Ndzima 13

Ndzi Nga Swi Papalata Njhani Ku Va Ni Gome Swinene?

“Loko vanghana va mina va nga ha swi koti ku tiyiselela swiphiqo swa vona, ndzi va pfuna ku swi lulamisa ni ku va endla va titwa va antswa. Kambe endzhaku ka sweswo ndzi tlhelela ekaya kutani ndzi fika ndzi nghena ekamareni ra mina ndzi rila naswona vo tala a va swi voni sweswo.”—Kellie.

“Loko ndzi ri ni gome, ndzi tihambanisa ni van’wana. Loko ndzi rhambiwa ku ya kun’wana, ndzi va byela swivangelo swo karhi leswaku ndzi nga yi. Ndzi swi kota ngopfu ku tumbetela vandyangu wa mina loko ndzi ri ni gome. Va ehleketa leswaku swilo swi ndzi fambela kahle.”—Rick.

XANA u tshame u titwa hi ndlela leyi Kellie kumbe Rick va titwaka ha yona? Loko swi ri tano, u nga tsutsumeli ku gimeta hileswaku ku ni nchumu lowu nga fambiki kahle eka wena. Ntiyiso wa mhaka hileswaku vanhu hinkwavo va va ni gome minkarhi yin’wana. Hambi ku ri vavanuna ni vavasati vo tshembeka va le Bibeleni va tshame va va ni gome.—1 Samuwele 1:6-8; Pisalema 35:14.

Minkarhi yin’wana, u nga ha swi tiva leswi ku vangeleke gome; kasi minkarhi yin’wana u nga ha va u nga swi tivi. Anna la nga ni malembe ya 19 u ri: “A swi kali swi lava leswaku u va exiyin’weni lexi nga tsakisiki leswaku u va ni gome. Nkarhi wun’wana ni wun’wana u nga va na rona, hambiloko u nga ri na swiphiqo. A swi twali kambe swa humelela!”

Ku nga khathariseki leswaku hi xihi xivangelo xa kona—hambiloko swi tikomba xi nga ri kona—u nga endla yini loko u karhatiwa hi gome? Ringeta ku endla swilo leswi landzelaka:

1. Vulavula ha rona. Loko Yobo a langutane ni maxangu, u te: “Ndzi ta vulavula moya-xiviri wa mina wu ri ni mbitsi!”—Yobo 10:1.

Kellie u ri: “Ndzi titwa ndzi ntshunxeke swinene endzhaku ko vulavula ni vanhu vo karhi hikuva se va swi tiva leswi ndzi dyaka. Kutani va nga ndzi pfuna leswaku ndzi hlula gome!”

Xiringanyeto: Laha hansi, tsala vito ra munghana loyi u nga vulavulaka na yena loko gome ri ku tshikilela.

․․․․․

2. Tsala ha rona. Loko gome ri endla leswaku u cinca ndlela leyi u langutaka vutomi ha yona, u nga ha ringeta ku swi tsala ehansi leswi u swi ehleketaka. Minkarhi yin’wana Davhida u phofule gome rakwe lerikulu eka tipisalema takwe leti huhuteriweke. (Pisalema 6:6) Ku tsala hi gome ro tano swi nga ku pfuna leswaku u “hlayisa vutlhari lebyi pfunaka ni vuswikoti byo ehleketa.”—Swivuriso 3:21.

Heather u ri: “Ku tsala hi gome ra mina swi ndzi pfuna ku hlela swilo leswi pakelanaka emianakanyweni ya mina hikwalaho ka rona. Loko u phofula ndlela leyi u titwaka ha yona naswona u swi twisisa leswaku ha yini u titwa tano, gome a ri nge ku tshikileli ngopfu.”

Xiringanyeto: Tirhisa chati leyi nga eka tluka 93 leswaku yi ku pfuna u kuma tindlela to antswa to hlula swiyimo leswi tikaka. Leswi swi ta ku pfuna leswaku gome ra wena ri hunguteka.

3. Khongela ha rona. Bibele yi vula leswaku loko u khongela hi leswi ku karhataka, ‘ku rhula ka Xikwembu loku tlulaka miehleketo hinkwayo ku ta rindza mbilu ya wena ni matimba ya wena ya mianakanyo.’—Vafilipiya 4:6, 7.

Esther u ri: “A ndzi ringeta ku kumisisa leswi ndzi vangelaka gome, kambe a ndzi swi kumanga. Kutani ndzi kombele Yehovha leswaku a ndzi pfuna ndzi va ni ntsako. A ndzi hele matimba hileswi a ndzi ri ni gome naswona ndzi nga swi tivi leswaku ri vangiwa hi yini. Eku heteleleni ndzi ri hlurile. U nga tshuki u yi tekela ehansi ndlela leyi xikhongelo xi nga ni matimba ha yona!”

Xiringanyeto: Tirhisa marito ya Pisalema 139:23, 24 tanihi xikombiso xa leswi u nga swi vulaka loko u khongela eka Yehovha. N’wi phofulele leswi nga embilwini kutani u n’wi kombela leswaku a ku pfuna u kumisisa leswi ku vangelaka gome.

Ku engetela eka swiringanyeto leswi nga laha henhla, u nga kuma rungula ra nkoka eRitweni ra Xikwembu, ku nga Bibele. Ku tata mianakanyo ya wena hi timhaka leti akaka leti u nga ti kumaka eBibeleni swi nga khumba ndlela leyi u titwaka ha yona. (Pisalema 1:1-3) U nga kuma swiringanyeto swa ku hlaya Bibele hi ndlela leyi akaka loko u hlaya eka matluka lama nge “Xikombiso Lexinene” eka tivholumo hatimbirhi ta buku leyi. Eka tluka 227 ra Vholumo 2, u ta tlhela u vona ndlela leyi muapostola Pawulo a koteke ha yona ku lwisana ni mianakanyo yo biha leyi minkarhi yin’wana a a pfa a va na yona hikwalaho ka ku nga hetiseki kakwe.

Loko U Hambeta U Va Ni Gome

Ryan u ri: “Masiku man’wana nimixo, ndzi twa onge swi nga antswa leswaku ndzi tietlelela ndzi nga pfuki leswaku ndzi ta papalata ku langutana ni siku rin’wana leri nga pfuniki nchumu.” Ryan i un’wana wa lava nga ni ntshikilelo lowukulu wa mianakanyo. Minkambisiso yi ringanyeta leswaku muntshwa un’we eka va mune u khomiwa hi muxaka wo karhi wa ntshikilelo wa mianakanyo a nga si va munhu lonkulu.

U nga swi tivisa ku yini loko u ri ni ntshikilelo wa mianakanyo? Swikombiso swin’wana swa vuvabyi lebyi swi katsa ku va ni swipfukela ni ku cinca ndlela leyi u tikhomaka ha yona, ku tihambanisa ni van’wana, ku nga ha tsakeli ku endla swilo hinkwaswo leswi a wu tsakela ku swi endla, ku cinca swinene eka ndlela leyi a wu dya ha yona ni le ka ndlela leyi a wu etlela ha yona ni ku titwa u ri xikangalafula kumbe ku tivona nandzu swi nga fanelanga.

Entiyisweni, minkarhi yin’wana vanhu hinkwavo va va na xona xikombiso xin’we kumbe swo tala swa vuvabyi lebyi. Kambe loko swikombiso sweswo swi phikelela ku ringana mavhiki yo hlayanyana, ha yini u nga vulavuli ni vatswari va wena malunghana ni ku ya eka dokodela a ya ku kambela? Dokodela a nga ha ku pfuna ku tiva loko gome leri u nga na rona ri vangiwa hi vuvabyi byo karhi.a

Loko u ri ni ntshikilelo lowukulu wa mianakanyo u nga khomiwi hi tingana. Endzhaku ko kuma vutshunguri, vanhu vo tala lava nga ni ntshikilelo va sungule ku titwa va antswa swinene—kumbexana ku tlula ndlela leyi va tshameke va titwa ha yona enkarhini lowu hundzeke! Ku nga khathariseki leswaku gome leri u nga na rona ri vangiwa hi ntshikilelo wa mianakanyo kumbe a ri vangiwi hi wona, tsundzuka marito lama chavelelaka ya Pisalema 34:18 lama nge: “Yehovha u le kusuhi ni lava va tshovekeke mbilu; ni lava va pfotlokeke emoyeni wa va ponisa.”

[Nhlamuselo ya le hansi]

MATSALWA

“Yehovha u le kusuhi ni lava va tshovekeke mbilu; ni lava va pfotlokeke emoyeni wa va ponisa.”—Pisalema 34:18.

XITSUNDZUXO

Hlamusela ndlela leyi u titwaka ha yona loko u ri ni gome swin’we ni lexi u ehleketaka leswaku ku nga va xona lexi ku endlaka u va ni gome. Endzhaku ka n’hweti hlaya leswi u swi tsaleke. Xana ndlela leyi a wu titwa ha yona yi cincile? Loko swi ri tano tsala leswi ku pfuneke.

XANA A WU SWI TIVA LESWAKU . . . ?

Swi kahle ku rila, hambiloko u ri mufana. Hosi Davhida u tshame a vula marito lawa: “Nivusiku mubedo wa mina ni xiseketelo xa mina swa tsakama hi mihloti.”—Pisalema 6:6, Contemporary English Version.

LESWI NDZI TIYIMISELEKE KU SWI ENDLA!

Leswaku ndzi titwa ndzi antswa ndzi nga endla leswi landzelaka: ․․․․․

Ku tihlanganisa ni vanghana lava landzelaka swi ta hunguta gome leri ndzi nga na rona: ․․․․․

Leswi ndzi lavaka ku vutisa (va-)mutswari wa mina hi mhaka leyi hi leswi ․․․․․

U NGA KU YINI?

● Xana ku rila swi nga ku pfuna?

● Ku tihlanganisa ni vanhu van’wana swi nga ku pfuna njhani leswaku u langutana ni gome?

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 96]

“Loko ndzi ri ni gome, ndzi fanele ndzi papalata ku tshama ndzexe. Ndzi nga ha lava ku tshama ndzexe leswaku ndzi tiehleketa kumbe ndzi rila. Kambe endzhaku ka sweswo, ndza swi tiva leswaku ndzi fanele ndzi va ni vanhu van’wana leswaku ndzi ta tshika ku ehleketa hi swilo swin’wana ni swin’wana leswi a swi ndzi vangela gome.”—Christine

[Chati/Swifaniso leswi nga eka tluka 93]

Xitoloveto

Ndlela Yo Herisa Gome Ra Wena Tata chati leyi

․․․․․ → ․․․․․ → ․․․․․

․․․․․ → ․․․․․ → ․․․․․

[Xifaniso lexi nga eka tluka 95]

U nga swi kota ku hlula gome hi ku pfuniwa hi van’wana ni hi ku endla matshalatshala lamakulu