Evhangeli Leyi Yi Fanele Ku Rhanga Yi Twarisiwa

“Evhangeli yi fanele ku rhanga yi twarisiwa ematikweni hinkwawo.”—MARKA 13:10.

1, 2. I yini lexi hlawulekisaka Timbhoni, naswona ha yini?

HA YINI Timbhoni ta Yehovha ti chumayela hi ku phikelela swonghasi? Entiyisweni hi tiviwa emisaveni hinkwayo hi vutirheli bya hina, ku nga ha va bya yindlu na yindlu, bya le switarateni kumbe bya xitshuketa. Exiyin’weni xin’wana ni xin’wana lexi fanelaka, hi titivisa tanihi Timbhoni, hi ringeta hi vuxiyaxiya ku twarisa mahungu lamanene lawa hi nga na wona. Kahle-kahle hi nga vula leswaku vutirheli lebyi hi byona byi hi hlawulekisaka!—Vakolosa 4:6.

² Anakanya ha swona—loko vanhu va vona ntlawa wa vavanuna, vavasati ni vana lava ambaleke kahle va khome minkwama ya tibuku emugangeni wa ka vona, xana i yini leswi taka ku sungula emianakanyweni ya vona? Xana va ri, ‘Hi walawo Makhatoliki (kumbe Maorthodox) nakambe!’ kumbe, ‘Hi walawo Mapentekosta (kumbe Mabaptist) nakambe!’ E-e. Vanhu va swi tiva leswaku vukhongeri byebyo a byi na yona mindyangu leyi heleleke leyi endlaka vutirheli bya yindlu na yindlu. Mintlawa yin’wana ya vukhongeri yi nga ha rhumela “varhumiwa” ku ya tirha-tirhanyana malembe mambirhi etindhawini tin’wana, kambe swirho swa byona leswin’wana a swi hlanganyeli eka vutirheli byo tano. I Timbhoni ta Yehovha ntsena leti tiviwaka emisaveni hinkwayo hi ku hisekela ka tona ku tivisa van’wana rungula ra tona exiyin’weni xin’wana ni xin’wana lexi fanelaka. Nakambe ti tiviwa hi timagazini ta tona, Xihondzo xo Rindza na Xalamuka!—Esaya 43:10-12; Mintirho 1:8.

Ti Hambana Ni Vafundhisi Va Vujagana

3, 4. Vafundhisi va Vujagana va tala ku hlamuseriwa njhani hi swihaxi swa mahungu?

³ Ku hambana ni sweswo, swiviko swa mahungu swi tshamela ku paluxa vafundhisi vo tala ematikweni man’wana tanihi vapfinyi va vana, lava kumaka mali hi vukanganyisi ni vaxisi. Mintirho ya vona ya nyama na mahanyelo ya vona lama hundzeletiweke ma le rivaleni swinene. Mutsari un’wana wa tinsimu la dumeke u swi hlamusele kahle eka risimu rakwe leri nge “Xana Yesu A A Ta Yi Ambala Rolex [wachi yo durha swinene ya nsuku] eNkombisweni Wa Yena Eka Thelevhixini?” U vutisa xivutiso: “Xana Yesu a a ta va n’watipolitiki loko A vuya eMisaveni? Xana kaya ra Yena ra vumbirhi a ri ta va le Palm Springs [ndhawu ya swigwili le California] naswona a ringeta ku fihla rifuwo ra Yena?” Ma fanerile swonghasi marito ya Yakobo lama nge: “Emisaveni, mi hanyile emafurheni mi ri karhi mi tiphina; kambe mi lo tinonisela ntsena siku ra ku dlayiwa ka n’wina.”—Yakobo 5:5; Vagalatiya 5:19-21.

⁴ Ku tihlanganisa ka vafundhisi ni van’watipolitiki ni ku hlanganyela eka minhlawulo tanihi lava lavaka ku hlawuleriwa swikhundlha swa politiki swi va kombisa tanihi vatsari ni Vafarisi va manguva lawa. Hi nkarhi lowu fanaka, ematikweni yo tanihi United States na Canada, mali ya hela emabokisini ya vukhongeri hikwalaho ka ku mangaleriwa ni ku avanyisiwa ka vafundhisi, leswi vangiwaka hi ku endla swilo swo huma endleleni ni vana ni vanhu lavakulu.—Matewu 23:1-3.

5. Ha yini vafundhisi va Vujagana va nga kumekanga va ri “nandza la tshembekaka, wo tlhariha”?

⁵ Hi laha ku faneleke, Yesu u byele vafundhisi va le nkarhini wakwe a ku: “Mi ni khombo n’wina vatsari ni Vafarisi, hikuva mi vakanganyisi: Mi fana ni masirha lama basisiweke, lama vonakaka ma sasekile ehandle, kasi endzeni ku tele marhambu ya vafi ni hinkwaswo leswa thyaka. Hi mukhuva wolowo vanhu va mi vona mi ri lavo lulama ehandle, kasi endzeni, mi tele ku kanganyisa ni ku homboloka.” Xisweswo, Xikwembu a xi rhumanga vafundhisi va Vujagana, hambi i va Khatoliki, Protestente, Orthodox kumbe mintlawa yin’wana ya tikereke leswaku va ya chumayela mahungu lamanene. A va kumekanga va ri yena “nandza la tshembekaka, wo tlhariha,” la vhumbhiweke.—Matewu 23:27, 28; 24:45-47.

Ha Yini Evhangeli Yi Fanele Ku Rhanga Yi Twarisiwa?

6. I swiendlakalo swihi leswi nga ta humelela ku nga ri khale?

⁶ Marka hi yena ntsena a tirhisaka rito “rhanga” eka nhlamuselo yakwe yo koma ya xileriso xa Yesu xo twarisa mahungu lamanene ematikweni hinkwawo. (Marka 13:10; ringanisa Matewu 24:14.) Vuhundzuluxeri bya J. B. Phillips byi ri: “Hikuva evhangeli yi fanele ku twarisiwa ematikweni hinkwawo, makumu ma nga si fika.” Ku tirhisiwa ka riengeteri “rhanga” swi komba leswaku ku ta landzela swiendlakalo swin’wana endzhaku ka ntirho wo twarisa evhangeli emisaveni hinkwayo. Swiendlakalo sweswo swi ta katsa nhlomulo lowukulu lowu tshembisiweke, kun’we na vulawuri byo lulama bya Kreste emisaveni leyintshwa.—Matewu 24:21-31; Nhlavutelo 16:14-16; 21:1-4.

7. Ha yini Xikwembu xi lava leswaku mahungu lamanene ma rhanga ma twarisiwa?

⁷ Kutani ha yini Xikwembu xi lava leswaku ku rhanga ku twarisiwa mahungu lamanene? Xivangelo xin’wana hi leswaku i Xikwembu xa rirhandzu, vululami, vutlharhi na matimba. Hi nga vona xikombiso lexi tsakisaka xa timfanelo leti ta Yehovha, hi ku hetiseka ka marito ya Yesu lama tsariweke eka Matewu 24:14 na Marka 13:10. A hi kambisiseninyana timfanelo leti ha yin’we-yin’we, hi vona leswaku ti fambelana njhani ni ku twarisiwa ka mahungu lamanene.

Evhangeli Na Rirhandzu Ra Yehovha

8. Ku twarisiwa ka mahungu lamanene i xikombiso xa rirhandzu ra Xikwembu hi ndlela yihi? (1 Yohane 4:7-16)

⁸ Ku twarisiwa ka mahungu lamanene ku ri kombisa njhani rirhandzu ra Xikwembu? Xo sungula, hi leswi ri nga riki rungula leri kongomisiwaka eka rixaka kumbe ntlawa wo karhi ntsena. I mahungu lamanene “ematikweni hinkwawo.” Xikwembu xi wu rhandza swinene ndyangu wa vanhu, lerova xi rhumele N’wana wa xona loyi a nga tswariwa a ri swakwe, a ta emisaveni, leswaku a ta va gandzelo ra nkutsulo ra swidyoho swa vanhu hinkwavo, hayi swa rixaka rin’we ntsena. Muapostola Yohane u tsarile a ku: “Xikwembu xi rhandzile misava swonghasi, xi ko xi nyika N’wana wa xona la nga un’we, leswaku un’wana ni un’wana la pfumelaka ka yena, a nga lovi, kambe a va ni vutomi lebyi nga heriki. Xikwembu a xi rhumanga N’wana wa xona emisaveni ku ta avanyisa misava, kambe a ku ri ku endlela leswaku misava yi ta ponisiwa ha yena.” (Yohane 3:16, 17) Kunene, mahungu lamanene, ku nga rungula leri tshembisaka misava leyintshwa leyi nga ni ku rhula, ntwanano ni vululami, i xikombiso xa rirhandzu ra Xikwembu.—2 Petro 3:13.

Evhangeli Na Matimba Ya Yehovha

9. Ha yini Yehovha a nga tirhisanga vukhongeri bya matimba bya Vujagana ku twarisa mahungu lamanene?

⁹ Matimba ya Yehovha ma kombisiwa njhani hi ku chumayeriwa ka mahungu lamanene? Xiya, xana ú tirhise vamani ku endla ntirho lowu? Xana a ku ri tinhlengeletano ta vukhongeri bya Vujagana leti nga ni matimba lamakulu, tanihi Kereke ya Rhoma Khatoliki kumbe mintlawa leyi dumeke ya Maprotestente? E-e, ku tihlanganisa ka byona ni tipolitiki swi endla leswaku ti nga xi fanelekeli xiavelo lexi. (Yohane 15:19; 17:14; Yakobo 4:4) Rifuwonyana ra vona ni ku tihlanganisa ni varhangeri lava tlakukeke ni ku va ni nhlohlotelo ehenhla ka vona, hambi ku ri ntivo-vukwembu bya vona lebyi hlanganeke swinene ni ndhavuko, a swi n’wi tsakisanga Yehovha Xikwembu. Xikwembu a xi endli ku rhandza ka xona hi matimba ya munhu.—Zakariya 4:6.

10. I vamani lava Xikwembu xi va hlawuleke leswaku va chumayela?

¹⁰ Mhaka yi hi laha muapostola Pawulo a vuleke ha kona epapileni rakwe leri a ri ya evandlheni ra le Korinto: “Vamakwerhu, anakanyani leswi a mi ri swona loko mi vitaniwa: Hi ku vona ka vanhu, lava tlhariheke, ni lava tiyeke, ni lavo chaviseka, a va nga talanga exikarhi ka n’wina; kambe Xikwembu xi hlawurile leswi misava yi swi vonaka swi ri ‘swa vuhunguki’, ku khomisa tintlhari etingana. Xikwembu xi hlawurile leswi misava yi swi vonaka swi ri ni ku tsana, ku khomisa leswi nga ni matimba etingana. Xikwembu xi hlawurile leswi misava yi swi langutelaka ehansi ni ku swi sola, leswi ni ku va kona swi nga riki kona, eku herisa leswi nga kona, leswaku ku nga vi na munhu ni un’we loyi a tidzunisaka emahlweni ka xona.”—1 Vakorinto 1:26-29.

11. I mintiyiso yihi malunghana ni Timbhoni leyi yi endleke leswaku ti xiyiwa swinene?

¹¹ Lava va fumeke exikarhi ka Timbhoni ta Yehovha i vatsongo swinene, naswona entiyisweni a va kona lava rhangelaka hi tlhelo ra politiki. Vukala-tlhelo bya vona lebyi tiyeke etimhakeni ta politiki byi vula leswaku a va nge swi koti ku hlohlotela van’wana etimhakeni ta politiki. Ku hambana na sweswo, hakanyingi va xanisiwile hi tihanyi, hi nhlohlotelo wa varhangeri va vukhongeri ni va politiki eka lembe-xidzana leri ra vu-20. Kambe ku nga khathariseki nkaneto lowukulu lowu va langutaneke na wona wa vanamarheli va Vunazi, Vufasisi, Vukhomunisi, vutiko ni vukhongeri bya mavunwa, Timbhoni a ti huweleli mahungu lamanene emisaveni hinkwayo ntsena, kambe ti tlhele ti andza hi ndlela leyi hlamarisaka.—Esaya 60:22.

12. Ha yini Timbhoni ti humelerile?

¹² Xana Timbhoni ta vula leswaku xihlovo xa ku humelela ka tona hi xihi? Yesu u tshembise vadyondzisiwa vakwe a ku: “Mi ta nyikiwa matimba, siku Moya lowo Kwetsima wu taka ehenhla ka n’wina; kutani mi ta va timbhoni ta mina kwala Yerusalema, ni le tikweni hinkwaro ra Yudiya, ni ra Samariya, ni ku ya fika emakun’wini ya misava.” Kutani xana xihlovo xa ku humelela ka vona kahle-kahle a xi ta va xihi? Yesu u te: “Mi ta nyikiwa matimba, siku Moya lowo Kwetsima wu taka ehenhla ka n’wina.” Hi ku fanana namuntlha, xihlovo xa ku humelela ka Timbhoni evutirhelini bya tona emisaveni hinkwayo i matimba ya Xikwembu, hayi vuswikoti bya vanhu. Hi ku tirhisa vanhu lava vonakaka va tsanile swinene, Xikwembu xi endla ntirho lowukulu eka hinkwayo ematin’wini, ku nga wo dyondzisa.—Mintirho 1:8; Esaya 54:13.

Evhangeli Na Vutlharhi Bya Yehovha

13. (a) Ha yini Timbhoni ti tirha hi ku tirhandzela, ti nga holeriwi? (b) Yehovha u wu hlamule njhani ndzhukano wa Sathana?

¹³ Mahungu lamanene ma chumayeriwa hi vanhu lava ngo tirhandzela. Yesu u te: “Mi nyikiwile ntsena; na n’wina, nyikani ntsena.” (Matewu 10:8) Kutani ku hava ni un’we exikarhi ka Timbhoni ta Yehovha loyi a holeriwaka mali hi ku tirhela Xikwembu, naswona a va swi langutelanga ku kuma muholo wo tano. Kahle-kahle, ni minhlengo ya mali a va yi endli eminhlanganweni ya vona. Hi ntirho wa ku tinyiketela hi mbilu yo basa, va tsakela ku nyika Xikwembu nhlamulo yo hlamula mulumbeti wa xona, Sathana Diyavulosi. Mukaneti loyi wa Xikwembu wa moya kahle-kahle u vule leswaku vanhu va tirhela Xikwembu hi nsusumeto wa vutianakanyi. Hi vutlharhi byakwe, Yehovha u hlamule ndzhukano wa Sathana hi ndlela leyi hlulaka—hi timiliyoni ta Timbhoni ta Vakreste leti tshembekaka leti twarisaka mahungu lamanene hi yindlu na yindlu, eswitarateni ni hi xitshuketa.—Yobo 1:8-11; 2:3-5; Swivuriso 27:11.

14. I yini “vutlhari lebyi fihliweke” lebyi Pawulo a vulavulaka ha byona?

¹⁴ Vumbhoni byin’wana bya vutlharhi bya Xikwembu eku endleni ka leswaku mahungu lamanene ma twarisiwa, hi leswi xitshembiso xa Mfumo xi nga xikombiso xa vutlharhi bya Xikwembu. Muapostola Pawulo u tsarile: “Hi vulavula hi swa vutlhari exikarhi ka lava kuleke emoyeni, byi nga ri vutlhari bya minkarhi leyi, kumbe bya tihosi ta minkarhi leyi, hikuva va le ku herisiweni; kambe hi vulavula hi swa vutlhari bya Xikwembu, byi nga bya xihundla [xo kwetsima, NW], vutlhari lebyi fihliweke, lebyi Xikwembu xi byi lunghiseke ka ha ri eku sunguleni, byi ta hi nyika ku dzuneka.” “Vutlhari [byebyo] lebyi fihliweke” byi vula tindlela ta vutlharhi ta Xikwembu ta ku herisa nxandzuko lowu sunguleke le Edeni. Vutlharhi bya xihundla xexo xo kwetsima byi paluxiwe ha Yesu Kreste, loyi a nga wa nkoka swinene eka mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu.a—1 Vakorinto 2:6, 7; Vakolosa 1:26-28.

Evhangeli Na Vululami Bya Xikwembu

15. Hi swi tivisa ku yini leswaku Yehovha i Xikwembu xa vululami? (Deteronoma 32:4; Pisalema 33:5)

¹⁵ Nkoka wa rito leri nge “rhanga” eka Marka 13:10 hi wu vona kahle malunghana ni vululami. Yehovha i Xikwembu xa vululami lebyi fambisanaka na tintswalo ta rirhandzu. U vula leswi landzelaka hi ku tirhisa muprofeta wakwe Yeremiya: “L’a tiḍunisaka a a tiḍunisele mhakeni leyi: hi leŝaku o ni ku twisisa ni v̌utlhari bya ku nḍi tiv̌a, hikuv̌a hi mina Yehova nḍi endlaka hi [tintswalo ta rirhandzu, vululami, NW], ni le’ši lulameke e misav̌eni; hikuv̌a nḍi ṭakisiwa hi ŝona, ku v̌ula Yehova.”—Yeremiya 9:24.

16. Swi nga kombisiwa njhani leswaku vululami byi lava leswaku u rhanga hi ku nyikela xitsundzuxo u nga si teka goza?

¹⁶ Vululami bya Yehovha byi kombisiwa njhani hi ku twarisa mahungu lamanene? A hi swi kombiseni hi manana loyi a bakeke khekhe ro nandziha ra chokoleti leri nga ta dyiwa endzhaku, loko vaendzi va fika. Loko a ri tshika etafuleni ekhixini, a nga va byelanga nchumu vana vakwe leswaku ri ta dyiwa rini, xana vana hakanyingi va ta endla yini? Hinkwerhu ka hina hi tshame hi va vana! Swintihwana swi ta kovotlanyana khekhe rero! Kutani loko manana a nga va nyikanga vana xitsundzuxo lexi lavekaka, a nge vi na wona ntiya-nhlana wo va tshinya. Hi hala tlhelo, loko a vula hi ku kongoma leswaku khekhe ri ta dyiwa loko vaendzi va fikile, kutani ri nga khumbiwi hi munhu, u ta va a nyike xitsundzuxo lexi twisisekaka. Loko va honisa xitsundzuxo xakwe, u na yona mfanelo yo teka goza ro tiya, leri faneleke.—Swivuriso 29:15.

17. Yehovha u byi kombe njhani vululami hi ndlela yo hlawuleka ku sukela hi 1919?

¹⁷ Yehovha a nge ri teki goza ra vuavanyisi ehenhla ka mafambiselo lawa yo biha ya swilo a nga rhanganga a nyikela xitsundzuxo lexi lavekaka, hikwalaho ka vululami byakwe. Hikwalaho, ngopfu-ngopfu ku sukela hi 1919, endzhaku ka loko nyimpi yo sungula ya misava yi tise “mahlomulo,” Yehovha u lerise Timbhoni takwe ku twarisa mahungu lamanene hi ku hiseka emisaveni hinkwayo. (Matewu 24:7, 8, 14) Matiko ma ta va ma nga tiyisanga loko ma vula leswaku a ma xi twanga xitsundzuxo lexi xi nga erivaleni.

Xana Evhangeli Yi Twarisiwe Ku Fikela Kwihi eMisaveni?

18. (a) I vumbhoni byihi lebyi nga kona bya ntirho wa Timbhoni etindhawini leti nga toxe? (b) Hi swihi swikombiso swin’wana leswi wena u swi tivaka?

¹⁸ Xikombiso xa ku humelela ka ntirho lowu wo dyondzisa emisaveni hinkwayo xi kombisiwa hi buku leyi nge Last Places—A Journey in the North. Mutsari wa yona u vula leswaku loko a kambisisa tichati ta lwandle ra xihlala lexi nga xoxe xa Foula, xin’wana xa Swihlala swa Shetland le n’walungwini wa Scotland, tichati ti kombise “WKS (wrecks [timhangu]), RKS (rocks [maribye]), LDGS (ledges [magiyagiya]), na OBS (obstructions [swihinga]) ematlhelweni hinkwawo ya xihlala.” Swikombiso leswi a swi “tsundzuxa mutlutisi wa xikepe leswaku a nga ringeti a tshinela. Lwandle ra le Foula a ri chavisa ku fana ni ndhawu leyi fuhlekiweke swibuluki, leswi siveleke vatluti, vavalangi, hambi ntlawa wa vatirhela-mfumo va Nkosikazi, kambe—endzhaku ka masikunyana—ndzi kume leswaku Timbhoni ta Yehovha ti humelerile.” U ye emahlweni: “Tanihi leswi va lavisisaka vanhu lava lavaka ntiyiso eswidakanini swa madoroba lamakulu ni le Matikweni lama Hluvukaka, kutani va khutaza vanhu ku amukela vupfumeri bya vona ni kwale xihlaleni lexi nga xoxe xa Foula.” U vule leswaku muaka-tiko wa kwalaho, Andrew, u siyeriwe kopi ya Xihondzo xo Rindza exihukuveni xa yindlu yakwe tin’hweti to hlayanyana emahlweni. Kutani u ye emahlweni a ku: “Endzhaku ka vhiki ndzi vone kopi ya [Xalamuka! hi Xidenixi] le Faeroes [swihlala swa Lwandle ra N’walungu] naswona endzhaku ka tin’hweti timbirhi ndzi vone kopi ya [Xihondzo xo Rindza hi Xidenixi] le Nuuq, eGreenland.” Vona vumbhoni lebyi xiyekaka swonghasi bya ntirho wa ku hiseka wa Timbhoni ta Yehovha etindhawini toleto ta le n’walungwini!

I Yini Leswi Susumetelaka Timbhoni Ku Hambeta Ti Chumayela?

19, 20. (a) I yini leswi susumetelaka Timbhoni ta Yehovha ku hambeta ti chumayela? (b) I swivutiso swihi leswi nga ta hlamuriwa endzhaku?

¹⁹ Kavula, ku chumayela hi yindlu na yindlu eka vanhu lava u nga va tiviki a swi olovi, ku nga khathariseki leswaku u ni malembe yo tanihi kwihi u ri Mbhoni. Kutani i yini leswi susumetelaka Vakreste lava ku hambeta va chumayela? I ku tinyiketela ka vona ka Vukreste ni ku byarha vutihlamuleri. Pawulo u tsarile: “Loko ndzi twarisa Mahungu Lamanene, a hi leswi ndzi nga tidzunisaka ha swona, hikuva swa ndzi boha ku ma twarisa; ndzi ta va ni khombo loko ndzi nga twarisi Mahungu Lamanene!” Vakreste va ntiyiso va ni rungula leri vulaka vutomi, kutani va nga tshamela yini na rona ke? Nsinya wa nawu wa nandzu wa ngati hikwalaho ko hluleka ku nyikela xitsundzuxo loko ku ta khombo i xivangelo lexikulu xo twarisa mahungu lamanene.—1 Vakorinto 9:16; Ezekiyele 3:17-21.

²⁰ Kutani xana mahungu lamanene ma twarisiwa njhani? Hi xihi xihlovo xa ku humelela ka Timbhoni? I swivumbeko swihi swa vutirheli ni swa nhlengeletano ya vona leswi pfunaka ku va kombisa tanihi lava nga evukhongerini bya ntiyiso? Xihloko xa hina lexi landzelaka xi ta hlamula swivutiso sweswo.

[Nhlamuselo ya le hansi]

Wa Tsundzuka Xana?

◻ I yini leswi hambanisaka Timbhoni ta Yehovha na vafundhisi?

◻ Ku chumayela swi ri kombisa njhani rirhandzu, matimba ni vutlharhi bya Xikwembu?

◻ Ku chumayela mahungu lamanene swi byi kombisa njhani vululami bya Xikwembu?

◻ I yini lexi susumetelaka Timbhoni ta Yehovha ku hambeta ni vutirheli bya tona?

[Swifaniso leswi nga eka tluka 15]

Ku nga khathariseki leswaku vanhu va le kule ku fikela kwihi, Timbhoni ta Yehovha ti lava ku va fikelela