Gandzela Muvumbi, Hayi Ntumbuluko

”U ta nkhinsamela [Yehova], Xikwembu xa wena, u gandzela xona ntsena.”—LUKA 4:8.

1. Xana xiga lexi nge “ku gandzela” xi hlamuseriwa hi ndlela yihi, naswona vugandzeri bya ntiyiso byi fanele ku endlisiwa ku yini?

XIGA lexi nge “ku gandzela” xi hlamuseriwa edikixinareni hi ndlela leyi: “Ku kombisa xichavo lexikulu, hambi ku ri lexi kuleke ku tlurisa, ku xixima, kumbe ku tinyiketela.”a I mani loyi a faneleke ku nyikiwa vugandzeri byo tano? Yesu Kriste u te: “U ta rhandza [Yehova] Xikwembu xa wena hi mbilu ya wena hinkwayo ni moya wa wena hinkwawo, ni ku anakanya ka wena hinkwako.” (Matewu 22:37) Nakambe, loko a tshembisiwe mimfumo hinkwayo ya misava loko o endla ‘ku gandzela kun’we ntsena’ eka Sathana, Yesu u arile, a ku: “U ta nkhinsamela [Yehova], Xikwembu xa wena, u gandzela xona ntsena.” (Luka 4:7, 8) Eka marito ni swiendlo swa Yesu, swi le rivaleni leswaku i Yehova Xikwembu ntsena loyi a faneleke ku gandzeriwa. Ku gandzela loku ku katsa ‘ntirho lowo kwetsima,’ hikuva ‘ripfumelo leri nga hava mintirho ri file.’—Yakobo 2:26.

2. Ha yini swi fanerile ku gandzela Muvumbi ntsena?

² Ku gandzela ko tano ka Yehova ka fanela hikuva i Muungameri la Tlakukeke wa vuako hinkwabyo, Muvumbi wa matilo ni misava leswi chavisaka ni swivumbeko hinkwaswo swa swona swa vutomi. Leswi a nga tano, hi yena a ri swakwe loyi a lulameriwaka hi ku kombisiwa “xichavo lexikulu, hambi ku ri lexi kuleke ku tlurisa, ku xixima, kumbe ku tinyiketela,” hi vanhu. Bibele yi ri: “O [Yehova] ni Xikwembu xa hina, u lulameriwile hi ku amukela ku twala, ni ku dzunisiwa, ni matimba, hikuva hi wena Muendli wa swilo hinkwaswo, kutani hi ku rhandza ka wena swi tumbulukile, swi kuma ku hanya.” (Nhlavutelo 4:11) Kunene, ku hava munhu ni un’we, ku hava xivumbeko lexi hanyaka kumbe lexi feke, lexi a xi ta lulameriwa hi “xichavo, ku xixima, kumbe ku tinyiketela” ko tano. Yehova hi yena ntsena a lulameriwaka hi ‘vugandzeri lebyi hlawulekeke.’—Eksoda 20:3-6.

Xihatla Lexi Hlawulekeke

3. Ha yini ku ri ni xihatla lexi hlawulekeke eka hina xa leswaku hi gandzela Xikwembu?

³ Hikwalaho ka leswi hi hanyaka enguveni ya ku avanyisa, sweswi ku ni xihatla lexi hlawulekeke xo gandzela Xikwembu hi ndlela leyi faneleke. Makungu lama nga heriki ma karhi ma bohiwa. Rito ra Xikwembu ra vuprofeta ri hi byela leswaku ‘emasikwini lawa ya makumu’ ya mafambiselo ya sweswi ya swilo, Kriste Yesu u fikile eku kwetsimeni ka le tilweni “ni tintsumi hinkwato ti ri na yena.” Hi xikongomelo xihi ke? Yesu hi byakwe u vhumbe xikongomelo xexo, a ku: “Vanhu va matiko hinkwawo va ta hlengeletiwa emahlweni ka yena; u ta hlawula van’wana a siya van’wana, kukotisa murisi loko a hlawula tinyimpfu exikarhi ka timbuti.” Tinyimpfu ti ta ya “evutomini lebyi nga heriki.” Timbuti ti ta ya “eku biweni loku nga heriki.”—2 Timotiya 3:1-5; Matewu 25:31, 32, 46.

4. (a) Xana Pawulo u va hlamusela hi ndlela yihi vanhu lava va faneleke ku loviseriwa makumu eku herisiweni ka misava leyi? (b) I langutelo rihi leri kombisiwaka hi lava va faneleke ku kuma vutomi lebyi nga heriki?

⁴ Muapostola Pawulo u tsale hi “siku Hosi Yesu a humelelaka hi le tilweni swin’we ni tintsumi ta yena ta matimba, emalangavini ya ndzilo, ku ta rihisela eka lava nga tiviki Xikwembu, ni ka lava nga yingisiki Evangeli ya Hosi ya hina Yesu. Vanhu lava va ta avanyisiwa hi ku yisiwa eku onhakeni loku nga heriki.” (2 Vatesalonika 1:7-9) Xisweswo, ku heriseriwa makumu i hakelo ya vanhu lava tinonon’hwisaka, lava fanaka ni timbuti lava nga laveki ku tiva malunghana ni swikongomelo swa Xikwembu kumbe lava alaka ku teka goza loko va ri ni nkarhi. Kambe ‘vutomi lebyi nga heriki’ i hakelo ya vanhu lava titsongahataka, lava fanaka ni tinyimpfu lava lavaka ku tiva malunghana na Yehova, lava yingisaka swiletelo swa yena, ni lava nakambe va titsongahatelaka ku rhandza ka yena. Bibele yi ri: “Misava ya hundza, ni ku navela ka yona, kambe loyi a endlaka ku rhandza ka Xikwembu, ú tshama hi laha ku nga heriki.”—1 Yohane 2:17; nakambe vona 2 Petro 2:12.

5, 6. (a) Munhu u fanele ku endla yini leswaku a kuma ntiyiso ehenhleni ka Yehova ni swikongomelo swa yena? (b) Ha yini hi nga tiyisekaka leswaku vahandzisisi va ntiyiso va ta hlangana ni ntiyiso ku nga khathariseki xiyimo xa vona evuton’wini?

⁵ Vanhu lava fanaka ni tinyimpfu va tiyimisela ku nyikela nkarhi, ntamu ni rifuwo ra leswi vonekaka leswaku va lavisisa ntiyiso. Va endla leswi Swivuriso 2:1-5 yi swi vulaka: “Ṅwana nga loko u amukela marito ya mina, u v̌a u tihlayisela milawu ya mina, loko u riya ndlev̌e ya wena e ku yingisa v̌utlhari, u nyiketa mbilu ya wena eku yingiseni; nḍi ri, loko u rilela v̌utiv̌i, loko u huwelela e ku twisisa, loko u ŝi lava kukotisa mali, u hakuta kukotisa šuma leši fihliweke, hi laha u nga ta twisisa ku chav̌a ka Yehova, u ta kuma ku tiv̌a ka Šikwembu.”

⁶ Ku tiyimisela ku lavisisa Yehova hi swona swi hambanisaka vanhu lava fanaka ni tinyimpfu ni vanhu lava fanaka ni timbuti. “Loko u ṅwi lav̌isisa, u ta ṅwi kuma; kambe loko u ṅwi ṭhika, o ta ku tšukumeta hi laha ku nga heriki.” (1 Tikronika 28:9) Xisweswo, ku nga khathariseki rixaka kumbe tiko ra munhu, ku nga khathariseki dyondzo ya yena, hambi u fuwile kumbe i xisiwana, loko hi ku tiyimisela a handzisisa ntiyiso ehenhleni ka Xikwembu, u ta wu kuma. Va ri exiyin’weni xa vona xo vona hinkwaswo xa le tilweni, Kriste ni tintsumi ta yena va ta vona leswaku muhandzisisi u hlanganisiwa ni ntiyiso, ku nga khathariseki laha munhu yoloye a tshamaka kona. Xana ku handzisisa ko tano ku ta hakeriwa hi ndlela yihi ke? Yesu u te: “Vutomi lebyi nga heriki, hi leswaku va ku tiva, wena ntsena u nga Xikwembu xa ntiyiso, na Yesu Kriste loyi u n’wi rhumeke.”—Yohane 17:3; nakambe vona Ezekiel 9:4.

Ku Papalata Ku Gandzela Xivumbiwa

7, 8. (a) I khombo rihi leri nga kona eku gandzeleni ka vanhu? (b) Hlamusela “xichavo lexi kuleke ku tlurisa, ku xixima, kumbe ku gandzela” loku Mariya a nyikiwaka kona.

⁷ Vanhu vo tala emisaveni hinkwayo va xixima vanhu—lava hanyaka kumbe lava feke—hi “xichavo lexi kuleke ku tlurisa, ku xixima, kumbe ku tinyiketela.” Hambi leswi va nga ha vonaka leswi swi ri xiphemu xa vugandzeri bya vona eka Xikwembu, kahle-kahle swi va hambanisa ni vugandzeri bya ntiyiso. Leswi swi va pfulela ndlela yo pfumela tidyondzo ta mavunwa ni ku katseka emikhuveni leyi kanetanaka ni ku rhandza ka Xikwembu. Xikombiso xin’wana lexi xiyekaka i ndlela leyi Mariya, mana wa Yesu, a langutiwaka ha yona hi timiliyoni ta vanhu ematikweni ya Rhoma Khatoliki ni ya Khatoliki ya le Vuxeni ya Orthodox.

⁸ Swifaniso ni swifaniso swo kwetsima swa Mariya swa nkhinsameriwa hi langutelo ro gandzela, naswona edyondzweni ya kereke ya ximfumo, ku vulavuriwa hi yena tanihi “Wanhwana Mariya Theotokos.” Rito leri nge the·o·toʹkos ri vula “mutswari wa Xikwembu” kumbe “mana wa Xikwembu.” New Catholic Encyclopedia yi ri: “Mariya i mana wa Xikwembu. . . . Loko Mariya hakunene ku nga ri mana wa Xikwembu, manuku Kriste a hi Xikwembu xa ntiyiso naswona a hi munhu wa xiviri.” Xisweswo, tanihi xiphemu xa dyondzo ya byona ya Vunharhu-un’we, vukhongeri lebyi byi dyondzisa leswaku Yesu a ku ri Xikwembu xa Matimba Hinkwawo hi xivumbeko xa munhu, byi endla Mariya “mana wa Xikwembu.” Buku leyi fanaka yi tlhandlekela leswaku ku tinyiketela eka Mariya ku katsa: “(1) xichavo lexikulu, kumbe ku xiyiwa ka ntikelo wa Wanhwana wo kwetsima Mana wa Xikwembu hi xichavo lexikulu; (2) ku khongelela mpfuno, kumbe ku vitaniwa ka Mana wa hina hikwalaho ka ku lamulela ka yena ka vutswari na vunkosikazi; . . . ni swikhongelo swa munhu hi xiyexe [eka Mariya].”

9. Xana Bibele yi dyondzisa leswaku Mariya a a ri “mana wa Xikwembu”?

⁹ Hambi swi ri tano, rito leri nge the·o·toʹkos a ri humeleli eMatsalweni lama huhuteriweke. Naswona ku hava laha Bibele yi vulaka leswaku Mariya a ku ri “mana wa Xikwembu.” Yesu a nga swi dyondzisanga, hambi ku ri Vakriste va lembe xidzana ro sungula. Nakambe, Bibele hi laha ku twisisekaka yi kombisa leswaku Yesu a ku nga ri Xikwembu xa Matimba Hinkwawo hi xivumbeko xa munhu kambe a ku ri N’wana wa Xikwembu.b Hakunene, loko Mariya a tivisiwile hi ntsumi leswaku u ta tswala wandzisanyana, u byeriwe ku: “Moya lowo Kwetsima wu ta xikela ka wena, ni matimba ya Loyi-a-nge-henhla-henhla ma ta ku funengeta; hikwalaho n’wana lowo hlawuleka la nga ta velekiwa, ú ta vuriwa N’wana wa Xikwembu.” (Luka 1:35) Kutani Yesu a a ri N’wana wa Xikwembu, hayi Xikwembu hi xoxe hi xivumbeko xa munhu. Hikwalaho, Mariya a a ri mana wa Yesu, n’wana wa Xikwembu, hayi mana wa Xikwembu hi xivumbeko xa munhu. Hi yo mhaka leyi Yesu hambi ku ri vadyondzisiwa vakwe va nga kalangiki va vitana Mariya va ku “mana wa Xikwembu.”

10, 11. (a) I swikombiso swihi leswi kombisaka ndlela leyi Yesu a xiyeke mana wa yena ha yona? (b) Xana vaapostola ni vadyondzisiwa va Yesu va xiye mana wa yena hi ndlela yihi?

¹⁰ Ndlela leyi Yesu a languteke mana wakwe ha yona yi kombisa xiyimo xa [mana] wakwe lexi ringaniseriweke. Enkhubyeni wa vukati eKana, mhaka ya Bibele ya hi byela: “Kute loko vhinyo yi herile, mana wa Yesu a ku ka yena: ‘A va ha ri na vhinyo.’ Yesu a ku ka yena: ‘Manana, u nghenisa ku yini eka swa mina ke?’” Laha ku Hundzuluxela ka Bibele ya Roman Catholic Douay ku ri: “Wansati, mhaka ya mina na wena hi yini xana?” (Yohane 2:3, 4) Eka xiendlakalo xin’wana, un’wana u te eka yena: “Ku katekile wansati la ku velekeke, la ku mamiseke!” Wolowo a ku ri nkarhi lowunene wa leswaku Yesu a nyika ku xixima loku hlawulekeke eka mana wa yena ni ku kombisa leswaku van’wana va fanele ku endla leswi fanaka. Ematshan’wini ya sweswo, Yesu u te: “Ngopfu ku katekile lava yingisaka Rito ra Xikwembu, va vuya va ri hlayisa!”—Luka 11:27, 28.

¹¹ Tinhlamuselo to tano ti kombisa leswaku Yesu u ve ni vuxiya-xiya leswaku a nga nyikeli ku xixima kumbe xichavo lexi nga fanelangiki eka Mariya kumbe ku n’wi vitana hi xithopo xihi na xihi lexi hlawulekeke. A nga byi pfumelelanga vuxaka bya vona leswaku byi nwi yenga. Naswona vaapostola ni vadyondzisiwa va landzele xikombiso xa yena, hikuva ku hava ematsalweni ya vona lama huhuteriweke laha Mariya a nyikiweke xichavo, xithopo, kumbe nkucetelo wihi na wihi lowu nga faneriki. Hambi leswi va n’wi xiximeke tanihi mana wa Yesu, a va swi hundzeletanga. Entiyisweni a va kalanga va n’wi vitana “mana wa Xikwembu.” A va swi tiva leswaku Yesu a ku nga ri Xikwembu xa Matimba Hinkwawo hi xivumbeko xa munhu ni leswaku Mariya a a nga ta va mana wa Xikwembu hakunene, xiyimo lexi nga kule swinene ni leswi Rito ra Xikwembu ri swi pfumelelelaka Mariya.

Vugandzeri Bya Xikwembu Xa Xisati Lexi Nga Manana

12. Mianakanyo ya leswaku Mariya a ku ri “mana wa Xikwembu” yi sungule kwihi naswona rini?

¹² Manuku ke, xana mianakanyo leyi yi sungule kwihi ke? Hakantsongo-ntsongo yi nghene hi vusukumbele eka Vujagana lebyi gwineheke eka lembe xidzana ra vunharhu ni ra vumune ra Nguva ya hina leyi Tolovelekeke. Leswi a swi ri tano ngopfu-ngopfu endzhaku ka lembe ra 325 C.E. Loko Huvo ya Nicaea yi amukele dyondzo leyi nga riki ya matsalwa ya leswaku Kriste a a ri Xikwembu. Kan’we-kan’we loko mianakanyo yoleyo leyi hoxeke yi amukeriwile, swi sungule ku olova ku dyondzisa leswaku Mariya a ku ri “Mana wa Xikwembu.” Malunghana ni leswi, The New Encyclopædia Britannica yi ri: “Xithopo lexi nge [‘mana wa Xikwembu’] xi tikombe xi sungule eka mukhuva wa ku gandzela, kumbexana eAlexandria, kwalomu ka lembe xidzana ra vu-3 kumbe ra vu-4 . . . Eku heleni ka lembe xidzana ra vu-4, Vu-theotokos a byi tisimeke hi byoxe hi laha ku humelelaka eswiyengeni leswi hambaneke swa kereke.” New Catholic Encyclopedia yi vula leswaku dyondzo leyi yi amukeriwe ximfumo “ku sukela eka Huvo ya Efesa hi 431.”

13. I yini lexi kumbexana xi susumeteleke Huvo ya Efesa hi 431 C.E. ku twarisa ximfumo leswaku Mariya i “mana wa Xikwembu” ke?

¹³ Lexi tsakisaka hi laha huvo yoleyo yi hlanganeke kona ni xivangelo xa kona. Buku leyi nge The Cult of the Mother-Goddess, hi E. O. James, yi ri: “Huvo ya Efesa yi hlengeletane ekerekeni ya Theotokos hi 431. Kwalaho, hi laha ku hlawulekeke emutini lowu tivekaka swinene hikwalaho ka ku tinyiketela ka wona eka Artemis, kumbe Diana hi laha Varhoma va n’wi vitaneke ha kona, laha xifaniso xa yena a xi vuriwa lexi weke hi le tilweni, ehansi ka ndzhuti wa tempele leyikulu leyi nyiketeriweke eka Magna Mater [Manana Lonkulu] ku sukela hi 330 B.C. ni loku nga ni vutshamo bya nkarhinyana bya Mariya hi ku ya hi mukhuva, xithopo lexi nge ‘mutswari wa Xikwembu’ a xi ta seketeriwa.”

14. Xana matimu ya swi tiyisa hi ndlela yihi leswaku dyondzo leyi yi sungule hi vuhedeni?

¹⁴ Kutani ku fana na Vunharhu-un’we, dyondzo ya “mana wa Xikwembu” i dyondzo ya vuhedeni leyi ambalaka nghohe ya dyondzo ya Vukriste. A yi dumile evukhongerini bya vuhedeni malembe xidzana yo tala emahlweni ka Kriste. The New Encyclopædia Britannica ehansi ka xihloko lexi nge “xikwembu xa xisati lexi nga manana” yi ri: “I mpfangano wun’wana ni wun’wana wa swikwembu swa xisati ni swifaniso swa vumanana swa ku kota ku veka mihandzu, ku veleka, ku tswala, ku hlangana ka rimbewu, ku kurisa vana ni ndzhendzeleko wa ku andza. Rito leri nakambe ri tirhisiwe eka swivumbeko leswi hambaneke ku fana ni leswi vuriwaka Stone Age Venuses ni Wanhwana Mariya. . . . A ku na ndhavuko lowu nga tirhisangiki swifaniso swin’wana swa vumanana ku fanisa swikwembu swa wona. . . . I musirheleli ni muwundli wa n’wana wa Xikwembu naswona, ku tlula kwalaho, wa vanhu hinkwavo.” Xisweswo, Andrew Greely mufundhisi wa Khatoliki eka buku ya yena leyi nge The Making of the Popes 1978 u ri: “Xifaniso xa Mariya xi hlanganisa Vukriste hi laha ku kongomeke ni vukhongeri bya khale [bya vuhedeni] bya xikwembu xa xisati lexi nga manana.”

Vugandzeri Lebyi Nga Fanelangiki

15. (a) Ku vumbeke yini eka Vujagana malunghana na Mariya? (b) Hi ku ya hi Bibele, i mani ntsena loyi a nga hi hlanganisaka na Xikwembu?

¹⁵ Ku vula leswaku Mariya a a ri “mana wa Xikwembu” ku n’wi tlakusela eka xiyimo lexi vanhu a va ta navela ku n’wi gandzela eka xona, naswona sweswo hi leswi humeleleke hi malembe xidzana layo tala. Madzana ya timiliyoni ta vanhu ematikweni yo tala ma khongele eka yena kumbe hi vito ra yena naswona ma nyike ku tinyiketela ka vugandzeri eka swifaniso ni le swifanisweni swa yena leswo kwetsima. Hambi leswi vafundhisi va nga ringetaka ku tisirhelela eka leswi hi ku vula leswaku xichavo xo tano eka Mariya ko va ndlela ntsena leyi nga kongomangiki yo gandzela Xikwembu, sweswo a hi ndlela leyi Xikwembu xi swi langutisaka swona. “Ku ni Xikwembu xin’we, na swona ku ni Muyimeri un’we loyi a hlanganisaka Xikwembu ni vanhu, yena Kriste Yesu munhu.” (1 Timotiya 2:5; 1 Yohane 2:1, 2)) Yesu hi byakwe u te: “Hi mina ndlela, ni ntiyiso, ni vutomi; a ku na munhu loyi a taka eka Tatana, loko ku nga ri ha mina.”—Yohane 14:6.

16. Petro na Yohane va swi veke swi va erivaleni hi ndlela yihi leswaku i Yehova ntsena loyi a faneleke ku gandzeriwa?

¹⁶ Ku gandzela Mariya hi ku kongoma kumbe hi ndlela leyi nga kongomiki, ku khongela eka yena, ku nkhinsamela swifaniso ni swifaniso leswo kwetsima swa yena, i ku gandzela ntumbuluko ematshan’wini ya Muvumbi. I ku phahla swikwembu, naswona Vakriste va lerisiwa ku “[chava] ku phahla swikwembu.” (1 Vakorinto 10:14) Loko Wamatiko Korneliyo a nkhinsame hi xichavo eka muapostola Petro, xiya leswi humeleleke: “Loko Petro a nghena, Korneliyo a ya n’wi hlanganisa, a tiwisela emilengeni ya yena, a n’wi nkhinsamela. Kambe Petro a n’wi pfuxa a ku: ‘Pfuka u yima, na mina ndzi munhu ntsena.’” (Mintirho 10:25, 26) Ku nkhinsamela munhu hi ndlela yo n’wi gandzela a ku nga fanelanga, naswona Petro a a nga ta ku amukela. Nakambe, endzhaku ko amukela xivono lexi humaka eka ntsumi, muapostola Yohane wa vika: “Ndzi wa hi matsolo, ku gandzela emilengeni ya ntsumi leyi yi ndzi kombeke swona. Kambe yi ku ka mina: ‘U nga tshuki u endla sweswo! Mina ndzi nandza ntsena, kukota wena ni vamakwenu, va nga vaprofeta ni hinkwavo lava hlayisaka marito ya buku leyi. Gandzela Xikwembu!’” (Nhlavutelo 22:8, 9) Loko hambi yi ri ntsumi ya Xikwembu yi nga fanelanga ku gandzeriwa, vona ndlela leyi vanhu kumbe swifaniso swa vona swi nga ehansi ha yona.

17. Encyclopedia ya Khatoliki yi pfumela yini leswi nga ha vaka vuyelo bya ku gandzela Mariya?

¹⁷ Leswaku ku gandzela ko tano ka Mariya ku nga hetelela hi vugandzeri lebyi nga fanelangiki ku amukeriwa swi xiyiwe hi The Catholic Encyclopedia. Nkandziyiso wo sungula wa buku leyi wu te: “Leswaku ku gandzela loku tolovelekeke ka Wanhwana la Katekeke hakanyingi a ku hlanganyeriwa hi ku hundzeleta ni tindlela to biha, a swi koteki ku swi landzula.”

18. Dyondzo yo tano leyi nga riki ya matsalwa yi nga va yi huma eka xihlovo xihi?

¹⁸ Xana dyondzo yo tano leyi nga riki ya matsalwa yi nga va yi huma eka xihlovo xihi ke? Xihlovo lexikulu ku fanele ku ri Nala wa Xikwembu, Sathana Diyavulosi. (Yohane 8:44) Ha yini a nga ha vaka a hlohlotele dyondzo yo tano? Ku tsongahata ni ku veka Yehova Hosi Leyikulu exiyin’weni lexi nga nyawuriki, ku tlakusa vanhu, ni ku vanga mpfilumpfilu. Yi hambukisa vanhu evugandzerini bya ntiyiso naswona ematshan’wini ya sweswo yi va vangela ku tshemba swivumbiwa leswaku va kuma ku ponisiwa. Hi malembe xidzana layo tala yi tlhele yi engetela matimba ya vafundhisi ehenhla ka vanhu lava tolovelekeke, lava dyondzisiweke leswaku va fanele ku titsongahata hi laha ku heleleke eka varhangeri va vona va vukhongeri hikuva i vafundhisi va ri voxe lava nga ni vutivi bya ntivo-vukwembu byo tano lebyi rharhanganeke.

19, 20. (a) Ha yini hi nga tiyisekaka leswaku emahlweni ka ku va ku avanyisa ka Xikwembu ku hetisisiwa, vanhu lava fanaka ni tiyimpfu va ta kuma ntiyiso? (b) I swivutiso swihi leswi nga ta ndlandlamuxiwa exihlokweni lexi landzelaka?

¹⁹ Hambi swi ri tano, Yesu u vhumbile a ku: “Evangeli leyi ya Mfumo yi ta twarisiwa emisaveni hinkwayo, leswaku yi va vumbhoni eka vanhu va matiko hinkwawo; kutani hi kona makumu ma nga ta fika.” (Matewu 24:14) Naswona Yehova u tshembisa leswaku hi ku chumayeriwa ka Mfumo, u ta hlengeleta vanhu hinkwavo lava fanaka ni tinyimpfu leswaku a ‘va dyondzisa malunghana ni tindlela ta yena leswaku va ta famba etindleleni ta yena.’ (Esaya 2:2-4) Hikwalaho ka leswi va hlengeletiwaka eka vugandzeri lebyi tengeke bya Yehova, ha vona Yesu u te: “Mi ta tiva ntiyiso, kutani ntiyiso wu ta mi ntshunxa.” (Yohane 8:32) Kutani lava lavisisaka ntiyiso va ta wu kuma naswona va ta ntshunxiwa eka tidyondzo ta vukhongeri bya mavunwa leti sivelaka vanhu ku endla ku rhandza ka Muvumbi.

²⁰ Ku na tidyondzo ni mikhuva yin’wana ya vukhongeri leswi tolovelekeke leswi amukeriweke leswi hambukiseke vanhu evugandzerini bya ntiyiso bya Muvumbi, va gandzela ntumbuluko. Hi swihi swin’wana swa leswi, naswona ku humelele yini eka swona? Xana vukhongeri bya ntiyiso byi katsa yini? Xihloko lexi landzelaka xi ta kambisisa swivutiso leswi?

[Tinhlamuselo ta le hansi]

A Wu Ta Hlamurisa Ku Yini Ke?

◻ Yesu u swi kombise erivaleni hi ndlela yihi leswaku i Yehova ntsena loyi a faneleke ku gandzeriwa?

◻ Ha yini sweswi ku ri ni xihatla lexi hlawulekeke xa ku gandzela hi ndlela leyi faneleke?

◻ Ha yini Mariya a nga fanelanga ku nyikiwa xichavo lexi nga fanelangiki?

◻ Xana mianakanyo ya leswaku Mariya i “mana wa Xikwembu” yi sungule kwihi?

◻ Muapostola Petro na muapostola Yohane va swi kandziyise hi ndlela yihi leswaku i Yehova a ri swakwe loyi a faneleke ku gandzeriwa?