Yehova U Hakela Ripfumelo Ni Xivindzi
“Šikwembu ša hina leši hi ši tirelaka, [lexi hi ponisaka], ši ta hi ponisa e kheleni ra nḍilo lo’wo lev̌a ni v̌okweni ra wena, hosi.”—DANIEL 3:17.
1. I dyondzo yihi leyi kombisiweke eka nhloko-mhaka leyi hundzeke, naswona ha yini ku kambisisa nakambe ka swiendlakalo ku nga vaka loku pfunaka?
YEHOVA XIKWEMBU, Mufumi wa Vuako hinkwabyo, u dyondzise vafumi va misava tidyondzo ta nkoka malunghana ni ku tlakuka ka yena. Eka nhloko-mhaka leyi hundzeke, hi vone ndlela leyi leswi a swi ri ntiyiso ha yona hi swiendlakalo leswi tsariweke eka tindzima to sungula ta tsevu ta buku ya Daniel. Timhaka leti ti fanaka sweswi ti nga tlhela ti kambisisiwa ku vona leswi hi nga swi dyondzaka eka tona ku pfumelelana ni marito lama huhuteriweke ya muapostola Pawulo lama nge: “Hinkwaswo leswi tsariweke hi va khale, swi tsariwile leswaku hi dyondza ha swona, ni leswaku hi va ni ku langutela, hikwalaho ka ku tiyisela ni ku chaveleriwa loku hi ku kumaka eMatsalweni.”—Varhoma 15:4.
2, 3. I vamani lava a va ri exikarhi ka lava va endliweke mahlonga hi Hosi Nebukadnetsar, naswona i makumu wahi lawa hi nga ma fikelelaka eka nhlamuselo ya mavito ya vona?
2 A ku ri hi lembe ra 617 B.C.E., eka xinkarhana xo koma xa ku fuma ka Yoyakin, n’wana Hosi Yoyakim, loko Hosi Nebukadnetsar a lerise leswaku van’wana va vantshwa lavanene ni lavo tlhariha swinene va Vayuda va tisiwa eBabilona. Exikarhi ka lava a ku ri na Daniyele, Ananiya, Mixayele na Azariya.—Daniel 1:3, 4, 6.
3 Hi ku avanyisa hi nhlamuselo ya mavito ya vona, swi le rivaleni swinene leswaku ku nga khathariseki swiyimo swo biha leswi a swi funengete Yuda hi nkarhi wolowo, vantshwa lava va mune va Vaheveru a va ri ni vatswari lava chavaka Xikwembu. “Daniel” swi vula ku ‘Muavanyisi Wa Mina I Xikwembu.’ Vito ra Ananiya ri vula ku ‘Yehova U Kombise Tintswalo; Yehova U Ve Ni Musa.’ Vito ra Mixayele kumbexana ri vula ku ‘I Mani La Fanaka Ni Xikwembu?’ kumbe “I Mani La Nga Wa Xikwembu?” Kutani vito ra Azariya ri vula ku ‘Yehova U Pfunile.’ Handle ko kanakana mavito ya vona hi woxe a ya ri nsusumeto eka vona leswaku va tshembeka eka Xikwembu xi ri xin’we xa ntiyiso. Ematshan’wini ya mavito lawa, Vakaldea va thye vantshwa lava va mune va Vaheveru mavito lama Beltešatsar, Xadrak, Mixaka na Abednego. Kavula, tanihi mahlonga eka mfumo wumbe, a va nga ta tihlawulela leswaku hi wahi mavito lama valawuri va vona va ma tirhiseke ku kombetela eka vona.—Daniel 1:7.
Ripfumelo Ni Xivindzi Swi Vekiwa eNdzingweni
4. I yini lexi kombisaka leswaku Yehova a a lava leswaku vanhu va yena va teka nawu wa yena wu ri wa nkoka malunghana ni swiharhi leswi baseke ni leswi thyakeke?
4 Vatswari va vona lava chavaka Xikwembu a va nyikanga Vaheveru lava va mune masungulo lamanene ntsena evuton’wini hi mavito lama va va nyikeke wona kambe va fanele va tlhele va va kurisa hi vuxiya-xiya hi ku ya hi Nawu wa Muxe, ku katsa ni swivumbeko swa wona swa tinxaka ni mpimo wa swakudya. Yehova Xikwembu hi yexe u teke leswi swi ri swa nkoka swinene lerova a ku ri endzhaku ko xaxameta ku yirisa ko tala loku fanaka loko a te: “Mi ta kwetsima, hikuv̌a nḍi kwetsimile.”—Levitika 11:44, 45.
5. Xana ku kurisiwa lokunene ka vantshwa va mune va Vaheveru ku vekiwe endzingweni hi ndlela yihi?
5 Ku kurisiwa loku lokunene ka vantshwa lava va mune va Vaheveru hi xihatla ku ringiwile. Njhani? Hikuva a va “pambuleriwa hi siku riṅwana ni riṅwana e ŝakudya le’ŝo šawula ŝa hosi, ni ŝa vinyo le’yi nwiwaka hi yena.” (Daniel 1:5) A va swi tiva leswaku exikarhi ka swilo leswi yirisiweke hi Nawu wa Muxe a ku ri ni swakudya swo tanihi tinguluve, timbila, tihumba ni tihunga. Hambi ku ri tinyama leti a ti pfumeleriwa hi Nawu a ti kanakanisa ehubyeni ya Babilona, tanihi leswi a ku ri hava ndlela yo tiva loko ti dlayiwe hi mfanelo. Handle ka sweswo, tinyama to tano ti nga ha va ti thyakisiwile hi mihivani ya vuhedeni.—Levitika 3:16, 17.
6. Xana Vaheveru va mune va langutanise ku yini na ndzingo?
6 Xana i yini lexi Vaheveru va mune a va ta xi endla? Hi hlaya leswaku Daniyele, naswona handle ko kanakana ni lava van’wana vanharhu, a tiyimisela embilwini ya yena ku ka a nga tithyakisi hi swakudya swo tano. Hikwalaho, u ‘hambete a kombela’ matsavu lama nga riki na nchumu ematshan’wini ya swakudya swo nandziha swa hosi ni mati ematshan’wini ya vhinyo ya yona. Mhaka ya leswaku hi swihi leswi a swi nandziha a yi nghenanga emianakanyweni ya vona. Entiyisweni a swi lava ripfumelo ni xivindzi ku kandziyisa mphikamakaneta leyi. Ina tanihi leswi Yehova a a tsakela vantshwa lava va mune, u endle leswaku mutirhela-mfumo lonkulu wa huvo a kombisa tintswalo eka Daniyele. Hambi swi ri tano, mutirhela-mfumo loyi a a chava ku amukela xikombelo xa Daniyele hi ku chava vuyelo lebyi a byi ta vangiwa hi madyelo yo tano erihanyweni ra Daniyele. Kutani Daniyele u kombele leswaku va pfumeleriwa ku ringeta madyelo lawa hi masiku ya khume. A a ri na ripfumelo lerikulu leswaku ku yingisa Nawu wa Xikwembu a ku nge n’wi nyiki ripfalo lerinene ntsena kambe a ku ta tlhela ku va loku vuyerisaka erihanyweni. Hikwalaho ka xiyimo xa vona, Vaheveru va mune handle ko kanakana a va fanele ku tiyiselela ku hlekuriwa lokukulu.—Daniel 1:8-14; Esaya 48:17, 18.
7. Vantshwa volavo va Vaheveru va hakeriwe njhani hikwalaho ka xiyimo xa vona xa vurhena?
7 Swi lave ripfumelo ni xivindzi eka Vaheveru lava va mune ku endla mphikamakaneta hi swakudya swa vona. Kambe mawaku ndlela leyi va hakeriweke swonghasi ha yona hi ku endla tano, hikuva eku heleni ka masiku ya khume, a va languteka kahle naswona va ri na rihanyo ku tlula vahi na vahi van’wana! Yehova a a va nyika vutivi, ku twisisa ni vutlhari, leswaku loko va humelela emahlweni ka hosi eku heleni ka vuleteri bya vona bya nkarhi wa malembe manharhu, yi va kume “va tlula e ka khume tintlhari hikwato, ni v̌angoma la’v̌a nge ku fumeni hikwako ka yona.”—Daniel 1:20.
8. Hi yihi dyondzo leyi nga kona eka leswi eka malandza ya Yehova namuntlha?
8 Ku ni dyondzo eka leswi eka malandza hinkwawo ya Yehova Xikwembu namuntlha. Vantshwa volavo va Vaheveru va nga ha va va anakanye leswaku ku yirisa swakudya ka Nawu wa Muxe a ku nga ri ka nkoka swinene, ngopfu-ngopfu loko ku nga pimanisiwi ni Milawu ya Khume kumbe milawu malunghana ni magandzelo kumbe minkhuvo ya lembe na lembe. Kambe a swi tano, Vaheveru lava tshembekaka a va karhateka hi ku hanya hi swivumbeko hinkwaswo swa Nawu wa Xikwembu. Leswi swi tsundzuxa nsinya wa nawu lowu Yesu a wu vuleke, hi laha wu rhekhodiweke ha kona eka Luka 16:10: “Loyi a tshembekeke eka leswintsongo, ni ka leswikulu u ta tshembeka; loyi a nga tshembekangiki eka leswintsongo, ni ka leswikulu a nga ka a nga tshembeki.”—Ringanisa Matewu 23:23.
9. Timbhoni tin’wana ti xi kombisise ku yini xivindzi xo tano namuntlha ke?
9 Hi minkarhi yo tala Timbhoni ta Yehova ti kombisa ripfumelo ni xivindzi lexi fanaka, ku fana ni loko ti kombela nkarhi wo va kona entsombanweni wa muganga eka vathori va tona. Naswona nkarhi na nkarhi, mhaka ya vona yi khomiwa hi ku hlawuleka. Timbhoni leti lavaka ku nghenela swivandla swa vuphayona kumbe ku va maphayona lama pfunaka ti tshikilele ku navela ka tona ntirho wa nkarhinyana naswona hi makhamba yo tala ti nyikiwile lunghelo leri.
10. Hi yihi dyondzo leyi nga kona eka vatswari va Timbhoni eka hinkwaswo leswi?
10 Mayana dyondzo leyinene swonghasi leyi vatswari lava chavaka Xikwembu va namuntlha va nga yi dyondzaka eka vuleteri lebyi vonekaka bya vantshwa va mune va Vaheveru! Loko vatswari va Vakriste hakunene va ri ni ku tsakela ka vumoya bya vana va vona embilwini, va ta rhangisa leswi evuton’wini bya vona vini, va landzelela Matewu 6:33. Hi kona va nga langutelaka leswaku vana va vona va ta swi kota ku hlula miringo ni mintshikilelo ya tintangha ni mathicara ya xikolo ya ku tlangela masiku ya ku velekiwa kumbe tiholideyi kumbe ku lwisana ni misinya ya milawu ya Matsalwa hi tindlela tin’wana. Vatswari lava va chavaka Xikwembu hi ndlela yoleyo va kombisa Swivuriso 22:6 yi ri ya ntiyiso.
Ku Hlamusela Milorho Ya Nebukadnetsar Handle Ko Chava
11. Xana hina namuntlha hi nga landzela swikombiso swa Daniyele ni vanghana va yena vanharhu hi ndlela yihi?
11 Ndzima ya vumbirhi ya Daniel yi nyika xikombiso xin’wana xa ripfumelo ni xivindzi. Loko Daniyele a twe hi xileriso xa hosi xa ku dlaya tintlhari hinkwato ta Babilona hi mhaka ya leswi va hlulekeke ku yi byela norho wa yona ni nhlamuselo ya wona, xana Daniyele ni vanghana va yena vanharhu va nghene hi ku chava ke? Nikantsongo! Ematshan’wini ya sweswo, hi ripfumelo leri tiyeke ra leswaku Yehova u ta n’wi nyika rungula leri hosi a yi ri lava, Daniyele u humelele emahlweni ka hosi yoleyo ivi a kombela nkarhi wo nyikela nhlamulo. Xikombelo lexi xi amukeriwile. Manuku Daniyele ni vanghana va yena vanharhu va endle mhaka leyi yi va ya xikhongelo xa mbilu hinkwayo. Yehova u hakele ripfumelo ra vona hi ku nyika rungula leri lavekaka. Endzhaku ka sweswo, Daniyele u nyikele xikhongelo lexi humaka embilwini xa ku nkhensa eka Yehova. (Daniel 2:23) Naswona ku hlamusela ka Daniyele norho wa le ka ndzima 4 a ku lava leswaku a byela Hosi Nebukadnetsar leswaku a a ta heta malembe ya nkombo a hanya tanihi xiharhi ni swiharhi swa nhova. Leswi a swi lava ripfumelo ni xivindzi swa muxaka lowu vanhu va Xikwembu va faneleke ku swi kombisa namuntlha eku twariseni ka rungula ra matimba ra ku tirihisela ka Xona ehenhleni ka misava ya Sathana.
‘Ku Yimela Matimba Ya Ndzilo’
12, 13. Ndzima 3 ya Daniel yi hlamusela ndzingo wihi lowu kongomaneke ni vanghana vanharhu va Daniyele?
12 Daniel ndzima 3 yi nyika swin’wana swa swiendlakalo leswi xiyekaka swinene swa rhekhodo ya Bibele leswi kombisaka ndlela leyi Yehova a hakeleke ha yona ripfumelo ni xivindzi lexi hlamarisaka eka malandza manharhu ya Vaheveru. Anakanya xivono. Vaxiximeki hinkwavo va Babilona va hlanganile erivaleni ra Dura. Emahlweni ka vona ku yime xifaniso xa nsuku xa kwalomu ka 27 wa timitara hi ku leha na timitara ta 2,7 hi ku anama. Ku pfuxa mintlhaveko ya vona, hosi yi lunghiselele orchestra. Loko ku twala vuyimbeleri, lava va hlanganeke va fanele ku ‘nkhinsama ivi va gandzela xifaniso xa nsuku lexi hosi Nebukadnetsar a xi yimiseke. Naswona mani na mani la nga ta ka a nga nkhinsami ni ku gandzela hi nkarhi wolowo a a ta hoxiwa ekheleni ra ndzilo lowu karihaka.’—Daniel 3:5, 6.
13 A ku na lexi kanakanisaka ha swona: Ku ala ku yingisa xileriso xexo a swi lava ripfumelo ni xivindzi lexikulu. Kambe hi ku ‘tshembeka eka leswi a swi ri swintsongo’ swi va lunghiselele ‘ku tshembeka eka leswi a swi ri swikulu.’ Mhaka ya leswaku xiyimo xa vona xi nga ha veka Vayuda van’wana ekhombyeni a xi fambisana ni yinhla yoleyo. A va nga ta nkhinsama ivi va gandzela xifaniso. Ku ala ka vona loku hlamarisaka ku xiyiwe hi van’wana va vanghana va vona lava nga ni mona, lava nga hetangiki ni nkarhi ku vika leswi eka hosi.
14. Xana Nebukadnetsar u endlise ku yini hi ku ala ka vona ku nkhinsama, naswona xiboho xa yena va xi hlamule njhani?
14 ‘Hi ku hlundzuka na ku kariha,’ Nebukadnetsar u lerise leswaku Vaheveru vanharhu va tisiwa eka yena. Xivutiso xa yena lexi nge, ‘xana swi tano hakunene?’ xi komba leswaku a swi nga khorwisi eka yena leswaku va nga ala ku nkhinsama ni ku gandzela xifaniso xa nsuku. A a tiyimiserile ku va nyika nkarhi wun’wana, kambe loko va hambeta va ala, a va ta hoxiwa ekheleni ra ndzilo lowu karihaka. “Kutani,” ku vule hosi ya Babilona leyi tikukumuxaka, “Šikwembu hi šihi le’ši nga ta mi ponisa e mav̌okweni ya mina šana?” Hi xivindzi ni ripfumelo ra ntiyiso eka Yehova, Vaheveru vanharhu hi ku xixima va hlamule hosi va ku: “A hi fanelanga ku hlamula ntšhumu e mhakeni leyi. Loko ŝi nga endleka leŝaku Šikwembu ša hina leši hi ši tirelaka, ši hi ponisa, ši ta hi ponisa e kheleni ra nḍilo lo’wo lev̌a . . . , wena, hosi. Ni loko ŝi nga ri ŝeŝo, tiv̌a, wena hosi, leŝaku hi nga ka hi nga tireli ŝikwembu ŝa wena, hi nga ka hi nga nkhinsami e mahlweni ka šifaniso ša nsuku leši u ši yimiseke.”—Daniel 3:13-18.
15. Hi rihi goza leri Nebukadnetsar a ri tekeke?
15 Loko ku ri leswaku Nebukadnetsar a a hlundzukile eku sunguleni, sweswi a a bava a khalakhasa, hikuva hi hlaya leswaku “mombo wa yena wu v̌isukela” Vaheveru lava vanharhu. (Daniel 3:19) Lexi kombisaka ku hlundzuka ka yena a ku ri xileriso xa yena xa leswaku ku tshiveriwa khele ra ndzilo ri hisa makhamba ya nkombo ku tlula hi laha ku tolovelekeke. Manuku vavanuna van’wana va matimba evuthwini ra yena va teke Vaheveru lava vanharhu ivi va va hoxela ekheleni ra ndzilo. Malangavi a ma ri makulu lerova ma dlaya vavanuna lava va endleke ntirho lowu.
16. Ri hakeriwe njhani ripfumelo ra Vaheveru vanharhu ke?
16 Kambe vona ku hlamala konghasi loku hosi yi veke na kona loko yi vone hayi vavanuna vanharhu kambe va mune va famba-famba exikarhi ka ndzilo va nga vavisekanga nikantsongo! Loko hosi yi lerise leswaku Vaheveru vanharhu va huma, yi kume leswaku hambi ku ri nsisi wun’we wa tinhloko ta vona a wu nga tshwanga naswona ku nun’hwa ka musi a ku nga ri kona hambi ku ri etingubyeni ta vona. Mawaku ndlela leyi xiyekaka swonghasi leyi Yehova a hakeleke ripfumelo ni xivindzi xa vona ha yona! A swi kanakanisi leswaku xikombiso xa vona hi lexi muapostola Pawulo a a ri na xona emianakanyweni loko a longoloxe exikarhi ka papa lerikulu ra timbhoni lava va ‘yimeleke matimba ya ndzilo.’ (Vaheveru 11:34) Mawaku xikombiso lexinene swonghasi lexi va veke xona eka malandza hinkwawo ya Yehova ku sukela kwalaho!
17. Hi swihi swikombiso leswinene leswi fanaka leswi hi nga na swona namuntlha?
17 Namuntlha, malandza ya Yehova a ma kongomananga ni nxungeto wa khele ra ndzilo wa xiviri. Kambe vo tala swinene vutshembeki bya vona byi vekiwe endzingweni lowukulu loko ku tiwa eku kombiseni ka xichavo xa vugandzeri eka swifaniso swa rixaka. Van’wana va ringiwe ku tshembeka ka vona loko swi ta eku xaveni ka makhadi ya mintlawa ya tipolitiki kumbe ku joyina mavuthu ya nyimpi. Yehova u va tiyisile vanhu vo tano hinkwavo, a va endla va swi kota ku langutana ni mphikamakaneta ya vutshembeki bya vona hi laha ku humelelaka ivi xisweswo va kombisa Diyavulosi a ri muhembi naswona Yehova a ri Xikwembu xa ntiyiso.
Xikombiso Xin’wana Xa Ripfumelo Ni Xivindzi
18. Belšatsar u ku kombise njhani ku delela Yehova, Xikwembu xa Vayuda, hi laha swi rhekhodiweke ha kona eka Daniyele ndzima 5, tindzimana 3, 4?
18 Xikombiso xin’wana xa ripfumelo ni xivindzi xi rhekhodiwe ebukwini ya Daniel ndzima 5. Belšatsar, hosi ya Babilona, a a tiphina hi nkhuvo wa le henhla wa ku nyamisa swilo swo hlawuleka a ri ni gidi ra tihosana, swigangu ni vasati va yena. Hi xitshuketa, ku tsala ka voko loku nga tolovelekangiki ku humelerile erirhangwini. Leswi swi tshukise hosi lerova masenge ya xisuti xa yona ma lungalunga kutani matsolo ya yona ma gudlagudla. Nakambe, Daniyele, nandza wa Xikwembu xa ntiyiso, u vitaniwile ku ta hlamusela hikuva tintlhari hinkwato ta Babilona ti hlulekile.
19. I yini lexi a xi xiyeka loko Daniyele a hlamusela leswi tsariweke hi voko erirhangwini?
19 Ku yima kwalaho a ri swakwe exivandleni xexo xo hlawuleka ni xa dzolonga a swi n’wi hlamarisanga ngopfu Daniyele kumbe ku n’wi endla leswaku a timula rungula ra yena kumbe ku rivala mphikamakaneta. Hi vurhena ni ku titsongahata, ni ku vulavula loku twisisekaka, loku xiximekaka, u nyikele vumbhoni malunghana ni Xikwembu xa yena. Hi ku ka a nga anerisekanga hi ku nyikela nhlamuselo ya leswi tsariweke hi voko ntsena, Daniyele u tsundzuxe hosi leswaku Yehova Xikwembu u tsongahate kokwa wa yena hi ku n’wi endla a hanya tanihi xiharhi xa nhova ku kondza loko a xiye leswaku Xikwembu lexi nga eHenhla-henhla i Mufumi eka mimfumo ya vanhu. ‘Hambi leswi a wu swi tiva hinkwaswo leswi,’ Daniyele u byele Belšatsar, ‘a wu titsongahatanga kambe u thyakise swibya swa tempele ya Yehova naswona u dzunisa swikwembu swa nsuku, silvere, koporo, nsimbi, mhandzi ni ribye leswi swi nga voniki, ku twa hambi ku tiva nchumu. Kambe Xikwembu lexi tindlela ta wena hinkwato ti nga ta xona, a wu xi dzunisanga. Hikwalaho ke, xileriso lexi xi huma eka xona. U pimiwile exikalweni naswona u kumiwe u vevuka, naswona mfumo wa wena wu avanyisiwile naswona wu nyikiwe Vamede ni Vapersia.’ Ina, nakambe Daniyele u veke xikombiso lexi xiyekaka xa ripfumelo ni xivindzi eka malandza ya Xikwembu namuntlha.—Daniel 5:22-28.
20. Hi nkarhi wa ku fuma ka Darius, i xikombiso xihi xin’wana xa ripfumelo lerikulu lexi Daniyele a xi vekeke?
20 Loko hi ta eka ndzima 6 ya Daniel, hi na xikombiso xin’wana lexinene xa ripfumelo ni xivindzi. Hosi Darius manuku a a ri hosi naswona a a endle Daniyele un’wana wa vafumi-nkulu vanharhu va mfumo. Van’wana, hi ku venga Daniyele, va hlohlotele hosi ku humesa nawu leswaku hi masiku ya 30 ku nga vi na munhu la nga ta endla xikhongelo eka un’wana handle ka le ka hosi. Va swi xiyile leswaku leyi a ku ri yona ntsena ndlela leyi va nga kumaka xo hehla Daniyele ha xona. U honise nawu ivi a hambeta a khongela endlwini ya yena fasitere ra yena ri pfuriwile, a langute eYerusalema. Loko a kumiwe a ri ni nandzu wa ku lwisana ni xileriso xa hosi, Daniyele u yisiwe ekheleni ra tinghala hi ku landzela xigwevo lexi vekiweke hi nawu. Nakambe Xikwembu xi hakele Daniyele hikwalaho ka ripfumelo ni xivindzi xa yena. Njhani? Hi laha Vaheveru 11:33 yi swi vekaka ha kona, Yehova u “pfarile milomo ya tinghala.”
21. Hikwalaho ka swikombiso leswinene swa ripfumelo ni xivindzi leswi rhekhodiweke eka tindzima to sungula ta tsevu ta buku ya Daniyele, ku tiyimisela ka hina loku tiyeke ku fanele ku va kwihi?
21 Mawaku swiendlakalo leswi tiyisaka ripfumelo swonghasi leswi Daniel tindzima 1 ku ya ka 6 yi swi hlamuselaka! Mawaku ndlela leyi Yehova Xikwembu a hakeleke lava va kombisaka ripfumelo ni xivindzi hi laha ku vuyerisaka swonghasi! Hi tlhelo rin’wana, leswi swi endleke hi ku tlakusiwa ka vona naswona hi tlhelo lerin’wanyana, hi ku tokota ka vona ka ku kutsuriwa ka singita. Entiyisweni, hi nga kuma ku rhula ni ntshembo eka mintokoto ya timbhoni leti ti tshembekaka loko hi langutane ni miringo. Phela, swilo leswi a swi tsaleriwe xikongomelo xolexi! Hikwalaho ke, onge hi nga tiyimisela ku va vatekeleri lavanene va ripfumelo ni xivindzi xo tano.—Varhoma 15:4; Vaheveru 6:12.
Swivutiso Swa Mpfuxeto
◻ Mavito ya vantshwa va mune va Vaheveru ya vula yini malunghana ni ku kurisiwa ka vona?
◻ Ku langutana ka Vaheveru ni ndzingo malunghana ni swakudya ku na dyondzo yihi eka hina?
◻ Malandza ya Yehova ya namuntlha ya ringiwe vutshembeki bya wona hi laha a swi ri tano ha kona eka Vaheveru vanharhu hi ndlela yihi?
◻ Daniyele u ri kombise njhani ripfumelo ni xivindzi loko a nyikela vumbhoni eka Belšatsar?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 17]
Daniyele ni vanghana va yena va dyondze ku e-e