‘A Ndzi Na Tingana Hi Mahungu Lamanene’

“A ndzi na tingana hi Evhangeli, hikuva i matimba ya Xikwembu yo ponisa hinkwavo lava pfumelaka.”—VARHOMA 1:16.

1. Xana mahungu lamanene hakanyingi ma amukerisiwa ku yini, kambe xana vanhu va misava lava nga hava ripfumelo va ta ma tekisa ku yini mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu ke?

LESWI swi langutekaka swi ri mahungu lamanene eka munhu un’wana swi nga ha langutiwa swi nga ri mahungu lamanene hi un’wana. Hi ntolovelo, la rhwaleke mahungu lamanene u amukeriwa hi malwandla, naswona ndleve leyi navelaka ku twa mahungu lamanene yi ta hundzulukela eka yena. Hambi swi ri tano, Bibele yi vhumbe leswaku vanhu vo pfumala ripfumelo va misava a va nge teki mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu ni rungula ra wona tanihi leswi tsakisaka.—Ringanisa 2 Vakorinto 2:15, 16.

2. I yini leswi muapostola Pawulo a swi vuleke hi mahungu lamanene lawa a ma twariseke naswona ha yini rungula leri a ri twariseke ra ha ri mahungu lamanene ni namuntlha?

² Muapostola Pawulo a a rhumiwe ku twarisa mahungu lamanene eka vanhu. U titwise ku yini hi xiavelo xa yena? U te: “Hikokwalaho ndzi hisekelaka ku vula Evhangeli ni le ka n’wina lava mi nga eRhoma. Mhaka hi leswaku a ndzi na tingana hi Evhangeli.” (Varhoma 1:15, 16) Leswaku mahungu ma tama ma ha ri manene ni namuntlha, ku lava ku va malembe ya 2 000 endzhaku ka loko muapostola Pawulo a tsalele Vakriste le Rhoma, hakunene ma fanele ma ri mahungu lamanene lama nga heriki. Ina, i “Evhangeli leyi nga heriki.”—Nhlavutelo 14:6.

3, 4. Ha yini muapostola Pawulo a vule leswaku a a nga ri na tingana hi mahungu lamanene?

³ Ha yini muapostola Pawulo a vule leswaku a a nga ri na tingana hi mahungu lamanene? Xana hikokwalaho ka yini a a ta va a ve ni tingana ha wona? Hikuva a ma nga ri mahungu lama tolovelekeke, hi mhaka ya leswi a ma yelana ni wanuna la beleriweke emhandzini ya nxaniso onge i xigevenga lexi nga rhandzekiki, erivaleni eka xiyimo lexi nyumisaka swinene. Ku ringana malembe manharhu ni hafu, wanuna loyi a a ngundzuvanya Palestina ni mahungu lamanene naswona u hlangavetane ni nkaneto lowukulu eka Vayuda, ngopfu-ngopfu varhangeri va vukhongeri. Kutani sweswi, leswi Pawulo a byarheke vito ra wanuna yoloye la nyenyiwaka, a a langutane ni tihanyi leti fanaka.—Matewu 9:35; Yohane 11:46-48, 53; Mintirho 9:15, 20, 23.

⁴ Hikokwalaho ka nkaneto wo tano, Pawulo kun’we ni vadyondzisiwa-kulobye va Yesu Kriste va nga ha va va langutiwe va ri na xin’wana xo khomiwa hi tingana ha xona. Hakunene, sweswi Pawulo a a namarhele nchumu lowu yena hi yexe khale a a wu teka wu ri lowu khomisaka tingana. Yena hi yexe u hlanganyerile eku tiseni ka ndzhukano ehenhla ka valandzeri va Yesu Kriste. (Mintirho 26:9-11) Kambe u xi tshikile xiendlo xexo. Hikokwalaho, yena ni van’wana lava veke Vakriste, va tokote nxaniso wa tihanyi.—Mintirho 11:26.

5. Xana Pawulo u yi hlamusele njhani mhaka ya ku pfumala tingana hi mahungu lamanene?

⁵ Loko munhu a tipfumelela ku khomiwa hi tingana tanihi mulandzeri wa Yesu Kriste, u ta va a languta swilo hi langutelo ra vumunhu. Muapostola Pawulo a a nga ri tano. Ematshan’weni ya sweswo, loko a hlamusela ku pfumala ka yena tingana hi mahungu lamanene lawa a a ma chumayela, u te: “Hikuva i matimba ya Xikwembu yo ponisa hinkwavo lava pfumelaka.” (Varhoma 1:16) Matimba ya Xikwembu a ma khomisi tingana loko ma tirha eka mudyondzisiwa wa Yesu ku hetisisa xikongomelo lexi dzunekaka xa Xikwembu lexi kwetsimaka lexi Yesu Kriste hi yexe a a ri mugandzeri ni mudzunisi wa xona.—Ringanisa 1 Vakorinto 1:18; 9:22, 23.

Mahungu Lamanene Ma Huweleriwa eMisaveni Hinkwayo

6, 7. (a) I vutihlamuleri byihi malunghana ni mahungu lamanene lebyi Timbhoni ta Yehova ti tiyimiseleke ku byi hetisisa naswona vuyelo byi va byihi? (b) Hambi loko hi nga swi lavi ku pfumelela ku chava ku hi sivela ku nyikela vumbhoni, i yini leswi nga lavekaka minkarhi yin’wana? (Vona nhlamuselo.)

⁶ Ku fana na Pawulo, Timbhoni ta Yehova namuntlha i vadyondzisiwa va N’wana wa Yena la kwetsimisiweke, Yesu Kriste. Eka Timbhoni leti ta yena, Yehova u ti byarhise rifuwo leri ra ‘mahungu lamanene lama kwetsimaka.’ (1 Timotiya 1:11) Timbhoni ta Yehova a ti tsandzekanga ku hanya hi ku pfumelelana ni vutihlamuleri lebyi byo tika naswona va khutaziwa leswaku va nga khomiwi hi tingana ha byona. (2 Timotiya 1:8) I swa nkoka leswaku hi nga ku pfumeleli ku chava kumbe ku tsana ku hi sivela ku nyikela vumbhoni ni ku titivisa tanihi Timbhoni ta Yehova.a

⁷ Ku nyikela vumbhoni ko tano ka xivindzi ni ku pfumala ku chava ku endle leswaku vito ra Xikwembu xa le Henhla-henhla ri twarisiwa emisaveni hinkwayo ni le ku chumayeriweni ka mahungu lamanene ya Mfumo wa xona hi mpimo wa misava hinkwayo. N’wana wa Xikwembu u te: “Evhangeli leyi ya Mfumo yi ta twarisiwa emisaveni hinkwayo, leswaku yi va vumbhoni eka vanhu va matiko hinkwawo; kutani hi kona makumu ma nga ta fika,” naswona ku vhumba loku a ku nge pfumeleriwi leswaku ku tsandzeka. (Matewu 24:14) Sweswi mahungu lamanene ma karhi ma chumayeriwa ematikweni lama tlulaka 210 naswona makumu ya ntirho lowu wo chumayela a ma si fikeleriwa. Hi ku pfumala tingana hi mahungu lawa manene ni ku langutana ni vumundzuku hi xivindzi, hi khongela hi laha vadyondzisiwa vo sungula va Yesu Kriste va endleke ha kona: “Sweswi ke [Yehova], . . . nyika malandza ya wena ku vula rito ra wena va tiyile va nga chavi nchumu.”—Mintirho 4:29.

8. Ha yini Timbhoni ta Yehova ti nga fanelanga ti hetiwa matimba hi nkaneto wa matiko hinkwawo ya misava?

⁸ Hambi loko ku ri ntiyiso leswaku Timbhoni ta Yehova ta vengiwa ni ku kanetiwa ematikweni hinkwawo ya misava, leswi swi hetisisa leswi vhumbiweke tanihi mfungho wa vagandzeri va xiviri va Xikwembu lexi hanyaka xa ntiyiso. (Yohane 15:20, 21; 2 Timotiya 3:12) Kutani ematshan’weni yo hetiwa matimba ni ku tsanisiwa hi leswi, vahuweleri va mahungu lamanene va tiyisekesiwa leswaku va amukeleka eka Xikwembu naswona i va nhlengeletano leyi amukelekaka ya Yehova, Hosi ya Vuako Hinkwabyo.

9. Ha yini swi nga ri na mhaka leswi misava hinkwayo yi lwisanaka na hina?

⁹ U nga rivali: Hi na nseketelo wa Xikwembu xa le Henhla-henhla xa vuako hinkwabyo. Kutani ke, hi nga karhatekela yini loko misava ni mimpambukwa ya yona hinkwayo ya vukhongeri ni mintlawa ya politiki swi lwisana na hina? N’wana wa Xikwembu la tswariweke a ri yexe a a kanetiwa hi misava hinkwayo kutani a hi khomiwi hi tingana loko hi tikuma eka xiyimo lexi fanaka. Hi laha a vuleke ha kona eka vaapostola vakwe: “Loko misava yi mi venga, tivani leswaku yi rhangile yi venga mina, yi nga si mi venga. Loko a mi ri va misava, misava a yi ta rhandza swa yona. Kambe leswi mi nga riki va misava, ni leswi ndzi mi hlawuleke eka yona, misava ya mi venga.”—Yohane 15:18, 19.

10. Xana nxaniso wo tala eka Timbhoni a wu huma kwihi naswona ha yini ti nga ri na tingana ha swona?

¹⁰ Xisweswo Timbhoni ta Yehova ti tiyisele nxaniso emisaveni hinkwayo kambe ngopfu-ngopfu eka matiko lama vumbaka leswi vuriwaka Vujagana. Nxaniso wo tano hi Vujagana a wu vuli swona leswaku Timbhoni a hi Vakriste. Ematshan’wini ya sweswo, ku tiyisa ku tivula ka vona Vakriste va ntiyiso, Timbhoni ta Xikwembu ni Tatana wa Yesu Kriste, ku nga, Yehova. Hi mhaka ya leswi va nga Timbhoni ta Xikwembu, a va nyumi loko va tokota nxaniso eswisekelweni swo tano swa vukhongeri. Hikwalaho, xitsundzuxo xa muapostola Pawulo eka Vakriste va lembe xidzana ro sungula xo ka va nga vi na tingana xi tirha kahle eka Timbhoni ta Yehova sweswi.—Vona Vafilipiya 1:27-29.

Mahungu Yo Antswa Lama Nga Twarisiwaka

11. Hi ku tirhisa vito ra Timbhoni ta Yehova, ha yini hi nga tshiki ku va valandzeri va Yesu Kriste?

¹¹ Timbhoni ta Yehova ti amukele vito ra tona hi xivindzi ku hetisisa xitshembiso xa Yehova eka vanhu va yena va ntwanano eka Esaya 43:10. Hambi swi ri tano, leswi a swi vuli swona leswaku a va ha n’wi landzeli Yesu Kriste. Yesu i Murhangeri wa vona, loyi va landzelaka ntila wa yena. Yena hi yexe i un’wana wa Timbhoni ta Yehova. Kahle-kahle, i Mbhoni leyikulu ya Yehova.—1 Timotiya 6:13; Nhlavutelo 1:5.

12. I mahungu ya njhani lawa Timbhoni ta Yehova ti ma chumayelaka emisaveni hinkwayo naswona ha yini?

¹² Rungula leri Timbhoni ta Yehova ti ri chumayelaka emisaveni hinkwayo i mahungu lamanene lama nga twarisiwaka. Ku hava hulumendhe leyi nga antswaka eka vanhu ku tlula Mfumo wa Vumesiya lowu Yehova a wu simekeke leswaku wu fuma misava ya vanhu, leyi a rhumeleke N’wana wakwe la tswariweke a ri yexe ku yi kutsula. (Esaya 9:6, 7) Vaaki va misava lava mahungu lamanene ya Mfumo ma chumayeriwaka eka vona va karhi va nyikiwa nkarhi wa ku ma amukela ni ku tikombisa va faneriwa hi nyiko ya vutomi lebyi nga heriki loko vanhu va hetisekile eparadeyisini ya le misaveni.

13. Ha yini hi nga tiyisekaka leswaku hulumendhe ya Mfumo wa Vumesiya yi ta va yo antswa swinene naswona i yini leswi Timbhoni ti swi bumabumelaka handle ko nyuma?

¹³ Entiyisweni, loko Yesu a a tiyimiserile ku fa hi tihanyi leswaku a ta kutsula lava a va ta va vafumiwa va yena, a a ta tiyiseka leswaku a va nyika hulumendhe yo antswa. Hi khutaza xivumbiwa xin’wana ni xin’wana lexi nga munhu emisaveni leswaku xi: Va xirho lexi tshembekaka, lexi yingisaka xa hulumendhe yoleyo. A hi na tingana hi hulumendhe leyi hi yi bumabumelaka hi mbilu hinkwayo eka vanhu hinkwavo. A hi tlhentlhi eku chumayeleni hi Mfumo, hambi leswi ku endla leswi ku nga hi tiselaka nxaniso. Ku fana na muapostola Pawulo, un’wana ni un’wana wa hina u ri: “A ndzi na tingana hi Evhangeli.”

14. Hi ku ya hi Yesu, ku chumayeriwa ka Mfumo esikwini ra hina a ku ta hangalaka ku fikela kwihi?

¹⁴ Yesu u vhumbe leswaku ku chumayeriwa ka mahungu lamanene ya Mfumo ku ta va ka mpimo wa misava hinkwayo naswona vuprofeta lebyi byo anama a byi ri fanela rungula ro tano. (Marka 13:10) A nga tshikanga ku vhumba ku chumayeriwa ka Mfumo wa Yehova hi ndlela leyi anameke—ina, ku fikela emakun’wini ya misava. (Mintirho 1:8) Yesu a a swi tiva leswaku hinkwako lomu vanhu va nga kumiwaka kona, valandzeri vakwe vo tshembeka a va ta endla matshalatshala ya xiviri ku va fikelela hi mahungu lamanene ya Mfumo.

15, 16. (a) I vamani lava faneriweke hi ku fikeleriwa hi mahungu lamanene? (b) Ha yini ntirho wo chumayela wu ta hetisisiwa ku nga khathariseki nxaniso wa nhlengeletano ya Diyavulosi?

¹⁵ Vaaki va misava namuntlha va fikelela magidi ya timiliyoni naswona va hangalake ni matiko-nkulu ni swihlala-nkulu hinkwaswo swa malwandle. Hambi swi ri tano, a xi kona xiphemu xa misava leyi akiweke lexi nga ekule swinene lerova Timbhoni ta Yehova ti hluleka ku endla matshalatshala yo xi fikelela hi mahungu lamanene. Misava hinkwayo leyi akiweke i vunavelo bya milenge ya Yehova Xikwembu byo fanekisela. (Esaya 66:1) Swivumbiwa swa vanhu leswi nga eka xiphemu xihi na xihi xa vunavelo bya milenge ya yena swi faneriwa hi ku fikeleriwa hi mahungu ya ku pona.

¹⁶ Mahungu lamanene namuntlha i mahungu lama tsakisaka ya hulumendhe ya mfumo lowu ana se wu simekiweke emavokweni ya Mesiya. Yesu a a swi tiva leswaku ku nga khathariseki nxaniso wa tihanyi wa nhlengeletano ya Diyavulosi, moya wa Xikwembu wu ta susumetela valandzeri va ntiyiso va Mesiya ku andza swinene leswaku “Evhangeli leyi ya Mfumo” tanihi ntiyiso lowu tiyeke yi “twarisiwa emisaveni hinkwayo.”—Matewu 24:14.

Ku Nga Vi Na Tingana Ha Yesu Kriste Na Yehova

17. (a) I yini lexi vagandzeri va ntiyiso va nga riki na tingana ha xona? (b) Hi wihi nawu lowu Yesu a wu humeseke eka Marka 8:38, naswona wu vula yini?

¹⁷ Xikwembu xa le Henhla-henhla a xi tshikanga ku tinyika vito, Yehova; naswona vagandzeri vakwe va ntiyiso a va fanelanga va va na tingana hi vito rero. Vagandzeri va ntiyiso va tsaka ku tiviwa ni ku xiyiwa tanihi lava n’wi nyikaka vugandzeri lebyi hlawulekeke ni ku n’wi yingisa. Malunghana na yena, Yesu u humese nawu kumbe nsinya wa nawu eka Marka 8:38: “Hikuva loyi a nga ni tingana hikwalaho ka mina ni marito ya mina erixakeni leri ra lava sandzaka Xikwembu ni ra vadyohi, N’wana-wa-Munhu na yena ú ta khomiwa hi tingana hikwalaho ka munhu loyi siku a nga ta vuya eku kwetsimeni ka Tata wa yena, swin’we ni tintsumi leto hlawuleka.” Hi laha ku fanaka, la nga ta va ni tingana hi Xikwembu ni Tata wa Hosi Yesu Kriste, Yehova hi laha ku faneleke u ta va ni tingana hi munhu wo tano. Naswona xivumbiwa xin’wana ni xin’wana lexi Yehova a nga ta va ni tingana ha xona hikwalaho ka ndlela ya xona yo pfumala ku tshembeka a xi nge faneriwi hi ku tiphina hi ku hanya eka xiphemu xihi na xihi xa xivandla xa Xikwembu etilweni kumbe emisaveni.—Luka 9:26.

18. (a) Ha yini marito ya Yesu eka Matewu 10:32, 33 ma fanele ma nghenisiwa etimbilwini ni le mianakanyweni ya hina? (b) Ku humelela yini hi lava va landzulaka Yesu na Yehova hi ku chava vanhu? (Nyika swikombiso leswi sekeriweke eka nhlamuselo ya le hansi.)

¹⁸ A hi ngheniseni marito ya Yesu Kriste lama landzelaka etimbilwini ni le mianakanyweni ya hina: “Un’wana ni un’wana la nga ta ndzi vula emahlweni ka vanhu, na mina ndzi ta n’wi vula emahlweni ka Tata wa mina la nga matilweni. Kambe un’wana ni un’wana la nga ta ndzi landzula emahlweni ka vanhu, na mina ndzi ta n’wi landzula emahlweni ka Tata wa mina la nge matilweni.” (Matewu 10:32, 33; Luka 12:8, 9) Ehenhla ka xisekelo lexi fanaka, la nga ta landzula Xikwembu ni Tata wa Hosi Yesu Kriste U ta n’wi landzula. A nga tekiwi a ri la fanelekaka ku va xirho xa dyangu lowu eka wona Yesu a nga N’wana lonkulu. Hikwalaho u ta herisiwa hi nkarhi wa Xikwembu lowu vekiweke.b

19, 20. (a) Ha yini lava khongeleleke vito ra Yehova leswaku ri hlawulekisiwa va nga ri na tingana? (b) I yini leswi vahuweleri lava nga ni xivindzi va swi hetisiseke naswona va ri na nseketelo wihi?

¹⁹ Xikhongelo xa xikombiso lexi Yesu a xi dyondziseke vadyondzisiwa va yena xi ta hlamuriwa: “Tata wa hina, la nge matilweni, vito ra wena a ri hlawuleke; a ku te ku fuma ka wena; ku rhandza ka wena a ku endliwe misaveni, tanihi loko ku endliwa tilweni.” (Matewu 6:9, 10) Loko sweswo swi humelela, vadyondzisiwa va Yesu lava rhandzekaka a va nge vi na tingana. Vito ra Yehova ri ta tlakusiwa, ri hlawulekisiwa hayi hi timiliyoni leti hanyaka sweswi ntsena kambe na hi magidi ya timiliyoni ta vanhu lava a nga ta va vitana emasirheni ya vona hi nkarhi wa ku fuma ka Mfumo wa yena ka gidi ra malembe. Va ta va ni lunghelo ro hanya eparadeyisini emisaveni hi laha ku nga heriki.

²⁰ Handle ko khomiwa hi tingana, vahuweleri lava va mahungu lamanene ya Mfumo lava nga ni xivindzi va swi kotile ku hetisisa vumbhoni bya misava hinkwayo ku nga khathariseki nkaneto hi mhaka ya leswi va seketeriwaka hi matimba lama tlulaka ya munhu—nseketelo wa tintsumi ta le tilweni. Hikwalaho, Timbhoni ta Yehova ti ‘chava Xikwembu ni ku xi dzunisa.’—Nhlavutelo 14:6, 7.

Ku Pfumala Tingana To Chava Xikwembu Ni Ku Xi Dzunisa

21. I yini leswi Timbhoni ta Yehova a ti nga ri na tingana ku swi endla naswona vuyelo byi va byihi?

²¹ Timbhoni ta Yehova ti tikombise ti ri hava tingana to chava Xikwembu ni ku xi dzunisa, hambi ku ri ku tirhisa vito ra xona ra xiviri, Yehova. Leswi swi va tisele mikateko leyikulu. Mikateko leyi yi tile hikwalaho ka ku hetiseka loku tshembekaka ka switshembiso swa Xikwembu xa le Henhla-henhla. Mawaku ku lweriwa ka yena tanihi Xikwembu xin’we lexi hanyaka xa ntiyiso, Hosi ya vuako hinkwabyo, loku leswi ku veke swona!

22. Ha yini Timbhoni ta Yehova ti ta langutana ni nxaniso wa tihanyi, kambe i ntsako wihi lowu nga ta va wa vona?

²² Enkarhini lowu taka, tihulumendhe ta misava ti ta hundzukela vuhosi bya vukhongeri kutani ti byi herisa—ku katsa ni Vujagana—byi nga ha vi kona. (Nhlavutelo 17:16, 17) Eku heteleleni, Timbhoni ta Yehova ti ta langutana ni nkarhi wa nxaniso wa tihanyi wa tihulumendhe ta misava. A va nga ta swi kota ku tiyisela ni ku pona loko Xikwembu lexi nga riki na ku hela a xi nga ri na vona. Kambe xi na vona, kutani va ta va ni ntsako wa ku vona valala lava lwisanaka ni Vakriste, lava lwisanaka na Yehova va herisiwa hi Xikwembu lexi Timbhoni ti xi gandzelaka handle ko kanakana. A va nge ti tokoti tingana ta ku paluxiwa ni ku herisiwa tanihi valala va mfumo wa ntiyiso kambe va ta tokota ntsako lowukulu wo yimbelelela Yehova va ku: “Hi mikari ni mikari, u Šikwembu.”—Psalma 90:2.

23. Ha yini Timbhoni ta Yehova ti nga ri na tingana, naswona ku ta humelela yihi?

²³ Va ta kwetsimisa Xikwembu, Tata wa Yesu Kriste, loyi ha yena ndyangu wa vanhu wu kutsuriweke ku tsakela vutomi lebyi nga heriki loko vanhu va hetisekile ni ku tsaka emisaveni ya paradeyisi. Vona ndlela leyi Yehova a tikombiseke a ri na matimba ha yona ha Yesu Kriste! Vona ndlela leyi Yehova a tikombiseke ha yona a ri mutirhisi wa vutlhari ni wa rirhandzu wa matimba yakwe hinkwawo, hayi lowo biha! Hi laha ku faneleke, a hi na xo hi khomisa tingana malunghana na yena kumbe N’wana wa yena la tswariweke a ri swakwe, Yesu Kriste. A hi na tingana ku va vahuweleri va mahungu lamanene yo kwetsima, lama sungulaka matimba lama hlulaka ya Yehova Xikwembu ha Kriste Yesu, loyi eminkarhini yo hetelela ya vutomi bya yena bya laha misaveni a nga te: “Tiyani timbilu, ndzi hlurile misava.” (Yohane 16:33) Loko hi teka ndlela leyi, hi minkarhi hinkwayo a hi landzeleleni xikombiso xa muapostola Pawulo, loyi a a nga ri na tingana hi mahungu lamanene. Loko hi endla sweswo, Xikwembu xa Matimba Hinkwawo a xi nge vi na tingana hi hina.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

Swivutiso Swo Katsakanya

◻ Ku fana na muapostola Pawulo, i langutelo rihi leri hi faneleke hi va na rona mayelana ni ku twarisa mahungu lamanene naswona ha yini?

◻ Ha yini rungula leri Timbhoni ta Yehova ti ri twarisaka ri ri mahungu lamanene yo tlula hinkwawo?

◻ I xitsundzuxo xihi lexi Yesu a xi nyikeke mayelana na wihi na wihi la nga ta va ni tingana ha yena loko a fika eku kwetsimeni ka Mfumo?

◻ Ku humelela yini eka lava landzulaka Yesu na Yehova?

◻ I yini leswi vahuweleri va mahungu lamanene va swi koteke ku swi hetisisa handle ko nyuma naswona ha yini?