‘A Hi Cukumeteni Hinkwaswo Leswi Hi Tikelaka’

“Ndzi ni gome naswona ndzi tsanile,” ku rile Mary. Malunghana ni ndzhwalo wa vutihlamuleri bya Vukriste, wansati loyi wa Mukriste u engeterile: “Ndzi vona vanghana va hela matimba. Na mina ndzi twa makarhala ni ntshikilelo. Ndzi kombela mi ndzi pfuna ndzi twisisa xivangelo.”

XANA na wena u titwa u ri hansi ka ntshikilelo, u karhele ngopfu lerova u nga khathalela mintirho ya wena ya le tilweni hi laha ku faneleke? Xana minkarhi yin’wana swi tikomba onge vutirheli bya Mukriste i ndzhwalo lowu tikaka, ndzhwalo lowu nga rhwalekiki? Vakriste vo tala lava tshembekeke va tokota minkarhi ya ku hela matimba, hikuva minkarhi hinkwayo hi rhendzeriwe hi matimba lama lwisanaka na hina lama nga herisaka ntsako wa hina. Ku va Mukriste wa xiviri namuntlha i mphikamakaneta hakunene. Xisweswo, minkarhi yin’wana van’wana va nga ha vona onge vutirheli bya Vukriste i ndzhwalo wo tika.

Ku Lava Xivangelo

Matsalwa ya swi veka erivaleni leswaku Yehova a nga lavi swilo swo tika eka hina. Muapostola Yohane u vule leswaku “milawu leyi ya [Xikwembu] a yi tiki.” (1 Yohane 5:3) Hi laha ku fanaka Yesu u byele valandzeri vakwe a ku: “Rhwalani joko ra mina, mi dyondza ka mina, hikuva ndzi ni mbilu yo rhula ni ya tintswalo; kutani mimoya ya n’wina yi ta kuma ku wisa; hikuva joko ra mina ra olova, ni ndzhwalo wa mina wa vevuka.” (Matewu 11:29, 30) Entiyisweni a hi ku rhandza ka Yehova leswaku hi titwa hi tikeriwa ngopfu kumbe hi tshikileriwa eku n’wi tirheleni ka hina.

Kutani ke, swi tisa ku yini leswaku Mukriste la tshembekaka a nga ha languta vutihlamuleri bya yena bya Vukriste tanihi ndzhwalo wo tika? Entiyisweni, ku katseka swivangelo swo hlaya. Xiya marito lawa ya Mupostola Pawulo: “A hi tšukumeteni hinkwaŝo le’ŝi hi tikelaka . . . hi ṭuṭuma hi ku tiyisela e mpfhukeni lowu hi wu vekeriweke.” (Vaheveru 12:1, BX) Marito ya Pawulo ma kombisa leswaku minkarhi yin’wana Mukriste a nga ha tirhwexa mindzhwalo leyi nga lavekiki. Leswi entiyisweni a swi katsi swidyoho leswikulu. Kambe Mukriste a nga ha anakanya hi ndlela leyi hoxeke ivi a pfilunganya vutomi bya yena swinene, swi n’wi endla a tikeriwa ku tsutsuma mpfhuka lowu hi vekeriweke wona emahlweni ka hina.

Langutelo Leri Ringaniseriweke Ra Swilo Leswi Vonakaka

Hi xikombiso, xiya mhaka ya ntirho wo tihanyisa. Ematikweni yo tala, swiyimo swa ikhonomi swi nga boha Mukriste leswaku a tirha tiawara to leha. Kambe, hakanyingi vanhu va tirhela ntsena ku humelela kumbe ku tihlengeletela swa manyunyu. Hi ku tlhela va kambisisa swilaveko swa vona swa xiviri, Vakriste van’wana va swi kume swi ri vutlhari ku endla mindzulamiso eka swiyimo swa vona swa ntirho. A ku ri mhaka leyi fanaka hi Debbie na nuna wa yena, lava havambirhi va nga Timbhoni ta Yehova. Wa hlamusela: “Xiyimo xa hina xa mali xi cincile, naswona a ku nga ha ri na xilaveko xa xiviri eka mina xa ku ya emahlweni ndzi tirha nkarhi hinkwawo. Kambe a swi nonon’hwa ku tshika.” Hi ku hatlisa a sungula ku twa ntshikilelo wa ku va na swo tala swo swi endla. Wa hlamusela: “Mugqivela a ku ri rona ntsena siku ra mina leri a ndzi ntshunxeke ha rona ku endla ntirho wa le kaya. Hakanyingi a ndzi twa ndzi nga lavi ku huma ndzi ya evutirhelini bya nsimu. A ndzi titwa ndzi karhateka hi leswi, naswona ripfalo ra mina a ri ndzi karhata, kambe a ndzi rhandza ntirho wa mina! Eku heteleleni, a ndzi fanele ku langutana ni ntiyiso. A a ku ri na ntlhantlho wun’we. Ndzi tshike ntirho.” I ntiyiso, ndzulamiso wo tano lowukulu a wu nge koteki eka van’wana. Hambi swi ri tano, nkambisiso wa vukheta wa xiyimiso xa wena xa ntirho wu nga kombisa xilaveko xa ku cinca ko karhi.

Ku nga ha va na tindlela tin’wana ta ku tintshunxa eka mindzhwalo leyi nga bohiki. Ku vuriwa yini hi ku hunguta maendzo ya hina ya ku titsakisa, mintlango, kumbe swihungato swin’wana—ku katsa ni nkarhi lowu hetiwaka hi hlalele thelevhixini? Naswona hambi loko ku fikeleriwe ku ringanisela loku laviwaka etimhakeni leti, mindzulamiso leyi hambetaka yi nga ha laveka ku hlayisa ku ringanisela ko tano.

Ku Twisisa I Ka Nkoka

Ku twisisa etimhakeni to tano ku ta hi pfuna ku cincela eka swiyimo leswintshwa loko swi humelela. Xisweswo, hi nga hlayisa langutelo lerinene ra vutirheli bya hina.—Vaefesa 5:15-17; Vafilipiya 4:5.

Xana u tikuma u tshikilelekile leswaku u fambisana ni leswi vanhu van’wana va swi endlaka entirhweni wa Xikwembu? Leswi nakambe swi nga engetela mivilelo ni ku tsana evuton’wini bya wena. Loko xikombiso xa van’wana lexinene entiyisweni xi ta ku khutaza ku endla leswi engetelekeke, ku twisisa ku ta ku pfuna ku veka tipakani ta xiviri hi ku twanana ni swiyimo ni vuswikoti bya wena. Matsalwa ma hi byela: “Un’wana ni un’wana a a kambisise ntirho wa yena, ku ri kona laha a nga kotaka ku tidzunisa hi swa yena, ku nga ri hi swa un’wana; hikuva un’wana ni un’wana ú ta rhwala mpingu wa yena.”—Vagalatiya 6:4, 5.

Mikhuva ni mindhavuko ya laha yi nga ha engetela mindzhwalo ya hina. Esikwini ra Yesu vanhu a va karhele hi ku ringeta ku fambisana ni milawu ni mindhavuko yo tala ya vukhongeri leyi vekiweke hi vanhu. Namuntlha, vanhu va Yehova va ntshunxiwile eka mindhavuko ya vukhongeri ya mavunwa. (Ringanisa Yohane 8:32.) Ni sweswi, Mukriste a nga khomeka hi mikhuva ya kwalaho handle ko swi xiya. Hi xikombiso, minkarhi yin’wana swiendlakalo swo tanihi micato swi endliwa hi mikhuva yo tala swinene. Mikhuva leyi yi nga ha va yi nga hoxanga, naswona yi nga ha va yi sasekile ni ku tsakisa. Hambi swi ri tano, Vakriste va nga ha pfumala nkarhi kumbe mali yo endla swilo sweswo hinkwaswo, naswona ku lwela ku endla tano ku nga ha engetela mindzhwalo yin’wana leyi nga faneliki.

Xiya leswi humeleleke loko Yesu a endzela wansati loyi a vitaniwaka Marta. Ku ri na ku pfuneka hi xitalo eka vutlhari bya yena lebyi humaka eka Xikwembu, “Marta a a khomekile ngopfu hi mintirho.” A a tikeriwa hi mintirho yo tala. (Luka 10:40) Kambe Yesu hi tintswalo u kunguhate leswaku a nga ha olovisa malunghiselelo ya yena ya swakudya leswaku a ta pfuneka eka dyondzo ya yena. (Luka 10:41, 42) Leswi entiyisweni swi komba kahle leswaku vutlhari ni ku twisisa swi ta ku pfuna ku fikelela ku ringanisela loku fanelaka evutirhelini bya wena bya Vukriste.—Yakobo 3:17.

Vutlhari na kona bya laveka loko u hlawula vanghana va wena. Swivuriso 27:3 ya tsundzuxa: “Ribye ra tika, na rona sav̌a, kambe ku kariha ka šihunguki ku tlula ŝilo le’ŝimbiri.” Handle ko kanakana, vanghana va wena lavakulu va ta va na nkucetelo wa matimba eka ndlela ya wena yo anakanya. Ku tolovelana ni lava hatlisaka ku kuma swihoxo ni ku sola van’wana ebandlheni swi nga ha byala timbewu ta ku tsana ni ku ehleketa loko biha eka wena. (1 Vakorinto 15:33) Loko u vona leswaku lexi hi xona xiphiqo, ku cinca ko karhi ka vutlhari eka vunghana bya wena ku nga vevukisa ndzhwalo wa wena.

Titsongahate Eku Fambeni Ni Xikwembu

Eka Mikea 6:8 (NW), hi kuma xivutiso lexi xi pfuxaka mianakanyo: “I yini leswi Yehova a swi kombelaka eka wena loko ku nga ri . . . ku titsongahata eku fambeni ni Xikwembu xa wena?” Ku titsongahata ku hlamuseriwa tanihi ku xiya mindzilakana ya munhu. Lava va nga xiyiki mindzilakana ya vona va nga tirhwexa mindzhwalo yo tala swinene. Leswi swi humelerile eka Vakriste lava vupfeke, hambi ku ri eka valanguteri, swi vange ku tsana, ku hela matimba, ni ku lahlekeriwa hi ntsako. Kenneth, nkulu wa Mukriste, u vurile: “Ndzi tivone ndzi ya ndzi tshikileleka, kutani ndzi ku, ‘a ndzi nge swi pfumeleli leswi swi humelela eka mina.’ Kutani ndzi hungute yin’wana ya mindzhwalo ya mina kutani ndzi talela eka leswi a ndzi ta swi kota”

Hambi ku ri muprofeta Muxe la titsongahataka u ve ni ku nonon’hweriwa eku xiyeni ka mindzilakana ya yena n’wini. Kutani Yetro, mukon’wana wa yena, u pfune Muxe ku ehleketa kahle mayelana ni ntirho wo tala lowu a a ringeta ku wu endla a ri yexe. Yetro u vutisile: “E ntirho lowu u wu endlelaka tiko hi lo’wo yini? . . . Leŝi u ŝi endlaka, a hi ŝona. Kunene u ta karala . . . hikuva e ntiro lowu wu ta ku hlula, u ta ṭanḍeka ku wu heta u ri ŝaku. . . . Hlawula e šikari ka tiko hikwaro e v̌av̌anuna la’v̌anene (tindhuna) . . . e timhakeni le’tikulu hikwato ti ti tisa ka wena; le’tiṭongo ti ti heta ti ri tona. Hunguta e nḍwalo wa wena, v̌a wu rwala ŝiṅwe na wena.” Hi ku hatlisa Muxe a sungula ku nyika van’wana ntirho wun’wana wa yena, xisweswo a kuma ku wisa eka leswi a swi hundzuka ndzhwalo lowu nga rhwalekiki.—Eksoda 18:13-26.

Eka khamba rin’wana Muxe u byele Yehova a ku: “A nḍi ŝi koti ku rwala tiko leri hikwaro nḍi ri ŝanga hikuv̌a ra nḍi hlula.” Nakambe, nhlamulo a a yi ri ku nyika van’wana ntirho. Na leswi ku nga va ntlhantlho eka xiyimo xa wena loko u twa u tikeriwa hi mindzhwalo yo tala ngopfu.—Tinhlayo 11:14-17.

Yehova Wa Hi Pfuna Ku Rhwala Ndzhwalo

Yesu u vule leswaku joko ra yena a a ri olova naswona ndzhwalo wa yena a a wu vevuka hayi leswaku a wu nga tiki. Joko leri Yesu a hi rhambelaka ku ri rhwala a hi joko ra vulolo. I joko ra ku tinyikela loku heleleke eka Xikwembu tanihi mudyondzisiwa wa Yesu Kriste. Hikwalaho, mpimo wo karhi wa ntiko kumbe ntshikilelo wu va kona hikwalaho ka ku va Mukriste wa xiviri. (Matewu 16:24-26; 19:16-29; Luka 13:24) Loko swiyimo swa misava swi ya swi nyanya ku biha, ntshikilelo wu ta andza. Hambi swi ri tano, hi na xivangelo xa ku va lavanene eka langutelo ra hina hikuva xirhambo xa Yesu xi kombisa leswaku van’wana a va ta swi kota leswaku va nghena ejokweni ra yena swin’we na yena naswona a ta va pfuna.a Xisweswo, ntsendze loko hi landzela nkongomiso wa Kriste, ndzhwalo wa hina wu ta tshama wu ri karhi wu rhwaleka hikuva u ta hi pfuna.

Xikwembu xi khathalela lava va xi rhandzaka, naswona xi rindza timbilu ni matimba ya mianakanyo ya hinkwavo lava, hi xikhongelo, va hoxaka mindzhwalo ya vona eka xona. (Psalma 55:22; Vafilipiya 4:6, 7; 1 Petro 5:6, 7) “A ku nkhensiwe Hosi le’yi rwalaka mirwalo ya hina hi masiku, šona Šikwembu, le’ši nga ni matimba ya ku hi ponisa,” ku vule mupisalema. (Psalma 68:19) Ina, tiyiseka leswaku Xikwembu na wena xi ta ku rhwalela ndzhwalo wa wena siku na siku loko u cukumeta hinkwaswo leswi ku tikelaka ivi u tsutsuma hi ku tiyisela empfhukeni lowu wu vekiweke emahlweni ka wena.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 24]

Vakulu lavo tlhariha va tsakela ku nyika van’wana mintirho, va avelana ndzhwalo