Xana U Ta Ti Tekelela Tintswalo Ta Xikwembu?
“Tekelelani Xikwembu, tanihi vana lava rhandzekaka.”—VAEFESA 5:1, “NW.”
1. Ha yini hinkwerhu ka hina hi fanele ku khathalela ku tekelela van’wana?
EKA leswinene kumbe leswo biha, vanhu vo tala va tekelela van’wana. Lava hi nga exikarhi ka vona ni lava hi nga va tekelelaka, va nga hi khumba hi mpimo wo karhi. Mutsari la huhuteriweke wa Swivuriso 13:20 u tsundzuxile: “L’a fambaka ni tintlhari o ta tlhariha, kambe l’a tolov̌elaka ŝihunguki o ta onhaka.” Kutani, hi xivangelo lexinene Rito ra Xikwembu ri ri: “U nga tekeleli mikhuva leyo biha, kambe tekelela leyinene. Loyi a endlaka leswinene i wa Xikwembu.”—3 Yohane 11.
2. Hi fanele ku tekelela mani, naswona hi tindlela tihi?
2 Hi na swikombiso leswinene swa Bibele ku nga vavanuna ni vavasati lava hi nga va tekelelaka. (1 Vakorinto 4:16; 11:1; Vafilipiya 3:17) Kambe, la hlawulekeke ngopfu eka hina leswaku hi n’wi tekelela i Xikwembu. Eka Vaefesa 4:31–5:2, endzhaku ko kombisa timfanelo ni swiendlo leswi hi faneleke ku swi papalata, muapostola Pawulo u khongotele leswaku hi va ni ‘ntwela-vusiwana, hi rivalelana.’ Leswi swi yise eka nkhongotelo lowukulu lowu nge: ‘Hikwalaho, tekelelani Xikwembu, tanihi vana lava rhandzekaka ivi mi ya emahlweni mi famba hi rirhandzu.’
3, 4. Xikwembu xi nyike nhlamuselo yihi ha xona, naswona ha yini hi fanele hi xiya ku va ka xona Xikwembu xo lulama?
3 Hi tihi tindlela ni timfanelo ta Xikwembu leti hi faneleke ku ti tekelela? Ku na swivumbeko swo tala swa vumunhu ni swiendlo swa xona, hi laha swi nga voniwaka ha kona eka ndlela leyi xi ti hlamuseleke ha yona eka Muxe: “Yehova, Yehova, Šikwembu ša tintŝalo ni v̌unene, le’ši hlwelaka ku kariha, le’ši teleke tintŝalo ni ku ṭhembeka, le’ši ṭeṭelelaka e tinšaka ta madzana ya khume, le’ši khomelaka munhu eku homboloka, ni ku dyoha ni šiv̌i; kambe leši nga lanḍuriki nanḍu wa loyi a nga na wona; le’ši baka v̌ana ni v̌atukulu eku yisa e rišakeni ra v̌unharhu, ni ra v̌umune hikwalaho ka ku dyoha ka v̌atatana wa v̌ona.”—Eksoda 34:6, 7.
4 Tanihi leswi Yehova a nga ‘murhandzi wa vunene ni ku lulama,’ hi fanele ku tiva ni ku tekelela xivumbeko lexi xa vumunhu bya yena hi laha ku heleleke. (Psalma 33:5; 37:28) I Muvumbi, kun’we ni Muavanyisi-nkulu ni Munyiki wa Nawu, kutani u kombisa ku lulama eka hinkwavo. (Esaya 33:22) Leswi swi kombisiwe erivaleni hi ndlela leyi a laveke vululami ha yona ni ku byi endla leswaku byi landzeleriwa exikarhi ka vanhu va yena va Israyele kutani endzhakunyana exikarhi ka bandlha ra Vukriste.
Vululami Bya Xikwembu Byi Landzeleriwa
5, 6. Vululami byi kombisiwe njhani eku tirhisaneni ka Xikwembu na Israyele?
5 Loko xi hlawula Israyele tanihi vanhu va xona, Xikwembu xi vutisile loko ‘va ta yingisa rito ra xona ivi va hlayisa ntwanano wa xona hakunene.’ Loko va hlengeletane ehansi eNtshaveni ya Sinayi, va hlamule va ku: “Hikwaŝo leŝi Yehova a ŝi v̌uleke, hi ta ŝi endla.” (Eksoda 19:3-8) Mawaku xiboho lexikulu swonghasi! Hi ku tirhisa tintsumi, Xikwembu xi nyike Vaisrayele milawu ya kwalomu ka 600, leyi vona tanihi vanhu lava tinyiketeleke eka xona, a a va ri na vutihlamuleri byo yi hlayisa. Ku vuriwa yini loko un’wana a nga ta endla tano? Loyi a nga ni vutivi hi Nawu wa Xikwembu u hlamuserile: “Mhaka leyi vuriweke hi tintsumi yi tiyisiwile, ni loko ku tlula ka milawu ni ku tiarisa hinkwako ku kumile ku biwa loku fanekelaka.”—Vaheveru 2:2.
6 Ina, Muisrayele loyi a a nga ta yingisa ku langutana ni ‘ku biwa loku pfumelelanaka ni vuavanyisi,’ ku nga ri ku avanyisa loku hombolokeke ka munhu kambe ku avanyisa loku humaka eka Muvumbi wa hina. Xikwembu xi veke minxupulo yo hambana-hambana ya ku tlula nawu. Nxupulo lowukulu swinene a a ku ri ‘ku tsema,’ kumbe ku dlaya. Sweswo a swi tirha eka ku onha lokukulu, tanihi ku gandzela swifaniso, vuoswi, vuxaka bya rimbewu ni makwenu, vuxaka bya rimbewu ni xiharhi, vusodoma, ku endla magandzelo hi vana, ku dlaya ni ku tirhisiwa loko biha ka ngati. (Levitika 17:14; 18:6-17, 21-29) Ku tlula kwalaho, Muisrayele wihi na wihi loyi a tlulaka nawu wa Xikwembu hi ku tirhandzela, ni ku nga hundzuki, a a fanele ku “susiwa.” (Tinhlayo 4:15, 18; 15:30, 31) Loko ku avanyisa loku ka Xikwembu ku hetisisiwa mimbuyelo yi nga ha tokotiwa hi vatukulu va mudyohi.
7. A ku ri swihi swivangelo swin’wana swo avanyisa exikarhi ka vanhu va khale va Xikwembu?
7 Minxupulo yo tano yi kandziyise nkoka wa ku tlula nawu wa Xikwembu. Hi xikombiso, loko n’wana a va xidakwa ni wa makolo, a a ta yisiwa emahlweni ka vaavanyisi lava nga ni vukheta. Loko va kuma leswaku a a ri mudyohi wa ku tiendlisa, la nga hundzukiki, vatswari a a va ta hlanganyela eku avanyiseni. (Deuteronoma 21:18-21) Van’wana va hina lava nga vatswari va nga ehleketa leswaku a a swi nga olovi ku endla tano. Kambe Xikwembu xi swi tivile leswaku a a swi laveka leswaku vuhomboloki byi nga andzi exikarhi ka vagandzeri va ntiyiso. (Ezekiel 33:17-19) Leswi swi hleriwe hi Loyi ha yena a a ku ta vuriwa leswaku: “Tindlela hikwato ta yena ti lulamile; i Šikwembu šo ṭhembeka, ši nga ri na nanḍu; ši ni v̌unene, ši lulamile.”—Deuteronoma 32:4.
8. Xana vululami byi funghe ku tirhisana ka Xikwembu ni bandlha ra Vukriste hi ndlela yihi?
8 Endzhaku ka malembe xidzana yo tala Xikwembu xi ale tiko ra Israyele ivi xi hlawula bandlha ra Vukriste. Kambe Yehova a nga cincanga. A ha ri ni vululami naswona a a ta hlamuseriwa tanihi “ndzilo lowu herisaka.” (Vaheveru 12:29; Luka 18:7, 8) Kutani ke u ya emahlweni a va ni lunghiselelo ra ku nghenisa ku chava Xikwembu ebandlheni hinkwaro hi ku susa vadyohi. Vakriste lava tinyiketeleke lava va veke vadyohi lava nga hundzukiki a a va ta susiwa.
9. Xana ku susa i yini, naswona ku hetisisa yini?
9 I yini lexi katsekaka eku suseni? Hi kuma dyondzo leyi twisisekaka eka ndlela leyi xiphiqo xi tameriweke ha yona eka lembe xidzana ro sungula. Mukriste wa le Korinto u nghenele vuoswi ni nsati wa tata wa yena naswona a nga hundzukanga, kutani Pawulo u lerise leswaku a susiwa ebandlheni rero. Leswi a swi fanele ku endliwa ku sirhelela ku basa ka vanhu va Xikwembu, hikuva “comelanyana lexitsongo xi kukumuxa mbila hinkwayo.” Ku n’wi susa a a swi ta sivela vuhomboloki bya yena byo tisa xisandzu eka Xikwembu ni vanhu va xona. Ndzayo leyi vavaka ya ku susiwa yi nga ha khumba ku twisisa ka yena ivi yi nghenisa xichavo lexi faneleke eka Xikwembu ni bandlha.—1 Vakorinto 5:1-13; ringanisa Deuteronoma 17:2, 12, 13.
10. Xana malandza ya Xikwembu ma ta hlamula njhani loko un’wana a susiwile?
10 Xileriso xa Xikwembu hi leswaku loko lowo homboloka a susiwile, Vakriste va nga “tolovelani [na yena] . . . , hambi ku ri ku dya [va] nga dyi na yena.”a Xisweswo u tsemiwile eka vunakulobye, ku katsa ni ku hlanganyela ni lavo tshembeka lava xiximaka ni ku lava ku famba hi ku ya hi nawu wa Xikwembu. Van’wana va vona va nga ha va maxaka ehandle ka ndyangu, va nga ri xiphemu xa ndyangu lowu fanaka. Swi nga ha nonon’hwela maxaka wolawo ku tirhisa nkongomiso lowu wa Xikwembu, tanihi leswi a a swi nga olovi eka vatswari va Vaheveru lava a va ri ehansi ka Nawu wa Muxe ku hlanganyela eku avanyiseni ka n’wana wo homboloka. Hambi swi ri tano, xileriso xa Xikwembu xi le rivaleni; xisweswo hi nga tiyiseka leswaku ku susa ku lulamile.—1 Vakorinto 5:1, 6-8, 11; Tito 3:10, 11; 2 Yohane 9-11; vona Xihondzo xo Rindza, xa Xinghezi xa September 15, 1981, matluka 26-31; April 15, 1988, matluka 28-31.
11. Swivumbeko swo hambana-hambana swa vumunhu bya Xikwembu swi nga kombisiwa njhani mayelana ni ku susa?
11 Kambe, tsundzuka leswaku Xikwembu xa hina a xi lulamanga ntsena; nakambe xi “tele tintŝalo, [xa] khomela nanḍu ni ku dyoha.” (Tinhlayo 14:18) Rito ra xona ri swi veka erivaleni leswaku munhu la susiweke a nga hundzuka a lava ku rivaleriwa hi Xikwembu. Kutani ku humelela yini? Valanguteri lava nga ni ntokoto va nga hlangana na yena leswaku va anakanyisisa hi xikhongelo na hi vukheta leswaku va byi kombisa vumbhoni bya ku va la hundzukeke evudyohweni lebyi vangeleke ku susiwa ka yena. (Ringanisa Mintirho 26:20.) Loko swi ri tano, a nga tlheriseriwa ebandlheni, hi laha 2 Vakorinto 2:6-11 yi kombaka ha kona leswi endlekeke eka wanuna wa le Korinto. Hambi swi ri tano, van’wana lava susiweke va hambane ni bandlha ra Xikwembu hi malembe yo tala, xana xi kona lexi xi nga endliwaka ku va pfuna va vona ndlela yo tlhelela?
Ku Avanyisa Ku Pimiwa Hi Tintswalo
12, 13. Ha yini ku tekelela ka hina Xikwembu ku fanele ku katsa swo tala ku tlula ku kombisa vululami bya xona?
12 Laha henhla ku vulavuriwe ngopfu hi xivumbeko xin’we xa timfanelo ta Xikwembu, hi laha xi boxiweke ha kona eka Eksoda 34:6, 7. Hambi swi ri tano, tindzimana teto, ti xaxameta swo tala ku tlula vululami bya Xikwembu, naswona lava va lavaka ku xi tekelela a va voyameli eku sindziseni ka ku avanyisa ntsena. Loko a wu endla xifaniso xa tempele leyi akiweke hi Solomoni, xana a wu ta dyondza yin’we ya tiphuphu ta yona ntsena? (1 Tihosi 7:15-22) E-e, hikuva sweswo a a swi nga ta ku nyika xivumbeko lexi ringaniseriweke ni ntirho wa tempele. Hi ku fanana, loko hi navela ku tekelela Xikwembu, nakambe hi fanele ku tekelela tin’wana ta tindlela ni timfanelo ta xona, tanihi leswi xi nga ni “tintŝalo ni v̌unene, le’ši hlwelaka ku kariha, le’ši teleke tintŝalo ni ku ṭhembeka, le’ši ṭeṭelelaka e tinšaka ta madzana ya khume, le’ši khomelaka munhu e ku homboloka.”
13 Tintswalo ni ku rivalela i timfanelo letikulu ta Xikwembu, hi laha hi vonaka ha kona hi ndlela leyi a tirhisaneke na Israyele ha yona. Xikwembu xa ku lulama a xi va ntshunxanga eku xupuriweni hikwalaho ka xidyoho lexi phindhiweke, kambe, xi kombise tintswalo ni ku rivalela lokukulu. “O tiv̌isile Moše e tindlela ta yena, ni v̌ana v̌a Israel e mitiro ya yena. Yehova o ni tintŝalo ni ku ṭeṭelela, o hlwela ku kariha, o tele v̌unene. A nga tengisi hi mikari hikwayo, a nga hlayisi v̌ukari bya yena hi masiku.” (Psalma 103:7-9; 106:43-46) Ina, nkambisiso wa swiendlo swa yena swa nkarhi lowu hundzeke hi madzana ya malembe wu kombisa marito wolawo ma ri ntiyiso.—Psalma 86:15; 145:8, 9; Mikea 7:18, 19.
14. Xana Yesu u swi kombise njhani leswaku u tekelele tintswalo ta Xikwembu?
14 Tanihi leswi Yesu Kriste ‘a nga ku vonakala ka ku kwetsima ka Xikwembu ni xivumbeko xa xiviri xa yena,’ hi fanele ku n’wi langutela leswaku a kombisa tintswalo leti fanaka ni ku rhandza ku rivalela. (Vaheveru 1:3) U swi endlile, hi laha swiendlo swa yena eka van’wana swi kombaka ha kona. (Matewu 20:30-34) Nakambe u kandziyise tintswalo hi marito ya yena lawa hi ma hlayaka eka Luka ndzima 15. Swikombiso swinharhu kwalaho swi kombisa leswaku Yesu u tekelele Yehova naswona swi nyikela tidyondzo ta nkoka eka hina.
Nkhathalelo Wa Leswi A Swi Lahlekile
15, 16. I yini lexi susumeteleke Yesu ku nyikela swifaniso eka Luka 15?
15 Swifaniso sweswo swi kombisa tintswalo ta Xikwembu ta ku khathalela vadyohi, swi endla xifaniso lexi twalaka lexi hi nga xi tekelelaka. Xiya mavekelo ya swikombiso: “Kutani valuvisi ni vadyohi hinkwavo va . . . tshinelela [Yesu] ku ta n’wi yingisa. Kambe Vafarisi ni vatsari va n’unun’uta va ku: ‘Munhu loyi ú amukela vadyohi, ú dya na vona.’”—Luka 15:1, 2.
16 Hinkwavo vanhu lava a va katseka a ku ri Vayuda. Vafarisi ni vatsari va tidzunisile hi ku tinamarheta ngopfu hi xiviri xa vona eNawini wa Muxe, muxaka wa ku lulama ka le nawini. Hambi swi ri tano, Xikwembu a xi ku pfumelelanga ku lulama ko tano ka ku titwarisa. (Luka 16:15) Entiyisweni, valuvisi lava boxiweke a a ku ri Vayuda lava hlengeleteke ndzuvo wa Rhoma. Hikwalaho ka leswi vo tala va laveke minhlengo yo tala eka Vayuda, valuvusi a va ri ntlawa lowu nyenyiwaka. (Luka 19:2, 8) A va hlanganisiwa ni “vadyohi,” leswi katseke vanhu va mahanyelo yo biha, hambi ku ri vaoswi. (Luka 5:27-32; Matewu 21:32) Kambe Yesu u vutise varhangeri va vukhongeri lava n’unun’utaka:
17. A ku ri xihi xifaniso xo sungula xa Yesu eka Luka 15?
17 “Loko un’wana wa n’wina a ri ni dzana ra tinyimpfu, kutani a lahlekeriwa hi yin’we ya tona, xana a nga ka a nga siyi leta 99 enhoveni, a ya lava leyi lahlekeke, a kondza a yi kuma xana? Kutaku loko a yi kumile, a yi tlakula, a yi pakatsa a tsakile. Loko a fika kaya, a rhamba vanghana ni vaakelani, a ku ka vona: ‘A hi tsakeni swin’we, hikuva ndzi kumile nyimpfu ya mina leyi a yi lahlekile.’ Ndza mi byela leswaku hi mukhuva wolowo, ku ta va ni ku tsaka etilweni hikokwalaho ka mudyohi a ri un’we la hundzukaka, ku tlula ku tsaka loku nga ta va kona hikokwalaho ka lava lulameke va 99 lava nga ha riki na fanelo ya ku hundzuka.” Varhangeri va vukhongeri a a va xi twisisa xifaniso lexi, hikuva tinyimpfu ni varisi a ku ri nchumu lowu tolovelekeke. Hikwalaho ka nkhathalelo, murisi u siye tinyimpfu ta 99 ti dya emadyelweni ya le kusuhi loko a fambile a ya lava leyi lahlekeke. U phikelerile ku kondza a yi kuma, hi musa u rhwale nyimpfu leyi tshukeke yi tlhelela entlhambini.—Luka 15:4-7.
18. Hi laha swi kombisiweke ha kona exifanisweni xa vumbirhi xa Yesu eka Luka 15, i yini leswi tiseke ntsako?
18 Yesu u engetele xikombiso xa vumbirhi: “Loko wansati a ri ni khume ra macheleni, kutani a lahlekeriwa hi rin’we ntsena, xana a nga ka a nga lumeki rivoni, a kukula yindlu, a lavisisa swinene a kondza a ri kuma xana? Kutani loko a ri kumile, a rhamba vanghana ni lava va akelaneke na yena, a ku ka vona: ‘A hi tsakeni swin’we, hikuva ndzi kumile cheleni ra mina, leri a ri lahlekile.’ Ndza mi byela leswaku, hi mukhuva wolowo, tintsumi ta Xikwembu ta tsaka swinene loko mudyohi hambi a ri un’we a hundzuka.” (Luka 15:8-10) Cheleni a yi ringana hakelo ya siku eka mutirhi. Mali ya wansati a yi ta va yi ve ndzhaka, kumbe a yi ta va yi ve xiphemu xa sete leyi endliweke xin’wetsin’wetsi. Loko yi lahlekile, u lavisise hi matimba leswaku a kuma mali kutani yena ni vanghana va yena va vavasati va tsakile. Xana leswi swi hi byela yini hi Xikwembu?
Ku Tsaka Ka Le Tilweni—Ehenhleni Ka Yini?
19, 20. Swifaniso swimbirhi swo sungula swa Yesu eka Luka 15 ngopfu-ngopfu a swi vulavula hi mani, naswona i yinhla yihi leyikulu leyi swi yi endleke?
19 Swifaniso leswi ha swimbirhi a swi hlamula ku soriwa ka Yesu, loyi tin’hwetinyana emahlweni a a tikombiseke tanihi “murisi lonene” loyi a ta nyiketela moya-xiviri wa yena hikwalaho ka tinyimpfu ta yena. (Yohane 10:11-15) Hambi swi ri tano, swikombiso leswi a a swi nga vulavuli ngopfu hi Yesu. Tidyondzo leti vatsari ni Vafarisi a a va fanele ku tidyondza ti sekeriwe eka langutelo ni tindlela ta Xikwembu. Xisweswo, Yesu u te ku na ntsako etilweni hikwalaho ka mudyohi loyi a hundzukaka. Vanhu volavo va vukhongeri va vule leswaku va tirhela Yehova, kambe a va nga tekeleli yena. Hi tlhelo rin’wana, tindlela ta Yesu ta tintswalo, hi tlhelo rin’wana ti yimele rirhandzu ra Tata wa yena.—Luka 18:10-14; Yohane 8:28, 29; 12:47-50; 14:7-11.
20 Loko yin’we exikarhi ka dzana a a yi ri xisekelo xa ntsako, khoyini yin’we exikarhi ka ta khume a a yi tlula swinene sweswo. Hambi namuntlha, hi nga twisisa mintlhaveko ya vavasati, lava tsakeke va khoyini! Nakambe, laha dyondzo yi kombetela etilweni, eka sweswo “tintsumi ta Xikwembu” ti tsaka na Yehova “loko mudyohi hambi a ri un’we a hundzuka.” Xiya rito rero ro hetelela, “hundzuka.” Swifaniso leswi hakunene a swi vulavula hi vadyohi lava hundzukaka. Naswona u nga swi vona leswaku ha swimbirhi swi tshikilele ku faneleka ka ku va ni ntsako eku hundzukeni ka vona.
21. Hi yihi dyondzo leyi hi faneleke ku yi dyondza eka swifaniso swa Yesu eka Luka 15?
21 Varhangeri volavo va vukhongeri lava hambukisiweke, lava titweke va anerisiwa hi ku fambisana ni Nawu, va honise Xikwembu hi leswi xi nga ni ‘tintswalo ni musa, . . . ni ku rivalela nandzu, ku homboloka ni xidyoho.’ (Eksoda 34:6, 7) Loko a va tekelele xivumbeko lexi xa tindlela ni vumunhu bya Xikwembu, a a va ta va va tsakele tintswalo ta Yesu ehenhla ka vadyohi lava hundzukeke. Ku vuriwa yini hi hina ke? Xana dyondzo leyi ha yi nghenisa embilwini ivi hi yi tirhisa? Kutani ke, xiya xifaniso xa Yesu xa vunharhu.
Ku Hundzuka Ni Tintswalo Swi Tirha
22. Hi ku komisa, i yini lexi Yesu a xi nyikeleke tanihi xifaniso xa vunharhu eka Luka 15?
22 Lexi hakanyingi a a xi vitaniwa xifaniso xa n’wana wa vusopfa. Hambi swi ri tano, loko u xi hlaya u nga ha vona mhaka leyi ha yona van’wana va ehleketaka leswaku i xifaniso xa rirhandzu ra tatana. Xi vulavula hi rikotse, leri kumaka ndzhaka ya rona eka tata wa rona. (Ringanisa Deuteronoma 21:17.) N’wana loyi u ya endhawini ya le kule, laha a tirhisaka mali hi vusopfa, u boheke ku teka ntirho wo risa tinguluve naswona swi n’wi vangele ku navela swakudya swa tinguluve. Eku heteleleni u sungule ku ehleketa kahle ivi a kunguhata ku tlhelela ekaya, a ya tirhela tata wa yena tanihi muthoriwa. Loko a tshinela ekaya, tata wa yena u teka goza lerinene ra ku n’wi amukela, a tlhela a endla nkhuvo. Makwavo lonkulu, loyi a saleke ekaya a tirha, u venga tintswalo leti kombisiweke. Kambe tatana u ri va fanele ku tsaka hikuva n’wana loyi a a file, sweswi wa hanya.—Luka 15:11-32.
23. Hi fanele ku dyondza yini eka xifaniso xa n’wana wa vusopfa?
23 Vatsari ni Vafarisi van’wana va nga ha va va titwe onge a va ringanisiwa ni n’wana lonkulu, ku hambana ni vadyohi lava a a va fana ni n’wana lontsongo. Hambi swi ri tano, xana va yi twisisile yinhla-nkulu ya xifaniso, naswona xana hina ha yi twisisa? Xi kombisa mfanelo leyi xiyekaka ya Tata wa hina wa le tilweni la nga ni tintswalo, ku tiyimisela ka yena ku rivalela loko mudyohi a hundzuka hi mbilu hinkwayo ni ku tisola. Xi fanele xi susumetele vayingiseri ku hlamula hi ntsako eku kutsuriweni ka vadyohi lava hundzukaka. Yoleyo i ndlela leyi Xikwembu xi langutaka timhaka ni ndlela leyi xi endlaka ha yona naswona lava va xi tekelelaka va endla hi laha ku fanaka.—Esaya 1:16, 17; 55:6, 7.
24, 25. Hi tihi tindlela ta Xikwembu leti hi faneleke ku lava ku ti tekelela?
24 Entiyisweni, vululami byi fungha tindlela hinkwato ta Xikwembu, kutani ke lava lavaka ku tekelela Yehova va tlangela ni ku landzelela vululami. Hambi swi ri tano, Xikwembu xa hina a xi susumetiwi hi vululami byo ehleketiwa lebyi sihalaleke ntsena. Tintswalo ni rirhandzu ra xona i swikulu. U kombisa leswi hi ku rhandza ku rivalela loku sekeriweke eku hundzukeni ka xiviri. Kutani, swa fanela leswaku Pawulo a hlanganisa ku rivalela ka hina ni ku tekelela ka hina Xikwembu loko a ku: ‘Mi rivalelana tanihi leswi Xikwembu xi mi rivaleleke ha Kriste. Hikwalaho, tekelelani Xikwembu, tanihi vana lava rhandzekaka, mi ya emahlweni mi famba hi rirhandzu.’—Vaefesa 4:32–5:2.
25 Vakriste va ntiyiso i khale va ringeta ku tekelela vululami bya Yehova kun’we ni tintswalo ni rirhandzu rakwe ro rivalela. Loko hi ya hi n’wi tivisisa swinene, swi ta hi olovela ku n’wi tekelela etimhakeni leti. Kutani ke, hi nga swi tirhisa njhani leswi eka munhu loyi a amukeleke ndzayo leyi vavaka hikwalaho ka leswi a landzeleke ndlela ya xidyoho? A hi voneni.
[Nhlamuselo ya le hansi]
a “Hi mongo wa kona lowu tolovelekeke, ku tsema i xiendlo xa ku tirhandzela laha ntlawa wu tekaka malunghelo ya vuxirho eka lava nkarhi wun’wana a va ri swirho hi xiyimo lexinene. . . . Ku tsema ku te eka nguva ya Vukriste leswaku ku kombetela eka xiendlo xa ku tsema lexi vandla ra vukhongeri ri alelaka vadyohi swilo swo kwetsima, vugandzeri bya bandlha ni ku hlangana ka muxaka wihi na wihi loku tolovelekeke.”—The International Standard Bible Encyclopedia.
U Dyondze Yini?
◻ Vululami bya Xikwembu byi kombisiwe njhani ebandlheni ra Israyele ni le bandlheni ra Vukriste?
◻ Ha yini hi fanele hi tekelela tintswalo ta Xikwembu, ku engetela eka vululami bya xona?
◻ I yini lexi vangeleke swifaniso swinharhu leswi nga eka Luka ndzima 15, naswona swi fanele ku hi dyondzisa tidyondzo tihi?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 16, 17]
Rivala ra er-Raha emahlweni ka Ntshava ya Sinayi (eximatsini)
[Xihlovo Xa Kona]
Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.
[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 15]
Garo Nalbandian
[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 18]
Garo Nalbandian