Nyiko Ya Yehova Ya Moya Lowo Kwetsima

“Xana Tatana wa le tilweni a nge tlurisi ngopfu ku nyika Moya lowo Kwetsima eka lava kombelaka ka yena xana?”—LUKA 11:13.

1, 2. (a) I xitshembiso xihi lexi Yesu a xi endleke malunghana ni moya lowo kwetsima, naswona hikwalaho ka yini leswi swi chavelela hakunene? (b) Moya lowo kwetsima i yini?

HI XIXIKANA xa lembe ra 32 C.E. loko Yesu a chumayela mahungu lamanene eYudiya, u vulavule ni vadyondzisiwa va yena hi ku hanana ka Yehova. U tirhise swifaniso swa matimba kutani a endla xitshembiso lexi hlamarisaka a ku: “Leswi n’wina mi nga vanhu va tihanyi, mi tivaka ku nyika vana va n’wina swilo leswinene, xana Tatana wa le tilweni a nge tlurisi ngopfu ku nyika Moya lowo Kwetsima eka lava kombelaka ka yena xana?”—Luka 11:13.

² Mawaku nchavelelo lowu marito wolawo ya nga wona! Tanihi leswi hi tiyiselaka nkitsinkitsi wa masiku ya makumu ya misava leyi, hi langutana ni vulala bya Sathana ni mademona ya yena ni ku lwisana ni mimboyamelo ya hina leyi tsaneke, hakunene swa tsakisa ku tiva leswaku Xikwembu xi ta hi tiyisa hi moya wa xona. Hakunene, ku tiyisela ko tshembeka a ku koteki handle ka nseketelo wolowo. Xana u ma kumile matimba ya moya lowu, lowu nga matimba lama tirhaka ya Xikwembu? Wa yi twisisa ndlela leyi wu nga ku pfunaka ha yona? Xana wa wu tirhisa hi laha ku taleke?

Matimba Ya Moya Lowo Kwetsima

3, 4. Kombisa matimba ya moya lowo kwetsima.

³ Xo sungula xiya matimba ya moya lowo kwetsima. Anakanya le ndzhaku hi lembe ra 1954. Loko bomo ya hayidirojeni yi bulusiwile le Bikini Atoll ePacific Dzonga. Hi ku copeta ka tihlo loko bomo yi bulukile, xihlala xexo xo saseka a xi funengetiwe hi ndzilo lowukulu ni ku hlaseriwa hi ku buluka ka ntamu lowu ringanaka ni ku buluka ka timiliyoni ta 15 wa tithani ta TNT. Xana matimba wolawo lama onhaka a ma huma kwihi? Swi vangiwe hi ku cinca ka ntamu wa xiphemu lexintsongo xa uranium na hayidirojeni leswi a swi endle mbilu ya bomo. Kambe ku vuriwa yini hi loko vativi va sayense a va kote ku endla leswi hambaneke ni leswi va swi endleke eBikini? A hi nge a va kote ku khoma matimba wolawo hinkwawo ya ndzilo kutani va ya hundzula tikhilogiramu ti nga ri tingani ta uranium na hayidirojeni. A wu ta va ntirho lowunene swonghasi! Hambi swi ri tano, Yehova u endle swin’wana leswi fanaka ni sweswo kambe hi mpimo lowukulu loko “e ku sunguleni [a] tumbulušile tilo ni misav̌a.”—Genesa 1:1.

⁴ Yehova u na vuhlayiselo byo tala bya matimba lamakulu. (Esaya 40:26) Eku tumbuluxeni, u fanele a tirhise man’wana ya matimba lawa loko a vumbe swilo hinkwaswo leswi vumbaka vuako. U tirhise yini entirhweni lowu wa ku vumba? Moya lowo kwetsima. Ha hlaya: “Matilo ma endliwile hi rito ra Yehova, ni v̌andla hikwaro ra wona hi ku hefemula ka nomu wa yena.” (Psalma 33:6) Naswona mhaka ya Genesa ya ku tumbuluxa yi hlayekisa xileswi: “E Moya wa Šikwembu [moya lowo kwetsima] a wu hungela ehenhla ka mati.” (Genesa 1:2) Vona ndlela leyi moya lowo kwetsima wu nga ni matimba ha yona!

Mintirho Ya Mahlori

5. Hi tihi tindlela letikulu leti moya lowo kwetsima wu tirhaka ha tona?

⁵ Moya lowo kwetsima wu tirha na hi tindlela letikulu swinene. Wu letela ni ku kongomisa nhlengeletano ya Yehova ya le tilweni. (Ezekiel 1:20, 21) Tanihi matimba lama humesiwaka hi bomo ya hayidirojeni, wu nga ha tirhisiwa hi ndlela leyi onhaka ku avanyisa valala va Yehova, kambe wu tlhele wu tirha hi tindlela tin’wana leti hi hlamarisaka.—Esaya 11:15; 30:27, 28; 40:7, 8; 2 Vatesalonika 2:8.

6. Moya lowo kwetsima wu pfune Muxe ni vana va Israyele eku tirhisaneni ka vona na Egipta hi ndlela yihi?

⁶ Hi xikombiso, kwalomu ka 1513 B.C.E., Yehova u rhumele Muxe ku ya humelela emahlweni ka Faro wa Egipta ku lava leswaku vana va Israyele va ntshunxiwa. Malembe ya 40 lama hundzeke, Muxe a a ri murisi eMidiyani, kutani ha yini Faro a a fanele ku yingisa murisi? Hikwalaho ka leswi Muxe a teke hi vito ra Xikwembu xin’we xa ntiyiso, Yehova. Ku kombisa leswi, Yehova u n’wi nyike matimba yo endla mahlori. A a ma hlamarisa swinene lerova hambi ku ri vaprista va le Egipta va boheka ku pfumela: “I ritiho ra Šikwembu!”a (Eksoda 8:19) Yehova u tise makhombo ya khume ehenhla ka Egipta, laha lero hetelela ra wona ri sindziseke Faro ku pfumelela vanhu va Xikwembu leswaku va suka aEgipta. Loko Faro hi ku tiomisa nhloko a va landzile ni vuthu ra yena, Vaisrayele va ponile loko ndlela yi pfulekile hi hlori eLwandle ro Tshwuka. Vuthu ra Vaegipta ri va landzerile ivi ri nwela elwandle.—Esaya 63:11-14; Hagai 2:4, 5.

7. (a) A ku ri swihi swivangelo swin’wana leswi endleke leswaku moya lowo kwetsima wu endla masingita? (b) Hambi leswi mahlori lama endliwaka hi moya lowo kwetsima ma nga ha humeleriki, ha yini rhekhodo ya wona leyi nga eBibeleni yi chavelela?

⁷ Ina, Yehova hi ku tirhisa moya wa yena u endlele Vaisrayele mahlori ya matimba enkarhini wa Muxe ni le ka minkarhi yin’wana. Xikongomelo xa mahlori wolawo a ku ri xihi? Ma yise swikongomelo swa Yehova emahlweni, ma endla leswaku vito ra yena ri tiviwa ni ku kombisa matimba ya yena. Naswona minkarhi yin’wana, hi laha a swi ri ha kona hi Muxe, ya swi kombise erivaleni leswaku munhu a a seketeriwa hi Yehova. (Eksoda 4:1-9; 9:14-16) Hambi swi ri tano, mahlori lama endliweke hi moya lowo kwetsima a ma pfumaleka ematin’wini hinkwawo.b Kumbexana vanhu vo tala lava hanyeke eminkarhini ya Bibele a va ma vonanga, naswona namuntlha a ma ha humeleli. Hambi swi ri tano, tanihi leswi namunthla hi lwaka ni swiphiqo leswi nga ha vonakaka swi nga tlhantlheki, xana a hi nchavelelo ku tiva leswaku loko hi kombela Yehova hi ripfumelo, u ta hi nyika moya lowu fanaka lowu seketeleke Muxe emahlweni ka Faro ni ku pfulela Vaisrayele ndlela eLwandle ro Tshwuka?—Matewu 17:20.

Matsalwa Lama Huhuteriweke

8. A ku ri xihi xiphemu xa moya lowo kwetsima eku nyikeleni ka Milawu ya Khume?

⁸ Endzhaku ka ku kutsuriwa ka vona aEgipta, Muxe u rhangele Vaisrayele ku ya eNtshaveni ya Sinayi, laha Yehova a endleke ntwanano na vona ni ku va nyika Nawu wa yena. Xiphemu lexikulu xa Nawu wolowo lowu nyikeriweke hi ku tirhisa Muxe a ku ri Milawu ya Khume, naswona tikopi leti to sungula a ti tsariwe eka swiphepherhele swa maribye. Njhani? Hi moya lowo kwetsima. Bibele yi ri: “Kute loko Yehova [a] hetile ku v̌ulav̌ula na Moše e nṭhav̌eni ya Sinai, a ṅwi nyika maribye mambiri ya v̌umboni la’ma ṭariweke hi v̌oko ra Šikwembu.”—Eksoda 31:18; 34:1.

9, 10. Moya lowo kwetsima a wu tirhisa ku yini eku tsariweni ka Matsalwa ya Xiheveru, naswona leswi swi kombisiwa njhani hi marito lama tirhisiweke hi vadyondzisiwa va Yesu?

⁹ Ku engetela eka Milawu ya Khume, Yehova hi ku tirhisa moya wa yena u nyike Israyele madzana ya milawu ni swinawana swo kongomisa vutomi bya vavanuna ni vavasati vo tshembeka. Naswona a ka ha ta landzela swo tala. Malembe xidzana endzhaku ka siku ra Muxe, Valevhi va swi tiyisile hi xikhongelo xa le rivaleni eka Yehova: “U byara [Vaisrayele] hi malembe yo tala, u v̌a laya hi moya wa wena, u v̌ulav̌ula na v̌ona hi v̌aprofeta v̌a wena.” (Nehemia 9:5, 30) Vuprofeta byo tala lebyi huhuteriweke lebyi vuriweke hi vaprofeta volavo byi rhekhodiwile. Nakambe, moya lowo kwetsima wu susumetele vavanuna lavo tshembeka ku tsala matimu layo kwetsima ni tinsimu to dzunisa leti humaka embilwini.

¹⁰ Pawulo a a vulavula hi matsalwa lawa hinkwawo loko a ku: “Matsalwa lawa hinkwawo ma huhutiwile hi Xikwembu.” (2 Timotiya 3:16; 2 Samuel 23:2; 2 Petro 1:20, 21) Entiyisweni, loko a tshaha matsalwa lawa, vadyondzisiwa va Yesu va lembe xidzana ro sungula hakanyingi a va tirhisa swiga swo tanihi “Moya lowo Kwetsima wu [vulavule, NW] hi nomo wa Davhida,” “Moya lowo Kwetsima . . . wu vulavurile . . . hi nomo wa Esaya,” kumbe “leswi vuriwaka hi Moya lowo Kwetsima.” (Mintirho 1:16; 4:25; 28:25, 26; Vaheveru 3:7) Vona nkateko wonghasi leswi Moya lowo Kwetsima lowu fanaka ni lowu susumeteke ku tsariwa ka Matsalwa layo Kwetsima wu ma hlayiseke leswaku ma hi kongomisa ni ku hi chavelela namuntlha!—1 Petro 1:25.

Ku Titshega Hi Moya Lowo Kwetsima

11. I ntirho wihi wa moya, lowu voniweke mayelana ni ku akiwa ka tabernakele?

¹¹ Loko Vaisrayele va gove ehansi ka Ntshava ya Sinayi, Yehova u va lerise ku aka tabernakele tanihi xivandla xa vugandzeri bya ntiyiso. Xana a va ta swi hetisisa ku yini leswi? “Kutani Moše a ku ka v̌ana v̌a Israel: V̌onani, Yehova o vitanile Betsaleel, ṅwana Uri, ṅwana Hur, wa rišaka ra Yuda; o ṅwi tšhele hi moya wa Šikwembu, ni v̌utlhari ni ku twisisa, ni ku tiv̌a ku tira mitiro hikwayo.” (Eksoda 35:30, 31) Moya lowo kwetsima wu tiyise vutshila byin’wana ni byin’wana bya ntumbuluko lebyi Besalele a a ri na byona, naswona hi laha ku humelelaka a a swi kota ku langutela ku akiwa ka muako wolowo wo hlamarisa.

12. Xana moya wu va tiyise njhani vanhu hi tindlela leti nga tolovelekangiki endzhaku ka nkarhi wa Muxe?

¹² Endzhaku ka nkarhi, moya wa Yehova wu sungule ku tirha eka Samsoni, wu n’wi nyika matimba lamakulu yo kota ku ntshunxa Israyele eka Vafilista. (Vaavanyisi 14:5-7, 9; 15:14-16; 16:28-30) Nakambe endzhakunyana, Solomoni u nyikiwe vutlhari lebyi hlawulekeke tanihi hosi ya vanhu va Xikwembu lava hlawuriweke va Xikwembu. (2 Tikronika 1:12, 13) Ehansi ka yena, Israyele u humelerile ku tlula rini na rini, naswona xiyimo xa yena lexi katekeke ku ve xikombiso xa mikateko leyi vanhu va Xikwembu va nga ta va na yona ehansi ka Mfumo wa Gidi ra Malembe wa Kriste Yesu, Solomoni Lonkulu.—1 Tihosi 4:20, 25, 29-34; Esaya 2:3, 4; 11:1, 2; Matewu 12:42.

13. Rhekhodo ya ku va moya wu tiyisa Besalele, Samsoni na Solomoni yi hi khutaza njhani namuntlha?

¹³ Mawaku nkateko wonghasi leswi Yehova a endlaka leswaku moya wolowo lowu fanaka wu kumeka eka hina! Loko hi twa hi tsandzeka ku hetisisa xiavelo kumbe ku nghenela ntirho wo chumayela, hi nga kombela Yehova ku hi nyika moya lowu fanaka ni lowu a wu nyikeke Besalele. Loko hi vabya kumbe hi xanisiwa, moya lowu fanaka ni lowu nyikeke Samsoni matimba lamakulu wu ta hi tiyisa—hambi leswi hi nga ta ka hi nga tiyisiwi hi hlori. Naswona loko hi langutana ni swiphiqo swo nonon’hwa kumbe ku endla swiboho swa nkoka, hi nga kombela Yehova, la nyikeke Solomoni vutlhari lebyikulu ku hi pfuna ku endla hi vutlhari. Kutani, tanihi Pawulo, hi ta vula hi ku: “Ndzi nga endla hinkwaswo hi matimba ya Loyi a ndzi tiyisaka.” (Vafilipiya 4:13) Naswona xitshembiso xa Yakobo xi ta tirha eka hina: “Loko un’wana wa n’wina a pfumala vutlhari, a a kombele eka Xikwembu, lexi nyikaka vanhu hinkwavo hi tintswalo, ku nga ri na ku vilela, kutani ú ta nyikiwa byona.”—Yakobo 1:5.

14. I vamani eminkarhini ya khale ni namuntlha lava va seketeriweke hi moya lowo kwetsima?

¹⁴ Moya wa Yehova nakambe a wu ri ehenhla ka Muxe eka ntirho wa yena wo avanyisa tiko. Loko van’wana va hlawuriwile leswaku va pfuna Muxe, Yehova u te: “Nḍi ta pambula moya lo’wu nga ka wena, nḍi wu v̌eka e henhla ka v̌ona, v̌a ta rwala na wena e nḍwalo wa tiko, u nga ṭhuki u wu rwala u ri wena ntsena.” (Tinhlayo 11:17) Xisweswo, vavanuna volavo a va nga fanelanga va tirha hi matimba ya vona vini. Moya lowo kwetsima wu va pfunile. Hi hlaya leswaku eka swiendlakalo leswi landzeleke, moya wa Yehova a a wu ri ehenhla ka vanhu van’wana. (Vaavanyisi 3:10, 11; 11:29) Loko Samuwele a tote Davhida tanihi hosi leyi landzelaka ya Israyele, rhekhodo yi ri: “Kav̌a loko Samuel a teka rimhonḍo ra mafura, a ṅwi tšhela e šikari ka v̌amakwav̌o; kutani Moya wa Yehova wu khoma Davida, e ku sungula siku leri ni ku ya mahlweni.” (1 Samuel 16:13) Lava namuntlha va nga ni vutihlamuleri byo tika—ndyangu, bandlha kumbe nhlengeletano—va nga chaveleriwa hi ku tiva leswaku moya wa Xikwembu wa ha seketela malandza ya xona loko ma khathalela vutihlamuleri bya wona.

15. Moya lowo kwetsima wu tiyise nhlengeletano ya Yehova hi ndlela yihi (a) emasikwini ya Hagayi na Zakariya? ni (b) namuntlha?

¹⁵ Malembe ya kwalomu ka gidi endzhaku ka siku ra Muxe, vanhu vo tshembeka exikarhi ka vana va Israyele va tlhelele Yerusalema va suka eBabilona va ri ni xileriso xo tlhela va aka tempele. (Ezra 1:1-4; Yeremia 25:12; 29:14) Hambi swi ri tano, swihinga swo nonon’hwa swi tlakukile, naswona va hetiwe matimba ku ringana malembe yo tala. Eku heteleleni, Yehova u veke muprofeta Hagayi na Zakariya leswaku va khutaza Vayuda leswaku va nga titshegi hi matimba ya vona vini. Kambe xana ntirho lowu a wu ta hetisisiwa hi ndlela yihi? “Ku nga ka ku nga v̌i hi nyimpi ni matimba, kambe hi Moya wa mina, ku v̌ula Yehova wa tinyimpi.” (Zakaria 4:6) Naswona hi nseketelo wa moya wa Xikwembu, tempele yi akiwile. Vanhu va Xikwembu hi ku fanana namuntlha va hetisise swo tala. Ku chumayeriwa ka mahungu lamanene ku hangalakile emisaveni hinkwayo. Vanhu va timiliyoni va le ku dyondzeni ka ntiyiso ni vululami. Mintsombano ya hleriwa. Tiholo ta Mfumo ni tihofisi ta marhavi swa akiwa. Swo tala swa leswi swi endliwe ku ri karhi ku langutaniwe ni nkaneto lowukulu. Kambe Timbhoni ta Yehova a ti helanga matimba, hi ku va ti swi tiva leswaku hinkwaswo leswi ti swi endleke a ti swi endlanga hi vuthu ra nyimpi kumbe hi matimba ya munhu, kambe hi moya wa Xikwembu.

Moya Wa Xikwembu Eka Lembe Xidzana Ro Sungula

16. I ntokoto wihi lowu malandza ya Yehova ya le mahlweni ka Vukriste ya veke na wona hi ku tirha ka moya wa Xikwembu?

¹⁶ Hi laha hi voneke ha kona, malandza ya Xikwembu ya le mahlweni ka Vukriste a ma wa vona kahle matimba ya moya wa Xikwembu. Va titshege ha wona leswaku ma va pfuna ku hetisisa vutihlamuleri byo tika ni ku endla ku rhandza ka Xikwembu. Nakambe a va swi tiva leswaku Nawu ni matsalwa man’wana layo kwetsima a swi huhuteriwile, swi tsariwe ehansi ka nsusumeto wa moya wa Yehova, kutani xisweswo a swi ri ‘Rito ra Xikwembu.’ (Psalma 119:105) Kambe, ku vuriwa yini hi nguva ya Vukriste?

17, 18. A swi ri swihi swikombiso swa mahlori swa moya eka nguva ya Vukriste, naswona i xikongomelo xihi lexi leswi swi xi endleke?

¹⁷ Lembe xidzana ro sungula ra Nguva ya hina leyi Tolovelekeke na rona ri vone mintirho leyi hlamarisaka ya moya wa Xikwembu. A ku ri ni ku profeta loku huhuteriweke hi moya. (1 Vakorinto 14:1, 3) Ku hetisisa xitshembiso xa Yesu xa leswaku moya lowo kwetsima a wu ta tsundzuxa vadyondzisiwa va yena hi swilo hinkwaswo leswi a swi vuleke ni leswaku a wu ta va dyondzisa timhaka tin’wana ta ntiyiso, ku tsariwe tibuku to hlayanyana ehansi ka nsusumeto wa moya lowo kwetsima. (Yohane 14:26; 15:26, 27; 16:12, 13) Naswona a ku ri ni mahlori, hi laha swi nga ta hlamuseriwa ha kona hi xitalo eka xihloko xa hina lexi landzelaka. Hakunene, lembe xidzana ro sungula ri rhangeriwe hi hlori leri hlamarisaka. Kwalomu ka lembe ra 2 B.C.E., n’wana la hlawulekeke a a ta velekiwa, naswona tanihi xikombiso, mana wa yena lontsongo a a fanele ku va nhwana. Xana sweswo a swi ta endlekisa ku yini? Hi moya lowo kwetsima. Rhekhodo yi ri: “Ku velekiwa ka Yesu Kriste ku humelele hi mukhuva lowu: Loko Mariya mana wa yena a vutiwile hi Yosefa, o tshuka a tika hi Moya lowo Kwetsima va nga si hlangana.”—Matewu 1:18; Luka 1:35, 36.

¹⁸ Loko Yesu a kula, u hlongole mademona, a horisa vavabyi, hambi ku ri ku pfuxa vafi hi matimba ya moya lowo kwetsima. Van’wana va valandzeri va yena na vona va endle mahlori ni mintirho ya matimba. Vuswikoti lebyi byo hlawuleka a ku ri tinyiko ta moya. A xi ri xihi xikongomelo xa tona? Hi laha masingita ya le mahlweninyana ya endlekeke ha kona, ti yise swikongomelo swa Xikwembu emahlweni ni ku kombisa matimba ya xona. Ku tlula kwalaho, ti kombise ntiyiso wa marito ya Yesu leswaku a a rhumiwe hi Xikwembu; naswona endzhaku ti kombise leswaku bandlha ra Vakriste va lembe xidzana ro sungula a ku ri rixaka ra Xikwembu leri hlawuriweke.—Matewu 11:2-6; Yohane 16:8; Mintirho 2:22; 1 Vakorinto 12:4-11; Vaheveru 2:4; 1 Petro 2:9.

19. Ripfumelo ra hina ri tiyisiwa njhani hi mhaka ya Bibele ya mahlori ya Yesu ni vaapostola va yena?

¹⁹ Hambi swi ri tano, muapostola Pawulo u vule leswaku swikombiso swo tano swa mahlori ya moya a swi ri swa bandlha leri ra ha ku vumbiwaka naswona a swi ta hela, kutani hina namuntlha a hi ma voni mahlori yo tano lama endliwaka hi moya lowo kwetsima. (1 Vakorinto 13:8-11) Hambi swi ri tano, mahlori lama endliweke hi Yesu ni vaapostola va yena ma tsakisa ku tlula swiendlakalo swa matimu. Ma tiyisa ripfumelo ra hina eka xitshembiso xa Xikwembu xa leswaku vuvabyi ni rifu a swi nge vi kona ehansi ka ku fuma ka Yesu emisaveni leyintshwa.—Esaya 25:6-8; 33:24; 65:20-24.

Mpfuno Wa Moya Lowo Kwetsima Wa Xikwembu

20, 21. Xana hi nga ri kumisa ku yini lunghiselelo ra moya lowo kwetsima?

²⁰ Vona ndlela leyi moya lowu wu nga ni matimba ha yona! Kambe xana Vakriste namuntlha va nga wu kumisa ku yini? Xo sungula, Yesu u vule leswaku hi fanele hi wu kombela, kutani ha yini u nga endli sweswo? Khongela Yehova leswaku a ku nyika nyiko leyi yi hlamarisaka ku nga ri ntsena hi nkarhi wa gome kambe hi minkarhi hinkwayo. Ku engetela kwalaho, hlaya Bibele leswaku moya lowo kwetsima wu ta vulavula na wena. (Ringanisa Vaheveru 3:7.) Anakanyisisa hi leswi u swi hlayeke naswona u swi tirhisa leswaku moya lowo kwetsima wu ta va nkucetelo eka vutomi bya wena. (Psalma 1:1-3) Nakambe, tihlanganise—ni vanhu van’wana, emabandlheni ni le tinhlengeletaweni—ni van’wana lava titshegaka hi moya wa Xikwembu. Vona ndlela leyi moya lowo kwetsima wu va tiyisaka swinene ha yona lava va dzunisaka Xikwembu xa vona “e tinhlengeletanweni”!—Psalma 68:26.

²¹ Xana Yehova a hi Xikwembu xo hanana? U vula leswaku hi fanele ku kombela ntsena moya lowo kwetsima naswona u ta hi nyika wona. Vona ndlela leyi ku nga vuphukuphuku ha yona ku titshega hi vutlhari ni matimba ya hina loko mpfuno wo tano wa matimba wu kumeka! Hambi swi ri tano, ku ni timhaka tin’wana leti fambelanaka ni moya wa Xikwembu leti hi khumbaka tanihi Vakriste, naswona tona ku ta vulavuriwa ha tona eka xihloko lexi landzelaka.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

Xana U Nga Hlamula Swivutiso Leswi Landzelaka?

◻ Yehova u swi vumbise ku yini swilo hinkwaswo leswi nga evuakweni?

◻ A ti ri tihi tindlela tin’wana leti moya lowo kwetsima wu tirheke ha tona eminkarhini ya le mahlweni ka Vukriste?

◻ Swi hi chavelerisa ku yini namuntlha ku tiva leswi moya lowo kwetsima wu swi hetisiseke eminkarhini ya khale?

◻ Xana hi nga ri kumisa ku yini lunghiselelo ra moya lowo kwetsima?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 10]

Moya lowu nyikeke Samsoni matimba lamakulu wu nga hi nyika matimba ya swilo hinkwaswo