Khathalela Swinene Vanhu Van’wana
“Un’wana ni un’wana wa n’wina a nga tshuki a tikarhatela leswi swi nga swa yena ntsena, kambe a a tikarhatele ni leswi swi nga swa van’wana.”—VAFILIPIYA 2:4.
1, 2. Hi swihi swivangelo swin’wana swa ku khathalela swinene vanhu van’wana?
HI NI swivangelo leswinene swa ku khathalela swinene vanhu van’wana. Hi xikombiso, vanhu-kulorhi va fanele va hi tsakisa hikuva ha hambana. Xirho xa ku tekelela xa tisele ta miri wa hina xi ni mfungho wa xivumbeko xa hina xa ndzhaka. Swi hambana swinene lerova maphorisa ma engetele “ku gandlisa ka tintiho” ka switekelela eka nxaxamelo wa vona wa vutlhari bya ku fungha.
2 Ku ni swivangelo swin’wana swa mhaka leyi ha yona hi hambanaka naswona hi tsakisa tanihi vanhu. Ku sukela eku tswariweni, hi le hansi ka nhlohlotelo wa mbangu wa hina. Ku ni vumbhoni lebyikulu bya leswaku vana lava nga si velekiwaka va swi twa swilo leswi humelelaka ehandle ka khwiri. Kutani ke, endzhaku ka loko hi nghene emisaveni tanihi lava tihefemulelaka hi hexe kumbe mimoya, malangutelo ni tindlela ta vatswari va hina swa hi khumba. Loko hi kula, hi nga ha va n’wana a ri un’we kumbe hi joyiniwa hi vamakwerhu va xinuna ni va xisati hi tlhela hi va ni ku hlanganyela ko karhi eku va khathaleleni. Xinakulobye xo tano kumbe ku pfumaleka ka xona swi khumba ndlela leyi hi kulaka ha yona. Leswi hi swi hlayaka, leswi hi dyondzisiwaka swona exikolweni ni leswi hi swi langutaka eka thelevhixini na swona swi hlohlotela ku anakanya ni swiendlo swa hina.
3. Ku pfumelelana na Vafilipiya 2:4, i ku khathalela kwihi loku ngopfu-ngopfu hi faneleke hi va na kona eka van’wana?
3 Kutani ke, ndlela leyi hi hambanaka ha yona yi vanga ku tsakelana ko karhi. Kambe muapostola Pawulo a a ri ni xivangelo lexi tlakukeke xa ku khathalela van’wana emiehleketweni. Xisweswo, u khutaze Vakriste-kulobye ku ‘khathalela, hayi ku navela ka munhu hi xiyexe eka timhaka ta yena n’wini ntsena, kambe ni ku khathalela ka munhu hi xiyexe ni le ka letiya ta van’wana.’ (Vafilipiya 2:4) Ematshan’wini yo lava ku vuyeriwa ka hina ntsena, hi fanele ngopfu-ngopfu hi khathalela van’wana hi tlhelo ra moya. Kutani ke, hi tihi tindlela tin’wana leti ha tona hi nga kombisaka ku khathalela ka xiviri ko tano eka van’wana?
Ku Khathalela Ka Moya Ni ku Hambana Ka Vumunhu
4. Hi ku ya hi Vaefesa 4:22-24, i ku cinca kwihi loku tiyisaka ku khathalela ka hina ka moya eka van’wana?
4 Ku khathalela ka hina ka moya eka van’wana ku kurisiwa loko hina hi hexe hi tirhisa vutivi bya ntiyiso wa Matsalwa ni ku dyondza ku tixaxameta eka xikombiso xa Yesu Kriste. (1 Petro 2:21) Tanihi Vakriste va ntiyiso, hi ‘hluvula vumunhu bya khale lebyi fambisanaka ni mahanyelo ya hina ya khale’ ivi hi tikarhatela ku byi siva hi “munhu lontshwa la vumbiweke hi xifaniso xa Xikwembu, la vonakaka hi ku lulama ka yena ni ku hlawuleka loku nga ni ntiyiso.” (Vaefesa 4:22-24) Xisweswo, malangutelo ya vutianakanyi ma ya ma siviwa hi nkhathalelo wa rirhandzu, wa ku ehleketelela van’wana.—Esaya 65:25.
5. Ha yini ku ri ni vumunhu byo hambana-hambana ebandlheni ra Vukriste, leswi yisaka eka xivutiso xihi?
5 Hi laha ku xiyekaka, hambi leswi ku hundzuka evumunhwini ku veke kona exikarhi ka vanhu va Yehova, mimboyamelo ya xidyoho ya ha ri kona. Hambi ku ri Pawulo u pfumerile a ku: “Loko ndzi navela ku endla leswo lulama, leswo biha na swona swi kona eka mina.” (Varhoma 7:21) Kavula, mimfungho yin’wana leyi tekeleriweke hi ndzhaka ni leyi nghenisiweke yi kona, naswona leswi swa hi hlawula. Van’wana hi ntumbuluko va ni nyiko ya vutshila, van’wana va na ku tshinelela ka vutlhari. Hambi loko van’wana va miyerile ni ku tshama ndhawu yin’we, van’wana va rhandza mintshungu ni ku famba-famba. Kutani ke, vun’we bya bandlha ra Vukriste byi fanele byi hlakulerisiwa ku yini exikarhi ka ku hambana ko tano ka vumunhu?
6. Hi fanele ku ku langutisisa ku yini ku hambana ka vanhu, naswona u nga swi kombisa njhani leswi?
6 Loko hi ta kombisa ku khathalela ka moya eka van’wana ni ku hlayisa vun’we bya Vukriste, hi fanele ku anakanyela ni ku twisisa. Tanihi leswi Xikwembu xi nga laviki ku hetiseka eka hina, a hi fanelanga ku ku londza eka Vakriste-kulorhi. Ku tlula kwalaho, Yehova a nga ma langutelanga malandza ya yena hinkwawo ku va lama fanaka swinene. Ebandlheni ra Vukriste, hinkwerhu ka hina hi ni xivandla naswona hi nga tirhisa vuswikoti bya hina bya xitekela, lebyi hi byi nyikiweke hi Xikwembu ku yisa ntirho wa xona emahlweni. (1 Vakorinto 12:12-26) Loko hi tshama hi khomekile hi ri karhi hi tirha ehansi ka vukongomisi bya Nhloko ya bandlha, Yesu Kriste, hi nge vi ni nkarhi wo langutana hi ndlela ya vuxopaxopa. (1 Vakorinto 4:1-4) Hi laha muvatli a tivaka ha kona, xitirho xin’wana ni xin’wana xi endleriwe ku endla ntirho wo karhi. Xana hamele yi nga boxa mbhovo wa kahle lowu endliwaka hi muchini wo boxa mbhovo? Xana kafa leyi tirhisiwaka ku vatla ntsandza yi ta belela xipikiri endzeni ka wona hi laha ku humelelaka ke? E-e, hikuva xitirho xin’wana ni xin’wana xi na ntirho wa xona lowu faneleke.
7. Loko hi ri karhi hi hlanganyela swin’we entirhweni wa Mfumo, i yini leswi ngopfu-ngopfu hi faneleke ku swi tsundzuka?
7 Ma tiyisile swonghasi marito ya risimu ra Mfumo leri nge “Ntirho Wo Tsakisa”! Ra khutaza ri ku: “A hi tirheleni Xikwembu ni Hosi ya hina hi ntsako, loko hi tisa tinyiko ni vuswikoti bya hina entirhweni wa xona.” I ntiyiso, kumbexana a hi na vuswikoti lebyi xiyekaka. Hambi swi ri tano, hi tshama hi ri karhi hi tsundzuka swinene ntirho lowu averiweke hina tanihi Timbhoni ta Yehova ni ku tinyiketela eka wona hi mbilu hinkwayo. Hi laha risimu ri engetelaka ha kona: “Hambi loko ntirho wa hina wu ri lowuntsongo, kambe hi kombisa ku tinyiketela loku taleke ka timbilu ta hina ni ku kombisa rirhandzu ra hina hi wona.”—Sing Praises to Jehovah, risimu 130.
Teka Van’wana Va Ri Lava Tlakukeke
8. Xana vun’we byi susumetiwa hi ku tirhisa leswi Pawulo a swi vuleke eka Vafilipiya 2:1-3 hi ndlela yihi?
8 Vun’we nakambe byi tlakusiwa hi ku teka van’wana va ri lava tlakukeke eka wena. Pawulo u tsarile a ku: “Loko kunene mi kumile ku khongoteleka eka Kriste, ni loko mi susumetiwa hi rirhandzu ra yena, loko mi ri ni ku hlangana swin’we ni Moya, ni loko mi twelana vusiwana ni ku kombana tintswalo, hetisisani ku tsaka ka mina hi ku va ni miehleketo yo fana, ni rirhandzu ro fana, ni moya wun’we, ni ku anakanya kun’we.” Xiya leswaku muapostola u engetela a ku: “Mi nga endli nchumu hi moya wa ku tirhandza, kumbe hi ku tidzunisa hi swa hava, kambe un’wana ni un’wana a a titsongahate eka van’wana, a nga anakanyi leswaku wa va tlula hi vunene.”—Vafilipiya 2:1-3.
9. Swi vula yini ku va ni vutianakanyi ni ku tidya, naswona hi nga yi papalatisa ku yini mikhuva leyi?
9 Hi ku hluleka ku teka van’wana tanihi lava tlakukeke, munhu wa vutianakanyi u kombisa “mboyamelo wa nkarhi na nkarhi lowu hambukeke ni lowu karharisaka wa ku holova ni ku rhuketela.” (Webster’s New Collegiate Dictionary) Mukhuva lowu wu nga tikombisa hi “ku kanetana ehenhla ka marito.” (1 Timotiya 6:4) Hakunene, moya lowu susumetaka marito ni mianakanyo leyi ma yi vulaka wu fanele ku khathaleriwa swinene. Kutani papalata ku va ni vuxopaxopa eka marito lama tirhisiweke hi ku vulavula kunene kumbe lama tsariweke eka nchumu wo karhi. Naswona ku vuriwa yini loko langutelo leri hambaneke ehenhleni ka dyondzo yo karhi ri nyikeriwa eka wena? Hi ku tshembeka namarhela rungula ra Matsalwa leri nyikeriwaka hi Xikwembu hi ku tirhisa “nandza lowo tshembeka, lowa vutlhari.” (Matewu 24:45-47) Phela, xo sungula yoleyo i ndlela leyi hi dyondzeke ntiyiso ha yona. Ku xiya leswi swi hi pfuna ku papalata ku va lava tidyaka, hi leswaku, ku va ni langutelo leri hundzeletiweke ra ku tivona.
Vumba Ku Khathalela Swinene Vanhu Van’wana
10. I ku tirhisiwa kwihi ka Vafilipiya 2:4 loku ku faneleke ku endliwa ebandlheni?
10 Tsundzuka leswaku Pawulo u hi khuthaze ku ‘ka hi nga khathaleli timhaka ta hina vini ntsena, kambe ni ku khathalela timhaka ta van’wana.’ (Vafilipiya 2:4) Xana leswi swi vula yini ke? Tanihi leswi ku va ni vuxiyaxiya eka leswi hi swi vonaka swi nga hi pfunaka evutirhelini bya nsimu, kutani ku khathalela vuhlayiseki bya van’wana ebandlheni swi ta hi nyika minkarhi yo tiyisa xiboho xa rirhandzu lexi hi hlanganisaka. Ngopfu-ngopfu vakulu va ni vutihlamuleri byo kombisa nkhathalelo wa vapfumeri-kulobye, hikuva xivuriso xi ri: “Tiv̌isisa ŝinene tinyimpfu ta wena ha yiṅwe.” (Swivuriso 27:23) Kavula, hinkwerhu ka hina hi nga khathalela swilaveko swa vapfumeri-kulorhi, naswona hi fanele ku endla tano.—1 Petro 2:17.
11. Ha yini hi fanele ku yingisela loko hi vulavula ni vamakwerhu va xinuna ni va xisati va moya?
11 Ndlela yin’wana yo kurisa vun’we ni ku aka ku khathalela van’wana i ku teka nkarhi leswaku u vulavurisana kahle ni vamakwenu va moya va xinuna ni va xisati. Kuma leswi va swi ehleketaka. Leswi swi nga endliwa loko u endzela makaya ya vona, emahlweni ni le ndzhaku ka minhlangano eHolweni ya Mfumo, ni le minkarhini ya tinhlengeletano ta hina. Naswona yingisela hi vukheta loko va vulavula. Leswi swi nga vula leswaku hi ta twa hi ta ku nonon’hwa loku va kongomanaka na kona, kambe endzhakunyana hi nga kota ku va pfuna ku byarha mindzhwalo ya vona ivi xisweswo hi hetisisa nawu wa Kriste. (Vagalatiya 6:2) Hambi swi ri tano, xin’wana lexi tlulaka ku vulavula ni vamakwerhu xi ta sirhelela vun’we bya bandlha. I yini xexo ke?
Kombisa Ntlhaveko Wa Vunakulobye
12. Ha yini hi fanele hi kombisa ntlhaveko wa vunakulobye?
12 Ntlhaveko wa vunakulobye na wona wu tlakusa vun’we bya Vukriste. Tanihi leswi hi nga ni vutomi lebyi nga ni mintshikilelo, hinkwerhu ka hina hi fanele ku kombisa mfanelo leyi. A hi fanelanga ku va lava tiyimiseleke swinene eka leswi hi nga na swona emianakanyweni lerova hi hluleka ku ehleketela mintlhaveko ya van’wana. Tanihi xikombiso: Loko un’wana wa lava nga ni tinkulumo enongonokweni a fikile eNhlanganweni wa Ntirho, nkulu u vulavule na yena hi ku hatlisa ehenhleni ka mhaka leyi yi faneleke ku tivisiwa. Lexi hlamariseke ni ku khomisa nkulu tingana, loyi a fanelaka ku veka nkulumo u n’wi langutile, a n’wayitela, ivi a ku: “Xo sungula, Makwerhu, hi perisile!” Mhaka leyi a yi fanele ku tivisiwa ku vulavuriwe ha yona endzhaku ka ku xewetana ka xinghana naswona makwerhu u endliwe a titwa a ntshunxekile. Vona dyondzo leyi nkulu yoloye a yi dyondzeke! U nga vi la hatlisaka ngopfu, xisweswo u honisa malwandla lama endlaka vuxaka bya wena ni van’wana byi tsakisa.
13. Ntlhaveko wa vunakulobye wu susumetela vakulu ku endla yini eku tirhisaneni ni Vakriste-kulobye?
13 Ntlhaveko wa vunakulobye wu susumetela vakulu ku kombisa ntwela-vusiwana ni mikhuva yin’wana leyinene. Hi minkarhi yin’wana, vavanuna lava va fanele ku va ni musa, “kukotisa manana la hlayisaka swinene vana va yena.” (1 Vatesalonika 2:7) Ku pfuna vanhu van’wana swi lava ntwela-vusiwana ni nseketelo lowukulu wa rirhandzu. Lava va ‘tshikeke rirhandzu leri a va ri na rona eku sunguleni’ va nga ha lava ku khutazeriwa ntirho lowukulu naswona va nga ha lava mpfuno ku twisisa xihatla xa minkarhi ya hina. (Nhlavutelo 2:4; 2 Timotiya 4:2; Vaheveru 6:11, 12) Ku fana na Pawulo, vakulu va ni ‘rirhandzu lerikulu’ eka vanakulobye va Vukriste, va va khongotela ni ku va chavelela ‘leswaku va va susumetela ku famba hi ndlela leyi rhandziwaka hi Xikwembu.’—1 Vatesalonika 2:8, 11, 12.
14. I vumbhoni byihi lebyi Pawulo a byi nyikeke bya leswaku u ni ntlhaveko wa vunakulobye?
14 Pawulo u siyele vakulu xikombiso lexinene xo kombisa nkhathalelo wa rirhandzu wa vuhlayiseki bya vamakwerhu va xinuna ni va xisati va moya. U tsarile a ku: “Ehandle ka swin’wana leswi ndzi nga swi hlayiki, ndza tikeriwa masiku hinkwawo ni ku karhateka emoyeni, loko ndzi anakanya [mabandlha hinkwawo].” Hikwalaho ka leswi Pawulo a a ri ni nkhathalelo wo tano, u swi kotile ku vutisa a ku: “Loko un’wana a tsanile, xana a ndzi tsananga na mina xana? Loko un’wana a khunguvanyeka, xana na mina a ndzi tshwi hi ku vaviseka xana?” Loko u ri nkulu, xana u ni ntlhaveko wo tano wa vunakulobye?—2 Vakorinto 11:28, 29.
Ku Vuyisa Makwenu
15. Loko ku hambana lokukulu ku tlhekeka exikarhi ka vamakwerhu, i xitsundzuxo xihi xa Yesu lexi nga eka Matewu 18:15 lexi faneleke ku landzeriwa, naswona xikongomelo ku fanele ku va yini?
15 Ku kombisa ntlhaveko wa vunakulobye ku kurisa vun’we exikarhi ka malandza ya Yehova. Hambi swi ri tano, eka swiendlakalo swi nga ri swingani, ku hambana ka munhu hi xiyexe ku nga ha tlhekeka. Loko timhaka letikulu ti katseka, Vakriste va fanele ku landzela ndzayo ya Yesu leyi rhekhodiweke eka Matewu 18:15-17. Xiya goza ro sungula. I ku vulavula ni makwenu exihundleni leswaku u “n’wi komba ku hoxa ka yena.” Xana xikongomelo xa wena ku fanele ku va xihi ke? Handle ko kanakana, i ‘ku vuyisa makwenu’! Yesu u te: “Loko a ku yingisa, u ta va u vuyisile makwenu.” Lexi tsakisaka, ku vulavula swin’we exihundleni hakanyingi hi swona ntsena leswi lavekaka ku vuyisa vuxaka bya ku rhula exikarhi ka wena ni mugandzeri-kuloni wa Yehova.
16. Ku fanele ku endliwa yini loko u xiya leswaku makwenu u ku sala endzhaku?
16 Loko u xiya leswaku makwenu u ku sala endzhaku, landzela xitsundzuxo xa Yesu xo ‘endla ku rhula ka wena ni makwenu.’ (Matewu 5:24) Vulavulani hi xiphiqo hi mukhuva wa ku rhula, wa musa, mi ringeta ku twisisa malangutelo ya un’wana. Hi ndlela leyi, mhaka hakanyingi yi nga tlhantlhiwa naswona ku rhula ka bandlha ku nga hlakuleriwa.
Ku Pfuna Lava Nga Riki Vapfumeri
17, 18. I xitsundzuxo xihi lexi Petro a xi nyikeke eka vavasati va Vakriste lava tshamaka emakaya lama avaneke hi tlhelo ra vukhongeri?
17 Xin’wana xa swiyimo leswi nonon’hwaka swinene ku tirhisa misinya ya milawu ya Matsalwa eka xona hi le mutini lowu avaneke hi tlhelo ra vukhongeri. Vakriste vo tala va tirha hi ku tshembeka loko va ri karhi va hlangavetana ni ku hetiwa matimba ni ku nonon’hwa loku vangiwaka hi ku pfumaleka ka vun’we bya moya evukatini bya vona. Xana va nga pfunisiwa ku yini ke?
18 Hikwalaho ka ku khathalela swinene vanhu van’wana, vakulu hi ntsako va nyikela mpfuno wa moya eka lava va tshamaka emakaya lama avaneke hi tlhelo ra vukhongeri. Hi xikombiso, nyingiso wu nga ha kongomisiwa eka xitsundzuxo xa Petro ehenhleni ka mahanyelo ya vavasati va Vakriste exiyin’weni lexi. U va byela ku titsongahata eka vavanuna va vona, hambi loko vona va nga ri vapfumeri naswona “va nga yingisi rito.” Ha yini va fanele ku titsongahata? “Leswaku va . . . ta winiwa [kumbe, ku pfuniwa] handle ka rito hikwalaho ka mahanyelo ya vasati va vona.” (1 Petro 3:1, Kingdom Interlinear) Kambe swi humelela ku fika kwihi ku tirhisa xitsundzuxo lexi?
19. Nyika xikombiso ku fanisa vuyelo byo tirhisa 1 Petro 3:1.
19 Wansati loyi vito ra yena a nga Vera wa pfumela leswaku loko a sungula ku va Mukriste, nkarhi na nkarhi u vulavule na nuna wa yena ehenhleni ka ntiyiso wa Bibele, naswona u ve loyi a anerisiwaka hi wona. “Endzhaku ka xitsundzuxo xa Matsalwa lexi kumiweke eka nkulu,” wa engetela, “ndzi kunguhate leswaku a swi antswa ku va ni vutlhari ni ku yimela minkarhi leyinene leswaku yi humelela.” Kahle-kahle Vera u tirhise 1 Petro 3:1, hambi leswi a sunguleke a teka goza ro karhi ku khutaza nuna wa yena Barry ku bula hi misinya ya milawu ya Bibele. Endzhakunyana u hlamuserile a ku: “Hi malembe layo tala, ndzi xiye leswaku Awake! [magazini lowu fambisanaka na Xihondzo xo Rindza] yi humelele eswivandleni leswi nga tolovelekangiki ehenhleni ka ndyangu. Yi ve ni timhaka leti a ti ri erivaleni naswona minkarhi yin’wana leti ti nga emahlweni ka mahungu.” Hikwalaho, endzhaku ka malembe ya 20 ya ku avana, Barry na Vera, va tsaka ku va lava hlanganeke entirhweni wa Yehova.
20. I mpfuno wihi lowu vakulu va nga wu nyikaka vavanuna va Vukriste eka makaya lama avaneke hi tlhelo ra vukhongeri?
20 Wanuna loyi a pfumelaka u kongomana ni ku nonon’hwa lokukulu loko nsati wa yena a kaneta Vukriste bya ntiyiso ni ku hlohlotela vana va vona ku lwisana na byona. Hi ku va ni nkhathalelo wa xiviri eka wanuna wo tano, vakulu va nga yisa nyingiso eka misinya ya milawu ya Bibele leyi pfunaka. Hi xikombiso, ku nga ha boxiwa leswaku ku nga khathariseki ku kaneta ka nsati wa yena, yena i nhloko ya ndyangu naswona u fanele a nyika vana va yena dyondzo ya Matsalwa. (Vaefesa 6:4) A nga khutaziwa ku tshama ni nsati wa yena ‘hi ndela ya ku tiva,’ a kombisa nkhathalelo eka leswi a swi endlaka ni ku n’wi pfuna hi mintirho ya le kaya ni ku khathalela vana. (1 Petro 3:7) Ehenhla ka hinkwaswo, wanuna loyi a pfumelaka ni tatana u fanele a khutaziwa ku hlayisa ku vulavurisana ku pfulekile leswaku a dyondza leswi swi nga embilwini ya xirho xin’wana ni xin’wana xa ndyangu wa yena. Vakulu nakambe va nga n’wi khutaza ku hambeta a ringeta ku pfuna nsati wa yena hi marito ‘lama lungiweke hi munyu,’ a n’wi nyikela ntiyiso wa Matsalwa hi minkarhi leyi faneleke hi vutlhari.—Vakolosa 4:6.
21. Wansati loyi a nga riki mupfumeri a nga pfunisiwa ku yini leswaku a tsakela ntiyiso?
21 Ku kombisa nkhathalelo eka maxaka ya Vakriste emakaya lama avaneke hi tlhelo ra vukhongeri minkarhi yin’wana ku tisa ku amukela rungula ra Mfumo. Hi xikombiso: Wanuna un’wana wa Mukriste a a hetiwe matimba hikwalaho ka leswi nsati wa yena a n’wi kaneteke hi matimba hi malembe yo hlayanyana. Nkulu u tinyiketele ku endza ivi a pfuna hi bulo ra Bibele. Loko a fika ekaya, nkulu u xewete wansati hi ku tsaka ivi a vutisa a ku: “Xana u nga vilela ku tshama na hina?” Xirhambo xexo xa xinghana xi khumbe wansati swinene lerova hi ntsako a hlanganyela ebulwini. Hi ku hatlisa u amukele ntiyiso naswona u sungule ku chumayela eka van’wana.
22. Ha yini hi khathalelana swinene?
22 Tanihi Timbhoni ta Yehova, kutani a hi ‘endleni swilo hinkwaswo hikwalaho ka mahungu lamanene.’ (1 Vakorinto 9:23) Hakunene, “loko swi koteka, a hi endleleni vanhu hinkwavo leswinene, ngopfu-ngopfu va ndyangu wa lava pfumeleke.” (Vagalatiya 6:10) Onge hi nga khathalelana swinene leswaku rirhandzu ri ta nava eka vumakwerhu bya misava hinkwayo.
A Wu Ta Hlamurisa Ku Yini Ke?
◻ Ha yini ngopfu-ngopfu hi fanele ku khathalela van’wana?
◻ Hi nga ku vumbisa ku yini ku khathalela lokukulu eka vapfumeri-kulorhi?
◻ Vakulu va nga wu kombisisa ku yini ntlhaveko wa vunakulobye?
◻ Vuyelo byi nga va byihi eku khathaleleni ka hina lokukulu ka lava nga riki vapfumeri?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 16, 17]
Tanihi leswi xitirho xin’wana ni xin’wana xi kunguhateriweke ku endla ntirho wo karhi, Vakriste hinkwavo ebandlheni va nga tirhisa vuswikoti lebyi va byi nyikiweke hi Xikwembu ku yisa ntirho wa Xikwembu emahlweni
Leswaku u kurisa vun’we bya Vukriste, khathalela swinene vanhu van’wana
[Xifaniso lexi nga eka tluka 18]
Pawulo u siyele vakulu xikombiso lexinene xa ndlela yo kombisa nkhathalelo wa rirhandzu eka vapfumeri-kulobye ha yona