Twarisa Ntshunxeko!
MUNHU wa vu-magidi ntlhanu ya timiliyoni emisaveni ku vuriwa leswaku u velekiwile hi July 7, 1986. I vumundzuku bya muxaka muni lebyi munhu loyi wa vu-magidi ntlhanu ya timiliyoni, naswona hakunene vanhu hinkwavo, va faneleke ku hlangavetana na byona? Xana ku na ku tshemba kun’wana ka leswaku tibiliyoni ta vanhu siku rin’wana ti nga ha tsakela ntshunxeko wa ntiyiso? Hi ntshembo, hi ri ina. Kambe hi fanele ku twisisa yini hi “ntshunxeko”? Xana wu vula mpfumelelo wo endla nchumu wun’wana ni wun’wana lowu munhu a wu tsakelaka? E-e, hikuva tanihi laha Charles Kingsley mutsari wa tinovhele wa Munghezi wa lembe xidzana ra vu-19 a tsaleke ha kona: “Ku na mintshunxeko mimbirhi, wa vunwa laha munhu a ntshunxekeke ku endla leswi a swi rhandzaka ni wa ntiyiso laha a ntshunxekeke ku endla leswi a faneleke ku swi endla.”
Munhu u ta kuma ntshunxeko wa ntiyiso hi ku endla “leswi a fanelaka ku swi endla” ntsena. Kutani xana u fanele ku endla yini? Loko Yesu a ha ri laha misaveni, u hlamusele hi ku olova leswaku ku na milawu mimbirhi leyikulu—wo sungula, ku rhandza Xikwembu hi mbilu hinkwayo ya munhu, moya, mianakanyo ni matimba, kutani wa vumbirhi, ku rhandza munhu-kuloni tanihi loko a tirhandza. (Marka 12:29-31) Ntshunxeko wa ntiyiso wu ta kumiwa ntsena hi lava entiyisweni va kombisaka rirhandzu ro tano ra xiviri—rirhandzu ra Xikwembu ni ra vanhu-kulobye.—Yohane 8:31, 32.
Xana misava namuntlha yi kombisa muxaka wolowo wa rirhandzu? Hi laha swi vavisaka mbilu, a swi tano. Handle ka rirhandzu, muxaka wa vunwa wa ntshunxeko wa hlula. Wu hefemula moya wa vutianakanyi, wo tilawula. Wu sindzisa ku ‘endla swilo swa wona n’wini,’ wu nga khathali Xikwembu kumbe muakelani. Moya lowu wu suka eka munhu wu ya eka vanhu, tinxaka ni matiko. Loko langutelo ra mina ku sungula ri phikelela, masungulo ya ntshunxeko wihi na wihi, ku rhula kwihi na kwihi, ntsako wihi na wihi emisaveni leyi, ku fanele ku ri lama tsekatsekaka. Tsundzuka, Yesu u te, “Rhandza munhu-kuloni kukota loko u tirhandza.” Rirhandzu ro tano ra munhu-kuloni i ra nkoka eka ku tsakela ntshunxeko wa ntiyiso.
Nhlengeletano ya Nhlangano wa Matiko yi vumberiwe ku ntshunxa vanhu hi ku siva nhlaselo wa nyimpi hi “ku rhula ni nsirhelelo.” Eku tlangeleni ka yona ka lembe ra vu-40, UN yi tivise 1986 tanihi Lembe ra ku Rhula ra Matiko Hinkwawo. Kambe xana leswi swi vange ku twarisiwa ka ntshunxeko ni switiyisekiso swa ku rhula? Xana swipesisi leswi tsemaka nhlana eka switlhavani (leswi sweswi swi fikeke eka tibiliyoni to tlula R2,2 ya tibiliyoni hi lembe) swi hungutiwile? Vutherorisi ni ku bomiwa ka mimovha swi hungutekile ke? Xana ku dlayana loku vangiweke hi vukhongeri eN’walungwini wa Ireland, Vuxa-Xikarhi na Asia ku herile? Varhangeri va vukhongeri va hlanganyela eka tipolitiki ni ku vulavula ngopfu hi ku rhula. Kambe tuva ra ku rhula ka ntiyiso ri vonaka ri fambele kule ni ku fikelela UN ni vukhongeri bya misava.
Xana ku na ntlawa wun’wana namuntlha lowu wu tshikeke vukari, tindlela ta mina ku sungula ta misava? Ina, wu kona! “Hosana Ya Ku Rhula” leyi vhumbiweke, Yesu Kriste, yi hlengelete varhandzi va ku rhula va huma ‘eka tinxaka, tindzimi, swivongo ni matiko hinkwawo.’ (Esaya 2:3, 4; 9:6, 7; Nhlavutelo 5:9; 7:9) Va tsaka leswi Mfumo wa Xikwembu ha Kriste wu nga kusuhi ni ku herisa vubihi hinkwabyo ivi wu tisa paradeyisi ya misava hinkwayo ya ku rhula, laha ntshunxeko wa ntiyiso wu nga ta va kona. Ntlawa lowu wu tiviwa tanihi Timbhoni ta Yehova. (Daniel 2:31-35, 44; Esaya 43:10, 12; 65:17-25) Hi vun’we, Vakriste lava va hlanganyela eku tiviseni ka ntsako lowu vhumbiweke hi swiendlakalo swa lunghiselelo ra Yubile eIsrayele wa khale. Eka rin’wana ni rin’wana ra matiko yo tlula 200 emisaveni hinkwayo, hi ntsako va yingisa xileriso xa Xikwembu lexi nge: ‘Huwelelani ku ntshunxeka ka vaaki hinkwavo va tiko.’ (Levitika 25:10) Xana u twile ni ku hlayisa ku huwelela koloko ka ntsako?