Swivono Swo Huma eTikweni Ra Xitshembiso

Nazareta—Muti Wa Muprofeta

“KUTANI mintshungu yi hlamula yi ku: ‘Munhu loyi i Yesu, muprofeta la humaka eNazareta wa Galeliya.’” Ina, hambi ku ri enkarhini wa vutirheli bya Yesu, ku vulavula ha yena ntsena ku tsundzuxe hi muti lowu sweswi wu tivekaka wa Nazareta. Xisweswo lava va teke ku ta n’wi khoma a va vulanga swona leswaku a va lava Yesu kambe “Yesu wa Nazareta.”—Matewu 21:11; 26:71; Yohane 18:3-5; Mintirho 26:9.

Xifaniso lexi nga laha henhla xi komba leswi u nga swi kumaka loko u endzela Nazareta namuntlha. I wukulu swinene ku tlula loko ntsumi yi ya “emutini wa Galeliya lowu va nge i Nazareta” ku ya byela Mariya leswaku u ta veleka N’wana wa Xikwembu. (Luka 1:26-33) Hi nkarhi wolowo, Nazareta a ri fana swinene ni xi mutana lexi kombisiweke etlukeni leri landzelaka, tiyindlu ta xikwere leti hlengeletiweke exitsungeni. Yosefa na Mariya kumbexana a va tshama ekaya ro fana na lero. Kambe emahlweni ko va Mariya a veleka, a va fanele va ya edzongeni eBetlehema, naswona Yesu u velekiwe kwalaho. Endzhakunyana va balekele aEgipta ku sirhelela n’wana eka makungu ya Heroda ya ku n’wi dlaya. Endzhaku ka sweswo, “va tlhelela eGaleliya, va ya eNazareta kaya ka vona.”—Luka 2:4, 39; Matewu 2:13-23.

Xisweswo Yesu u kurile, ku nga ri endhawini ya huwa yo fana na Yerusalema kumbe Tiberiya, kambe endhawini yo miyela. Nazareta a wu ri enkambanini wu rhendzeriwe hi switsunga swa Galeliya wa le Hansi, laha tindzoho, madiriva, mihandzu ya mintlhwari ni makuwa a swi tele kona. A wu ri na tinguva ta ximumu leti tsakisaka to hola, nakambe tinguva ta xixika a ti nga bihanga ku fana na le Galeliya wa le Henhla.

Yosefa u hlayise nsati ni vana va yena va xinuna ni va xisati hi ku tirha tanihi muvatli, kumbexana hi ku va na xitolo xo fana ni lexi eNazareta wa manguva-lawa. A nga ha va a endle mapulanga yo fulela lwangu ni tinyangwa ta ntsandze ta tindlu ta le dorobeni, kumbe matafula, switulu ni fanichara yin’wana ya ntsandze. Ha swi tiva leswaku Yesu a langutile no dyondza, hikuva na yena u vuriwe ‘muvatli.’ (Marka 6:3; Matewu 13:55) Ntirho wa vurimi lowu a wu ri eNazareta kumbexana wu yise eka mintirho yin’wana. Kumbexana Yesu u endle joko leri fanaka ni leri vonakaka eka swiharhi leswi. Loko hi nkarhi lowu fanaka, Yosefa a tirhisa switirho swa yena ku endla mapuluhu kumbe swileyi swo hula leswaku swi kokiwa endzhaku ka joko.—2 Samuel 24:22; Esaya 44:13.

Tanihi jaha, Yesu kumbexana a a famba endhawini leyi rhendzeleke Nazareta, tanihi “Kana eGaleliya,” tikhilomitara ta 13 ku ya en’walungwini, laha endzhakunyana a endleke hlori ra yena ro sungula. (Yohane 2:1-12) Loko a famba kwalomu ka 10 wa tikhilomitara endzonga-vuxa ku ya eNkoveni wa Yizriele na Xitsunga xa More, Yesu a a ta fika emutini wa Nayini, lowu vonakaka eka tluka 17.a (Vaavanyisi 6:33; 7:1) Tsundzuka leswaku eka riendzo ra yena ro sungula ro chumayela, Yesu u hlangane ni vakhandli va nhlonge ekusuhi na Nayini. Hi ku susumeta hi ntwela-vusiwana, u pfuxe n’wana wa noni.—Luka 7:11-16.

Nazareta a wu kumeki ni le ka rin’we ra magondzo lamakulu exikarhi ka tiko, hambi swi ri tano a ri ri na tindlela to olova to ya emagondzweni yo tano. U nga swi vona leswi eka mepe lowu nga exifunengetweni xa 1990 Calendar of Jehovah’s Witnesses leyi nakambe yi nga na xifaniso lexikulu xa Nazareta wa namuntlha. Gondzo ra vuxa-vupela-dyambu ro huma eNkoveni wa Yizriele a a ri hlanganisa nhlaluko wa Akiri kumbe Ptolemasi, na Lwandle ra Galeliya na Nkova wa Yordani. Leri hlanganaka na rero a ku ri gondzo leri humaka edzongeni wa Damaska ri hundza hi le Samariya ri ya eYerusalema.

Nazareta wu na sinagoga ya wona, naswona eku sunguleni ka vutirheli bya yena, Yesu u ye kwalaho “hi ntolovelo wa yena.” U hlaye Esaya 61:1, 2, a yi tirhisa eka yena. Xana vanhu va doroba a va ta swi amukela njhani, van’wana va vona va n’wi vonile loko a kula hambi ku ri ku n’wi hakela hi ntirho wa yena wa vuvatli? A va hlundzukile naswona va ringete ku n’wi susumetela eriweni, kambe Yesu a baleka. (Luka 4:16-30) Entiyisweni, timhaka leti endzhakunyana a ti endleke eNayini ni kun’wana ti fikile eNazareta, hikuva loko a vuyile a ta dyondzisa esinagogeni ya kwalaho, a ku nga ri na munhu loyi a vulavuleke hi ku n’wi dlaya. Hambi swi ri tano, “a nga endlanga mahlori layo tala kona,” hikuva vaaki va Nazareta a va nga veki ripfumelo eka yena tanihi muprofeta.—Matewu 13:53-58.

Marka u rhekhode nhlamulo ya Yesu: “Muprofeta a nga soriwi, loko ku nga ri etikweni ra yena, ni karikwavo, ni le maxakeni ya yena.” Oho leswi leswi swi veke tano eka vo tala eNazareta. Hambi swi ri tano, hi nga ha anakanya hi muti wolowo tanihi muti wa Muprofeta loyi hi n’wi hlawuleke ku n’wi dzunisa.—Marka 6:4.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 16]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.