Kaya Lerintshwa Ra Xikolo Xa Vurhumiwa Xa Gilead
HI FEBRUARY 1, 1943, Nathan H. Knorr, khale ka muungameri wa Watchtower Bible and Tract Society, u nyikele nkulumo yo pfula eka ntlawa wo sungula wa xikolo lexintshwa. U hlamusele dzana rolero rin’we ra swichudeni leswaku “a hi xikongomelo xa [xikolo] lexi ku mi hlomisela ku va vatirheli lava hlawuriweke. Ana se mi vatirheli naswona mi gingiritekile evutirhelini hi malembe yo tala. . . . Ndlela ya dyondzo . . . i ya xikongomelo lexi hlawulekeke xa ku mi lunghisela ku va vatirheli lava nga ni vutshila.” Ku fika namuntlha, Xikolo xa Bibele xa Gilead xa Watchtower xi hambeta xi letela vatirheli ntirho wa le matikweni mambe wa vurhumiwa.
Le ndzhaku hi 1943, Xikolo xa Gilead a xi ri exifundzeni xa Finger Lakes xa New York State. Gilead xi tshame kwalaho hi malembe ya 17. Manuku, hi 1961, xi yisiwe eBrooklyn. Hi xikongomelo xihi ke? Dyondzo ya Gilead minkarhi hinkwayo yi kunguhateriwe ku hlangavetana ni swilaveko swa nhlengeletano. Xilaveko xo kurisa ni ku antswisa miako ya marhavi emisaveni hinkwayo swi lave ku letela loku engetelekeke ka swichudeni hi swirho swa vatirhi va yindlu-nkulu swa Timbhoni ta Yehova, leyi nga eBrooklyn. Kutani hi malembe yo hlayanyana, ku kandziyisa a ku ri ehenhleni ka ku letela ntirho wa rhavi. Endzhaku ka sweswo, ku tlhele ku kombeteriwa eka ntirho wa vurhumiwa.
Eka malembe lama landzeleke ya 27, ku sukela hi 1961 ku ya eka 1988, swichudeni swa Xikolo xa Gilead swi tiphine hi lunghelo ro tshama ni ku dyondza exikarhi ka vatirhi va le yindlu-nkulu eBrooklyn. Kwalaho swichudeni swi pfunekile hi ku hlangana ka le kusuhi ni swirho swa Huvo leyi Fumaka ya Timbhoni ta Yehova ni vatirheli lava nga ni ntokoto. Xana i ndlela yihi yo antswa yo dyondza ndlela leyi rhavi ra Sosayiti ya Watch Tower ri tirhaka ha yona? Swichudeni swi pfunekile hayi eku leteleni ka le tlilasini ntsena kambe na hi ku xiya vatirhi va yindlu-nkulu va ri entirhweni siku rin’wana ni rin’wana.
Xana i ku pfuna kwihi loku Xikolo xa Gilead xi veke na kona entirhweni wo chumayela wa matiko hinkwawo? Eka 93 wa vahlanganisi va tikomiti ta marhavi lava tirhaka ku hlayisa ntirho wu hlelekile emisaveni hinkwayo, 74 wa vona i mathwasana ya Xikolo xa Gilead. Leswi swi byi yimela kahle vuleteri lebyinene lebyi vavanuna lava va byi kumeke leswaku va tamela vutihlamuleri byo tika bya ku risa vanhu va Xikwembu namuntlha. Valanguteri lava famba-fambaka lava nga hlayekiki lava sweswi va phamelaka swilaveko swa nhlengeletano na vona i mathwasana ya Xikolo xa Gilead. Ina, nongonoko wo letela eXikolweni xa Gilead wu fambisane ni swilaveko swa nhlengeletano.
Gilead Xi Rhurha eBrooklyn
Hambi swi ri tano, ku tlhele ku bohiwa makungu yo rhurhisa Xikolo xa Gilead. Kutani hi xixikana xa 1988, tilori ta mune leti rhwaleke fanichara ni swingolongondzwana swa tihofisi ti fikile ekaya ra vunharhu ra Gilead—eMapurasini ya Watchtower, lama nga eWallkill, eNew York. Hi tin’hweti timbirhi ntsena, vatirhi va vuhlayisi eMapurasini ya Watchtower va lunghiselele titlilasi ta kahle, layiburari ni tihofisi ta xikolo. Van’wana a va tirha nhlikanhi ni vusiku leswaku va lunghiselela miako ya xikolo hi nkarhi leswaku ntlawa lowu landzelaka wu ta sungula ku leteriwa ka wona.
Hi October 17, 1988, ntlawa wa Gilead wa vu-86 wu sungurile. Handle ko yima-yima, xikolo xi yise xikongomelo xa xona emahlweni xo ‘letela vavanuna ni vavasati ku va vatirheli va vutshila.’ Endhawini ya xona yo saseka leyintshwa eMapurasini ya Watchtower nantswo wun’wana wa xikolo xo sungula exifundzeni xa le Finger Lakes wu kondleteriwile.
Mathwasana Ya Ntlawa Wa Vu-86
Hi March 5, 1989, vatirhi hinkwavo va yindlu-nkulu ya Watchtower eBrooklyn na va le Mapurasini ya Watchtower va hlangane kun’we eHolweni ya Nhlengeletano eDoroba-nkulu ra Jersey ku hlanganyela eku thwasisiweni ka ntlawa wa vu-86. Daniel Sydlik, xirho xa Huvo leyi Fumaka, u pfule nongonoko hi xikhongelo. Karl Klein wa Huvo leyi Fumaka u tirhe tanihi mutshami wa xitulu. Eka xingheniso xa yena, u kombe ku hambana exikarhi ka varhumiwa vo ya ematikweni mambe va Vujagana ni lava va Timbhoni ta Yehova. Mawaku ku humelela konghasi loku varhumiwa lava leteriweke va Gilead va veke na kona eku dyondziseni ka ntiyiso wa Rito ra Xikwembu ematikweni yo tanihi Japani, laha sweswi ku nga ni Timbhoni leti tlulaka 131 000 leti hlanganyelaka hi ku chivirika evutirhelini bya nsimu!
Hi nhloko-mhaka leyi nge “Mintirho Leyinene A Yi Ve Mfungho Wa N’wina,” Donald Krebs u hlamusele xiphemu-nkulu lexi varhumiwa va Gilead va xi tekeke eku engetelekeni ka nhlengeletano ya Yehova emisaveni hinkwayo. “Mintirho ya n’wina leyinene ensin’wini ya vurhumiwa tanihi vadyondzisi va Rito ra Xikwembu ku ta va . . . mfungho wa n’wina lowu hambaneke. Hi mi khutaza ku tirha hi matimba. Yehova u ta ma katekisa swinene matshalatshala ya n’wina.”
George Gangas, xirho xa Huvo leyi Fumaka, u nyikele nkulumo yo hisa ehenhleni ka nhloko-mhaka leyi nge “Bibele I Buku Yo Antswa Swinene eHansi Ka Dyambu.” U tsundzuxe mathwasana a ku: “Mi nga rivali ku dyondza Bibele. Bibele yi tele hi swin’wetsin’wetsi swa moya . . . leswi vangamaka ni ku hatima. Munhu la swi tlangelaka u lava ku swi languta hi ku phindha-phindha ivi a tiphina hi timfanelo ta swona to vangama.”
Nhloko-mhaka ya Richard Eldred a yi ku “U Nga Endla Ku Hambana.” Tanihi leswi varhumiwa lavantshwa va khumbaka vutomi bya vanhu van’wana, va nga endla ku cinca lokunene. Vavanuna ni vavasati va minkarhi ya khale vo tanihi Davhida, Nehemiya, Debora na Abigail va ve ni nkucetelo lowunene eka van’wana hi ku va khathalela swinene, va hlayisa ripfumelo leri tiyeke ni ku kombisa langutelo ra ku rhula, ra moya.
“Anakanyani Minkateko Ya N’wina” a ku ri marito ya Lyman Swingle, xirho xa Huvo leyi Fumaka, eka ntlawa lowu thwasaka. Endzhaku ko pfuxeta minkateko yi nga ri yingani leyi ntlawa wu veke na yona, tanihi ku va wu kote ku heta tin’hweti ta ntlhanu eka dyondzo ya Bibele leyi nyikiweke nyingiso, u va khutazile a ku: “Leswi makumu ma tshinelaka, mi nga kuma leswaku mafambelo ya nga ha hatlisisiwa, gondzo ri nga ha nonon’hwa, ndlela yi ya yi gonya. Kambe tiyisekani leswaku a mi karhali, leswaku a mi tshiki, leswaku a mi heli matimba.”
Un’wana wa valeteri, Jack Redford, u hlamusele nhloko-mhaka leyi nge “Mi Nga Pfumeleli Matimba Ya N’wina Ya Sungula Ku Tsana.” Yi sekeriwe eka ndzayo ya Solomoni, leyi nge “U nga ṭhuki u tiendla l’a lulameke ku tlurisa,” u tsundzuxe hi ku titshega ngopfu eka mianakanyo ya munhu hi xiyexe ematshan’wini yo tiseketela hi Yehova. (Eklesiasta 7:16, 17) “Timfanelo letinene leti hundzeletiwaka ti nga va ntlhamu.” Hi xikombiso, munhu loyi matimba ya yena ku nga nawu ni ku hleleka a nga hundzeleta mfanelo yoleyo hi ku va ni vuxopaxopi swinene. Xisweswo, u nyikele xitsundzuxo lexi eka ntlawa a ku: “Hinkwerhu ka hina hi fanele hi xalamukela ku tsana ka hina, kambe hi fanele hi tlhela hi xalamukela ku tiya ka hina. Vanani lava lulameke ku nga ri ku tiendla vo lulama. Tiseketeleni hi Yehova. Endlani Yehova matimba ya n’wina.”
Ulysses Glass, muleteri ni muamukeri exikolweni, u hlamusele marito ya Yesu lama nge, “Rhwalani joko ra mina.” (Matewu 11:29, 30) Laha Yesu u rhamba vadyondzisiwa va yena ku ‘nghena ehansi ka joko ra yena’ kun’we na yena. A nga lavanga ku va tikisela ndzhwalo. Ngopfu-ngopfu a a ri ni swilaveko swa van’wana emianakanyweni ya yena. U kombise ku titsongahata. A nga va holovelanga vadyondzisiwa va yena. Yesu u te, ‘Dyondzani eka mina.’ Murhumiwa u fanele ku va ni mianakanyo ya Kriste. Xivulavuri lexi xi bumabumele ntlawa hi ku kombisa moya lowu ivi xi va khutaza ku hambeta va kombisa moya wolowo lowu fanaka eswiavelweni swa vona swa le matikweni mambe.
Loko nongonoko wa nimixo wu tshinela emakumu, xirho xa Huvo leyi Fumaka, Carey Barber, u nyikele nkulumo leyi hisaka ehenhleni ka nhloko-mhaka leyi nge “Ntshovelo I Makumu Ya Mafambiselo Ya Swilo.” U yise nyingiso eka ku hetiseka ka manguva lawa ka xikombiso xa Yesu xa mavele ni mfava. (Matewu, ndzima 13) Xo sungula, vatotiwa va Kriste va hlengeletiwile. Manuku, ngopfu-ngopfu ku sukela hi lembe ra 1935, tinyimpfu tin’wana ti joyinile hi ku va leti ‘tshoveriwaka.’ Xikolo xa Gilead xi hetisise ntirho wo hlamarisa hi ku pfuna ku tshovela vadyondzisiwa va Kriste.
Endzhaku ka loko mathwasana ma nyikiwe ti-diploma ta wona, un’wana wa wona u hlaye papila leri phofulaka mintlhaveko ya wona ehenhleni ka ku leteriwa ni ku khathaleriwa loku ma ku kumeke eka valeteri ni ndyangu wa Bethele. Hi ku komisa, papila ri te: “Ku hi tsakela ka n’wina ku nga ri ntsena tanihi ntlawa wa Gilead kambe tanihi vanhu ku hi nyanyurile naswona i ndlela leyi lulameriwaka hi ku tekeleriwa. I swinene kambe swa vava ku hambana—hi ni gome ro famba hikuva hi ta mi navela kambe hi tsakile ni ku nyanyuka ehenhleni ka xiavelo xa hina lexintshwa.”
Eka nongonoko wa nindzhenga, mathwasana ma hlanganyele Dyondzo ya Xihondzo xo Rindza leyi fambisiweke hi Ralph Walls. Manuku ntlawa wu kombise tinhla tin’wana ta mintokoto leyi wu veke na yona evutirhelini bya nsimu hi nkarhi wa ku tshama ka vona eMapurasini ya Watchtower. Komiti yo Dyondzisa ya Huvo leyi Fumaka yi humese nongonoko wa drama leyi nga ni xihloko lexi nge “Ku Xixima Vuhosi Swi Endla Vun’we” ni nkulumo ya ti-slide leyi kombisaka ntsako lowu varhumiwa lava nga ematikweni yo tala va wu hlanganyeleke emalembeni lama hundzeke. Nongonoko wu hetelele hi xikhongelo xo suka embilwini hi Frederick Franz, muungameri wa malembe ya 95 hi vukhale wa Xikolo xa Bibele xa Gilead xa Watchtower.
Hi ku amukela ka vona nongonoko hi ku hiseka, lava nga kona va kombise ku sekela ka vona varhumiwa lava languteriwaka ni ku tlangela nongonoko. A ku na ku kanakana leswaku mathwasana ya 24 ya ntlawa wa vu-86 wa Gilead ma tiyimisele ku endla Yehova matimba ya wona leswi ma yaka eswiavelweni swa wona leswi nga lunghelo ensin’wini ya vurhumiwa.
[Bokisi leri nga eka tluka 21]
NHLAYO YA SWICHUDENI
Nhlayo ya mimpatswa leyi tekaneke: 12
Nhlayo ya swichudeni: 24
Nhlayo ya matiko lama swichudeni swi humaka eka wona: 6
Nhlayo ya matiko lama va averiweke eka wona: 12
Avhareji ya malembe: 32,3
Avhareji ya malembe entiyisweni: 14,1
Avhareji ya malembe evutirhelini bya nkarhi hinkwawo: 9,1
[Xifaniso lexi nga eka tluka 23]
Ntlawa Wa Vu-86 Lowu Thwasaka Wa Xikolo Xa Bibele Xa Gilead Xa Watchtower
Eka nxaxamelo lowu nga laha hansi, tilayeni ti hlayeriwe ku sukela emahlweni ku ya endzhaku naswona mavi-to ya xaxametiwe ku suka eximatsini ku ya exineneni eka layeni yin’wana ni yin’wana.
(1) Parrott, R.; Imig, E.; Benig, G.; Bengtsson, E.; Baart, W.; Ihander, K. (2) Lewis, J.; Hilario, L.; Lindmark, A.; Antoncich, C.; Agurs, C. (3) Bengtsson, R.; Parrott, J.; Benig, J.; Imig, J.; Baart, A.; Rissell, S. (4) Rissell, M.; Lewis, L.; Antoncich, M.; Hilario, R.; Agurs, H.; Lindmark, L.; Ihander, J.