Swivutiso Swa Vahlayi

Xana Zakariya, tata wa Yohane Mukhuvuri, u endliwe mafandleve kun’we ni mbheveve, hi laha Luka 1:62 yi vonakaka yi kombisa ha kona?

Van’wana va hete hi ku vula leswaku Zakariya u tlhele a endliwa mafandleve. Ha hlaya emhakeni ya Bibele: “Va ya yimbisa xihlangi; van’wana a va lava ku xi thya vito ra Zakariya tata wa xona. Kambe mana wa xona a ku: ‘E-e, ú ta thyiwa vito ra Yohane.’ Va ku ka yena: ‘A ku na munhu exikarhi ka va ka n’wina la nga na vito rero.’ Kutani va vutisa tata wa yena hi ku kombetela-kombetela hi mavoko, leswaku a ta va tivisa vito leri a ri rhandzaka. Kuteloko a kombele ribye, a tsala leswi: ‘Vito ra yena i Yohane.’ Kutani va hlamala hinkwavo.’”—Luka 1:59-63.

Hambi swi ri tano, a ku na nchumu emhakeni leyi lexi kombaka leswaku Zakariya a a tsandzeka ku twa hi nkarhi wo karhi.

Emahlweninyana ntsumi Gabriyele a yi tivise Zakariya hi ta ku velekiwa ka n’wana la nga ta vuriwa Yohane. Zakariya la kuleke u swi kume swi nga olovi ku swi tshemba. Ntsumi yi hlamurile: “Languta, u ta hundzuka mbheveve, u hluleka ku vulavula ku ko ku fika siku leri swilo leswi swi nga ta humelela ha rona, hikuva a wu pfumelanga marito ya mina, lama nga ta hetiseka hi nkarhi wa wona.” (Luka 1:13, 18-20) Ntsumi yi vule leswaku a ku ta khumbeka rito ra Zakariya, ku nga ri ku twa ka yena.

Mhaka yi ya emahlweni yi ku: “Loko a huma [etempeleni], a a hluleka ku vulavula na [vanhu lava a va n’wi yimerile], kutani va tiva leswaku u vonile mahlori eTempeleni; na yena a kombetela ntsena hi mavoko, hikuva a a hundzukile mbheveve.” (Luka 1:22) Rito ra Xigriki leri hundzuluxeriweke laha ri ku “mbheveve” ri nyikela mianakanyo ya ku nga koti ku vulavula, ku twa kumbe ha swimbirhi. (Luka 7:22) Ku endleke yini hi Zakariya? Ina, xiya leswi humeleleke loko a tshunguriwile. “Kan’we-kan’we nomo wa yena ni ririmi ra yena swi ntshunxeka; kutani a vulavula, a tlangela Xikwembu.” (Luka 1:64) Sweswo hi ku olova swi yisa eka langutelo ra leswaku a ku ri matimba ya Zakariya yo vulavula ntsena lawa a ma khumbekile.

Hikwalaho ka yini van’wana va vutise Zakariya “hi ku kombetela-kombetela hi mavoko leswaku a tivisa vito [ra n’wana] leri a ri rhandzaka?” Vahundzuluxeri van’wana va hundzuluxela leswi va ku “hi ririmi ra swikombiso” kumbe “ku tirhisa ririmi ra swikombiso.”

Zakariya, loyi a ri mbheveve ku sukela eka xitiviso xa ntsumi, hakanyingi a boheka ku tirhisa ninginiso wa swirho, muxaka wa ririmi ra swikombiso, leswaku a tiphofula. Hi xikombiso, “a kombetela ntsena” eka lava va nga tempeleni. (Luka 1:21, 22) Loko endzhaku a kombele ribye, u fanele a tirhise xikombiso kumbe ninginiso wa swirho. (Luka 1:63) Hikwalaho, swi le rivaleni leswaku lava a va ri na yena kwalaho hi nkarhi wa vumbheveve bya yena na vona a va boheke ku tirhisa ninginiso wa swirho.

Hambi swi ri tano, ku ni nhlamuselo leyi fanaka ya swikombiso leswi vuriweke eka Luka 1:62. Elizabeta a ha ku ri vula vito ra n’wana wa yena. Kutani, handle ko n’wi kaneta, va nga ha va va teke goza rin’wana leri faneleke ro kuma xiboho xa nuna wa yena. Va nga ha va va endle tano hi ku kumeta nhloko kumbe xikombiso xa ninginiso wa swirho. Mhaka ya leswaku a va kalanga va tsalela Zakariya xivutiso leswaku a hlaya yi nga va vumbhoni bya leswaku a a ya twile marito ya nsati wa yena. Xisweswo, ku kumeta nhloko ntsena kumbe xikombiso lexi fanaka eka yena swi nga va swi vule leswaku, ‘Hi swona, hinkwerhu ka hina (ku katsa na wena, Zakariya) hi yi twile nhlamuselo ya yena, kambe hi xihi xiboho xa wena hi vito ra n’wana?’

Naswona endzhakunyana ka sweswo, singita rin’wana ri humelerile, ri cinca xiyimo xexo. “Kan’we-kan’we nomo wa yena ni ririmi ra yena swi ntshunxeka; kutani a vulavula.” (Luka 1:64) A swi nga bohi ku boxa ta ku twa ka yena kasi a ku nga khumbekanga.