Xana U Vona Xivumbeko Xa Le Handle Ntsena?

HEINZ, n’wana wa kondlo-a-ndzi-dyi loyi a susumetiwaka hi rivengo, u kunguhate ku dlaya tata wakwe wa muwundli. Lexi tsakisaka, u pfumale xivindzi xo swi endla. Malembe yo hlayanyana endzhaku u kunguhate ku tisunga, kambe na sweswo a nga swi kotanga ku swi endla. U katseke eku yiveni ni ku xavisa swidzidzirisi, ivi a khomiwa. Kutani vukati bya yena byi onheka.

Namuntlha Heinz a nga ha godzomberiwanga hi swidzidzirisi. U hanya vutomi byo tshembeka. U ni vukati byo tsakisa ni vuxaka lebyinene ni tata wakwe wa muwundli. I yini lexi endleke ku hambana ke? U sungule ku dyondza Bibele ni Timbhoni ta Yehova. Hakantsongo-ntsongo, langutelo rakwe hi vutomi ri sungule ku cinca.

A swi kanakanisi, vo tala lava tivaka khale ka Heinz a va n’wi hundza tanihi la nga pfuniki nchumu. Lexi tsakisaka eka vanhu vo tala vo tanihi hi yena, Xikwembu a xi n’wi tshikanga tanihi la nga kutsulekiki. Ha yini? Xivangelo hi lexi: “Yehova a nga languti le’ŝi langutiwaka hi v̌anhu, hikuv̌a v̌anhu v̌a languta ngohe, kambe Yehova o languta mbilu.”—1 Samuel 16:7.

Koloko i ku hambana kun’wana exikarhi ka munhu ni Xikwembu. Hi voyamele ku avanyisa hi swivumbeko swa le handle. Hi vula ni leswaku “swivumbeko swo sungula i swivumbeko leswi nga swona.” Hi marito man’wana, hi voyamele ku xaxameta vanhu exisekelweni xa swivumbeko swo sungula. Kambe Xikwembu, hi mhaka ya leswi xi swi kotaka ku dyondza mbilu, xi lulamile naswona a xi yi hi nghohe. Hi yona mhaka leyi xi rhumeleke N’wana wa xona, Yesu Kriste, emisaveni leswaku “vanhu hinkwavo va ponisiwa, va fika laha va kotaka ku tiva leswi swi nga ntiyiso.” (1 Timotiya 2:4) Malunghana ni leswi, Vakriste lava tinyiketeleke va ni lunghelo ro va “vatirhi-kulorhi va Xikwembu” hi ku chumayela mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu eka vanhu hinkwavo hi ku gingiriteka. (1 Vakorinto 3:9) Kambe, Vakriste va ni swihinga swa vona—a va nge swi koti ku dyondza timbilu ta vanhu. Hikwalaho va fanele va nga yi hi nghohe naswona va papalata ku avanyisa hi swivumbeko swa le handle.

Yakobo makwavo wa Yesu hi manana a a xalamukela khombo leri eka bandlha ra Vukriste ro sungula. U te: “Vamakwerhu, leswi mi nga ni ku pfumela eka Hosi ya hina Yesu Kriste, Hosi ya ku kwetsima, mi nga yi hi nghohe. Hikuva loko munhu loyi a nga ni swingwavila swa nsuku etintihweni, la ambaleke tinguvu leto saseka, a nghena enhlengeletanweni ya n’wina, ku nghena na loyi a nga ambala switlakati, kutani mi xixima loyi a nga ambala tinguvu leto saseka . . . xana a mi yanga hi nghohe mi komba ku hambana exikarhi ka n’wina ke?” Emhakeni leyi, xana minkarhi yin’wana mi avanyisa vanhu lava taka eHolweni ya Mfumo ro sungula hi laha ku hoxeke ke?—Yakobo 2:1-4.

Yesu U Veke Xikombiso

Yesu u langute vanhu, hayi tanihi vadyohi lava tlanyaleke, kambe tanihi vanhu lavanene lava tiyimiseleke ku cinca loko va nyikiwa mpfuno lowu lavekaka ni nkhathalelo lowunene. Hi yona mhaka leyi “a tinyiketeke ku va mukutsuri wa vanhu hinkwavo.” (1 Timotiya 2:6) Entirhweni wa yena wo chumayela, a nga kalanga a teka munhu wihi na wihi wa mbilu leyinene tanihi loyi a nyameke, loyi a nga faneriwangiki hi nkhathalelo. Langutelo ra yena eka vanhu ri paluxe ku pfumala mintlhaveko ya ku tikukumuxa, ya vutianakanyi.—Luka 5:12, 13.

Vona ndlela leyi a hambanaka ha yona ni Vafarisi, lava ha vona hi hlayaka leswaku: “Kambe loko vatsari va ntlawa wa Vafarisi va n’wi vona a dya ni vadyohi ni valuvisi, va ku ka vadyondzisiwa va yena: ‘Xana ú dyela yini ni valuvisi ni vadyohi ke?’”—Marka 2:16, 17.

Kavula, leswi a swi vuli swona leswaku Yesu a a seketela mikhuva yo pfumala ku tshembeka leyi hoxeke leyi endliweke hi vadyohi ni valuvisi volavo. Kambe a a swi tiva leswaku vanhu va nga nghenela ndlela leyi hoxeke ya vutomi, kumbexana hi ku nga tivi kumbe hikwalaho ka swiyimo leswi nonon’hwaka ku swi lawula. Xisweswo u kombise ku twisisa, a “va twela vusiwana, hikuva a va fana ni tinyimpfu leti nga riki na murisi.” (Marka 6:34) Hi rirhandzu u endle ku hambana exikarhi ka swiendlo swa vona swo biha ni timbilu ta vona leti nga vaka letinene.

Eku hanyisaneni ni valandzeri vakwe, Yesu nakambe u langute leswi tlulaka swivumbeko swa le handle. A va ri vadyohi lava hakanyingi va endleke swihoxo, kambe Yesu a a nga languteli ku hetiseka hi ndlela yo pfumala ku twisisa, a va konanisa nkarhi na nkarhi hi xihoxo xin’wana ni xin’wana lexintsongo. A a swi tiva leswaku swikongomelo swa vona a swi ri leswinene kumbe, hi laha hi nga vulaka ha kona namuntlha, leswaku timbilu ta vona a ti ri endhawini leyinene. Leswi a va swi lava a ku ri mpfuno ni xikhutazo ntsena; eku nyikeni leswi, Yesu a nga khondlangi mavoko. A swi kanakanisi, u langute vanhu hi ndlela leyi Xikwembu xi va langutaka ha yona. Xana ha ringeta ku tekelela xikombiso xakwe lexi hlamarisaka ke?

Xana ‘U Avanyisa Hi Ku Lulama’?

Siku rin’wana Yesu a a langutane ni ntlawa wa vavileri va vutianakanyi lava a va hlundzukile hi mhaka ya leswi a endleke ntirho wa ku hanyisa hi Savata. U te eka vona: “Mi nga yi hi nghohe loko mi avanyisa, kambe avanyisani hi ku lulama.” Ha yini va nga tsakanga loko va vona Yesu muendli wa mahlori loyi a “nga hanyisa munhu emirini wa yena hinkwawo” ematshan’wini yo n’wi “karihela” kutani va n’wi vona a ri mutluri wa nawu wa Savata ke? Hi ku avanyisa hi ku ya hi nghohe, va kombise minsusumeto ya vona yo biha. Va kombise ku avanyisa ka vona ku ri ka vutianakanyi ni loku hombolokeke hi nkarhi lowu fanaka.—Yohane 7:23, 24.

Xana hina minkarhi yin’wana hi nga endla xihoxo lexi fanaka hi ndlela yihi ke? Hi ku tsandzeka ku tsaka loko munhu la hundzukeke a tlhelela ebandlheni kumbe loko munhu wa misava a dyondza ntiyiso ivi a sungula ku vuyeriwa eku hanyisiweni hi tlhelo ra moya. Minkarhi yin’wana hi nga ha avanyisa vanhu hi swiambalo kumbe ku tilunghisa ka vona loku ntshunxekeke ivi hi va teka va ri kule leswaku va nga va Timbhoni. Kambe, khale ka vana lava tsemeke mibya ni van’wana vo tala lava hanyaka hi ndlela leyi nga riki ya vukhongeri eku heteleleni va ve Timbhoni ta Yehova ta Vukriste. Loko vanhu vo tano va ha endla mindzulamiso, a hi lavi ku pfumelela ku ‘avanyisa hi swivumbeko swa le handle’ ku hi sivela ku vona xiyimo xa vona lexinene xa mbilu.

Swi antswa swinene swonghasi, naswona hi ku ya hi xikombiso lexinene xa Yesu, ku va khongelela ni ku va nyika mpfuno lowunene leswaku va fikelela ku vupfa ka Vukriste! Ku kuma ntsako eka vona swi nga vonaka swi nonon’hwa. Kambe loko Yehova a va kokela eka yena ha Kriste, hi vamani hina leswaku hi va ala eswisekelweni swa mimpimanyeto ya hina leyi hikiweke ke? (Yohane 6:44) Ku avanyisa un’wana hi vutianakanyi, kambe hi nga yi tivi mbilu hambi ku ri swiyimo, ku nga hi yisa eku avanyisiweni loku vavaka.—Ringanisa Matewu 7:1-5.

Ematshan’wini yo avanyisa vanhu vo tano lavantshwa hi ndlela leyi hoxeke, hi fanele hi va pfuna, hi va khutaza naswona hi va tsundzuxa hi ku va vekela xikombiso. Hambi swi ri tano, loko hi ri karhi hi kombisa musa, kahle-kahle a hi fanelanga ku gandzela vanhu lavantshwa lava kumbexana va tivekaka swinene emisaveni. Xolexo xi ta va xivumbeko xa ku ya hi nghohe. Nakambe xi ta va xikombiso xa ku tsana eka hina. Eka munhu yoloye hi yexe, xana ku n’wi khathalela ka hina loku hundzeletiweke ku ta n’wi endla la titsongahataka ke? Kumbe, ematshan’wini ya sweswo, ku ta n’wi vavisa ke?—Levitika 19:15.

Mi Nga Languteli Leswi Tlulaka Leswi Xikwembu Xi Swi Languteleke

Langutelo ra hina eka van’wana ri hikiwile swinene loko ri pimanisiwa ni ra Yehova, loyi a dyondzaka mbilu. (1 Tikronika 28:9) Ku tlangela leswi swi ta hi sivela ku va Vafarisi va manguva lawa, va vutianakanyi, hi ringeta ku sindzisa vanhu ku faneleka eka xivumbeko xa ku lulama ka hina vini leswaku va fanela langutelo ra hina ra leswi lulameke. Loko ho ringeta ku languta vanhu hi ndlela leyi Xikwembu xi va langutaka ha yona, a hi nge lavi swo tala eka vona ku tlula leswi xi swi lavaka. A hi nge “tluri leswi tsariweke.” (1 Vakorinto 4:6) Leswi i swa nkoka ngopfu-ngopfu eka vakulu va Vukriste ku swi tsundzuka.—1 Petro 5:2, 3.

Hi nga kombisa leswi emhakeni ya ku ambala. Xilaveko xa Bibele—xilaveko xa Xikwembu—hi leswaku swiambalo swa Vakriste swi fanele swi va leswi xiximekaka ni leswi baseke, leswi lunghisiweke kahle naswona swi nga kombisi ku pfumaleka ka ‘ku tikhoma ni xiyimo lexinene xa mianakanyo.’ (1 Timotiya 2:9; 3:2) Kutani ke, swi le rivaleni leswaku vakulu va bandlha rin’wana va ‘tlule swilo leswi tsariweke’ malembe ma nga ri mangani lama hundzeke hi ku lava leswaku xivulavuri xin’wana ni xin’wana xa le rivaleni ebandlheni ra vona xi ambala hembe yo basa, hambi leswi mivala yo hambana-hambana hi ntolovelo a yi amukeleka etikweni rero. Swivulavuri leswi endzeke leswi ambaleke hembe ya mavala-vala swi komberiwe ku cinca swi ambala yin’wana ya tihembe to basa leti hlayisiweke eHolweni ya Mfumo hi xikongomelo xexo. Hi fanele hi tivonela swonghasi leswaku hi nga sindzisi van’wana ku endla leswi swi tsakeriwaka hi hina! Naswona xi fanela swinene swonghasi xitsundzuxo xa Pawulo lexi nge: “Vunene bya n’wina a byi tiviwe hi vanhu hinkwavo”!—Vafilipiya 4:5.

Mimbuyelo Leyinene Hi Ku Languta Leswi Tlulaka Swivumbeko Swa Le Handle

Ku tiva leswaku a hi nge swi koti ku dyondza timbilu ta vanhu swi ta hi pfuna ku hlayisa vuxaka lebyi antswaka ni lava hi hanyaka na vona, endzeni ni le handle ka bandlha ra Vukriste. Swi ta hi pfuna ku anakanya hi ndlela leyinene hi van’wana, hi nga yi kanakani minsusumeto ya vona, “hikuva na hina khale a hi ri swiphukuphuku, hi ri lava alaka ku yingisa, ni lava humeke endleleni; a hi ri mahlonga ya ku navela, ni ya ku titsakisa ka tinxaka-xaka.” (Tito 3:3) Hi ku xiya leswi, hi ta tiyimisela ku chumayela un’wana ni un’wana, hambi ku ri lava, hi ku languteka ka le handle, va nga vonakaka va nga faneriwi. Phela, xiboho xa ku amukela kumbe ku ala ntiyiso i xa vona. Vutihlamuleri byo chumayela eka un’wana ni un’wana i bya hina.

Vo tala va Timbhoni ta Yehova, ku fana na Heinz, va tsaka leswi va amukeriweke ebandlheni ra Vukriste hi vamakwerhu va xisati ni va xinuna lava va languteke leswi tlulaka swivumbeko swa le handle naswona a va avanyisanga hi ku ya hi swivumbeko swo sungula.

Xiya Frank, loyi a teke eHolweni ya Mfumo ya Timbhoni ta Yehova Sonto yin’wana edzongeni wa Jarimani. I yini leswi lava a va ri kona va swi voneke? Jaha leri nga ambalangiki kahle leri nga ni malebvu ni misisi leyi baka emakatleni, ri ambale mpahla ya thyaka, leri ri tivekaka swinene tanihi leri nga heriki etibarheni ta kwalaho naswona ri ri mudzahi lonkulu—munhu la tshikeke xigangu xa yena ni vana va vona va mahahlwa. Hambi swi ri tano, u amukeriwe hi malwandla eminhlanganweni. A a khumbekile swinene lerova endzhaku ka vhiki u tlhelerile. I yini lexi va xi voneke? Jaha leri tilunghiseke kahle ni mpahla leyi baseke. Hi vhiki ra vunharhu va vone jaha leri ri nga ha dzahiki, sweswi ri ri ni xigangu xa rona ni vana va vona vambirhi. Hi Sonto ya vumune, va vone jaha ni wanhwana lava va ha ku kumaka layisense ya vukati ku nghenisa vuxaka bya vona enawini. Eka Sonto ya vuntlhanu, va vone jaha leri dlayeke ku hlangana kwihi na kwihi ni vukhongeri bya mavunwa. Namuntlha, malembe ya mune endzhakunyana, va vona, hi laha un’wana wa Timbhoni ta Yehova a vikaka ha kona, “ndyangu lowu endlaka xikombiso lexinene lerova u nga anakanya leswaku a va ri vamakwerhu hi malembe yo tala.”

Nkoka wa buku a wu kombisiwi hi xifunengeto xa yona hambi ku ri wa yindlu a wu kombisiwi hi xivumbeko xa yona xa le mahlweni. Hi ku fanana, mfanelo leyinene ya munhu a yi kombisiwi hi swivumbeko swa yena swa le handle ntsena. Vakriste lava ringetaka ku languta vanhu hi laha Xikwembu xi va langutaka ha kona a va nge avanyisi hi malangutelo yo sungula. Xikwembu xi nyikela nyingiso eka “vumunhu . . . lebyi nge xihundleni xa mbilu,” kutani sweswo hi nga swi tlangela swinene.—1 Petro 3:3, 4.