Mikateko Leyikulu Hi Ntwanano Lowuntshwa

“Yesu . . . hi tlhelo hi yena muhlanganisi wa ntwanano wo antswa lowu yelanaka.”—VAHEVERU 8:6.

1. I mani loyi a veke ‘mbewu ya wansati’ leyi tshembisiweke aEdeni, naswona u ‘lumisiwe ku yini exirhendzeni’?

LOKO Adamu na Evha va dyohile, Yehovha u avanyise Sathana, loyi a kanganyiseke Evha, a ku: “Nḍi ta v̌eka ku v̌engana e šikari ka wena ni wansati, ni šikari ka rišaka ra wena ni rišaka ra wansati; ri ta ku faya nhloko, wena u ri luma širenḍe.” (Genesa 3:15) Loko Yesu a khuvuriwa eNambyeni wa Yordani hi 29 C.E., Mbewu leyi tshembisiweke aEdeni yi humelerile eku heteleleni. Loko a fa emhandzini ya nxaniso hi 33 C.E., xiphemu xa vuprofeta byebyo bya khale xi hetisekile. Sathana u ‘lume xirhendze’ xa Mbewu.

2. Hi ku ya hi marito ya Yesu, rifu rakwe ri va pfuna njhani vanhu?

² Lexi tsakisaka, mbanga yoleyo, hambileswi a yi fehla swinene, a yi nga ta tshamela makumu. Yesu u pfuxiwile eka lava feke a ri moya lowu nga fiki, kutani a tlhandlukela etilweni eka Tata wakwe, laha a nyikeleke ntikelo wa ngati yakwe leyi halatiweke tanihi “nkutsulo wa lavo tala.” Kutani marito yakwe lama landzelaka ma ve ntiyiso: “N’wana wa munhu u fanele ku tlakuseriwa ehenhla, leswaku un’wana ni un’wana loyi a kholwaka eka yena a kuma vutomi lebyi nga heriki. Hikuva Xikwembu xi rhandze misava swinene xi kala xi nyikela hi N’wana wa xona la tswariweke a ri swakwe, leswaku un’wana ni un’wana loyi a kombisaka ripfumelo eka yena a nga lovisiwi kambe a va ni vutomi lebyi nga heriki.” (Matewu 20:28; Yohane 3:14-16; Vaheveru 9:12-14) Ntwanano lowuntshwa i wa nkoka swinene malunghana ni ku hetiseka ka vuprofeta bya Yesu.

Ntwanano Lowuntshwa

3. Ntwanano lowuntshwa wu sungule ku voniwa wu tirha rini?

³ Emahlweninyana ka ku fa kakwe, Yesu u byele valandzeri vakwe leswaku ngati yakwe leyi halatiweke a yi ri “ngati ya ntwanano [lowuntshwa].” (Matewu 26:28; Luka 22:20) Loko se a ri ni khume ra masiku a tlhandlukele etilweni, ntwanano lowuntshwa wu vonake wu tirha loko ku chuluriwa moya lowo kwetsima ehenhla ka vadyondzisiwa va kwalomu ka 120 lava a va hlengeletane ekamareni ra le henhla le Yerusalema. (Mintirho 1:15; 2:1-4) Ku nghenisiwa ka vadyondzisiwa lava va 120 eka ntwanano lowuntshwa a ku ri vumbhoni bya leswaku ntwanano “lowo sungula,” ku nga ntwanano wa Nawu, se a wu hundzeriwe hi nkarhi.—Vaheveru 8:13.

4. Xana ntwanano wa khale wu hlulekile? Hlamusela.

⁴ Xana ntwanano lowa khale a wu hlulekile? Nikatsongo. Kavula, tanihi leswi se a wu siviwile, Israyele wa nyama a a nga ha ri tiko ro hlawuleka ra Xikwembu. (Matewu 23:38) Kambe sweswo swi vangiwe hi ku nga yingisi ka Israyele ni ku ala ka yena Mutotiwa wa Yehovha. (Eksoda 19:5; Mintirho 2:22, 23) Hambiswiritano, loko Nawu wu nga si siviwa, wu pfune swinene. Hi malembe-xidzana yo tala, wu pfule ndlela yo tshinelela Xikwembu naswona wu ve xisirhelelo eka vukhongeri bya mavunwa. A wu ri ni swifanekiselo swa ntwanano lowuntshwa, naswona, hi magandzelo ya wona lama phindha-phindhiwaka, a wu kombisa leswaku munhu a a swi lava swinene ku kutsuriwa exidyohweni ni le ku feni. Kunene, Nawu a wu ri “mukongomisi . . . la yisaka eka Kreste.” (Vagalatiya 3:19, 24; Varhoma 3:20; 4:15; 5:12; Vaheveru 10:1, 2) Hambiswiritano, nkateko lowu tshembisiweke Abrahama a wu ta kumiwa hi xitalo hikwalaho ka ntwanano lowuntshwa.

Matiko Ma Katekisiwa Hi Mbewu Ya Abrahama

5, 6. Malunghana ni ku hetiseka ka xisekelo, ka moya ka ntwanano wa Abrahama, i mani Mbewu ya Abrahama, naswona hi rihi tiko leri veke ro sungula ku katekisiwa ha yena?

⁵ Yehovha u tshembise Abrahama a ku: “Matiko hikwawo ya misav̌a ma ta [katekisiwa] ha rišaka ra wena.” (Genesa 22:18) Ehansi ka ntwanano wa khale, vamatiko vo tala lava titsongahataka va katekisiwile hi ku tihlanganisa ka vona na Israyele, ku nga mbewu ya tiko ya Abrahama. Hambiswiritano, malunghana ni ku hetiseka ka yona ka xisekelo hi tlhelo ra moya, Mbewu ya Abrahama a yi ri munhu un’we la hetisekeke. Pawulo u swi hlamuserile loko a ku: “Switshembiso swi vuriwe eka Abrahama ni le ka mbewu yakwe. Rito a ri vuli leswaku: ‘Ni le ka timbewu,’ onge hiloko ri vula to tala, kambe tanihi le ka yin’we: ‘Ni le ka mbewu ya wena,’ ku nga Kreste.”—Vagalatiya 3:16.

⁶ Ina, Yesu i Mbewu ya Abrahama, naswona ha Yena, matiko ma kuma nkateko lowu tlakukeke swinene ku tlula hinkwaswo leswi Israyele wa nyama a a ri na swona. Kavula, tiko ro sungula ku kuma nkateko lowu a ku ri yena Israyele. Endzhakunyana ka Pentekosta ya 33 C.E., muapostola Petro u byele ntlawa wa Vayuda a ku: “Mi vana va vaprofeta ni va ntwanano lowu Xikwembu xi wu endleke ni vatata wa n’wina, xi byela Abrahama xi ku, ‘Naswona mindyangu hinkwayo ya misava yi ta katekisiwa hi mbewu ya wena.’ Endzhaku ka ku humesa Nandza wa xona, Xikwembu xi rhange hi ku n’wi rhuma eka n’wina leswaku a mi katekisa hi ku susa un’wana ni un’wana eswiendlweni swa n’wina swo homboloka.”—Mintirho 3:25, 26.

7. Hi wahi matiko lama katekisiweke ha Yesu, Mbewu ya Abrahama?

⁷ Hi ku hatlisa, nkateko lowu wu hundziseriwe ni le ka Vasamariya, endzhaku wu hundziseriwa ni le ka Vamatiko. (Mintirho 8:14-17; 10:34-48) Exikarhi ka 50 na 52 C.E., Pawulo u tsalele Vakreste va le Galatiya le Asia Minor a ku: “Tsalwa, hi ku vona ka ha ri emahlweni leswaku Xikwembu a xi ta vula leswaku vanhu va matiko va lulamile hikwalaho ka ripfumelo, ri vule mahungu lamanene ka ha ri emahlweni eka Abrahama, lama nge: ‘Matiko hinkwawo ma ta katekisiwa hikwalaho ka wena.’ Hikwalaho lava namarhelaka ripfumelo va katekisiwa swin’we na Abrahama wo tshembeka.” (Vagalatiya 3:8, 9; Genesa 12:3) Hambileswi Vakreste vo tala va le Galatiya a va ri “vanhu va matiko,” va katekisiwile ha Yesu hikwalaho ka ripfumelo ra vona. Hi ndlela yihi ke?

8. Eka Vakreste va le nkarhini wa Pawulo, ku katekisiwa hi Mbewu ya Abrahama a swi katsa yini, naswona i vangani lava eku heteleleni va kumaka nkateko wolowo?

⁸ Pawulo u byele Vakreste va le Galatiya, ku nga khathariseki xintu xa vona a ku: “Loko mi ri va ka Kreste, kunene mi mbewu ya Abrahama, vadyandzhaka malunghana ni xitshembiso.” (Vagalatiya 3:29) Eka Vagalatiya volavo, ku katekisiwa hi Mbewu ya Abrahama a ku katsa ku hlanganyela ka vona eka ntwanano lowuntshwa kun’we ni ku va vadyandzhaka swin’we na Yesu, vanakulobye va Yesu eka mbewu ya Abrahama. A hi swi tivi leswaku vaaka-tiko va Israyele wa khale a va ri vangani. Lexi hi xi tivaka hileswaku a va ri “v̌unyingi le’byi fanaka ni sav̌a le’ri nge ribuweni ra lwandle.” (1 Tihosi 4:20) Hambiswiritano, ha yi tiva nhlayo yo hetelela ya vanakulobye va Yesu eka mbewu ya moya—i 144 000. (Nhlavutelo 7:4; 14:1) Vanhu volavo va 144 000 va huma “eka tinyimba hinkwato ni tindzimi hinkwato ni vanhu hinkwavo ni matiko hinkwawo” ya vanhu, naswona va hlanganyela entirhweni wo yisa mikateko ya ntwanano wa Abrahama eka van’wanyana.—Nhlavutelo 5:9.

Vuprofeta Byi Hetiseka

9. Lava va nga eka ntwanano lowuntshwa va ni nawu wa Yehovha endzeni ka vona hi ndlela yihi?

⁹ Loko a vhumbha ntwanano lowuntshwa, Yeremiya u tsarile a ku: “Hi lowo ntwanano lowu nḍi nga ta wu endla ni yindlu ya Israel e nḍaku ka masiku lawa, ku v̌ula Yehova: Nḍi ta v̌eka nawu wa mina e šikari ka v̌ona, nḍi wu ṭala e timbilwini ta v̌ona.” (Yeremiya 31:33) Lava nga eka ntwanano lowuntshwa va vonaka hi ku tirhela Yehovha hi rirhandzu. (Yohane 13:35; Vaheveru 1:9) Nawu wa Yehovha wu tsariwe etimbilwini ta vona, naswona va swi navela swinene ku endla ku rhandza ka yena. Kavula, eIsrayele wa khale vanhu van’wana lava a va tshembeka a va wu rhandza swinene nawu wa Yehovha. (Pisalema 119:97) Kambe vo tala a va nga wu rhandzi. Hambiswiritano, va tame va ha ri swirho swa tiko. A nga kona la nga tamaka a va eka ntwanano lowuntshwa loko nawu wa Xikwembu wu nga tsariwanga embilwini yakwe.

10, 11. Yehovha ‘u va Xikwembu’ xa lava nga eka ntwanano lowuntshwa hi ndlela yihi, naswona va ta n’wi tiva njhani hinkwavo?

¹⁰ Malunghana ni lava nga eka ntwanano lowuntshwa, Yehovha u ye emahlweni a ku: “Nḍi [ta] v̌a Šikwembu ša v̌ona, v̌ona v̌a v̌a tiko ra mina.” (Yeremiya 31:33) Le Israyele wa khale, vo tala a va gandzela swikwembu swa matiko, kambe va tame va ha ri Vaisrayele. Exisekelweni xa ntwanano lowuntshwa, Yehovha u vumbe tiko ra moya, “Israyele wa Xikwembu,” leswaku ri siva Israyele wa nyama. (Vagalatiya 6:16: Matewu 21:43; Varhoma 9:6-8) Hambiswiritano, a nga kona loyi a nga tamaka a va xirho xa tiko lerintshwa ra moya loko a tshika ku gandzela Yehovha ntsena.

¹¹ Nakambe Yehovha u te: “V̌a ta nḍi tiv̌a hikwav̌o, ku sungula hi lo’nṭongo ka v̌ona, e ku yisa ka lo’nkulu.” (Yeremiya 31:34) Le Israyele, vo tala a va honisa Yehovha, kahle-kahle va ku: “Yehova a nga na ku endla ŝinene, ni loko ku ri ku endla hi ku biha.” (Sofoniya 1:12) A nga kona loyi a tamaka a ri xirho xa Israyele wa Xikwembu loko a honisa Yehovha kumbe ku thyakisa vugandzeri lebyi tengeke. (Matewu 6:24; Vakolosa 3:5) Vaisrayele va moya i “tiko ra la’v̌a tiv̌aka Šikwembu ša v̌ona.” (Daniyele 11:32) Va tsakela ku ‘nghenisa vutivi ha Xikwembu xi ri xin’we xa ntiyiso na Yesu Kreste.’ (Yohane 17:3) Ku tiva Yesu swi engetela ku tiva ka vona Xikwembu, tanihi leswi Yesu ‘a nga yena a hlamuseleke Xikwembu’ hi ndlela yo hlawuleka.—Yohane 1:18; 14:9-11.

12, 13. (a) Yehovha u rivalela lava nga eka ntwanano lowuntshwa swidyoho swa vona exisekelweni xihi? (b) Malunghana ni ku rivalela swidyoho, ntwanano lowuntshwa wu wu tlula njhani ntwanano wa khale?

¹² Xo hetelela, Yehovha u tshembisile a ku: “Nḍi ta v̌a ṭhikela e ku homboloka ka v̌ona, a nḍi nga ha anakanyi šidyoho ša v̌ona.” (Yeremiya 31:34b) Nawu wa Muxe a wu katsa madzana ya swinawana leswi tsariweke leswi Vaisrayele a va lerisiwa ku swi yingisa. (Deteronoma 28:1, 2, 15) Hinkwavo lava tluleke Nawu a va nyikela magandzelo leswaku va rivaleriwa swidyoho swa vona. (Levhitika 4:1-7; 16:1-31) Vayuda vo tala va sungule ku pfumela leswaku va nga va lava lulameke hi mintirho ya vona hi ku ya hi Nawu. Kambe Vakreste va swi lemuka leswaku va nga ka va nga faneriwi hi ku vuriwa lava lulameke hikwalaho ka mintirho ya vona. A va swi koti ku papalata ku dyoha. (Varhoma 5:12) Ehansi ka ntwanano lowuntshwa, munhu u kota ku va ni xiyimo lexi lulameke emahlweni ka Xikwembu hikwalaho ka gandzelo ra Yesu ntsena. Hambiswiritano, xiyimo xo tano ko va nyiko, i musa lowu nga faneriwiki wa Xikwembu. (Varhoma 3:20, 23, 24) Hambiswiritano, Yehovha u lava leswaku malandza yakwe ma yingisa. Pawulo u vula leswaku lava va nga eka ntwanano lowuntshwa va le “[hansi] ka nawu wa Kreste.”—1 Vakorinto 9:21.

¹³ Hikwalaho, ni Vakreste va ni gandzelo ra xidyoho, kambe rona ri ni ntikelo lowukulu swinene ku tlula magandzelo lama nga ehansi ka ntwanano wa Nawu. Pawulo u tsarile a ku: “Muprista un’wana ni un’wana [loyi a nga ehansi ka ntwanano wa Nawu] wa yima siku rin’wana ni rin’wana leswaku a endla vutirheli bya mani na mani ni ku nyikela switlhavelo leswi fanaka ko tala, hileswi swi nga swi kotiki ku susa swidyoho hi ku helela. Kambe [Yesu] u nyikele xitlhavelo xin’we a xi nyikelela swidyoho swa minkarhi hinkwayo kutani a tshama evokweni ra xinene ra Xikwembu.” (Vaheveru 10:11, 12) Tanihi leswi Vakreste lava nga eka ntwanano lowuntshwa va kombisaka ripfumelo egandzelweni ra Yesu, Yehovha u va vula lava lulameke, lava nga riki na xidyoho, xisweswo va fanelekela ku totiwa va va vana va yena va moya. (Varhoma 5:1; 8:33, 34; Vaheveru 10:14-18) Loko va dyoha hikwalaho ka ku nga hetiseki ka vumunhu, va nga kombela ku rivaleriwa hi Yehovha, kutani Yehovha a va rivalela exisekelweni xa gandzelo ra Yesu. (1 Yohane 2:1, 2) Hambiswiritano, loko va hlawula ku dyoha hi vomu, va lahlekeriwa hi xiyimo xa vona lexi lulameke ni lunghelo ro va vahlanganyeri eka ntwanano lowuntshwa.—Vaheveru 2:2, 3; 6:4-8; 10:26-31.

Ntwanano Wa Khale Ni Lowuntshwa

14. A ku laviwa ku yimba ka njhani ehansi ka ntwanano wa Nawu? ehansi ka ntwanano lowuntshwa?

¹⁴ Eka ntwanano wa khale, vaxinuna a va yimbisiwa tanihi mfungho wa leswaku a va ri ehansi ka Nawu. (Levhitika 12:2, 3; Vagalatiya 5:3) Loko ku simekiwe vandlha ra Vukreste, van’wana va vone onge Vakreste lava a va nga ri Vayuda va fanele va yimbisiwa na vona. Kambe vaapostola ni vakulu le Yerusalema, hi ku kongomisiwa hi Rito ra Xikwembu ni moya lowo kwetsima, va swi lemukile leswaku leswi a swi nga bohi. (Mintirho 15:1, 5, 28, 29) Endzhaku ka malembenyana, Pawulo u te: “A hi Muyuda ehandle, naswona ku yimba a hi ka le handle enyameni. Kambe i Muyuda endzeni, naswona ku yimba ka yena i ka le mbilwini hi tlhelo ra moya, hayi hi nawu lowu tsariweke.” (Varhoma 2:28, 29) Ku yimbisiwa ka xiviri, hambi ku ri eka Vayuda va nyama, a ku nga ha ri ka nkoka hi tlhelo ra moya emahlweni ka Yehovha. Lava va nga eka ntwanano lowuntshwa va fanele va yimbisiwa mbilu, hayi nyama. Va fanele va susa mianakanyo, ku navela ni minsusumeto ya vona hinkwayo leyi nga tsakisiki kumbe leyi nga tengangiki emahlweni ka Yehovha.a Vo tala namuntlha i swikombiso leswi hanyaka swa matimba ya moya lowo kwetsima yo hundzula mianakanyo hi ndlela leyi.—1 Vakorinto 6:9-11; Vagalatiya 5:22-24; Vaefesa 4:22-24.

15. Israyele wa nyama na Israyele wa Xikwembu va ringana njhani malunghana ni vulawuri bya vuhosi?

¹⁵ Eka lunghiselelo ra ntwanano wa Nawu, Yehovha a a ri Hosi ya Israyele, naswona hi ku famba ka nkarhi u kombise vuhosi bya yena hi ku tirhisa tihosi leti nga vanhu eYerusalema. (Esaya 33:22) Nakambe Yehovha i Hosi ya Israyele wa Xikwembu, Israyele wa moya, naswona ku sukela hi 33 C.E., u fume hi ku tirhisa Yesu Kreste, loyi a nyikiweke “vulawuri hinkwabyo etilweni ni le misaveni.” (Matewu 28:18; Vaefesa 1:19-23; Vakolosa 1:13, 14) Namuntlha, Israyele wa Xikwembu u languta Yesu tanihi Hosi ya Mfumo wa Xikwembu wa le tilweni, lowu tlhomiweke hi 1914. Yesu i Hosi leyinene ngopfu ku tlula Hezekiya, Yosiya ni tihosi tin’wana ta Israyele wa khale leti a ti tshembekile.—Vaheveru 1:8, 9; Nhlavutelo 11:15.

16. Israyele wa Xikwembu i vaprista va muxaka muni?

¹⁶ Israyele a a nga ri mfumo ntsena kambe hi hala tlhelo a a ri ni vaprista lava totiweke. Hi 33 C.E., Israyele wa Xikwembu u sive Israyele wa nyama kutani a va “nanḍa” wa Yehovha, ‘timbhoni’ ta yena. (Esaya 43:10) Marito lawa Yehovha a ma byeleke Israyele lama tsariweke eka Esaya 43:21 ni le ka Eksoda 19:5, 6 ku sukela kwalaho a ma tirha eka Israyele wa Xikwembu wa moya. Tiko lerintshwa ra moya ra Xikwembu se a ri ri “rixaka leri hlawuriweke, vaprista va vuhosi, tiko ro kwetsima, tiko leri nga nhundzu yo hlawuleka,” leri byarhisiweke ntirho wo ‘twarisa vunene bya Yehovha hinkwako-nkwako.’ (1 Petro 2:9) Hinkwavo lava nga eka Israyele wa Xikwembu, vavanuna ni vavasati, i vaprista. (Vagalatiya 3:28, 29) Tanihi xiphemu xa vumbirhi xa mbewu ya Abrahama, sweswi va ri: “Ṅwina matiko, yimbelelani hi ku ṭaka kuṅwe ni tiko ra šona.” (Deteronoma 32:43) Swirho swa Israyele wa moya leswa ha saleke emisaveni i “hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha.” (Matewu 24:45-47) Ntirho lowo kwetsima lowu amukelekaka wu nga endleriwa Xikwembu hi ku tihlanganisa na vona ntsena.

Mfumo Wa Xikwembu—Ku Hetiseka Ka Makumu

17. Lava va nga eka ntwanano lowuntshwa va tswariwa hi ndlela yihi?

¹⁷ Vaisrayele lava tswariweke endzhaku ka 1513 B.C.E. a va nghena eka ntwanano wa Nawu ku sukela eku tswariweni ka vona. Lava Yehovha a va nghenisaka eka ntwanano lowuntshwa na vona va tswariwa—va tswariwa hi tlhelo ra moya. Leswi Yesu u swi boxile eka Nikodema lowa Mufarisi loko a ku: “Hakunene ndzi tiyisile ndzi ri eka wena, Loko munhu a nga velekiwanga ra vumbirhi, a nge wu voni mfumo wa Xikwembu.” (Yohane 3:3) Vadyondzisiwa va 120 va ve vanhu vo sungula lava nga hetisekangiki lava tswariweke hi ndlela leyi yintshwa hi Pentekosta ya 33 C.E. Tanihi leswi va vuriweke lava lulameke ehansi ka ntwanano lowuntshwa, va kume moya lowo kwetsima wu va “mfungho wa le mahlweni” wa ndzhaka ya vona ya vuhosi. (Vaefesa 1:14) Va “[velekiwe] hi moya” leswaku va va vana lava amukelekaka va Xikwembu, leswi endleke leswaku va va vamakwavo va Yesu, xisweswo va va “vadyandzhaka-kulobye na Kreste.” (Yohane 3:6; Varhoma 8:16, 17) Ku ‘velekiwa ka vona ra vumbirhi’ ku va pfulele ndlela yo va ni mintshembo leyi hlamarisaka.

18. Ku tswariwa ra vumbirhi swi va pfulela mintshembo yihi leyi hlamarisaka lava va nga eka ntwanano lowuntshwa?

¹⁸ Loko a ri muhlanganisi wa ntwanano lowuntshwa, Yesu u endle ntwanano wun’wana ni valandzeri va yena, a ku: “Ndzi endla ntwanano swin’we na n’wina; hilaha Tata wa mina a endleke hakona ntwanano wa mfumo swin’we na mina.” (Luka 22:29) Ntwanano lowu wa Mfumo wu endle leswaku ku hetiseka xivono lexi hlamarisaka, lexi hlamuseriweke eka Daniyele 7:13, 14, 22, 27. Daniyele u vone “uṅwana l’a fanaka ni ṅwana wa munhu” a nyikiwa matimba ya vuhosi hi “Nkulukumba wa masiku,” Yehovha Xikwembu. Endzhaku, Daniyele u vone “v̌ahlawuriwa v̌a [hiwa] ku fuma.” Yesu hi yena “l’a fanaka ni ṅwana wa munhu” loyi, hi 1914, a nyikiweke Mfumo wa le tilweni hi Yehovha Xikwembu. Vadyondzisiwa vakwe lava totiweke hi moya i “vahlawuriwa” lava hlanganyelaka na yena eMfun’weni wolowo. (1 Vatesalonika 2:12) Njhani?

19, 20. (a) Xitshembiso lexi Yehovha a xi tshembiseke Abrahama xi ta hetiseka njhani ro hetelela hi ndlela leyi vangamaka eka lava nga eka ntwanano lowuntshwa? (b) I xivutiso xihi xin’wana lexi faneleke xi kambisisiwa?

¹⁹ Loko va file, vatotiwa lava, ku fana na Yesu, va pfukile eka lava feke va ri swivumbiwa swa moya leswi nga fiki leswaku va ya tirha na yena etilweni tanihi tihosi ni vaprista. (1 Vakorinto 15:50-53; Nhlavutelo 20:4, 6) Vona ntshembo lowonghasi! “Va ta va tihosi emisaveni,” ku nga ri etikweni ra Kanana ntsena. (Nhlavutelo 5:10) Xana va ta ‘ti fuma tinyangwa ta valala va vona’? (Genesa 22:17) Ina, naswona va ta ti fuma hilaha ku nga kanakanisiki, loko va vona ku lovisiwa ka muoswi wa vukhongeri loyi a nga ni nsele, Babilona Lonkulu, ni loko vatotiwa lava va pfuxiweke eku feni va hlanganyela na Yesu eku byiseni ka matiko “hi nhonga ya nsimbi” ni le ku fayeni ka nhloko ya Sathana. Xisweswo va ta hlanganyela eku hetisiseni ka xiphemu xo hetelela xa vuprofeta bya Genesa 3:15.—Nhlavutelo 2:26, 27; 17:14; 18:20, 21; Varhoma 16:20.

²⁰ Kambe hi nga vutisa hi ku, Xana ntwanano wa Abrahama ni ntwanano lowuntshwa wu katsa mimoya-xiviri leyi yo tshembeka ya 144 000 ntsena? E-e, van’wana lava nga riki eka mintwanano leyi hi ku kongoma va ta katekisiwa ha yona, hilaha hi nga ta swi vona hakona eka xihloko lexi landzelaka.

[Nhlamuselo ya le hansi]

Wa Tsundzuka Xana?

◻ Ntwanano lowuntshwa wu voniwe rini ro sungula wu ri lowu tirhaka?

◻ I yini leswi hetisisiweke hi ntwanano wa khale?

◻ Ngopfu-ngopfu i mani Mbewu ya Abrahama, naswona matiko ma katekisiwe hi Mbewu yoleyo hi nxaxamelo wihi?

◻ Eka lava 144 000, hi kwihi ku hetiseka ko hetelela ka ntwanano wa Abrahama ni ka ntwanano lowuntshwa?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 15]

Ku rivaleriwa swidyoho swi ni nkoka lowukulu eka lava va nga ehansi ka ntwanano lowuntshwa ku tlula eka lava a va ri ehansi ka ntwanano wa khale