Swivutiso Swa Vahlayi
◼ Xana ntwanano wa Nawu wu hele loko Yesu a file emhandzini, naswona wu siviwe rini hi ntwanano lowuntshwa?
Vo tala va vutisile swivutiso leswi, va ri karhi va tsundzuka swiendlakalo swinharhu: Ku fa ka Yesu emhandzini ya nxaniso hi ndzhenga wa Nisan 14, 33 C.E., ku nyikela ka yena ntikelo wa ngati ya vutomi bya yena etilweni, ni ku chululela kakwe ka moya lowo kwetsima hi siku ra Pentekosta ya 33 C.E. Ku ya hi Matsalwa, ntwanano wa Nawu wu herile ivi wu siviwa hi ntwanano lowuntshwa hi Pentekosta. A hi voneni leswaku ha yini leswi swi ri tano.
Yehova u vhumbe leswaku hi nkarhi lowu faneleke, a a ta siva ntwanano wa Nawu hi “ntwanano lo’wuntŝha” lowu a wu ta pfumelela xidyoho leswaku xi rivaleriwa hi laha ku heleleke, leswi a swi nga koteki ehansi ka Nawu. (Yeremia 31:31-34) Xana ku siviwa koloko a ku ta endleka rini ke?
Ntwanano wa khale, ntwanano wa Nawu, xo sungula a wu fanele ku suseriwa etlhelo tanihi lowu wu hetisiseke xikongomelo xa wona. (Vagalatiya 3:19, 24, 25) Muapostola Pawulo u tsarile a ku: “[Xikwembu] xi hi rivalerile milandzu ya hina hinkwayo. Xi hlangurile tsalwa leri a ri hi veka nandzu, ri hi mangalela hi milawu ya rona, kutani xi ri susele etlhelo, xi ri belela [emhandzini ya nxaniso].” (Vakolosa 2:13, 14) Xana sweswo swi vula leswaku hi nkarhi lowu Yesu a feke ha wona, ntwanano wa Nawu wu siviwe hi ntwanano lowuntshwa?
E-e, hikuva ntwanano lowuntshwa a wu fanele wu khanguriwa hi ngati ya gandzelo leri faneleke naswona hi rixaka lerintshwa, Israyele wa moya. (Vaheveru 8:5, 6; 9:15-22) Yesu u pfuxiwile eku feni hi Nisan 16, naswona masiku ya 40 endzhakunyana u tlhandlukele etilweni. (Mintirho 1:3-9) Masiku ya khume endzhaku ka ku tlhandluka kakwe, kumbe hi siku ra Pentekosta, Yesu u chululele “Moya lowo Kwetsima lowu tshembisiweke” lowu a wu kumeke eka Tata wa yena ehenhla ka vadyondzisiwa va yena, kutani Israyele wa moya u humelerile. (Mintirho 2:33) Hi ku tirhisa Muhlanganisi, Yesu Kriste, Xikwembu xi endla ntwanano lowuntshwa na Israyele wa moya.
Hikwalaho ka ku hlanganisiwa loku ka swilo, xana ntwanano wa Nawu wu siviwe hi ntwanano lowuntshwa hi nkarhi wihi?
Munhu a nga ka a nga vuli leswaku Nawu wu hele eku feni ka Yesu. Hi nkarhi wa masiku ya 40 endzhaku ka loko Yesu a pfuxeriwe evuton’wini bya moya kambe a ha ri emisaveni, vadyondzisiwa va yena a va ha hlayisa Nawu. Ku tlula kwalaho, xivumbeko xa nkoka xa Nawu a ku ri ku nghena ka muprista lonkulu eVuhlawulekisisweni kan’we lembe rin’wana ni rin’wana. Sweswo swi fanekisele ku pfuxeriwa ka Yesu ematilweni. Kona, emahlweni ka Xikwembu, yena, tanihi Muhlanganisi wa ntwanano lowuntshwa, a a ta swi kota ku nyikela ntikelo wa gandzelo ra yena ra nkutsulo. (Vaheveru 9:23, 24) Leswi swi pfulele ntwanano lowuntshwa ndlela ya leswaku wu khanguriwa eku hetisekeni ka Yeremia 31:31-34.
Ntwanano lowuntshwa wu sungule ku tirha loko Yehova a teke goza ehenhla ka ku amukela ka yena ka gandzelo ra nkutsulo. U chululele moya wa yena lowo kwetsima ehenhla ka vadyondzisiwa lava tshembekaka va Yesu leswaku a humelerisa rixaka lerintshwa, Israyele wa moya, leri vumbiweke hi lavaya va nga eka ntwanano wa Mfumo. (Luka 22:29; Mintirho 2:1-4) Leswi swi kombise leswaku Xikwembu a xi sule ntwanano wa Nawu, hi ku fanekisela xi wu belela emhandzini leyi Yesu a feleke ehenhla ka yona. Kutani ntwanano wa Nawu wu hele loko ku tirha, kumbe ku khanguriwa ka ntwanano lowuntshwa ku endlekile eku velekiweni ka rixaka lerintshwa, Israyele wa moya, hi Pentekosta ya 33 C.E.—Vaheveru 7:12; 8:1, 2.
Ku ya emahlweni eka nhlamulo yoleyo yo sungula ya xivutiso lexi, hi nga xiya leswaku Xikwembu a xi fularhelanga Israyele wa ntumbuluko hi laha ku heleleke eku heleni ka ntwanano wa Nawu ni ku sungula ka xiviri ka ntwanano lowuntshwa hi Pentekosta ya 33 C.E. Hi xikombiso, ku pfumelelana na ntwanano wa Abrahama, Yehova u kombise tintswalo leti hlawulekeke eka Vayuda, vaproselita ni Vasamariya hi nkarhi wa “viki” ra vu-70 lowu heleke hi 36 C.E. (Genesa 12:1-3; 15:18; 22:18; Daniel 9:27; Mintirho 10:9-28, 44-48) Swi teke nkarhi hambi ku ri eka Vakriste van’wana va Vayuda lava totiweke leswaku va tilulamisa eka mhaka ya leswaku endzhaku ka 33 C.E. a swi nga ha laveki ku hlayisa Nawu; hi nga vona leswi eka xivutiso lexi yisiweke eka huvo leyi fumaka hi 49 C.E. (Mintirho 15:1, 2) Ku tshikiwa loku heleleke ka Nawu ku kombisiwe hi laha ku nga landzulekiki hi 70 C.E., loko tempele ni tirhekhodo ta rixaka leti a ti fambelana na Nawu swi nyamalarile, swi herisiwile hi Varhoma.—Matewu 23:38.
[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 31]
Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.