Loko Yehova A Dyondzisa Tihosi Tidyondzo
“Mintiro ya yena [i] ya šiv̌iri, tindlela ta yena i ku lulama, kutani . . . [wa swi kota ku] ṭongahata lav̌a fambaka hi ku tikurisa.”—DANIEL 4:37.
1. Hi le ka mfanelo yihi ya Yehova leyi Elihu a kokelaka nyingiso eka yona?
“VONA, Šikwembu ši tlakukile hi matimba ya šona, i mani la dyonḍisaka kukotisa šona?” Marito wolawo ya Elihu lama kongomisiweke eka Yobo la xanisekaka ma kokela nyingiso eka yin’wana ya timfanelo leti tlakukeke ta Muvumbi, Yehova Xikwembu. A nga kona la nga pimanisiwaka na yena loko ku tiwa eku leteleni kumbe eku dyondziseni van’wana.—Yobo 36:22.
2, 3. (a) Hi yihi yin’wana ya tidyondzo leyi Yehova a yi kumeke yi ri ya nkoka ku yi dyondzisa vanhu? (b) I mani enkarhini wa Muxe loyi a a ri mufumi un’wana loyi Yehova a a fanele ku n’wi dyondzisa dyondzo leyi, naswona hi ku tirhisa yini? (c) I kangani eRitweni ra xona laha Xikwembu xi vulaka xikongomelo xa xona xa ku dyondzisa vanhu dyondzo leyi?
2 Exikarhi ka swilo leswi a swi ri swa nkoka leswaku Xikwembu xi swi dyondzisa vanhu ni matiko i vuxaka bya vona lebyi faneleke na xona. Leswi swi kombisiwe hi marito ya mupisalema Davhida eka Psalma 9:19, 20 lama nge: “Pfuka, Yehova, leŝaku munhu a nga ṭhuki a tiha matimba, matiko a ma av̌anyisiwe e mahlweni ka wena! Yehova, tšhela ntšhav̌o e šikari ka wona! Matiko a ma tiv̌isise leŝaku i v̌anhu ntsena!”
3 Faro wa le nkarhini wa Muxe a a ri exikarhi ka vafumi va misava lava Yehova Xikwembu a swi voneke swi fanela ku va dyondzisa dyondzo leyi. Xikwembu xi endle tano hi ku tirhisa makhombo lama xi ma rhumeleke ehenhla ka Vaegipta. Ku tlula kwalaho, Yehova u byele Faro yoloye la tikukumuxaka a ku: “Kambe nḍi ku ṭhikile hikwalaho leŝaku u v̌ona e matimba ya mina, ni leŝaku v̌ito ra mina ri twakala e misav̌eni hikwayo.” (Eksoda 9:16) Ku tlhandlekela kwalaho, makhamba lama tlulaka 70, ku sukela eka Eksoda 6:7 ku ya ka Yoel 3:17, eRitweni rakwe Yehova u vula leswaku u ta endla mintirho ya matimba leyi fanaka leswaku tihosi, vanhu ni matiko swi ta swi tiva leswaku hi yena Yehova, la Tlakukeke swinene ehenhla ka misava hinkwayo.
4. Enkarhini wa Daniyele, hi vahi vafumi vanharhu lava va dyondzisiweke hi Yehova, naswona hi ku tirhisa yini?
4 Swikombiso swo hlayanyana leswi chavisaka swa ndlela leyi Yehova a dyondziseke tihosi ha yona swi tsariwe ebukwini ya Daniel. Vafumi lava a ku ri Nebukadnetsar, Belšatsar na Darius. U va dyondzise rini xana? Ngopfu-ngopfu exikarhi ka 617 B.C.E. na 535 B.C.E. Naswona hi ndlela yihi? Hi ku tirhisa milorho ni tinhlamuselo ta yona na hi swikombiso swa matimba ya yena. Yehova u dyondzise vafumi lava va vanhu leswaku hi yena Mufumi la Tlakukeke wa vuako hinkwabyo ni leswaku vona a vo va swivanhwana ntsena—tidyondzo leti vafumi va misava va namuntlha na vona va faneleke ku ti dyondza.
5. Lava va kanakanaka ntiyiso wa buku ya Daniyele va nga hluriwa hi vumbhoni byihi ke?
5 Kambe xana ntiyiso wa buku ya Daniel a wu kanakaniwi hi vaxopaxopi vo tala va manguva lawa ke? Loko xi hlamula vaxopaxopi lava, xichudeni xin’wana xa Bibele xi hlamusele kahle xi ku: “Mahlori lama yi ma kombisaka, vuprofeta lebyi yi byi tiyisaka, swi fanele swi tsariwe hi Daniyele munhu ntsena. Kutani hi nga ha va hi ri na mahlori ya ntiyiso ni vuprofeta bya ntiyiso, kumbe hi nga vi na nchumu handle ka mavunwa.” (Daniel the Prophet, hi E. B. Pusey, tluka 75) Phela, nkarhi na nkarhi mutsari wa buku wa titivisa, ku fana ni ku vula a ku, “Mina, Daniel”! (Daniel 8:15; 9:2; 10:2) Xana hinkwaswo leswi a ko va vunwa? Ntiyiso hi leswaku emahlweni ka xiphemu xo sungula xa lembe xidzana ra vu-18, ku tsariwa ka buku ya Daniel a ku nga kanakaniwi hi Vayuda kumbe Vakriste. Hambi swi ri tano, leswi nga ntikelo swinene ku tlula mianakanyo ya xichudeni xihi na xihi xa manguva lawa xa Bibele i vumbhoni bya Matsalwa malunghana ni buku ya Daniel. Xisweswo, hi kuma Daniyele a boxiwa minkarhi minharhu ebukwini ya Ezekiel. (Ezekiel 14:14, 20; 28:3) Lama ya dlayelelaka eka hinkwaswo i marito ya Yesu, N’wana wa Xikwembu, hi laha ma rhekhodiweke ha kona eka Matewu 24:15, 16: “Kutaku loko mi vona ‘manyala layo chavisa’ lama vuriweke hi muprofeta Daniyele, ma ri exivandleni lexo hlawuleka (la hlayaka a twisise,) lava nge Yudiya a va tsutsumele etintshaveni.”a
Nebukadnetsar U Dyonza Leswaku Xikwembu Xa Ntiyiso I Mani
6. I yini lexi nga ha vaka xi vange ku tinyungubyisa ka hosi ya Babilona, naswona i yini lexi yi xi vuleke mayelana na yona hi yoxe ematsalweni ya yona?
6 Hi laha muprofeta Esaya a kombisaka ha kona, tihosi ta Babilona a ti ri vavanuna lava tinyungubyisaka swinene. (Esaya 14:4-23) Nebukadnetsar na yena a a ri munhu wa vukhongeri swinene. Ematsalweni ya yena u vulavule hi ‘miako ya yena ni ku khathalela ka yena swikwembu swa Babilona.’ Handle ko kanakana swi n’wi endle a tikukumuxa leswi a humeleleke ku teka Yerusalema na Yudiya hinkwaro endzhaku ka loko Sankerib a tsandzeke hi laha ku tsemaka nhlana ematshalatshaleni ya yena yo endla leswi.
7. Hi wihi ntokoto lowu hlamuseriweke eka Daniel ndzima 1 lowu a wu fanele wu dyondzise Nebukadnetsar ku xixima Xikwembu xa Vaheveru?
7 Endzhaku ka loko Daniyele ni vanghana va yena vanharhu va Vaheveru va humelele emahlweni ka Nebukadnetsar, entiyisweni a a ri ni xivangelo xo xixima Xikwembu xa vona, hikuva “e timhakeni hikwato ta v̌utlhari ni mano [leti] hosi yi v̌a v̌utisaka tona, yi kuma leŝaku v̌a tlula e ka khume e tintlhari hikwato, ni v̌angoma la’v̌a nge ku fumeni hikwako ka yena.” Ina, vavanuna vo tlhariha lava va veke na Yehova tanihi Xikwembu xa vona va va tlulele kule hinkwavo lava va gandzeleke swikwembu swin’wana. Nebukadnetsar a a nga ta va a tsandzekile ku xiya yinhla yoleyo.—Daniel 1:20.
8. Xana Yehova u paluxe tintlhari ta Babilona tanihi leti nga hava vutivi byo karhi byo hlawuleka hi ku tirhisa yini?
8 Yehova a a ri na swo tala swo swi dyondzisa Hosi Nebukadnetsar. Dyondzo leyi landzeleke a yi rhekhodiwe eka Daniel ndzima 2. Xikwembu xi vangele hosi leswaku yi va ni norho lowu chavisaka kutani xi yi rivarisa wona. Norho lowu wu vavise hosi ya Babilona swinene, kutani yi vitane tintlhari ta yona hinkwato ku ta yi byela norho ni nhlamuselo ya wona. Kavula, a va swi kotanga ku paluxa norho, ku tshikiwa ku nyikela nhlamuselo ya wona, xisweswo handle ko vula va pfumela leswaku a va ri hava vutivi lebyi hlawulekeke. Leswi swi endle hosi yi kwata lerova yi lerisa leswaku hinkwavo va dlayiwa. Loko Daniyele ni vanghana va yena va byeriwe hi xileriso xa hosi, Daniyele u kombele nkarhi wo karhi, lowu a wu nyikiweke. Manuku yena ni vanghana va yena vanharhu va swi endle mhaka ya xikhongelo hi ku phikelela, leswi vangeke leswaku Yehova a paluxa norho ni nhlamuselo ya wona eka Daniyele.—Daniel 2:16-20.
9. (a) I mani ntsena la swi koteke ku hlamusela norho wa Nebukadnetsar, naswona hi yihi nhlamuselo ya wona leyi Yoloye a yi nyikeke? (b) Hikwalaho, hosi yi fike eka makumu wahi?
9 Loko Daniyele a tisiwe emahlweni ka hosi, Nebukadnetsar u n’wi vutisile a ku: “Šana wa ŝi kota kunene ku nḍi byela noro lowu nḍi wu loreke ni nhlamuselo ya wona-ke?” Endzhaku ko tsundzuxa hosi leyi tikukumuxaka leswaku tintlhari ta yona a ti swi kotanga ku yi byela xihundla xa norho wa yona ni nhlamuselo ya wona, Daniyele u te: “Kambe ši kona Šikwembu e matilweni, le’ši hlav̌utelaka ŝihundla, kutani ši tiv̌isile hosi Nebukadnetsar le’ŝi nga ta humelela e mikarini le’yi nga ta ta.” Loko a ya emahlweni, Daniyele u byele hosi mayelana ni xifaniso lexikulu lexi yi xi lorheke ni leswi a xi vula swona. Hosi a yi hlamale swinene lerova yi ku: “Kunene Šikwembu ša ṅwina i Šikwembu ša ŝikwembu, ni Hosi ya tihosi, ni muhlav̌uteri wa ŝihundla, hikuv̌a ši kotile ku nḍi hlav̌utela šihundla šešo.” Xisweswo Yehova u dyondzise Hosi Nebukadnetsar leswaku hi Yena Xikwembu xi ri xin’we xa ntiyiso.—Daniel 2:26, 28, 47.
10, 11. (a) Eku tinyungubyiseni ka yena lokukulu, i yini lexi Hosi Nebukadnetsar a xi endleke, lexi landzeleke hi xileriso xihi? (b) Hi ku ala ku yingisa xileriso xa hosi, hi yihi mphikamakaneta leyi Vaheveru vanharhu va yi tlakuseke, naswona ku ve na vuyelo byihi?
10 Hambi leswi Hosi Nebukadnetsar handle ko kanakana a a hlamarisiwe hi vutivi ni vutlhari bya Xikwembu xa Vaheveru, a a ha ri ni swo tala swinene swo swi dyondza. Eku tinyungubyiseni ka yena, a a ri ni xifaniso lexikulu xa nsuku lexi yimisiweke erivaleni ra Dura. Xifaniso a xi ri tikhubiti ta 60 hi ku leha na tikhubiti ta 6 hi ku anama, leti hi tsundzuxaka nhlayo ya 666 leyi yi nga mfungho wa “xivandzana” xa Sathana lexi boxiweke eka Nhlavutelo 13:18. (Khubiti yi kwalomu ka 0,5 wa timitara, xifaniso a xi ri kwalomu ka timitara ta 27 hi ku leha na kwalomu ka 2,7 wa timitara hi ku anama.) Hosi yi lerise vatirhela-mfumo hinkwavo va mfumo wa yona ku ta “e nkhubyeni wa ku khangula šifaniso” kutani yi lerisa leswaku loko orchestra yi tlangiwa, hinkwavo a va fanele ku nkhinsama ehansi kutani va gandzela xifaniso. Vatirhela-mfumo van’wana lava nga ni mona va Kaldea, loko va xiya leswaku Vaheveru vanharhu lava a va ri kona hi nkarhi wolowo a va hlanganyelanga eku tlangeleni, va va vikile eka hosi.—Daniel 3:1, 2.
11 Leyi a yi ri mhaka leyikulu swinene eka Nebukadnetsar, hikuva u tshame a tinyungubyisa hi leswaku a a ri ‘loyi a vekaka ku xixima swikwembu leswikulu emilon’wini ya vanhu.’ Xisweswo, vukulukumba bya vulawuri bya Nebukadnetsar ni ku chivirikela ka yena vukhongeri a swi dyoheriwile swinene. Loko yi hlamula hi ku hlundzuka ni ku kariha, hosi leyi tikukumuxaka yi nyike Vaheveru lava vanharhu nkarhi wun’wana kambe wu ri na xiboho lexi nge: “Loko mi nga ganḍeli, mi ta hošiwa hi nomu lo e kheleni ra nḍilo lo’wo lev̌a. Kutani Šikwembu hi šihi le’ši ši nga ta mi ponisa e mav̌okweni ya mina šana?” Kunene, Nebukadnetsar a a fanele ku swi vona leswaku Xikwembu xa vona hakunene a xi swi kota ku ponisa malandza ya Xona evokweni ra hosi leyi nga nyawuriki ni leswaku a ku na xikwembu xin’wana lexi nga kutsulaka ku fana ni Xikwembu xa Vaheveru.—Daniel 3:15.
Norho Wa Murhi
12, 13. (a) I nhlamuselo yihi leyi Daniyele a yi nyikeke Nebukadnetsar malunghana ni norho wa yena wa murhi? (b) Nebukadnetsar u swi kombisise ku yini leswaku nhlamuselo ya norho a yi vanga ni vuyelo lebyi ololoxaka eka yena?
12 Xana ku dyondza tidyondzo teto a swi ta va swi ku khumbise ku yini? Hi laha swi vonakaka ha kona, tidyondzo leti tinharhu a ti nga anelanga ku endla leswaku Hosi Nebukadnetsar yi tiva ndhawu ya yona. Kutani Yehova a a ha fanele ku n’wi dyondzisa dyondzo yin’wana. Nakambe, norho a wu katseka, naswona nakambe, a nga kona exikarhi ka tintlhari ta Babilona la swi koteke ku wu hlamusela. Eku heteleleni, Daniyele u vitaniwile, naswona u swi kotile ku tivisa hosi nhlamuselo ya norho, hi leswaku, hi malembe ya nkombo a a ta hanya ku fana ni “ŝihari ŝa nhov̌a,” kutani endzhaku a a ta tlhelela evumunhwini bya yena.—Daniel 4:1-37.
13 Eka leswi swi landzeleke, swi vonaka kahle leswaku norho wu tsandzekile ku va ni vuyelo lebyi ololoxaka ehenhla ka Nebukadnetsar. Xisweswo, kwalomu ka lembe endzhakunyana, loko hosi yi ri karhi yi famba-famba endlwini ya yona ya vuhosi, hi ku tikukumuxa yi tinyungubyisile yi ku: “Šana a hi yena Babilona lo’nkulu, loyi nḍi ṅwi akeke hi matimba ya mina la’makulu leŝaku byi endla v̌uako bya hosi, a v̌a a ḍunisa v̌ukulukumba bya mina šana?” Vona ku tinyungubyisa konghasi! Kutani hi nkarhi wolowo ku twakala rito ri huma hi le tilweni ri byela hosi leyi tikukumuxaka leswaku mfumo wa yona wu ta tekiwa eka yona naswona u ta tshama ni swiharhi swa nhova minkarhi ya nkombo, “u ko u tiva leŝaku La-nge-henhla-henhla o ni ku fuma e henhla ka vuhosi bya vanhu.”—Daniel 4:30-32.
14. Norho mayelana ni murhi wu hetiseke hi ndlela yihi, naswona wu ve ni vuyelo byihi eka Nebukadnetsar?
14 Endzhaku ka loko Nebukadnetsar a hanye ku fana ni xiharhi minkarhi yoleyo ya nkombo, kumbe malembe, Yehova u kondletele ku twisisa ka yena naswona a a boheka ku pfumela ‘leswaku a ku na munhu la nga sivelaka voko ra La-nge-henhla-henhla kumbe a ku eka yena: A wu endla yini xana?’ Ku tlula kwalaho, mufumi wa Babilona u kombise leswaku u dyondze dyondzo ya yena hi laha ku engetelekeke, hi ku: “Ŝeŝi, mina, Nebukadnetsar, nḍa ḍunisa, nḍa v̌onga, nḍa kurisa Hosi ya le matilweni, hikuv̌a mitiro ya yena hi ya šiv̌iri, ni tindlela ta yena hi ku lulama, kutani o ni matimba ya ku ṭongahata la’v̌a fambaka hi ku tikurisa”—hi laha hosi yi endleke ha kona. Xana vumbhoni byo tano hinkwabyo malunghana ni ndlela leyi Yehova hi ku phindhaphindha a yi tlhantlheke ha yona mphikamakaneta ya vuhosi hi byoxe a hi vumbhoni lebyi tiyeke bya leswaku timhaka leti a ti vumbiwanga hi mianakanyo ya munhu kambe i mintirho ya mutsari la huhuteriweke hi Xikwembu ku tsala matimu ya xiviri ke?—Daniel 4:35, 37.
Belšatsar A Vona Leswi Tsariweke Hi Voko eRirhangwini
15. Belšatsar u kombise ku delela Yehova, Xikwembu xa ntiyiso hi ndlela yihi?
15 Hosi yin’wana leyi Yehova a veke ni nkarhi wo yi dyondzisa a ku ri Belšatsar. A a ri n’wana ni mufumi kun’we na Hosi Nabonidus, yena i musivi wa Nebukadnetsar. Hi nkarhi wa nkhuvo lowukulu, Belšatsar u ve ni vuhunguki byo lerisa leswaku swibya swa nsuku leswi kokwa wa yena a swi tekeke etempeleni ya Yehova eYerusalema swi tisiwa leswaku yena, tihosana ta yena, vasati va yena ni swigangu swa yena va ta nwela eka swona. Kutani “v̌a nwa vinyo, kutani v̌a ḍunisa ŝikwembu ŝa nsuku, ni ŝa silver, ni ŝa kopor, ni ŝa nsimbi, ni ŝa minṭanḍe, ni ŝa maribye.”—Daniel 5:3, 4.
16, 17. (a) Yehova u tirhise yini ku nghenisa ku chava eka Belšatsar? (b) I nhlamuselo yihi leyi Daniyele a yi nyikeke malunghana ni leswi tsariweke hi voko erirhangwini, naswona swi kombisiwe swi ri ntiyiso hi ndlela yihi?
16 Nkarhi wa Xikwembu a wu fikile wo herisa ku fuma ka Babilona. Hikwalaho, u endle leswaku ku tsala ka voko loku nga tolovelekangiki ku humelela erirhangwini. Hlori leri ri chavise hosi swinene lerova hi ku hatlisa yi vitana tintlhari ta yona hinkwato ku ta swi hlamusela. Ku hava ni un’we wa tona la swi koteke. Manuku mana wa yena u nwi tsundzuxe leswaku Daniyele, loyi a hlamuseleke Nebukadnetsar milorho, a a ta swi kota ku hlamusela leswi tsariweke hi voko. (Daniel 5:10-12) Loko a vitaniwile ivi a vutisiwa loko a ta swi kota ku endla leswi, Daniyele u tsundzuxe hosi ndlela leyi Xikwembu xi tsongahateke kokwa wa yona wa xinuna la tikukumuxaka ha yona leswaku a ta swi tiva leswaku La-nge-henhla-henhla i Mufumi eka mfumo wa vanhu.—Daniel 5:20, 21.
17 Daniyele u ye emahlweni a byela Belšatsar a ku: “Šikwembu le’ši nga fumbarela e ku hefemula ka wena, ni mitila hikwayo ya wena e v̌okweni ra šona, a ku ši ḍunisanga.” (Daniel 5:23) Kutani leswi tsariweke hi voko swi tirhe tanihi xitsundzuxo eka mufumi wa Babilona leswaku masiku ya ku fuma ka yena ma fike emakumu, leswaku u pimiwile naswona a kumiwa a vevuka, ni leswaku mfumo wa yena a wu ta nyikiwa Vamede ni Vapersia. Naswona hi vusiku byebyo, endzhaku ka loko Yehova a dyondzise hosi yoleyo leyi tikukumuxaka dyondzo leyi leyi lavekaka swinene, Belšatsar, hosi ya Kaldea, u dlayiwile.—Daniel 5:30.
18. Yehova u ta dyondzisa vafumi va misava va namuntlha tidyondzo leti fanaka malunghana ni vuhosi ni matimba ya yena yo ponisa hi ku tirhisa yini?
18 Hi laha Yehova a dyondziseke tihosi leti ti tikukumuxaka Nebukadnetsar na Belšatsar tidyondzo mayelana ni vuhosi ni matimba ya yena yo ponisa, kutani eArmagedoni Xikwembu xi ta endla vafumi hinkwavo va misava va tiva leswaku hi xona Mufumi la Tlakukeke, Mulawuri wa matimba wa Vuako hinkwabyo. Vutomi bya wena byi ta khumbeka. Hi ndlela yihi? Hikuva hi nkarhi wolowo Yehova u ta tlhela a kutsula malandza ya yena lama tshembekaka, hi laha a kutsuleke Vaheveru vanharhu endzilweni wa vukarhi ha yona.—Daniel 3:26-30.
Darius A Dyondza Mayelana Ni Matimba Ya Yehova Yo Ponisa
19, 20. Hi xihi xiendlakalo evuton’wini bya Daniyele lexi dyondziseke Darius malunghana ni matimba ya Yehova ya ku ponisa?
19 Daniel ndzima 6 yi vulavula hi xiendlakalo xin’wana lexi eka xona Yehova a dyondziseke hosi Darius, dyondzo—liya ya matimba ya Xikwembu yo ponisa. Xikhiri a xi endliwile leswaku hosi yi pfumelela Daniyele ku hoxiwa ekheleni ra tinghala, leswi a swi lwisana swinene ni ku rhandza ka hosi yoleyo. A a nga ri loyi a titlakuseke hi ku tikukumuxa ku lwisana ni Xikwembu xa ntiyiso. Lexi tsakisaka, hambi loko Darius a tiyisekise Daniyele leswaku Xikwembu xa yena xi ta n’wi kutsula, entiyisweni a nga vonakanga a swi tshemba hi xitalo leswi. Loko a swi nga ri tano, ha yini a nga etlelanga vusiku hinkwabyo naswona a karhateka ku kondza ku va vurhonga, loko a tsutsumele ekheleni ra tinghala? Manuku u huwelerile a ku: “Daniel, nanḍa wa Šikwembu le’ši hanyaka, Šikwembu ša wena leši u ši tirelaka hi ku tiyisela, šana ši kotile ku ku lamulela e tinghaleni šana?”—Daniel 6:18-20.
20 Ina, Xikwembu xi swi kotile ku sirhelela Daniyele. Hosi Darius a a tsakile lerova a humesa xileriso lexi nge: “Nḍi lerisa leŝaku e ku anameni hikwaku ka ku fuma ka mina, e v̌anhu v̌a funḍa ni ku tšhav̌a Šikwembu ša Daniel, hikuv̌a hi šona Šikwembu le’ši hanyaka, ni le’ši ṭhamaka hi laha ku nga heriki, ni ku fuma ka šona ku nga ka ku nga herisiwi . . . hi yena muponisi ni muhanyisi. Ši endla ŝikombiso ni masingita e matilweni ne misav̌eni; hi šona le’ši poniseke Daniel e miṅwaleni ya tinghala.”—Daniel 6:26, 27.
21. (a) Tindzima to sungula ta tsevu ta buku ya Daniel ti nyika swikombiso leswi hlamarisaka hi yini? (b) Rhekhodo ya swilo leswi yi fanele ku va ni vuyelo byihi eka hina?
21 Tindzima ta tsevu to sungula ta buku ya Daniel entiyisweni ti hi nyika swikombiso leswi hlamarisaka swa ndlela leyi ha yona Yehova, a chivirikaka—ina, a nga ni mavondzo—hikuva vito ra yena ri dyondzise tihosi ta matimba ta misava leyi leswaku hakunene hi Yena la tlakukeke, Mufumi wa Vuako hinkwabyo, la swi kotaka ku tsongahata vafumi lava tikukumuxaka kambe wa ma ntshunxa malandza ya yena lama tshembekaka. Timhaka leti ti fanele ti nghenisa xichavo lexinene xa Xikwembu ni ku xixima ku tlakuka ni vuhosi bya Yehova eka hina. Hi nkarhi lowu fanaka, mhaka leyi yi huhuteriweke yi tiyisa ripfumelo swinene hikuva yi nyikela swikombiso leswinene swa malandza ya Yehova Xikwembu lama kombiseke ripfumelo ni xivindzi lexikulu, hi laha nhloko-mhaka leyi landzelaka yi nga ta swi veka erivaleni ha kona.
[Nhlamuselo ya le hansi]
A Wu Ta Hlamula Njhani?
◻ Hi yihi dyondzo leyi yi veke leyi yi faneleke eka Yehova ku yi dyondzisa vafumi va misava?
◻ I yini lexi nga vuriwaka mayelana ni ntiyiso wa buku ya Daniel?
◻ Hi yihi dyondzo leyi yi yeke emahlweni yi tsongahata Hosi Nebukadnetsar?
◻ Ku dyondzisa ka Yehova tihosi tidyondzo ku fanele ku va ni vuyelo byihi eka hina?