ka xidyoho lexi hi xi kumeke tanihi ndzhaka eka Adamu. Ku pfumela leswaku hi tswariwe hi ri ni xidyoho i yinhla yo sungula leyi hi faneleke hi yi amukela loko hi ri karhi hi lwela ku papalata ku dyoha hi vomu hi ndlela yihi na yihi.—Varhoma 7:24, 25.

6. Xana hi nga pfuneka njhani loko hi titsongahata ivi hi kambisisa vuyelo bya xidyoho?

⁶ Ha yini ku titsongahata hi mbilu hinkwayo ku ri ka nkoka ngopfu leswaku hi papalata ku dyoha hi vomu? Phela, munhu la titsongahataka wa ma tiva matimba ya xidyoho lexi hi tswariweke na xona. (Pisalema 51:3) Hosiya u hi pfuna ku tiva leswaku xidyoho xa kanganyisa naswona minkarhi hinkwayo xi hoxa munhu ekhombyeni. Hi xikombiso, Yehovha u byele vanhu va yena va khale leswaku va ta “tihlamulela” hikwalaho ko tlula nawu wa yena. Xana sweswo swi twala onge vadyohi volavo a va nga ta xupuriwa? Swi nga ha endleka a va anakanya tano, tanihi leswi hakanyingi xidyoho xi kanganyisaka mudyohi ni ku n’wi endla hlonga. Xo biha no tlurisa, hileswaku xidyoho xi susa vadyohi ekusuhi ni Xikwembu xi va veka exiyin’weni lexi, lexi nyumisaka: ‘Mintirho ya vona a yi va pfumeleli leswaku va tlhelela eka Xikwembu xa vona.’ Ku dyoha hi vomu ku onha vutomi bya mudyohi, ku n’wi hundzula munhu la “hanyaka hi leswo biha.” Ku engetela kwalaho, xidyoho xi endla vutomi bya mudyohi byi nga pfuni nchumu. I ntiyiso leswaku swilo swi nga ha n’wi fambela kahle swa nkarhinyana, kambe mudyohi la nga hundzukiki a nge languteli ku rhandziwa hi Xikwembu.—Hosiya 1:4; 4:11-13; 5:4; 6:8.

7. Xana vanhu lava titsongahataka va titwa njhani hi nkongomiso wa Yehovha?

⁷ Vanhu lava titsongahataka va pfumela leswaku va fanele va kongomisiwa hi Xikwembu leswaku va papalata vuyelo bya xidyoho. Mikiya u wu vone ka ha ri emahlweni nkarhi—ku nga siku ra hina—lowu mintshungu a yi ta swi lava hi mbilu hinkwayo ku ‘leteriwa hi tindlela ta Yehovha’ kutani yi ‘famba emintileni ya yena.’ Vanhu vo tano lava titsongahataka va lava “nawu” ni “rito ra Yehovha.” Kumbexana na wena wa tsaka ku va swin’we ni vanhu lava navelaka ku “famba hi vito ra Yehovha,” hi ku endla leswi a swi lavaka. Hambiswiritano, u nga ha swi tsakela ku kuma tindlela tin’wana ta ku ku pfuna leswaku u tshama u ‘basile emahanyelweni,’ ku fana na Mikiya. (Mikiya 4:1-5; 6:11) Loko u titsongahata ivi u endla leswi Yehovha a swi kombelaka eka wena swi ta ku pfuna ngopfu.

HLAKULELA MAHANYELO LAMANENE

8. I yini lexi u xi xiyeke hi mahanyelo ya misava ya namuntlha?

⁸ Leswi Yehovha a khathalaka hi vuhlayiseki bya hina hi tlhelo ra moya ni ra nyama, u hi kombela leswaku hi tikhoma hi ndlela leyi tengeke hambileswi mahanyelo ya misava ma hohlokaka. (Malakiya 2:15) Siku ni siku hi tshama hi ri karhi hi twa rungula leri kucetelaka ku tikhoma loko biha hi tlhelo ra rimbewu. Vanhu vo tala va vona swi nga bihanga helo ku languta swifaniso ni tifilimi leti navetisaka rimbewu, ku hlaya tibuku leti kucetelaka rimbewu, hambi ku ri ku yingisela tinsimu leti nga ni nhlambha. Ku tlula kwalaho, ku ni vavanuna lava langutaka vavasati va ri swilo swo enerisa ku navela ka vuxaka bya rimbewu ntsena. Nkarhi wun’wana vana exikolweni va nga ha lunga misavu ya vona hi nhlambha ni hi timhaka ta rimbewu. Xana u nga yi papalata njhani minkucetelo yoleyo leyi onhaka miehleketo?

9. Xana vo tala va tsandzeke njhani ku namarhela milawu ya Yehovha enkarhini wa vaprofeta va 12?

⁹ Vaprofeta lava 12 lava hi dyondzaka ha vona va hi nyika ndzayo ya risima. Va hanye khale eminkarhini liya tindhawu to hlalela tifilimi a ti nga si va kona ku katsa ni switolo swa tivhidiyo, kambe eminkarhini ya vona a ku ri ni tinsika leti fanekiselaka xirho xa vununa swin’we ni tinghwavava leti vuriwaka to kwetsima ni vuoswi. (1 Tihosi 14:24; Esaya 57:3, 4; Habakuku 2:15) Vumbhoni bya mhaka leyi u nga byi kuma eka leswi vaprofeta va swi tsaleke, va ku: “Loko ku ri vavanuna, va tihlanganisa ni tinghwavava, naswona va endla xitlhavelo swin’we ni tinghwavava ta xisati ta le tempeleni.” “Wanuna ni tata wakwe va ye eka nhwanyana wun’we, hi xikongomelo xo nyamisa vito ra mina ro kwetsima.” Van’wana a va tshamela ‘ku nyika tinghwavava hakelo ya tona’ eka minkhuvo ya ku veleka.a Vumbhisa a byi tele ngopfu, vanhu lava ngheneleke vukati lava nga tshembekiki a va ‘landzelela lava va rhandzanaka na vona hi ku va navela.’—Hosiya 2:13; 4:2, 13, 14; Amosi 2:7; Mikiya 1:7.

10. (a) Kahle-kahle i yini lexi endlaka munhu a tikhoma hi ndlela yo biha? (b) Swi tise ku yini leswaku vanhu va Xikwembu va khale va va timbhisa hi tlhelo ra moya?

¹⁰ Kumbexana wa swi vona leswaku ku tikhoma loko biha hi tlhelo ra rimbewu swi komba langutelo leri munhu a nga na rona ni leswi nga embilwini yakwe. (Marka 7:20-22) Mayelana ni vanhu va yena lavo homboloka, Yehovha u vule leswaku “moya wa vumbhisa wu va tsendzelekisile,” ni leswaku “lexi va hambeteke va xi endla i ku tikhoma ko biha.” (Hosiya 4:12; 6:9)b Zakariya u vulavule hi ta “moya wa thyaka.” (Zakariya 13:2) Vanhu lava a va nga chavi ku tshova milawu, ku honisa kumbe ku nyenya vuhosi bya Yehovha. Xisweswo, leswaku munhu a tshika ku va ni langutelo ro biha u fanele a cinca mianakanyo ni mbilu ya yena hilaha ku heleleke. Leswi swi fanele swi pfuna Vakreste leswaku va ba mandla va vuyelela hikwalaho ka ndlela leyi va pfuniwaka ha yona leswaku va papalata mahanyelo yo biha ni vuyelo bya kona byo vava.

TSHAMA U TENGILE

11. Hi yihi hakelo yin’wana ya ku tikhoma loko biha hi tlhelo ra rimbewu?

¹¹ U nga va u swi vonile leswaku ku tikhoma loko biha ku hahlula mindyangu, ku endla vana va pfumala nkongomiso wa vatswari, ku vanga mavabyi ya tingana ni ku andza ka ku humesiwa ka tinyimba. Lava va honisaka nawu wa Muvumbi etimhakeni ta rimbewu hakanyingi va vabya ni ku tshikileleka emoyeni. Mikiya u tsale a ku: “Hikwalaho ka leswi [munhu] a nga tengangiki, ku ni ku fayetela; ntirho wa ku fayetela wa vava.” (Mikiya 2:10) Loko vanhu lava tiyimiseleke ku gandzela Xikwembu va twa leswi, ripfumelo ra vona ra tiya. Va papalata ku nyamisa timbilu ni mianakanyo ya vona hi ku tshamela ku anakanya hi swilo swo biha.—Matewu 12:34; 15:18.

12. Xana hi vuyeriwa njhani loko hi amukela langutelo ra Yehovha hi vuxaka bya rimbewu?

¹² Vakreste a va papalati ku tikhoma loko biha ntsena hi tlhelo ra rimbewu hikwalaho ko chava mavabyi kumbe ku va ni vana va nga nghenelanga vukati. Va swi tiva leswaku i swa nkoka ngopfu ku hlakulela ku rhandza nawu wa Xikwembu ni ku va ni langutelo ra xona emhakeni ya rimbewu. Yehovha u vumbe vanhu va ri ni ku navela lokunene ka vuxaka bya rimbewu tanihi xikombiso xa rirhandzu exikarhi ka vatekani. Xexo a ku ri xin’wana xa xikongomelo xa Xikwembu loko xi vumba vanhu. Loko rimbewu ri endliwa ntsena hi vanhu lava tekaneke va vuyeriwa, ri va endla va va ni vun’we, nkarhi wun’wana va tswala ni vana. Kambe, loko vanhu va hlanganyela rimbewu va nga tekananga, sweswo swi ni khombo ngopfu hilaha vaprofeta lava 12 va hlamuseleke hakona. Vuoswi a byi endla munhu a nga amukeleki eka Xikwembu. Enkarhini wolowo vuyelo bya kona a byi ri ni khombo, kasi ninamuntlha bya ha ri ni khombo swinene eka mani na mani la oswaka.

13. Xana hi nga byi ‘susa njhani vumbhisa emahlweni ka hina’ naswona hi nga wu papalata njhani ndzingo?

¹³ Hosiya u kombele vanhu va rikwavo leswaku va ‘susa vumbhisa bya vona emahlweni ka vona,’ leswi vulaka leswaku a va fanele va tiyimisela ku tikhoma kahle. (Hosiya 2:2) Eka hina ku ta va ku ri vutlhari ku papalata xiyimo xihi ni xihi lexi nga hi hoxaka endzingweni. Hi xikombiso, u nga ha tshamela ku langutana ni ndzingo wo karhi exikolweni kumbe emugangeni wa ka n’wina. Swi nga endleka swi nga koteki leswaku u cinca xikolo kumbe u rhurhela endhawini yin’wana, kambe ti nga ha va ti ri kona tindlela tin’wana to papalata xiyimo lexi nga ku hoxaka endzingweni, hi ndlela yoleyo u ‘susa vumbhisa emahlweni ka wena.’ Byela van’wana leswaku wena u Mukreste wa ntiyiso naswona u Mbhoni ya Yehovha. Hlamusela vanhu hi ripfumelo ni hi mahanyelo ya wena hi ndlela leyi twisisekaka ni leyi xiximekaka. Tiyiseka leswaku vanhu va swi tiva leswaku u tiyimisele ku hlayisa milawu ya Yehovha leyi tlakukeke. (Amosi 5:15) Ku papalata ku languta swilo swo naveta rimbewu ni vuhungasi lebyi nga tengangiki i ndlela yin’wana yo ‘susa vumbhisa emahlweni ka wena.’ Sweswo u nga ha swi endla hi ku cukumeta buku yoleyo ya manyala kumbe u kuma vanghana lavantshwa—lava rhandzaka Yehovha ni lava va ku seketelaka leswaku u endla leswi a swi kombelaka eka wena. (Mikiya 7:5) Ina, Yehovha u ta ku pfuna leswaku u papalata ku thyakisiwa hi mahanyelo ya misava!

“RHANDZA MUSA”

14, 15. (a) Xana swi vula yini ku “rhandza musa”? (b) Xana ku rhandza musa ku hi pfuna njhani leswaku hi pfumala xisandzu?

¹⁴ Mikiya u kandziyise leswaku Yehovha u kombela leswaku hi “rhandza musa.” Leswaku munhu a va ni musa u fanele a endla leswinene naswona a papalata nchumu wihi na wihi lowu nga ni khombo. Musa wu fambisana ni ku lulama ni mahanyelo lamanene ngopfu. Wu lava leswaku hi tshembeka naswona hi nga yi hi nghohe etimhakeni ta hina vini ni le ka ndlela leyi hi tirhisanaka ni van’wana ha yona. Eka Ndzima 6 ya buku leyi hi bule hi timhaka leti nga ta nkoka evuton’wini, laha vululami ni ku tshembeka swi nga swa nkoka ngopfu, etimhakeni to kota bindzu ni timali. Kambe leti a hi tona ntsena timhaka leti hi faneleke hi tshembeka eka tona ni ku va ni musa.

¹⁵ Vanhu lava rhandzaka musa ni ku endla leswinene eka van’wana va tikarhatela ku va lava pfumalaka xisandzu. Yehovha u byele Vaisrayele lava a va nga byarhi vutihlamuleri bya vona evugandzerini lebyi tengeke, a ku: “Ma ndzi kanganyisa.” (Malakiya 3:8) Xana ti kona tindlela leti u ti tivaka leti munhu a nga ha ‘kanganyisaka’ Xikwembu ha tona namuntlha? Ku vuriwa yini hi Mukreste loyi a tamelaka minyikelo ya vandlha kumbe swin’wana? Xana mali ya kona i ya mani? Hi nawu minyikelo yoleyo i ya Yehovha, tanihi leswi yi nyikeriweke leswaku ntirho wo chumayela wu ya emahlweni. (2 Vakorinto 9:7) Xana munhu a nga ha “tilomba” mali yoleyo leswaku a ya yi tirhisela timhaka ta yena n’wini ta xihatla kumbexana a yi tirhisa handle ka mpfumelelo? Doo! Sweswo swi ta va swi fana ni ku yivela Xikwembu! Nakambe ku ta va ku nga ri ku kombisa musa ni vunene eka lava va nyikeleke minyikelo yoleyo ya ntirho wa Xikwembu.—Swivuriso 6:30, 31; Zakariya 5:3.

16, 17. (a) Xana van’wana va kombise njhani leswaku va ni makwanga enkarhini wa Amosi ni wa Mikiya? (b) Xikwembu xi ma languta njhani makwanga?

¹⁶ Nakambe musa ni vunene swi pfuna Vakreste leswaku va papalata makwanga. Enkarhini wa Amosi, ku va ni makwanga ku tlula mpimo a ku ri tshamelo-maxelo. Vanhu va timbilu to biha a va nga chavi ku ‘xavisa munhu wo lulama’—ku nga mugandzeri-kulobye—“leswaku va kuma silivhere”! (Amosi 2:6) A swi ri tano ni le nkarhini wa Mikiya, van’wankumi va le Yuda a va tekela swisiwana swilo swa swona. (Mikiya 2:2; 3:10) Loko vanhu volavo va makwanga va tekela vanhu va rikwavo ndhawu ya vona, a va tshova Nawu wa Yehovha: ku katsa ni nawu wo hetelela wa Milawu ya Khume ni milawu leyi sivelaka ku xaviseriwa makumu ka ndhawu leyi kumiweke tanihi ndzhaka.—Eksoda 20:13, 15, 17; Levhitika 25:23-28.

¹⁷ Namuntlha swi nga va swi nga tolovelekanga ku xavisa vanhu va ya va mahlonga ku fana ni le nkarhini wa vaprofeta. Kambe, xana ku vuriwa yini hi ku dyelela vanhu timali ta vona? Mukreste la rhandzaka musa a nga ka a nga va dyeleli vagandzeri-kulobye. Hi xikombiso, wa swi tiva leswaku a hi swinene ku sungula bindzu kumbe rhengu ro vekisa mali leswaku a ta dyelela vapfumeri-kulobye. Loko Mukreste a hlela ku pindzula hi ku hatlisa hi ku dyelela Vakreste-kulobye, sweswo ku ta va ku ri makwanga lawa Vakreste va tsundzuxiwaka leswaku va nga vi na wona. (Vaefesa 5:3; Vakolosa 3:5; Yakobo 4:1-5) Munhu a nga ha kombisa makwanga hi ku rhandza ngopfu mali, ku navela ku lawula kumbe ku pindzula, hambi ku ri ku va ni makolo eswakudyeni ni le ka swakunwa ni le ka rimbewu kumbe etimhakeni tin’wana. Mikiya u komba leswaku vanhu lava rhangisaka ku navela ka vona emahlweni ni lava nga ni makwanga a va nge “xurhi.” Swi tano ninamuntlha.—Mikiya 6:14.

18, 19. (a) Xana van’wana va vaprofeta lava 12 va te yini hi ndlela leyi Yehovha a lavaka leswaku “muluveri” a khathaleriwa ha yona? (b) Xana ku komba van’wana musa ku ta byi antswisa njhani vuxaka bya vanhu va le ndhawini ya ka n’wina?

¹⁸ Yehovha u lerise vanhu va yena leswaku va nga ‘tshuki va dyelela muluveri.’ Xikwembu xi vule hi nomu wa Malakiya xi ku: “Ndzi ta tshinela eka n’wina ndzi ta avanyisa . . . lava va hlongolaka muluveri.” (Zakariya 7:10; Malakiya 3:5) Xana ndhawu ya ka n’wina yi cincile hikwalaho ka ku tala ka valuveri kumbe vanhu lava humaka ematikweni mambe, va rixaka ro karhi kumbe va ndhavuko wo karhi? Kumbexana va rhurhele kwalaho hikwalaho ka leswi ndhawu yoleyo yi sirhelelekeke, hikwalaho ka ntirho kumbe hileswi ndhawu yoleyo yi nga ni mahanyelo yo antswa ku tlula ya tiko ra rikwavo. Xana u va teka njhani vanhu lava vulavulaka ririmi rimbe ni lava nga ni mikhuva leyi nga faniki ni ya wena? Xana wa va nyefula?

¹⁹ Ehleketa ndlela leyi vanhu va nga ta angula ha yona loko hi va komba leswaku vanhu va le matikweni mambe kumbe va mindhavuko yimbe na vona va fanele va tiva ntiyiso wa Bibele. Musa wu ta tlhela wu endla leswaku hi nga va siveli ku tirhisa Holo ya Mfumo kumbe swilo swin’wana. Muapostola Pawulo u tsundzuxe Vakreste lava nga Vayuda va lembe-xidzana ro sungula, lava a va ri ni xihlawuhlawunyana eka lava nga riki Vayuda, leswaku a ku na munhu ni un’we la nga ponaka hi ku rhandza ka yena n’wini; kambe un’wana ni un’wana u ta ponisiwa hikwalaho ka musa wa Xikwembu lowu nga faneriwiki. (Varhoma 3:9-12, 23, 24) Ku va ni musa eka van’wana swi ta endla leswaku hi tsaka hileswi rirhandzu ra Xikwembu ri fikelelaka vanhu vo tala lava eku sunguleni a va nga ma kumi mahungu lamanene. (1 Timotiya 2:4) Hakanyingi vanhu va le matikweni mambe kumbe va mindhavuko yimbe va pfumala swa le mandleni, hikwalaho hi fanele hi va khathalela ni ku va ni musa eka vona, hi va endla va titwa va ri ekaya, hi hanyisana na vona tanihi vanhu lava “tumbulukeke” eka rikwerhu.—Levhitika 19:34.

FAMBA NI XIKWEMBU XA NTIYISO

20. Xana Vaisrayele van’wana va sungule ku ya lava nkongomiso eka vamani?

²⁰ Nakambe Mikiya u kandziyise mhaka ya ku famba ni Xikwembu, ku tshembela eka xona tanihi Xikwembu xa ntiyiso ni ku lava nkongomiso wa xona. (Swivuriso 3:5, 6; Hosiya 7:10) Loko Vayuda va vuyile hi le vuhlongeni, van’wana va sungule ku ya eka vavhumbhi, eka swikwembu swa hava, kumbexana a va ya lava mpfuno hi nkarhi wa dyandza. Kahle-kahle va kombele mpfuno eka mimoya yo biha, hambiloko Yehovha a vurile leswaku a yi laveki mikhuva yoleyo hinkwayo. (Deteronoma 18:9-14; Mikiya 3:6, 11; 5:12; Hagayi 1:10, 11; Zakariya 10:1, 2) Vayuda volavo a va tihlanganise ni swivumbiwa swa moya leswi nga valala va Xikwembu xa ntiyiso!

21, 22. (a) Hi yihi mintirho ya vungoma leyi tolovelekeke endhawini ya ka n’wina? (b) Ha yini malandza ya Yehovha ma papalata vungoma?

²¹ Namuntlha vanhu van’wana va ehleketa leswaku mimoya yo biha leyi Matsalwa ma vulavulaka ha yona, yi fanekisela vubihi ntsena. Hambiswiritano, Bibele yi paluxa leswaku madimona ma kona naswona hi wona ma seketelaka vungoma bya tinyeleti, vuloyi ni mixaka yin’wana ya masalamusi. (Mintirho 16:16-18; 2 Petro 2:4; Yudha 6) Swi ni khombo swinene ku tirhisa vungoma. Vanhu va mindhavuko yo tala va ya eka valoyi ni swingomatanda leswi vulaka leswaku swi ni matimba yo hlawuleka ya le xihundleni. Van’wana va lava nkongomiso eka tihoroskopu kumbe va tirhisa makhadi yo vhumbha, tinhonga to vhumbha laha ku nga ni mati, tibodo ta vungoma (Ouija) kumbe maribye ya nhlanhla. Hambi ku ri ku ringeta ku vulavula ni mimoya ya vafi i nchumu lowu tolovelekeke. Ku vikiwa leswaku vafumi van’wana loko va lava ku endla swiboho va ya eka vangoma va tinyeleti ni vangoma van’wana va ya lava mpfuno. Leswi hinkwaswo swi hambana ngopfu ni xitsundzuxo xa Mikiya xa leswaku hi famba ni Xikwembu xa ntiyiso, hi landzela nkongomiso wa xona.

²² Hakunene wena—tanihi leswi u nga nandza wa Yehovha—u fanele u papalata swilo swo tano. A swi kanakanisi leswaku Xikwembu a xi nge tshuki xi tirhise masalamusi kumbe vungoma leswaku xi hi hlavutela ku rhandza ka xona kumbe matimba ya xona. Ku ri ni sweswo, hilaha Amosi 3:7 yi hi tiyisekisaka hakona, Yehovha u ‘hlavutela mhaka ya yena leyi nga xihundla eka malandza ya yena lama nga vaprofeta.’ Ku tlula kwalaho, loko munhu a hungasa hi swilo swa vungoma swi ta n’wi endla a lawuriwa hi Sathana hosi ya madimona, loyi a nga muhembi naswona xikongomelo xa yena ku nga ku kanganyisa vanhu. Leswi yena ni madimona yakwe va nga ni nsele, va tiyimisele ku twisa vanhu ku vava, hambi ku ri ku va dlaya. (Yobo 1:7-19; 2:7; Marka 5:5) A swi hlamarisi leswi Mikiya a soleke ku hlahluva ni vungoma loko a ri karhi a hi khutaza ku famba ni Xikwembu xa ntiyiso.

23. I mani loyi a nga enerisaka swikombelo swa hina leswi humaka embilwini?

²³ Nkongomiso wa xiviri wa moya wu kumeka ntsena eka Yehovha ni le ka vugandzeri bya yena lebyi tengeke. (Yohane 4:24) Muprofeta Zakariya u tsale a ku: “Endlani swikombelo swa n’wina . . . eka Yehovha.” (Zakariya 10:1) Hambiloko u ringiwa kumbe u hlaseriwa hi mimoya yo biha, tsundzuka leswaku “un’wana ni un’wana loyi a vitanaka vito ra Yehovha u ta pona.” (Yuwele 2:32) Xitiyisekiso lexi ha xi vona loko hi tshama hi ri karhi hi tsundzuka siku ra yena lerikulu.

24. U dyondze yini eka Mikiya 6:8?

²⁴ Swi le rivaleni leswaku marito ya Mikiya 6:8 ma hi paluxela swo tala leswi hi nga anakanyisisaka ha swona. Leswaku hi va ni mahanyelo lamanene, hi fanele hi va ni xikongomelo lexinene ni timfanelo leti kombisaka leswaku hi chava Xikwembu. Hina lava hanyaka “exiphen’wini xo hetelela xa masiku” Hosiya wa hi khutaza. U vule leswaku eminkarhini ya hina, vanhu lava chavaka Xikwembu va ta lava vunene bya Yehovha. (Hosiya 3:5) Amosi u kandziyise leswi Xikwembu xi swi vuleke loko xi ku: “Lavani leswinene . . . leswaku mi ya emahlweni mi hanya.” Hi tlhela hi khutaziwa leswi: “Lavani leswinene.” (Amosi 5:14, 15) Loko hi endla tano, hi ta phyuphyisiwa hi ku endla leswi Yehovha a hi kombelaka leswaku hi swi endla.