A Va Nghenanga eVukatini Kambe Va Helerile eNtirhweni Wa Xikwembu
“Kutani ŝeŝi l’a tekisaka ṅwana wa yena o endla ŝinene, kambe l’a nga ṅwi tekisiki o endla ŝinene e ku tlurisisa.”—1 VAKORINTO 7:38, Bibele ya Xitsonga.
1. Vukati byi tikombe byi ri nkateko hi ndlela yihi?
YEHOVA a nga kalanga a rindzela leswaku munhu wo sungula a tshama swakwe. Ku ri na sweswo, Xikwembu xi tumbuluxele Adamu munghana wa vukati, rimitsu ra rixaka ra vanhu. (Genesa 2:20-24; Mintirho 17:26) Kutani mawaku nkateko lowu vukati byi tikombeke byi ri wona! Byi nyikele vuxaka, byi endle leswaku ku pfunana ku koteka, a ku ri lunghiselelo leri xiximekaka ro tswala vana, naswona byi nyikele swo tala eka ntsako wa vanhu. Phela, hambi ku ri xisiwana kumbe la xanisekaka hi ntshikilelo a nga tsakela mpimo lowu mali yi nga ta ka yi nga wu xavi—rirhandzu ra vukati!—Risimu 8:6, 7.
2, 3. (a) I langutelo rihi leri buku yin’wana ya vukhongeri yi veke na rona hi ku papalata nhlangano wa rimbewu ni vukati? (b) Hi ku ya hi Matsalwa, vukati byi fanele ku langutiwa njhani?
2 Hambi swi ri tano, van’wana va languta vukati hi ndlela leyi hambaneke. Ku vula buku yin’wana ya vukhongeri: “Ku papalata vukati i nawu wa kereke eKerekeni ya le Vupela-dyambu lowu vekiweke eka vafundhisi lowu sivelaka lava ngheneleke vukati ku hlawuriwa ni lava va nga emilawini yo kwetsima leswaku va nga tekani. Swi katsa xiboho xo hlayisa ku tenga loku hetisekeke ehansi ka ku hlambanya. Swivangelo swa leswi hi leswaku: lava va hlawuriwaka va ta tirhela Xikwembu hi xikongomelo lexikulu xa ku titshamela voxe (1 Vakor. 7:32), na leswaku hi ku hanya ko tano ka vutomi byo tihlayisa va hlayisa xiyimo xa vunhwana, lexi kwetsimeke ni ku tlakuka ku tlula lexiya xa vukati. Eka TL [Testamente Leyintshwa] xiyimo xo papalata vukati kumbe xa vunhwana xi tlakuseriwe ehenhla ku tlula lexiya xa lava tekaneke.”—The Catholic Encyclopedia, leyi hlengeletiweke hi Robert C. Broderick.
3 Hakunene swa koteka leswaku ku papalata vukati ka nsindziso ku va ku ‘kwetsimile ni ku tlakuka ku tlula ka vukati’? Hayi ku ya hi “Testamente Leyintshwa,” leyi eka Jerusalem Bible ya Khatoliki yi nge: “Moya wu vula wu tiyisile leswaku hi minkarhi ya makumu ku ta va ni van’wana lava nga ta tshika ripfumelo ivi va hlawula ku yingisa mimoya leyi kanganyisaka ni tidyondzo leti humaka eka vadiyavulosi; kutani xivangelo xa leswi i mavunwa lama vuriwaka hi vakanganyisi lava mapfalo ya vona ma tlanyatiweke hi nsimbhi yo tshwuka leyi hisaka swinene: Va ta vula leswaku vukati byi siveriwile, naswona va ta veka milawu hi ku tshika swakudya leswi Xikwembu xi swi vumbeleke ku amukeriwa hi ku nkhensa hi hinkwavo lava pfumelaka ni lava tivaka ntiyiso.” (1 Timotiya 4:1-3) Entiyisweni, vukati i nyiko leyi humaka eka Xikwembu, naswona i yinene.—Ruti 1:9.
4. Hikwalaho ka 1 Vakorinto 7:38, i swivutiso swihi swi tlakukaka?
4 Hambi leswi vukati ku nga nyiko leyi humaka eka Xikwembu, muapostola Pawulo u tsarile a ku: “Kutani ŝeŝi l’a tekisaka ṅwana wa yena o endla ŝinene, kambe l’a nga ṅwi tekisiki o endla ŝinene e ku tlurisisa.” (1 Vakorinto 7:38, Bibele ya Xitsonga.) Ha yini Pawulo a kombe leswaku a swi ta antswa ku tshama u nga nghenanga evukatini? Xana munhu la nga yexe u fanele a titwa a nga helelanga? Naswona ku titshamela wexe swi nga hakela?
Xiphemu Lexikulu Xa Vutomi Bya Vukriste
5. Xiphemu lexikulu xa vutomi bya Mukriste xi fanele ku va xihi?
5 Ku tirhela Yehova ku fanele ku va xiphemu lexikulu xa vutomi bya hina bya Vukriste, hambi hi titshamele hexe kumbe hi le vukatini. Vutirheli byo hlawuleka lebyi nyikeriwaka Xikwembu hi ku tsaka byi nyika vumbhoni bya ku va kusuhi ka hina eka xona tanihi Mufumi wa Misava Hinkwayo. Ku yingisa hi mbilu hinkwayo ni ku chivirikela ku hlanganyela evutirhelini bya Vukriste i tindlela to komba ku va kusuhi koloko. (1 Yohane 5:2, 3; 1 Vakorinto 9:16) Vutirheli na swiendlo swin’wana swa ku yingisa leswi twananaka ni ku rhandza ka Xikwembu swi nga hetisisiwa loko munhu a nga nghenanga evukatini.
6. Hambi hi nghenile evukatini kumbe e-e, vutirheli lebyi hisekaka byi endle leswaku hi kota ku endla yini?
6 Vaevhangeli sweswi va tirha ntirho wo chumayela hi ta Mfumo eku dzuniseni ka Yehova. Kutani hambi hi nghenile evukatini kumbe e-e, vutirheli lebyi hisekaka byi hi nyika nkarhi wo tirhisa rifuwo rin’wana ra hina ra munhu hi xiyexe ni timali entirhweni wa Xikwembu. Kambe hi fanele ku kurisa ni ku lawula swiyimo swa hina leswaku vutirheli byi nga bakanyeriwi endzhaku ematshan’wini yo va mhaka leyikulu ya vutomi bya hina. Hi fanele ku ‘lava Mfumo ku sungula.’ (Matewu 6:33) Ku na ntsako eku vekeni ka mianakanyo eka swilo swa Xikwembu ku ri na timhaka ta munhu hi xiyexe.
Ku Helela Kahle eVutirhelini
7. I xikombiso xihi lexi nga kona ku komba leswaku Mukriste la nga nghenangiki evukatini a nga helela evutirheli?
7 Vakriste va nga helela evutirhelini hambi va titshamele voxe kumbe va nghenile evukatini. Kutani xiyimo xa ku ka u nga nghenanga evukatini i masungulo hayi lama lavaka ku cinciwa. (Ringanisa 1 Vakorinto 7:24, 27.) Rito ra Xikwembu a ri teki langutelo ra tinxaka tin’wana ra leswaku wanuna a nga fikeleli xiyimo xakwe lexi teleke handle ka loko a tekile. Yesu Kriste u fe a nga tekanga, naswona mutekiwa wa moya etilweni hi yena ntsena nsati loyi Yehova a n’wi nyikeke Yesu. (Nhlavutelo 21:2, 9) Kambe, N’wana wa Xikwembu, hambi leswi a a nga tekanga tanihi munhu, a a ri xikombiso lexikulu xa munhu la heleleke evutirhelini.
8. Hi laha Pawulo a kombaka ha kona, ku ka u nga nghenanga evukatini swi pfumelela yini?
8 Entiyisweni, ku ka u nga nghenanga evukatini swi pfumelela ntshunxeko lowukulu wa munhu hi xiyexe ni nkarhi evutirhelini. Loko a bumabumela ku titshamela wexe, Pawulo u te: “Ndzi lava leswaku mi nga tivilerisi. Loyi a nga tekangiki ú tikarhatela swa Hosi, ku vona hi laha a nga tsakisaka Hosi ha kona. . . . Wansati loyi a nga tekiwangiki, kumbe wanhwana, ú tikarhatela swa Hosi.” (1 Vakorinto 7:32-34) Leswi swi tirha eka Vakriste lava nga nghenangiki evukatini ni lava va tshameke va nghena evukatini kambe lava swiyimo swa vona swi cinceke, swi va tlherisela eka xiyimo xo ka va nga nghenanga evukatini.—Matewu 19:9; Varhoma 7:2, 3.
9. Xikombiso xa Yesu xi kombisisa ku yini leswaku ku ka munhu a nga nghenanga evukatini a swi endli leswaku a va la nga helelangiki evutirhelini bya Vukriste?
9 Ku fikelela ku vupfa ka miri, mianakanyo ni ka moya swi tisa ku helela entirhweni wa Xikwembu. Yesu Kriste a nga lavanga munghana wa vukati leswaku a helela kahle entirhweni wa Mutirheli-nkulu wa Xikwembu ni loyi ha yena a ku ta nyikeriwa nkutsulo. (Matewu 20:28) Hi ku ka a nga tekanga, Yesu a a ntshunxekele ku yisa matimba yakwe lama teleke evutirhelini byakwe. Xiyimo xakwe xa ku ka a nga tekanga xi hambane swinene ni mukhuva wa Vayuda, lowu eka wona vukati ni vana a swi kandziyisiwa. Hambi swi ri tano, Yesu a a swi kota hi xitalo ku hetisisa ntirho wakwe lowu a wu nyikiweke hi Xikwembu. (Luka 3:23; Yohane 17:3, 4) Kutani, ku ka u nga nghenanga evukatini a swi endli munhu a nga helelanga evutirhelini bya Vukriste.
Vanhu Lava Tekaneke Va “Kokeriwa Hala Ni Hala”
10. Hikwalaho ka xiboho xa “nyama yin’we,” Pawulo u te yini hi lava ngheneke evukatini loko va pimanisiwa ni lava nga nghenangiki evukatini?
10 Ku hambana ni vanhu lava titshameleke voxe, Vakriste lava ngheneke evukatini va fanele ku landzelela vutirheli va ri karhi va xiya xiboho xa vona xa “nyama yin’we.” (Matewu 19:5, 6) Hikwalaho ka xiboho xexo ni mindzhwalo ya byona yo hambana-hambana, Pawulo u vule leswaku vanhu lava tekaneke va “kokeriwa hala ni hala.” U tsarile: “Ndzi lava leswaku mi nga tivilerisi. Loyi a nga tekangiki ú tikarhatela swa Hosi, ku vona hi laha a nga tsakisaka Hosi ha kona; kambe loyi a tekeke ú tikarhatela swa misava, ku vona hi laha a nga tsakisaka nsati wa yena ha kona, kutani ú kokeriwa hala ni hala. Wansati loyi a nga tekiwangiki, kumbe wanhwana, ú tikarhatela swa Hosi, leswaku miri ni moya wa yena swi va leswi hlawulekeke; kambe wansati loyi a tekiweke ú tikarhatela swa misava leyi, ku vona hi laha a nga tsakisaka nuna wa yena ha kona. Ndzi vula leswi ku mi pfuna, ku nga ri ku mi sivela-sivela, kambe ku endlela leswaku swilo hinkwaswo swi famba swinene, ni leswaku mi va ni ku anakanya kun’we ka ku tirhela Hosi.”—1 Vakorinto 7:32-35.
11. Pawulo a a komba yini eka 1 Vakorinto 7:32-35?
11 Kahle-kahle, eka vutomi lebyi nga kavanyetiwiki, Pawulo u bumabumele ku titshamela wexe. Yena hi yexe a nga ha va a vile nuna loyi a feriweke loyi a hlawuleke ku nga ha teki nakambe. (1 Vakorinto 9:5) Emhakeni yihi na yihi, u swi tivile leswaku ku na ku vilela loku fambelanaka ni vutomi bya ku tekana emisaveni leyi. A a komba ntshunxekonyana lowu Vakriste lava nga nghenangiki evukatini va nga wu tsakelaka ni hi laha timhaka ta vapfumeri lava tekaneke ti avaneke exikarhi ka timhaka ta nyama ni ta moya. Munhu la ngheneke evukatini a nga na matimba ehenhla ka miri wakwe, kutani eka munghana wakwe i nyama yin’we na yena kutani hikwalaho u fuma miri wakwe. (1 Vakorinto 7:3-5) Hikwalaho ka leswi, Pawulo kahle-kahle u vule leswaku Mukriste la nga nghenangiki evukatini wa swi kota ku kwetsima, hi leswaku, a tihambanisa hi xitalo naswona a tihlayisela ku tirhisiwa hi ku kongoma hi Yehova Xikwembu, emirini na le moyeni.
12. Hi ku pfumala munghana wa vukati, xana munhu la nga nghenangiki evukatini a nga endla yini?
12 Moya wa Mukriste la nga yexe, kumbe mianakanyo, wu n’wi susumetela entirhweni wo chivirika, lowu nga kavanyetiwiki wa Mfumo wa Xikwembu. Hi ku ka a nga ri na munghana wa vukati la vulaka leswaku u na ku lawulanyana miri wakwe, a nga landzela moya kumbe mianakanyo, ya miehleketo ni mbilu yakwe. A nga swi kota ngopfu entirhweni wa Yehova hi ku khathalela ka miri ni ka miehleketo. Kutani wanuna kumbe wansati la nga nghenangiki evukatini a nga endla swo antswa ku tsakisa Hosi hi ntshunxeko lowukulu wa munhu hi xiyexe ntsena. Hi nga ka hi nga swi bakanyeli tlhelo leswi Pawulo a swi vuleke, hikuva Yehova u vone swi fanela leswaku swi rhekhodiwa leswaku swi hi dyondzisa.
Munhu La Ngheneke eVukatini A Nga Helelanga Ke?
13, 14. Hi yihi ndlela leyi hoxeke leyi hungutaka xiboho xa “nyama yin’we” naswona xana yi ta endla munhu la ngheneke evukatini leswaku a nga heleli evutirhelini bya Vukriste?
13 Hi mianakanyo leyi hoxeke ya leswaku va nga endla swo tala entirhweni wa Xikwembu, vatekani van’wana va Vakriste va nga bakanyela vukati bya vona eka ndhawu leyi nga riki ya nkoka evuton’wini. Hi xikombiso, nsati a nga ha sungula ku ka a nga khathali nuna wa yena hi tindlela leti nga lulamangiki. Nuna a nga ha tiendla la khomekeke hi mintirho ya bandlha. Ehansi ka swiyimo swo tano, va nga ha heta hi ku vula leswaku va endla kahle entirhweni wa Yehova. Hambi swi ri tano, entiyisweni, va nga ha teka ndlela leyi hungutaka xiboho xa “nyama yin’we.” Loko swi ri tano, sweswo swi nga ka swi nga tsakisi Yehova.
14 Kahle-kahle, ku hunguta xiboho xa “nyama yin’we” a swi ta endla leswaku munhu la ngheneke evukatini a va la nga helelangiki ku fanekela vutirheli bya Vukriste. Vukati a byi engeteli ku helela ka vutirheli kambe byi hunguta nyingiso wa munhu hi xiyexe lowu nga nyikiwaka vutirheli. (Ringanisa Luka 14:16, 17, 20.) Kambe, loko vanhu lava ngheneke evukatini va ta tsakisa Xikwembu ivi va helela tanihi vatirheli va xona, va fanele ku hanya hi swiboho swa vona swa vukati.
Ku Ka U Nga Ngheni eVukatini Hikwalaho Ka Mfumo
15. (a) Vakriste lava nga nghenangiki evukatini va fanele ku hlakulela mfanelo yihi? (b) I yinhla yihi ya xisekelo hi ta vukati ni ku titshamela wexe leyi Pawulo a yi vuleke eka 1 Vakorinto 7:36, 37?
15 Hambi leswi malandza ya Yehova lama ngheneke evukatini ya faneleke ku hanya hi swiboho swa wona swa vukati, Vakriste lava nga voxe va fanele ku hlakulela ku aneriseka eku heleleni ka vona va nga nghenangi evukatini. Hi laha Pawulo a vuleke ha kona: “Ndzi byela lava nga si tekaka kumbe ku tekiwa, ni tinoni, leswaku swi nga va swi lulamile eka vona loko va titshamela ntsena kukotisa mina [ndzi nga tekangiki]. Xana u tekile nsati? U nga lavi ku tintshunxa eka yena. Xana a wu na nsati? U nga lavi nsati.” (1 Vakorinto 7:8, 27) Hi mpfuno wa Yehova, tanihi munhu la nga yexe hlakulela xiyimo xo rhula lexi Xikwembu xi xi endlaka. Ku cinca kwihi na kwihi ka xiyimo a ku fanelanga ku va mahetelelelo lama nga kamberiwangiki, mhaka ya mukhuva ntsena kumbe xiendlo xo susumetiwa hi ntshikilelo wa vanghana. Ku ri na sweswo, ku fanele ku huma eka xilaveko xa Matsalwa, hikuva Pawulo u te: “Kambe loko munhu a anakanya leŝaku yi nga v̌a mhaka ya tingana loko wanhwana wa yena a hunḍa ŝiluv̌a ŝa v̌untŝwa bya yena a nga si tekiwa, kutani ŝi fanele leŝaku a tekiwa; a nga endla hi laha a ranḍaka ha kona; a nga dyohi; wanhwana o fanele ku tekiwa. Kambe l’a tiyiselaka e mbilwini ya yena a nga byisiwi ha ntšhumu, kambe a tiendlela hi ku tiranḍela ka yena; loyi a kaneleke mbilwini ya yena leŝaku wanhwana wa yena a ta ṭhama e ka yena, o endla ŝinene.”—1 Vakorinto 7:36, 37, Bibele ya Xitsonga.
16. (a) Swi vula yini ku va la ‘hundzeke swiluva swa vuntshwa’? (b) Mukriste la nga nghenangiki evukatini u fanele ku tiyiseka hi yini?
16 Xisweswo Pawulo u kombe leswaku a swi nga ta va swi hoxile ku teka loko munhu a hanya hi ndlela leyi faneleke hi vunhwana byakwe, hambi leswi muapostola handle ko kanakana a a nga ceceleti xidyoho lexikulu. Hi laha a vuleke ha kona eku sunguleni, “Swa antswa ku teka kumbe ku tekiwa, ku tlula ku hisiwa hi ku navela.” (1 Vakorinto 7:9) Kavula, a a kombetela eka vukati ehansi ka swiyimo sweswo loko munhu a ‘hundze swiluva swa vuntshwa,’ ku tlula nkarhi lowu ku tsakela kakwe ko sungula ka rimbewu ku veke ni matimba. Loko munhu la vupfeke “a kota ku tikhoma hi yexe” naswona hi ku tiya a bohe kungu embilwini yakwe ro amukela ku titshamela yexe, a a ta va a endle swinene. Ku titshamela wexe loku humelelaka a swi vuli ku kandziyela ku vilela ivi u hlulanyana ku navela ka vukati ni vutomi bya ndyangu. Ku ri na sweswo, Mukriste la hlawulaka ku tshama a nga nghenanga evukatini u fanele ku tiyiseka swinene embilwini leswaku ku hlayisa ku titshamela wexe swi lulamile eka yena naswona u fanele a rhandza ku endla matshalatshala wahi ni wahi lama lavekaka yo hlayisa xiyimo xexo hi ku tenga. Mukriste la endlaka tano u ta va ni swihinga swintsongo ni ntshunxeko lowukulu wo tirhela Hosi.
17. Hi ku ya hi Yesu, ha yini van’wana va tshama va nga nghenanga evukatini?
17 Vakriste lava nga nghenangiki evukatini va ta pfuniwa ku hlayisa xiyimo xa ku titshamela voxe loko va hlakulela miehleketo ya Yesu Kriste. Hambi leswi a a nga tekanga exivandleni lexi ku kandziyisiwaka vukati, u tirhise nkarhi wa yena ni tinyiko evutirhelini bya yena lebyi nga phindhekiki. Ku fana na Yesu, Mukriste la nga nghenangiki evukatini a nga tsakela nyiko ya ku titshamela yexe leyi Xikwembu xi yi nyikaka lava yi amukelaka. Malunghana ni leswi, Yesu u te: “A hi hinkwavo lava twisisaka mhaka leyi, kambe yi twisisiwa ntsena hi lava nyikiweke swona. Ku ni vatsheniwa lava nga velekiwa va ri tano emakhwirini ya vamana wa vona; ku ni vatsheniwa lava nga endliwa vatsheniwa hi vanhu; na swona ku ni lava nga titshena hi voxe hikwalaho ka Mfumo wa matilo. Loyi a kotaka ku amukela mhaka leyi, a a yi amukele!”—Matewu 19:11, 12.
18. I yini xi sivelaka “vatsheniwa” hikwalaho ka Mfumo ku nghena evukatini?
18 Yesu a nga vulanga leswaku munhu la nga yexe hi lonkulu eka munhu la ngheneke evukatini. A nga khutazanga ku titshamela wexe hikwalaho ko va ni vutomi lebyi ntshunxekeke, naswona hakunene a nga ku bumabumelanga leswaku munhu la nga nghenangiki evukatini a ta hangalasa mianakanyo yakwe eka nhlayo ya va rimbewu leri hambaneke. E-e, kambe lava va nga “vatsheniwa” hikwalaho ka Mfumo i vanhu lava lulameke emahanyelweni lava amukelaka leswi etimbilwini ta vona. I yini leswi va sivelaka ku nghena evukatini? Hayi ku hluleka ka miri kambe ku navela loku nga ni matimba ko titirhisa hi xitalo hi laha swi nga kotekaka ha kona entirhweni wa Xikwembu. Ntirho lowu ngopfu-ngopfu i wa nkoka sweswi tanihi leswi Mfumo wu tlhomiweke etilweni hi 1914 naswona “Evangeli leyi ya Mfumo” yi fanele ku twarisiwa emisaveni hinkwayo leswaku yi va vumbhoni ku nga si fika makumu lama hatlisaka ya mafambiselo lawa ya swilo lama avanyisiweke.—Matewu 24:14.
Bumabumela Vakriste Lava Nga Nghenangiki eVukatini
19. Mayelana ni lava va titshamelaka voxe hikwalaho ka Mfumo, Vakriste hinkwavo va fanele ku endla yini?
19 Vakriste hinkwavo va fanele ku bumabumela ni ku khutaza lava va nga nghenangiki evukatini hikwalaho ka Mfumo. Kahle-kahle, ku titshamela wexe swi vula “ku anakanya kun’we ka ku tirhela Hosi.” (1 Vakorinto 7:35) Vatswari va ta va va endla kahle ku dyondzisa vana va vona leswi Bibele yi swi vulaka hi ta xiyimo xa ku nga ngheni evukatini ni mimpfuno ya xona ya ntirho wa Yehova. Hinkwerhu hi nga khutaza vapfumeri-kulorhi lava titshameleke voxe naswona hi nga tshuki hi sola ku tiyimisela ka vona ko tshama va nga nghenanga evukatini hikwalaho ka Mfumo.
20. Loko u ri Mukriste la nga nghenangiki evukatini, u fanele ku endla yini?
20 Vakriste lava nga nghenangiki evukatini va nga tsaka tanihi vatirheli va Xikwembu lava heleleke. Eminkarhini leyi ya makumu, va tsaka ku hlanganyela entirhweni wa xihatla wo chumayela hi ta Mfumo. Hikokwalaho ke, loko u nga nghenanga evukatini, tsaka leswi u tirhisiwaka hi Yehova tanihi mutirheli loyi a heleleke wa Mukriste la nga nghenangiki evukatini. ‘Tirhelani ku ponisiwa ka n’wina hi ku chava ni ku rhurhumela; leswi mi vangamaka tanihi timboningo emisaveni, namarhelani Rito ra vutomi.’ (Vafilipiya 2:12-16) Veka mianakanyo ya wena eka timhaka ta Mfumo loko u ri karhi u tshama hi vun’we ni vamakwerhu va misava hinkwayo va Timbhoni ta Yehova ni ku hetisisa vutirheli bya Vukriste. Ku endla tano tanihi munhu la titshameleke yexe i ndlela leyi hakelaka ya vutomi, hi laha hi nga ta vona ha kona.
Hi Tihi Tinhlamulo Ta Wena?
◻ Xiphemu lexikulu xa vutomi bya Vukriste ku fanele ku va xihi?
◻ Ha yini malandza ya Yehova lama nga nghenangiki evukatini ya nga vaka lama heleleke evutirhelini bya Vukriste?
◻ Munhu la ngheneke evukatini a nga va la nga helelangiki hi ndlela yihi?
◻ Swi vula yini ku va “mutsheniwa” hikwalaho ka Mfumo?
◻ Ha yini hi fanele ku khutaza Vakriste lava nga nghenangiki evukatini?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 10]
Hambi leswi a a nga tekanga, muapostola Pawulo a a helerile
[Xifaniso lexi nga eka tluka 12]
Yesu a a ri xikombiso lexikulu xa munhu la heleleke evutirhelini
[Xifaniso lexi nga eka tluka 15]
Xana u bumabumela lava nga nghenangiki evukatini hikwalaho ka Mfumo?