U Nga Kuma Nchavelelo eMinkarhini Ya Gome
HI FANELE hi yi languta njhani mintlhaveko ya gome? Loko hi tinyiketele eka Yehova, xana hi fanele hi yi languta tanihi leyi nga tolovelekangiki hikwalaho ka ntshembo wa hina lowunene ni rifuwo ra hina ra moya? Xana mintlhaveko yo tano yi vula leswaku a hi fanelekanga hi tlhelo ra moya eka ntirho wa Yehova?
“Eliya a a ri munhu ku fana na hina,” ku tsale mudyondzisiwa Yakobo. (Yakobo 5:17) Hambi leswi Xikwembu xi tirhiseke Eliya hi ndlela leyi nga tolovelekangiki, hambi a ri muprofeta yoloye la tshembekaka u khomiwe hi gome. “Ŝi ringene!” ku vule Eliya nkarhi wun’wana. “Ŝeŝi Yehova, teka moya wa mina, hikuv̌a a nḍi tluli v̌atatana hi v̌unene!” (1 Tihosi 19:4) Wanuna la hlayiseke vutshembeki Yobo, wansati la tshembekaka Hana ni malandza man’wana ya Yehova lama tshembekaka ma khomiwe hi gome. Hambi ku ri mupisalema Davhida la chavaka Xikwembu u khongerile a ku: “Mahlomulo ya mbilu ya mina ma engetekile; u nḍi humesa e makhombyeni ya mina!”—Psalma 25:17.
Ku tirhisa ka Yehova vanhu entirhweni wa yena a swi vuli leswaku va tshunxeke hi laha ku heleleke. Va ha ri ni ku vabya ka vumunhu ni mintlhaveko, naswona va nga khomiwa hi gome loko va ri endzingweni. (Mintirho 14:15) Hambi swi ri tano, malandza ya Yehova ma ni mpfuno wo antswa ku tlula van’wana wo langutana ni gome ra mintlhaveko. A hi xiyeni swikombiso swin’wana swa Bibele ku vona leswi nga pfuna vanhu van’wana ku hlula ntshikilelo wa mianakanyo ni mintlhaveko ya gome.
Muapostola Loyi A Ri Ni Gome U Kume Nchavelelo
Muapostola Pawulo a a swi tiva leswi ku va ni gome a a swi vula swona. U te: “Loko ndzi fikile eMakedoniya, a ndzi kumanga ku wisa ni kutsongo; . . . a ndzi rhendzeriwe hi timholovo, hala ni hala, kutani a ndzi ri ni ku chava embilwini. Kambe Xikwembu lexi chavelelaka lava heleke matimba xi ndzi chavelerile hi ku fika ka Tito.” (2 Vakorinto 7:5, 6) Ntshikilelo wa Pawulo a wu vangiwa hi swiyimo swo hambana-hambana swa gome leswi a swi endleka hi nkarhi wun’we. A a ku ri ni “timholovo hala ni hala”—nxaniso lowukulu lowu vekaka vutomi ekhombyeni. (Ringanisa 2 Vakorinto 1:8.) Ku tlula kwalaho, a a ku ri ni “ku chava embilwini” hikwalaho ko vilela hi mabandlha, tanihi leri nga eKorinto.
Eka tin’hweti ti nga ri tingani emahlweni, Pawulo a a tsalele Vakriste va le Korinto papila ra yena ro sungula. Eka rona u sole swiyimo swo hambana-hambana swo biha swinene ebandlheni rero, naswona handle ko kanakana a a karhateka hi ndlela leyi Vakorinto a va ta angurisa xiswona eka papila ra yena. Hambi swi ri tano, Pawulo u khutazekile loko Tito a ta a huma hi le Korinto ni xiviko lexinene hi ta n’wangulo wa vona lowunene. Hi laha ku fanaka, Yehova a nga ha tirhisa un’wana wa malandza ya yena ya sweswi ku hi tisela mahungu lamanene ni nchavelelo eka gome ra hina.
Ndlela Leyi Hi Faneleke Hi Languta Ha Yona Swiavelo Leswi Hi Nyikiweke Hi Xikwembu
Vakriste van’wana va ni gome ro karhi malunghana ni vutirheli bya vona. Hakunene, van’wana va malandza ya Yehova va anakanye leswaku swiavelo leswi va nyikiweke hi Xikwembu swi ta va ndzhwalo eka vona lerova va tsandzeka ku swi hetisisa. Hi xikombiso, Muxe u titwe a nga faneleki ku va muyimeri wa Xikwembu a yimela Vaisrayele le Egipta. Exikarhi ka swilo swin’wana, u vule leswaku a nga ri xivulavuri lexi nga ni nsusumeto. (Eksoda 3:11; 4:10) Kambe hi ku tshembela eka Xikwembu ni ku va na Aroni tanihi muvulavuleri wa yena, Muxe u sungule ku hetisisa xiavelo xa yena.
Hi ku famba ka nkarhi Muxe a a nga ha titshegi hi Aroni. Hi laha ku fanaka, van’wana eku sunguleni va kuma vutirheli bya Vukriste byi nonon’hwa, kambe va kuma vuleteri naswona va va vachumayeri va Evhangeli va vutshila. Hi xikombiso, Timbhoni to tala ta Yehova letitsongo loko ti kurile ti ve vachumayeri va nkarhi hinkwawo tanihi maphayona ni varhumiwa. Swa khutaza ku tiva leswaku hi nga tshembela eka Yehova minkarhi hinkwayo hi ku tiva leswaku u letela vatirheli va Vakriste ni ku va nyika matimba leswaku va swi kota ku hetisisa swiavelo swa vona leswi va nyikiweke hi Xikwembu.—Zakaria 4:6; 2 Vakorinto 2:14-17; Vafilipiya 4:13.
Nchavelelo Loko U Ri Ni Gome Ro Tivona Nandzu
Hi nga hela matimba hikwalaho ko vilela leswaku a hi endlanga swo tala entirhweni wa Xikwembu. Makwerhu loyi a a nga hiseki u sungule ku hlanganyela nakambe evutirhelini bya nsimu. Endzhaku ka sweswo u vabyile swinene kutani a boheka ku tshama a etlele. Makwerhu loyi a a hele matimba u te: “Eku sunguleni loko ndzi fanele ku va ndzi hisekile, ndzi balekele vutihlamuleri. Sweswi, loko ndzi lava ku hiseka, a ndzi swi koti.”
Xana swi nge vi swa vutlhari sweswi ku endla leswi hi nga swi kotaka ematshan’wini yo vilela hi leswi humeleleke enkarhini lowu hundzeke? Vamakwavo wa Yesu Yakobo na Yuda a va vanga vapfumeri ku fikela endzhaku ka rifu ni ku pfuxiwa ka yena. Loko va tisorile hi leswi, a swi va sivelanga ku va malandza ya Xikwembu ni ku va vatsari va Bibele.
U Nga Tshiki Ku Khongela
Loko va ri ni gome, vanhu va Xikwembu va fanele va khongela hi ku hiseka. Entiyisweni, Matsalwa ma ni swikhongelo swo tala leswi vuriweke eminkarhini ya gome. (1 Samuel 1:4-20; Psalma 42:8) Van’wana va nga anakanya leswaku: ‘Ndzi khunguvanyeke ngopfu lerova a ndzi koti ku khongela.’ Kutani ha yini u nga xiyi Yonasi? Loko a ri ekhwirini ra nhlampfi, u te: “Kaku loko moya wa mina wu hlala e nḍeni ka mina, nḍi tlhela nḍi ehleketa Yehova; kutani ku khongela ka mina ku fikile ka wena, etempeleni ya ku kwetsima ka wena. . . . Kambe mina nḍi ta ku tisela mhamba ya mina, nḍi v̌ula ku ḍuneka ka wena; nḍi v̌a nḍi hetisisa leŝi nḍi ŝi hlambanyeke. Ku hlayiseka ku huma ka Yehova.” (Yonas 2:5-10) Ina, Yonasi u khongerile, kutani Xikwembu xi n’wi chavelerile naswona xi n’wi ponisile.
Hambi leswi makwerhu wa xisati le Sweden a a ri phayona malembe yo tala, xikan’we-kan’we u hele matimba kutani a karhala ku nga khathariseki vuyelo lebyinene bya vutirheli bya yena. U boxe ku hela ka yena matimba loko a khongela eka Yehova. Endzhaku ka masiku ma nga ri mangani, u kume riqingho ri huma eka makwerhu ehofisini ya rhavi ra Sosayiti ya Watch Tower. U n’wi vutise loko a ta swi kota ku pfuna siku rin’we hi vhiki malunghana ni ku engeteriwa ka Bethele. Makwerhu loyi wa xisati endzhakunyana u te: “Moya lowu nga eBethele ni ku va ni nkarhi wo vona ntirho wo engetela ni ku hlanganyela eka wona swi ndzi engetele matimba lama a ndzi ma lava.”
Loko hi hele matimba, i swinene ku tsundzuka leswaku xikhongelo i ndlela yin’wana yo lwisana ni ntshikilelo. (Vakolosa 4:2) Loko a hlamula swikhongelo swa hina, Yehova a nga ha pfula nyangwa lowu yisaka eku chivirikeni loku engetelekeke entirhweni wa yena, kumbe a nga ha katekisa vutirheli bya hina hi ntswalo lowu engetelekeke. (1 Vakorinto 16:8, 9) Emhakeni yihi ni yihi, “mikateko ya Yehova yi fuwisa munhu, a nga n’wi engeteli mikaralo.” (Swivuriso 10:22) Leswi hakunene swi ta tiyisa mimoya ya hina.
Xana U Tshikileriwa Hi Ku Kanakana Ke?
Nkarhi na nkarhi, un’wana wa malandza ya Yehova a nga ha va ni ku kanakana. Loko sweswo swo humelela eka hina, a hi fanelanga hi endla xiboho hi ku hatlisa leswaku Xikwembu a xa ha hi rhandzi. Yesu a nga n’wi lahlanga muapostola Tomasi hikwalaho ko kanakana swiviko swa ku pfuxiwa ka N’wini wa yena hi timbhoni leti swi voneke hi mahlo. Ku ri ni sweswo, Yesu hi rirhandzu u pfune Tomasi ku herisa ku kanakana ka yena. Vona ndlela leyi Tomasi a a nyanyuriwe ha yona loko a xiye leswaku Yesu wa hanya!—Yohane 20:24-29.
Hi tidyondzo ta vona ta mavunwa, ku n’unun’uta ni swin’wana, ‘vanhu lava nga chaviki Xikwembu’ lava nga ngungumela ebandlheni ra Vukriste eka lembe xidzana ro sungula va endle leswaku van’wana va va ni ku kanakana loku tshikilelaka. Hikokwalaho, mudyondzisiwa Yuda u tsarile: “Tsetselelani lava kanakanaka. Ponisani van’wana hi ku va vutla endzilweni.” (Yuda 3, 4, 16, 22, 23) Leswaku va hambeta va kuma tintswalo ta Xikwembu, vagandzeri-kulobye na Yuda—ngopfu-ngopfu vakulu va bandlha—a va fanele va kombisa tintswalo eka lava kanakanaka lava a swi va fanela. (Yakobo 2:13) Vutomi bya vona lebyi nga heriki a a byi ri ekhombyeni, hikuva a va ri ekhombyeni ra ‘ndzilo’ wa ndzoviso lowu nga heriki. (Ringanisa Matewu 18:8, 9; 25:31-33, 41-46.) Vona ntsako lowu nga kona loko mpfuno wa malwandla wu nyikiwa vapfumeri-kulorhi lava kanakanaka kutani va tiya emoyeni!
Loko miringo ya tihanyi yi hi endla hi kanakana leswaku Xikwembu xi na hina, hi fanele hi swi vula hi ku kongoma eswikhongelweni swa hina. Loko hi ri eswiyin’weni swo tano, a hi chivirikeleni ku kombela vutlhari eka Yehova. U nyika hi malwandla a nga hi soli hikwalaho ko kala vutlhari ni ku ka hi nga byi khongeleli. Hi fanele hi ‘hambeta hi kombela hi ku pfumela, hi nga kanakani,’ hikuva la kanakanaka “u fana ni gandlati ra lwandle leri biwaka ri yisiwa hala ni hala hi mheho.” Vanhu vo tano a va kumi nchumu eka Xikwembu hikuva va kanakana, ‘va tsekatseka’ exikhongelweni ni le tindleleni hinkwato ta vona. (Yakobo 1:5-8) Kutani a hi veni ni ripfumelo ra leswaku Yehova u ta hi pfuna ku languta miringo ya hina kahle ni ku yi tiyisela. Hi nga kuma Matsalwa eka vapfumeri-kulorhi kumbe hi nkarhi wa dyondzo ya Bibele. Swiendlakalo leswi susumeteriwaka hi ndzetelo wa Xikwembu swi nga hi pfuna ku vona leswi hi nga swi endlaka. Tintsumi ti nga hlanganyela eku hi kongomiseni, kumbe hi nga kuma ndzetelo hi moya lowo kwetsima. (Vaheveru 1:14) Nchumu wukulu i ku khongelela vutlhari hi ntshembo lowu heleleke eka Xikwembu xa hina xa rirhandzu.—Swivuriso 3:5, 6.
Tsundzuka Leswaku Yehova U Nyika Nchavelelo
Pawulo u tshembele eka Yehova hi xikhongelo naswona u n’wi tive tanihi Xihlovo xa nchavelelo. Muapostola Pawulo u tsarile: “A ku vongiwe Xikwembu Tata wa Hosi ya hina Yesu Kriste, Tatana wa tintswalo, Xikwembu lexi ku chavelela hinkwako ku humaka eka xona; xa hi chavelela emaxangwini hinkwawo ya hina; hikokwalaho, na hina hi kota ku chavelela lava nge maxangwini ya tinxaka-xaka, hi va chavelela hi ku chavelela loku na hina hi nyikiweke kona hi Xikwembu.”—2 Vakorinto 1:3, 4.
Xikwembu xa ku chavelela hinkwako xa ri xiya gome leri tokotiwaka hi malandza ya xona naswona xi lava ku ma wisisa. Emhakeni ya Pawulo yo karhateka hi Vakorinto, ku wisa ku te hi ku tirhisa Tito nakulobye wa yena wa Mukriste. Leyi i ndlela yin’wana leyi hi nga chaveleriwaka ha yona namuntlha. Loko hi ri ni ntshikilelo, hi fanele hi papalata ku tihambanisa ni van’wana. (Swivuriso 18:1) Ku tihlanganisa ni Vakriste-kulorhi i ndlela yin’wana leyi Xikwembu xi hi chavelelaka ha yona. Hi nga ha anakanya leswaku: ‘Ndzi hele matimba lerova a ndza ha swi koti ku tihlanganisa ni vanghana va mina va Vakriste.’ Hambi swi ri tano, hi fanele hi lwisana ni mintlhaveko yo tano, kutani hi nga tihambanisi ni nchavelelo lowu vapfumeri-kulorhi va nga hi nyikaka wona.
U Nga Karhali!
Van’wana va hina va nga ha va va nga tokotanga ndzingo lowu nga ni vuyelo byo fana ni lebyi hi byi tokoteke lebyi hi vangeleke ntshikilelo lowukulu. Kambe vuvabyi lebyi hetaka matimba, rifu ra munghana wa vukati, kumbe xiyimo xin’wana lexi vavisaka swinene xi nga tisa ntshikilelo wa mintlhaveko. Loko sweswo swo endleka, hi nga heti hi leswaku hakunene ha vabya hi tlhelo ra moya. Munhu la nga ni ntshikilelo a nga faneleka swinene eka ntirho wa Xikwembu, hambi ku ri ku kota ku pfuna van’wana hi tlhelo ra moya. Pawulo u khutaze vamakwerhu ku ‘tiyisa lava helaka ntamu,’ hayi ku va ehleketelela leswaku va endle swin’wana leswi hoxeke naswona a va vabya hi tlhelo ra moya. (1 Vatesalonika 5:14) Hambi leswi ntshikilelo wu nga fambisanaka ni ku endla leswi hoxeke ni ku va ni nandzu, sweswo a swi tano malunghana ni lava tirhelaka Yehova hi mbilu leyi baseke. Vugandzeri bya vona, lebyi kumbexana va byi nyikelaka hi ku nonon’hweriwa lokukulu, Yehova wa byi amukela. Wa va rhandza naswona wa va pfuna hi mpfuno ni nchavelelo lowu lavekaka.—Psalma 121:1-3.
Lava vumbaka masalela ya Israyele wa moya a va tshikileriwe swinene hi miringo hi lembe ra 1918. (Ringanisa Vagalatiya 6:16.) Xiyimiso xa vona xo chumayela xi lave ku hela, van’wana va vona va khotsiwe hi xihoxo, naswona vunyingi bya khale ka vanakulobye va vona byi tshike ku tshembeka, byi ve vagwinehi lava kanetaka. Ku tlula kwalaho, vatotiwa lava tshembekaka a va swi twisisanga leswaku ha yini Xikwembu xi pfumelele leswi hinkwaswo swi humelela. Hi nkarhinyana ‘va byale va ri karhi va rila,’ kambe a va karhalanga. Va hambete va tirhela Yehova ni ku tikambela. Vuyelo byi ve byihi? Va ‘humelela hi ku huwelela ka ntsako, va rhwale tinyandza ta vona.’ (Psalma 126:5, 6) Vatotiwa sweswi va swi xiya leswaku Xikwembu xi pfumelele miringo yoleyo leswaku xi va lunghiselela ntirho wo tshovela wa matiko hinkwawo.
Loko ho tshikileleka hikwalaho ka miringo yo hambana-hambana leyi hi rhendzeleke, hi nga vuyeriwa eka ntokoto wa masalela ya vatotiwa. Ematshan’wini yo karhala, a hi hambeteni hi endla leswinene, hambi loko hi fanela ku swi endla hi ri karhi hi rila. Hi ku famba ka nkarhi, hi ta kuma ndlela yo hlula miringo ya hina, kutani hi ta ‘humelela hi ku tsaka.’ Ina, ntsako—mbhandzu wa moya lowo kwetsima wa Xikwembu—wu ta va wa hina hikwalaho ko tiyisela miringo ya hina. Eka hina Yehova u ta tikombisa a ri ‘Xikwembu xa ku chavelela hinkwako.’