NDZIMA 16
Vamakwerhu Lava Nga Ni Vun’we
YEHOVHA XIKWEMBU u hete malembe ya kwalomu ka 1 500 a ri karhi a tirhisana ni tiko ra Israyele tanihi vanhu vakwe. Kutani Yehovha u ‘hundzuluxele nyingiso wakwe ematikweni leswaku a humesa eka wona vanhu va vito rakwe.’ (Mint. 15:14) Vanhu lava vitaniwaka hi vito ra Yehovha a va ta va timbhoni takwe, va ri ni mianakanyo yin’we naswona va endla ntirho lowu fanaka, ku nga khathariseki tiko leri va kumekaka eka rona emisaveni. Ku hlengeletiwa ka vanhu lava vitaniwaka hi vito ra Xikwembu a ku ta va ku ri ku hetiseka ka xileriso lexi Yesu a xi nyikeke valandzeri vakwe lexi nge: “Hikokwalaho fambani mi ya endla vanhu va matiko hinkwawo va va vadyondzisiwa, mi va khuvula hi vito ra Tatana ni ra N’wana ni ra moya lowo kwetsima, mi va dyondzisa ku hlayisa swilo hinkwaswo leswi ndzi mi leriseke swona.”—Mat. 28:19, 20.
U xiphemu xa vamakwerhu lava nga Vakreste, lava nga ni vun’we emisaveni hinkwayo, lava nga pfumeriki leswaku vun’we bya vona byi onhiwa hi ku tshama ka vona ematikweni yo hambana-hambana, hi rixaka ra vona kumbe xiyimo xa vona xa timali
2 Hi ku tinyiketela eka Yehovha kutani u khuvuriwa, u ve mudyondzisiwa wa Yesu Kreste. U xiphemu xa vamakwerhu lava nga Vakreste, lava nga ni vun’we emisaveni hinkwayo, lava nga pfumeriki leswaku vun’we bya vona byi onhiwa hi ku tshama ka vona ematikweni yo hambana-hambana, hi rixaka ra vona kumbe xiyimo xa vona xa timali. (Ps. 133:1) Hikwalaho, u rhandza vamakwenu lava nga Vakreste evandlheni u tlhela u va xixima. Swi nga ha endleka leswaku van’wana va vona mi hambanile hi rixaka, tiko, ndhavuko ni dyondzo naswona a mi nga okelani ndzilo eku sunguleni, hileswi mi nga faniki. Hi rhandzana hi rirhandzu ra xiviri, tanihi vana va munhu naswona a byi kona vuxaka lebyi nga pimanisiwaka ni rirhandzu rero, ku nga khathariseki leswaku i bya vaakelani, i bya vukhongeri kumbe i bya ndyangu.—Mar. 10:29, 30; Kol. 3:14; 1 Pet. 1:22.
KU LULAMISA NDLELA LEYI HI ANAKANYAKA HA YONA
3 Loko ku ri ni lava swi va tikelaka ku tshika xihlawuhlawu, ku nga ha va xa rixaka, xa tipolitiki, xa tiko kumbe xin’wana ni xin’wana lexi dzimeke timitsu, swi ta va swinene leswaku va ehleketa hi Vakreste vo sungula va Vayuda, lava a va fanele va tshika xihlawuhlawu xa vukhongeri lexi Vayuda a va ri na xona eka vanhu va matiko laman’wana hinkwawo. Loko Yehovha a lerisa Petro leswaku a ya ekaya ra Korneliyo, ndhuna ya vuthu ya Murhoma, u rhange a lulamisa mianakanyo ya Petro hi musa, a nga si ya lomu a rhumiwaka kona.—Mintirho, ndzima 10.
4 Exivonweni, Petro u byeriwe leswaku a dlaya ni ku dya swiharhi swo karhi leswi a swi nga basanga hi ku ya hi ndhavuko wa Vayuda. Loko Petro a ala, ku twakale rito ri huma etilweni ri ku eka yena: “Tshika ku vula leswaku swilo leswi Xikwembu xi swi basiseke swi nyamile.” (Mint. 10:15) Swi kale swi lava leswaku Xikwembu xi nghenelela xi lulamisa mianakanyo ya Petro, leswaku a ta lunghekela xiavelo lexi a a ta rhumiwa eka xona, ku nga ku endzela wanuna loyi wa matiko. Loko Petro a yingise nkongomiso wa Yehovha, u byele lava a va hlengeletanile a ku: “Mi swi tiva kahle leswaku a swi pfumeleriwi leswaku Muyuda a tihlanganisa kumbe a tshinelela munhu wa rixaka rin’wana; kambe Xikwembu xi ndzi kombe leswaku ndzi nga vuli munhu leswaku u nyamile kumbe a nga basanga. Kutani ndzi tile, ndzi nga landzuli, loko ndzi vitaniwa.” (Mint. 10:28, 29) Endzhaku ka sweswo, Petro u tivonele hi ya yena leswaku Yehovha wa n’wi amukela Korneliyo ni vandyangu wakwe.
5 Sawulo wa le Tarso, Mufarisi la dyondzekeke ngopfu, u boheke ku titsongahata kutani a tihlanganisa ni vanhu lava eku sunguleni a va nga amukeleki eka yena. U kale a yingisa ni nkongomiso wa vona. (Mint. 4:13; Gal. 1:13-20; Filp. 3:4-11) A swi kanakanisi leswaku vanhu vo fana na Sergiyo Pawulosi, Diyonisiyo, Damarisi, Filemoni na Onesima ni van’wana va boheke ku cinca langutelo ra vona loko va amukela mahungu lamanene, va va vadyondzisiwa va Yesu Kreste.—Mint. 13:6-12; 17:22, 33, 34; Film. 8-20.
KU TSHAMA HI RI NI VUN’WE EMISAVENI HINKWAYO
6 Swi le rivaleni leswaku rirhandzu ra vamakwerhu evandlheni hi rona ri ku tshineteke eka Yehovha ni nhlangano wakwe. U wu vonile mfungho lowu nga lo dlaa, wa rirhandzu lowu endlaka leswaku vadyondzisiwa va ntiyiso va Yesu Kreste va hlawuleka hilaha a vuleke hakona a ku: “Ndzi mi nyika xileriso lexintshwa, leswaku mi rhandzana; tanihi leswi ndzi mi rhandzeke, rhandzanani na n’wina. Hinkwavo va ta tiva leswaku mi vadyondzisiwa va mina, loko mi rhandzana.” (Yoh. 13:34, 35) Nakambe u fanele u yi tlangele swinene ndlela leyi Yehovha ni nhlangano wakwe va tirhisanaka ni vanhu ha yona, loko u vona leswaku rirhandzu leri u ri vonaka evandlheni, ko va xikombiso xitsongo xa rirhandzu leri nga kona eka vamakwerhu emisaveni hinkwayo. Na wena wa ku vona ku hetiseka ka vuprofeta bya Bibele bya ku hlengeletiwa ka vanhu emasikwini lawa ya makumu leswaku va ta gandzela Yehovha hi ku rhula ni hi vun’we.—Mik. 4:1-5.
7 Leswi ku nga ni swilo swo tala leswi endlaka leswaku ku va ni moya wa ku avana exikarhi ka vanhu namuntlha, i mani loyi a a anakanya leswaku swi ta kala swi koteka ku hlanganisa vanhu lava ‘humaka eka matiko hinkwawo ni tinyimba hinkwato ni tindzimi hinkwato’? (Nhlav. 7:9) Anakanya ku hambana loku nga kona exikarhi ka vanhu lava hanyaka vutomi bya ximanjhe-manjhe ni lava va ha hanyaka xikhale. Languta nkwetlembetano wa vukhongeri lowu nga kona exikarhi ka vanhu va rixaka leri fanaka kumbe tiko. Leswi ku rhandza tiko se swi rhangisiwaka emahlweni, vanhu va ya va avana swinene hi tlhelo ra tipolitiki ku tlula rini na rini. Kutani loko u languta ku hambana ka ikhonomi, ku katsa ni swilo swin’wana swo tala leswi endlaka leswaku ku va ni moya wa ku avana exikarhi ka vanhu, ku hlanganisa vanhu vo huma eka matiko hinkwawo, tindzimi, mintlawa ni swiyimo hinkwaswo, va rhandzana naswona va va ni ku rhula, ku nga endliwa hi Xikwembu xa Matimba Hinkwawo ntsena.—Zak. 4:6.
8 Kambe vun’we byo tano i bya xiviri, na wena u ve xiphemu xa byona ku sukela loko u va Mbhoni ya Yehovha leyi tinyiketeleke ivi yi khuvuriwa. Leswaku u vuyeriwa hi vun’we byebyo u ni vutihlamuleri bya ku hoxa xandla leswaku byi tshama byi ri kona. Sweswo u nga swi endla hi ku yingisa marito ya muapostola Pawulo lama kumekaka eka Vagalatiya 6:10, leyi nge: “Loko ntsena hi ri ni nkarhi lowunene wa swona, a hi endleleni hinkwavo leswi nga swinene, kambe ngopfu-ngopfu lava nga swin’we na hina eripfumelweni.” Nakambe hi fanele hi landzela ndzayo leyi nge: “Mi nga endli nchumu hi ku kanetana kumbe hi ku tikurisa, kambe hi mianakanyo yo titsongahata mi teka van’wana va ri lava tlakukeke eka n’wina, mi nga veki tihlo etimhakeni ta n’wina ntsena, kambe ni le timhakeni ta van’wana.” (Filp. 2:3, 4) Loko ntsena hi ri karhi hi tiletela leswaku hi languta vamakwerhu hi ndlela leyi Yehovha a va langutaka ha yona, hi nga languti leswi va langutekisaka xiswona, hi ta hambeta hi hanyisana na vona hi ku rhula naswona hi tsakile.—Efe. 4:23, 24.
KU KHATHALA HI VAN’WANA
9 Hilaha muapostola Pawulo a swi kombiseke hakona, vandlha a ri avananga naswona hinkwavo lava nga eka rona va khathalelana swinene. (1 Kor. 12:14-26) Hi nga ha va hi hambanisiwe hi mpfhuka wo leha ni vamakwerhu van’wana va misava hinkwayo, kambe ha karhateka hi vuhlayiseki bya vona. Loko vamakwerhu van’wana va xanisiwa, hinkwerhu ha karhateka swinene. Loko van’wana va kayivela swo karhi kumbe va hlaseriwe hi timhangu kumbe nyimpi kumbe madzolonga ya tiko, lavan’wana va lava tindlela to va pfuna hi tlhelo ra moya ni hi rifuwo ra vona.—2 Kor. 1:8-11.
10 Hinkwerhu hi fanele hi khongelela vamakwerhu siku rin’wana ni rin’wana. Van’wana va langutane ni ndzingo wo endla swo biha. Van’wana va langutana ni nxaniso lowu tiviwaka hi mani na mani. Nilokoswiritano, van’wana va langutana ni nkaneto lowu humaka eka vatirhi-kulobye ni le mindyangwini leyi avaneke lowu vanhu va nga wu tiviki. (Mat. 10:35, 36; 1 Tes. 2:14) Ha karhateka hikuva hi vamakwerhu emisaveni hinkwayo. (1 Pet. 5:9) Exikarhi ka hina ku ni lava chivirikaka swinene entirhweni wa Yehovha, va rhangela entirhweni wo chumayela ni le mavandlheni. Nakambe, ku ni lava byarhisiweke ku ungamela ntirho wa misava hinkwayo. Hi fanele hi va khongelela hinkwavo, loko hi endla tano hi kombisa leswaku hakunene hi karhatekile hi vona nileswaku ha va rhandza, hambiloko ku nga ri na lexi hi nga xi endlaka leswaku hi va pfuna.—Efe. 1:16; 1 Tes. 1:2, 3; 5:25.
11 Leswi emasikwini lawa ya makumu ku nga ni nkitsikitsi hinkwako emisaveni, vanhu va Yehovha va fanele va tshama va lunghekele ku pfunana. Minkarhi yin’wana timhangu to fana ni ku tsekatseka ka misava ni tindhambhi, swi nga ha lava leswaku ku endliwa malunghiselelo yo phalala vamakwerhu ni ku hlengeleta swilo swo tala leswi vonakaka. Vakreste va lembe-xidzana ro sungula va veke xikombiso lexinene emhakeni leyi. Vadyondzisiwa va le Antiyoka va rhumele tinyiko eka vamakwavo va le Yudiya hi timbilu to basa. (Mint. 11:27-30; 20:35) Hi ku famba ka nkarhi, Pawulo u khutaze Vakorinto leswaku va seketela malunghiselelo yo phalala lama a ma hleriwile. (2 Kor. 9:1-15) Manguva lawa, loko vamakwerhu va langutana ni swiyimo swo tika kutani va lava ku phalariwa, nhlangano ni Vakreste vo hambana-hambana va hatlisela ku nyikela hi leswi vamakwerhu va swi pfumalaka.
KU HLAWULERIWA KU ENDLA KU RHANDZA KA YEHOVHA
12 Vamakwerhu lava nga ni vun’we emisaveni hinkwayo va dyondzisiwe ku endla ku rhandza ka Yehovha. Enkarhini wa sweswi, ku rhandza kakwe hi leswaku mahungu lamanene ya Mfumo ma chumayeriwa emisaveni hinkwayo leswaku byi va vumbhoni eka matiko hinkwawo. (Mat. 24:14) Loko hi ri karhi hi endla ntirho lowu, i ku rhandza ka Yehovha leswaku minkarhi hinkwayo ndlela leyi hi tikhomaka ha yona yi pfumelelana ni milawu yakwe leyi tlakukeke ya mahanyelo. (1 Pet. 1:14-16) Hi fanele hi tiyimisela ku titsongahata eka van’wana naswona hi tirha hi xikongomelo xo yisa mahungu lamanene emahlweni. (Efe. 5:21) Sweswi a hi wona nkarhi wo lava ku enerisa swilaveko swa hina vini, kambe ku tlula rini na rini, i nkarhi wa ku rhangisa Mfumo wa Xikwembu evuton’wini bya hina. (Mat. 6:33) Ku tshama hi ri karhi hi tsundzuka mhaka leyi ni ku tirha swin’we leswaku ntirho wa mahungu lamanene wu nga yimi, swi ta hi tisela ntsako ni ku eneriseka sweswi naswona swi ta endla leswaku hi kuma mikateko ya hilaha ku nga heriki.
13 Leswi hi nga Timbhoni ta Yehovha, hi hlawulekile, hi hambanile ni vanhu lavan’wana hinkwavo hileswi hi nga vanhu lava baseke, lava hisekelaka ntirho wa Xikwembu xa hina. (Tito 2:14) Ku gandzela ka hina Yehovha hi kona ku endlaka leswaku hi va lava hambaneke. A hi tirhi hi vun’we ni vamakwerhu emisaveni hinkwayo ntsena kambe hi vulavula ririmi rin’we ra ntiyiso ni ku hanya hi ku landza ntiyiso lowu. Yehovha u vulavule hi mhaka leyi ka ha ri emahlweni hi ku tirhisa muprofeta Sofaniya, loyi a tsaleke a ku: “Ndzi ta endla leswaku vanhu va hundzukela eka ririmi leri tengeke, leswaku hinkwavo va vitana vito ra Yehovha, va n’wi tirhela hi mbilu yin’we.”—Sof. 3:9.
14 Kutani Yehovha u huhutele Sofaniya leswaku a hlamusela hi ta vamakwerhu lava nga emisaveni hinkwayo lava hi va vonaka namuntlha, a ku: “Loko ku ri lava va seleke va Israyele, a va nge swi endli leswi swi nga lulamangiki, kumbe va vulavula mavunwa, naswona ririmi ra mano a ri nge kumeki emilon’wini ya vona; hikuva va ta dya kutani va etlela va nava, a ku nge vi na munhu loyi a va chavisaka.” (Sof. 3:13) Ha swi kota ku tirhisana hi vun’we hikuva hi ri twisisa kahle Rito ra Yehovha ra ntiyiso naswona hi hundzule mianakanyo ya hina ivi hi hanya hi ku pfumelelana ni milawu ya Yehovha. Hi endla leswi vonakaka swi nga koteki eka lava langutaka swilo hi langutelo ra munhu. Ina, hi vanhu lava hambaneke, vanhu va Xikwembu, lava tisaka ku dzuneka eka xona emisaveni hinkwayo.—Mik. 2:12.