Hi Xihi Xikwembu Lexi U Faneleke U Xi Gandzela?
XO SUNGULA, hi xihi Xikwembu xin’we lexi xi faneleke ku gandzeriwa xi ri xoxe? Bibele yi hlamula hi ndlela leyi kongomeke swinene. Buku ya Nhlavutelo ya vula: “We [Yehova], Xikwembu xa hina, u lulameriwile hi ku amukela ku twala, ni ku dzunisiwa, ni matimba, hikuva hi wena Muendli wa swilo hinkwaswo, kutani hi ku rhandza ka wena swi tumbulukile swi kuma ku hanya.” (Nhlavutelo 4:11) Ina, Yehova, Muvumbi, hi xona Xikwembu xi ri xoxe lexi lulameriwaka hi vugandzeri bya hina. Ha yini? Hi ta tlhelela eka xivutiso xexo ku nga ri khale. Kambe xo sungula, a hi vulavuleni hi swikwembu swin’wana leswi gandzeriwaka hi vanhu.
Mulawuri Wa Swikwembu Hinkwaswo Swa Mavunwa
Hambi loko vanhu va tirhela swikwembu swo tala, ntiyiso hi leswaku hinkwabyo vugandzeri lebyi nyikeriwaka swikwembu hinkwaswo ematikweni hinkwawo—handle ka vugandzeri lebyi nyikeriwaka Yehova, Muvumbi—byi hetisisa xikongomelo xa xikwembu xin’we ntsena. Hi ndlela yihi? Hlaya marito ya muapostola Pawulo lama yaka eka Vakriste va le Korinto. Emutini wolowo swikwembu swo tala a swi gandzeriwa, ku suka eka Aphrodite lexo biha ku ya eka Aesculapius, xikwembu xa vona xo tshungula. Hambi swi ri tano, Pawulo u kombisile leswaku hakunene a ku ri ni matimba man’we ntsena yo biha lama lawulaka swikwembu sweswo hinkwaswo. U tsarile: “Loko vamatiko va gandzela, va gandzela mademona, a va gandzeli Xikwembu.” (1 Vakorinto 10:20) Ina, Vakorinto va vahedeni a va gandzela mademona.
Mademona ma sungule eku xandzukeni. Ro sungula ni lerikulu eka wona a ku ri xivumbiwa xa ntsumi lexi kuceteleke Evha leswaku a tlula nawu wa Xikwembu le ndzhaku entangeni wa Edeni. (Genesa 3:1-6; Yohane 8:44) Hi ku endla tano, xivumbiwa lexi xi xandzukele vuhosi bya Muvumbi. Endzhaku ka sweswo, u vitaniwe Sathana, leri vulaka “Mukaneti.” Endzhakunyana, swivumbiwa swin’wana swa moya swi n’wi joyinile eku xandzukeni. Na swona swi ve mademona naswona Sathana u hlamuseriwa tanihi “hosi ya mademona.” (Matewu 12:24, 26) Ebukwini ya Nhlavutelo, mademona lawa ma vitaniwa “tintsumi” ta Sathana. (Nhlavutelo 12:7) Kutani vugandzeri bya mademona byi fana ni vugandzeri bya Sathana.
Sathana u ni nkucetelo lowukulu. Muapostola Yohane u te “misava hinkwayo” yi le matimbeni ya yena, naswona Pawulo u n’wi vitane “xikwembu xa misava leyi.” (1 Yohane 5:19; 2 Vakorinto 4:4) Hikwalaho, vugandzeri bya xikwembu xihi na xihi handle ka Yehova i vugandzeri bya Sathana hakunene. Hi ndlela yin’wana, swi hetisisa swikongomelo swa Sathana hikuva pakani ya yena i ku hlohlotela vana va Adamu na Evha leswaku va xandzukela Yehova. Tanihi leswi Sathana a “[kanganyisaka] misava hinkwayo,” entiyisweni u hlurile eka timhaka to tala swinene. (Nhlavutelo 12:9) Kambe hayi eka hinkwato. Ka ha ri na timiliyoni leti lwelaka ku gandzela Yehova. Hikwalaho ka yini?
Mihandzu Ya Vugandzeri Lebyi Hoxeke
Hi xikombiso, va swi tiva leswaku vugandzeri bya swikwembu handle ka Yehova byi lava swo tala ku tlula leswi va lavaka ku humesa swona. Vuyimburi bya marhumbi bya Carthage ya khale eAfrika N’walungu byi yimbule masirha ya vana. Eka wona a ku ri ni marhambu ya vana lava a va nyikeriwe eka Baal xikwembu xa Fonixiya. Gandzelo ra n’wana a ku ri nxavo lowu chavisaka lowu Vacarthage volavo va wu humeseke hi ku gandzela Baal. Vukhatoliki bya Malembe ya le Xikarhi na byona byi lave hakelo loko byi vange ku xaniseka loku nga pimekiki hi tinyimpi ta Nkutsulo leti veke ni torha ra ngati ni Minkonaniso ya tihanyi. Vugandzeri bya swikwembu swa Inca swa Amerika ya le mahlweni ka Columbia a byi katsa ku dlayiwa ka magidi hi mihivani.
Eminkarhini ya manguva lawa, swivumbeko swo tala swa vugandzeri swi katsekile eku dlayeni lokukulu eIndia, naswona swi engetele swiphiqo leswikulu swa politiki eMiddle East ni le N’walungwini wa Ireland. Ku honisa, vukholwa-hava ni nchavo na swona swi fanele swi xaxametiwa tanihi xiphemu xa hakelo leyi munhu a yi humesaka hi ku gandzela swikwembu swa yena swo tala.
Ha Yini U Fanele Ku Tirhela Yehova Xikwembu?
Hi tlhelo rin’wana, vugandzeri bya Yehova byi tisa mimpfuno ntsena. Hi xikombiso, hi yena “Loyi a hanyaka hilaha ku nga heriki, la tumbuluxeke tilo ni leswi nga ka rona, ni misava ni leswi nga ka yona, ni lwandle ni leswi nga ka rona.” (Nhlavutelo 10:6) Xisweswo, hi fanele ku n’wi gandzela hikuva i Muvumbi wa hina.
Ku tlula kwalaho, hi fanele ku gandzela Yehova Xikwembu hikuva timfanelo ta yena ti hi rhambela leswaku hi n’wi gandzela. Muapostola Yohane u te “Xikwembu i rirhandzu.” (1 Yohane 4:8) Wanuna wo tshembeka Yobo u te “[Xikwembu xi ni] v̌utlhari ni matimba.” (Yobo 9:4) Muxe u yimbelele hi xona a ku: “Yehova i Ribye le’ro tiya; mitiro ya yena yi hetisekile; hikuv̌a tindlela hikwato ta yena ti lulamile; i Šikwembu šo ṭhembeka, ši nga ri na nanḍu; ši ni v̌unene, ši lulamile.” (Deuteronoma 32:4) I mani loyi a nga kanakanaka ku tirhela Xikwembu xo tano?
Ku engetela kwalaho, Bibele yi ri: “[Ku chava Xikwembu ku] pfuna hi matlhelo hinkwawo, naswona [ku] tshembisa vutomi bya nkarhi lowu, ni bya lowu taka.” (1 Timotiya 4:8) Vona ndlela leyi leswi swi nga tano ha yona! Yehova u lavela vanhu leswi nga swinene. U nyikele misava tanihi kaya ro saseka ra ntumbuluko wa yena, naswona u endle lunghiselelo lerikulu leswaku vutomi byi tsakisa. Ku nga khathariseki ku xandzuka ka munhu, Xikwembu xi ye emahlweni xi tiyisa vutomi emisaveni leyi, xi phamela swilaveko hinkwaswo swa nyama swa vanhu “hikuva [xi] tsuvukisa dyambu ra [xona] ehenhla ka lavo biha ni lavanene, [xi] nisa mpfula ehenhla ka lavo lulama ni lavo homboloka.”—Matewu 5:45.
Kambe ‘xitshembiso xa vutomi bya nkarhi lowu’ xi ya emahlweni. Ku tirhela Xikwembu swa anerisa ni ku phyuphyisa. Hi leswi a a hi kunguhateriwe ku swi endla. Naswona Xikwembu xi pfuna lava va xi tirhelaka hi ku tshembeka leswaku va humelela evuton’wini. Hi ku tirhisa Bibele, xi nyika nkongomiso eka vanhu lava titshamelaka voxe, mimpatswa leyi tekaneke, vana—vanhu va swiyimo hinkwaswo swa vutomi. Xi nyika vutlhari lebyi tshembekaka, lebyi tirhaka leswaku byi pfuna eka swiyimo hinkwaswo leswaku hi kota ku tlhantlha swiphiqo swa vutomi tanihi vanhu lava nga hetisekangiki emisaveni leyi nga ehansi ka nkucetelo wa Sathana. Loko hi gandzela Xikwembu hi ndlela leyi yi xi tsakisaka, hi nga tsakela “ku rhula ka Xikwembu loku tlulaka ku twisisa hinkwako.”—Vafilipiya 4:7.
Nakambe, lexi xiyekaka i ‘xitshembiso xa vutomi bya nkarhi lowu taka.’ Yesu u byele Mufarisi Nikodema: “Xikwembu xi rhandzile misava swonghasi, xi ko xi nyika N’wana wa xona la nga un’we, leswaku un’wana ni un’wana la pfumelaka ka yena, a nga lovi, kambe a va ni vutomi lebyi nga heriki.” (Yohane 3:16) Vutomi lebyi nga heriki! Hi xihi xikwembu handle ka Yehova lexi nga tshembisaka nchumu wo tano kutani xi hetisisa xitshembiso xa xona? Xiyimo xo hetelela xa lava va amukelaka nyiko yoleyo leyinene xi hlamuseriwa eka Nhlavutelo: “[Xikwembu] xi ta sula mihloti hinkwayo emahlweni ya vona, ni rifu a ri nga ha vi kona; hambi ya ri mahlomulo kumbe ku rila kumbe ku vaviseka a swi nga ha vi kona, hikuva leswo sungula swi hundzile.” (Nhlavutelo 21:4, 5) Entiyisweni, mintshembo ya vutomi bya nkarhi lowu taka yi fanele yi hi endla hi lava ku tirhela Yehova!
Kutani ke, hi xihi Xikwembu lexi hi faneleke ku xi gandzela? I Yehova ntsena, Muvumbi. Eka swikwembu hinkwaswo, hi le ka yena ntsena laha marito lawa ma tirhaka: “We [Yehova], Xikwembu xa matimba hinkwawo, a hi ku kula ni ku hlamarisa ka mintirho ya wena; we Mufumi wa matiko hinkwawo, a hi ku lulama ni ku tshembeka ka tindlela ta wena! I mani la nga ta ka a nga ku chavi, we [Yehova], i mani la nga ta ala ku twarisa vito ra wena ke? Hi wena ntsena loyi a kwetsimeke, kutani vamatiko hinkwavo va ta ta va ta nkhinsama emahlweni ka wena, hikuva mintirho ya wena leyo lulama yi le rivaleni!” (Nhlavutelo 15:3, 4) Vona ndlela leyi va tlhariheke ha yona lava va amukelaka xikhutazo xa mupisalema lexi nge: “Tanani, hi nkhinsama, a hi korameni, hi nkhinsamela Yehova, muv̌umbi wa hina”!—Psalma 95:6.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 6]
Swikwembu swin’wana leswi Sathana a kuceteleke vanhu ku swi gandzela
[Xifaniso lexi nga eka tluka 7]
Mintshembo ya vutomi bya nkarhi lowu taka yi fanele ku hi endla hi lava ku tirhela Yehova