Hambetani Mi Akana
“Eku vulavuleni ka n’wina mi nga tshuki mi tirhisa marito ya tingana, kambe tirhisani ntsena marito lama pfunaka, lama akisaka.”—VAEFESA 4:29.
1, 2. (a) Ha yini swi nga vuriwaka hi laha ku faneleke leswaku ku vulavula i singita? (b) I xitsundzuxo xihi lexi faneleke malunghana ni ndlela leyi hi tirhisaka ririmi ra hina ha yona?
“KU VULAVULA i ricindha ra masingita leri hlanganisaka vanghana, mindyangu ni vanhu . . . Mianakanyo ya munhu ni ku khwanyana loku hlanganeke ka misiha ya [ririmi], swi humesa marito lama kombisaka rirhandzu, mavondzo, xichavo—entiyisweni swi humesa ntlhaveko wun’wana ni wun’wana wa munhu.”—Hearing, Taste and Smell.
2 Ririmi ra hina i nchumu lowu tlulaka xirho xo mita kumbe ku nantswa; i xiphemu xa vuswikoti bya hina byo phofula leswi hi swi ehleketaka ni leswi hi titwisaka swona eka van’wana. “Ririmi i xirho lexitsongo,” ku tsala Yakobo. “Ha rona hi dzunisa [Yehovha, NW] loyi a nga Tatana; nakambe ha rona hi rhukana vanhu, lava endliweke hi xifaniso xa Xikwembu.” (Yakobo 3:5, 9) Ina, hi nga tirhisa tindzimi ta hina hi tindlela letinene, ku fana ni loko hi dzunisa Yehovha. Kambe tanihi leswi hi nga hetisekangiki, hi ku olova hi nga tirhisa tindzimi ta hina ku vulavula swilo leswi tlhavaka kumbe leswi nga tsakisiki. Yakobo u tsarile a ku: “Vamakwerhu, leswi a swi nga fanelanga ku va tano.”—Yakobo 3:10.
3. I timhaka tihi timbirhi leti hi faneleke ku ti xiyisisa eku vulavuleni ka hina?
3 Hambi leswi ku nga riki na munhu loyi a nga lawulaka ririmi ra yena hi ku helela, entiyisweni hi fanele ku lwela ku antswisa. Muapostola Pawulo wa hi tsundzuxa: “Eku vulavuleni ka n’wina mi nga tshuki mi tirhisa marito ya tingana, kambe tirhisani ntsena marito lama pfunaka, lama akisaka ni ku hlamula leswi lavekaka, kutani ku vulavula ka n’wina ku ta tisa nkateko eka lava va mi yingisaka.” (Vaefesa 4:29) Xiya leswaku xileriso lexi xi na timhaka timbirhi: leswi hi faneleke ku lwela ku swi papalata ni leswi hi faneleke hi tikarhatela ku swi endla. A hi languteni timhaka leti ha timbirhi.
Ku Papalata Ku Vulavula Ka Tingana
4, 5. (a) I nyimpi yihi leyi Vakreste va yi lwaka malunghana ni ririmi ra tingana? (b) I xifaniso xihi lexi nga fanelaka xiga lexi nge “marito ya tingana”?
4 Vaefesa 4:29 xo sungula ya hi khutaza yi ku: “Eku vulavuleni ka n’wina mi nga tshuki mi tirhisa marito ya tingana.” Sweswo swi nga ha va leswi nga oloviki. Xivangelo xin’wana hi leswaku swilo swa tingana swi tolovelekile swinene emisaveni leyi hi rhendzeleke. Vantshwa vo tala va Vukreste va twa tinhlambha siku na siku, hikuva vadyondzi-kulobye exikolweni va nga ha anakanya leswaku swi endla yinhla ya vona yi twala kumbe swi va endla va vonaka va ri ni matimba swinene. Hi nga ha va hi nga swi koti ku papalata ku twa marito ya nhlambha hi ku helela, kambe hi nga endla matshalatshala lamakulu leswaku hi nga ma tekeleli, naswona swi fanerile leswaku hi endla tano. A ma amukeleki emiehleketweni kumbe emilon’wini ya hina.
5 Leri kandziyisaka xitsundzuxo xa Pawulo i rito ra Xigriki leri fambelanaka ni nhlampfi leyo bola kumbe mbhandzu lowo bola. Vona leswi hi mahlo ya mianakanyo: U vona wanuna a hela mbilu, a hlundzuka hi ku helela. Eku heteleleni u humesa vukari bya yena, ivi u vona nhlampfi leyo bola yi huma enon’wini wa yena. Endzhaku u vona mbhandzu wo nun’hwa, lowu boleke, wu huma wu tlhambukela vanhu hinkwavo lava nga kusuhi na yena. Xana wanuna loyi i mani? A swi ta khomisa tingana swonghasi loko a a ri un’wana wa hina! Hambi swi ri tano, xifaniso xo tano xi nga hi fanela loko hi ‘pfumelela marito yo bola ma huma enon’wini wa hina.’
6. Vaefesa 4:29 yi tirha njhani eka bulo ro xopaxopa swihoxo, leri nga tsakisiki?
6 Kun’wana laha Vaefesa 4:29 yi tirhaka kona hi le mhakeni yo va hi papalata ku tshamela ku xopaxopa swihoxo. Hambi swi ri tano, hinkwerhu ka hina hi ni mianakanyo ni ku tsakela ko karhi ehenhleni ka swilo leswi hi nga swi rhandziki kumbe leswi hi nga swi amukeriki, kambe xana u tshama u va kun’we ni munhu loyi a rhandzaka ku sandza (kumbe ku vulavulela ngopfu) munhu, ndhawu kumbe xilo xin’wana ni xin’wana lexi ku vulavuriwaka ha xona? (Ringanisa Varhoma 12:9; Vaheveru 1:9.) Mavulavulelo ya yena ma heta matimba, ma vangela gome kumbe ku onha. (Pisalema 10:7; 64:2-4; Swivuriso 16:27; Yakobo 4:11, 12) A nga ha va a nga swi xiyi leswaku u fana njhani ni vanhu lava xopaxopaka swihoxo lava Malakiya a va hlamuseleke. (Malakiya 3:13-15) A a ta pfumala ni rito loko munhu loyi a nga yima etlhelo ka yena a n’wi byela leswaku nhlampfi leyo bola kumbe mbhandzu lowo bola wa huma enon’wini wa yena!
7. I ku tikambisisa kwihi loku un’wana ni un’wana wa hina a faneleke ku ku endla?
7 Hambi leswi swi olovaka ku xiya loko munhu un’wana a tshamela ku sandza kumbe ku xopaxopa swihoxo, tivutise, ‘Xana ndzi tolovele ku endla sweswo? Xana swi tano hakunene?’ A ku ta va vutlhari ku anakanyisisa nkarhi na nkarhi hi leswi marito ya hina ma vulaka swona. Xana ngopfu-ngopfu hi lama nga tsakisiki, yo xopaxopa swihoxo? Xana hi twala hi fana ni vachaveleri va Yobo vanharhu va mavunwa? (Yobo 2:11; 13:4, 5; 16:2; 19:2) Ha yini hi nga kumi mhaka leyinene leswaku hi vulavula ha yona? Loko bulo ri tale ku xopaxopa swihoxo, ha yini hi nga ri hundzuli ri va bulo leri akaka?
8. Malakiya 3:16 yi nyikela dyondzo yihi malunghana ni bulo, naswona hi nga swi kombisisa ku yini leswaku hi tirhisa dyondzo leyi?
8 Malakiya u vule marito lawa ma hambaneke: “La’v̌a tšhav̌aka Yehova v̌a v̌ulav̌ula kuṅwe, uṅwana ni makwav̌o, kutani Yehova a riya ndlev̌e, a yingisela; buku ya šiṭunḍušo yi ṭariwa e mahlweni ka yena, yi ṭaleriwa la’v̌a tšhav̌aka Yehova ni la’v̌a ṭunḍukaka v̌ito ra yena.” (Malakiya 3:16) Xana u yi xiyile ndlela leyi Xikwembu xi anguleke ha yona eka mavulavulelo lama akaka? Xana ku nga ha va ku ve ni vuyelo byihi bya bulo ro tano eka vanakulobye? Hi nga dyondza dyondzo malunghana ni bulo ra hina ra siku na siku. I swinene eka hina ni van’wana loko bulo ra hina leri fanaka ri kombisa ‘ku tinyiketela ka hina ku dzunisa Xikwembu.’—Vaheveru 13:15.
Tikarhatele Ku Aka Van’wana
9. Ha yini minhlangano ya Vukreste ku ri minkarhi leyinene yo aka van’wana?
9 Minhlangano ya vandlha i minkarhi leyinene yo vulavula ‘xihi na xihi lexi lulameleke ku aka loko ku va ni xilaveko, leswaku swi ta nyikela leswi amukelekaka eka vayingiseri.’ (Vaefesa 4:29) Hi nga endla sweswo loko hi nyikela nkulumo ya rungula leri humaka eBibeleni, loko hi hlanganyela enkombisweni kumbe hi nyikela tinhlamuselo eka swiyenge swa swivutiso ni tinhlamulo. Xisweswo hi kombisa ku tiya ka marito ya Swivuriso 20:15, leyi nge: “Ša risima le’rikulu i milomu le’yi dyonḍeke.” Naswona i mani a swi tivaka leswaku hi khumba kumbe ku aka timbilu tingani?
10. Endzhaku ko anakanyisisa hi lava hi toloveleke ku bula na vona, i mindzulamiso yihi leyi nga ha fanelaka ku endliwa? (2 Vakorinto 6:12, 13)
10 Nkarhi wa le mahlweni ni le ndzhaku ka minhlangano i wunene eku akeni ka van’wana hi bulo leri tsakisaka eka vayingiseri. A swi ta olova ku heta minkarhi leyi hi ri karhi hi vulavula timhaka leti tsakisaka ni maxaka ni vanghana va nga ri vangani lava hi titwaka hi ntshunxekile loko hi ri na vona. (Yohane 13:23; 19:26) Hambi swi ri tano, ku pfumelelana na Vaefesa 4:29, ha yini hi nga lavi vanhu van’wana vo vulavula na vona? (Ringanisa Luka 14:12-14.) Hi nga ha boha ka ha ri emahlweni leswi hi nga ta swi vula hi laha ku engetelekeke ematshan’wini yo i nhlekanhi ntsena eka vanhu van’wana lavantshwa, vanhu lavakulu kumbe vantshwa, hambi ku ri ku tshama ni vana ehansi leswaku hi va exiyin’weni xo fana ni xa vona. Ku khathalela ka hina ka xiviri ni minkarhi ya bulo leri akaka swi ta endla van’wana va swi kota swinene ku phindha mintlhaveko ya Davhida eka Pisalema 122:1.
11. (a) I mukhuva wihi lowu vo tala va wu hluvukiseke malunghana ni ndhawu yo tshama eka yona? (b) Ha yini van’wana va kunguhata ku cinca-cinca laha va tshamaka kona?
11 Mpfuno wun’wana wa bulo leri akaka i ku cinca-cinca laha hi tshamaka kona eminhlanganweni. Manana loyi a nga ni n’wana a nga ha lava ku tshama ekusuhi ni xihambukelo, kumbe xigulani xi nga ha lava ku tshama exitulwini lexi nga ephacisini, kambe ku vuriwa yini hi hina van’wana? Mukhuva ntsena wu nga endla leswaku hi tshama exitulwini kumbe endhawini yo karhi; tanihi xinyenyana lexi toloveleke ku tlhelela emhandzini ya xona ya vuwiselo. (Esaya 1:3; Matewu 8:20) Kutani tanihi leswi entiyisweni hi nga tshamaka kun’wana ni kun’wana, ha yini hi nga cinca-cinci ndhawu yo tshama eka yona—exineneni, eximatsini, emahlweni ni kun’wana—kutani hi tolovelana ku antswa ni vanhu vo hambana-hambana? Hambi leswi ku nga riki na nawu wa leswaku hi endla leswi, vakulu ni vanhu van’wana lava vupfeke lava cinca-cincaka ndhawu yo tshama eka yona va swi kume swi olova ku nyikela swilo leswi tsakisaka eka vo tala ematshan’wini yo swi nyikela vanghana lavakulu ntsena, lava nga vatsongo hi xiringaniso.
Aka Hi Ndlela Leyi Tsakisaka Xikwembu
12. I mboyamelo wihi lowu nga tsakisiki lowu vonakeke ematin’wini hinkwawo?
12 Ku navela ka Mukreste ko aka van’wana ku fanele ku n’wi susumetela ku tekelela Xikwembu emhakeni leyi ematshan’wini yo landzela mboyamelo wa munhu wo endla milawu yo tala swinene.a Vanhu lava nga hetisekangiki i khale va ri ni mboyamelo wo fuma lava nga kusuhi na vona, naswona hambi ku ri man’wana ya malandza ya Xikwembu ma pfumelele mboyamelo lowu. (Genesa 3:16; Eklesiasta 8:9) Enkarhini wa Yesu, varhangeri va Vayuda ‘a va rhwexa van’wana mindzhwalo leyo tika, kambe vona a va nga swi lavi ku yi rhwala.’ (Matewu 23:4) Va endle leswaku mintolovelo leyi nga riki na khombo yi va mikhuva leyo tika. Hikwalaho ko khathalela swinene milawu ya vanhu, va honise swilo leswi Xikwembu a xi swi kombisa tanihi leswi nga swa nkoka lowukulu. Ku hava na un’we loyi a akiweke hi ku endla ka vona ka milawu yo tala leyi nga riki ya matsalwa; ndlela ya vona a yi nga ri ndlela ya Xikwembu.—Matewu 23:23, 24; Marka 7:1-13.
13. Ha yini swi nga fanelanga ku vekela Vakreste-kulorhi milawu yo tala?
13 Vakreste va lava ku namarhela milawu ya Xikwembu hi ku tshembeka. Kambe hambi ku ri hina hi nga hluriwa hi mboyamelo wo endla milawu yo tala leyo tika. Ha yini ke? Xivangelo xin’wana hi leswi swilo leswi hi swi rhandzaka ni leswi hi swi hlawulaka swi hambanaka, kutani van’wana va nga ha swi kuma swi amukeleka leswi van’wana va nga swi tsakeriki naswona va vona swi fanela leswaku swi papalatiwa. Vakreste va hambana ni le ku endleni ka vona nhluvuko wo ya eku vupfeni emoyeni. Kambe xana ku endla milawu leyo tala i ndlela leyi tsakisaka Xikwembu yo pfuna un’wana leswaku a endla nhluvuko wo ya eku vupfeni? (Vafilipiya 3:15; 1 Timotiya 1:19; Vaheveru 5:14) Hambi loko munhu a landzelela ndlela leyi vonakaka yi hundzeletiwile kumbe yi ri ni khombo, xana nawu wo swi yirisa i ntlhantlho lowunene ke? Ndlela ya Xikwembu hi leswaku vanhu lava fanelekeke va ringeta ku vuyisa munhu loyi a hoxaka hi ku anakanyisisa na yena hi musa.—Vagalatiya 6:1.
14. I swikongomelo swihi leswi fikeleriweke hi milawu leyi Xikwembu xi yi nyikeke Vaisrayele?
14 I ntiyiso, loko xa ha tirhisa Israyele tanihi vanhu va xona, Xikwembu xi simeke madzana ya milawu malunghana na vugandzeri bya le tempeleni, magandzelo hambi ku ri ku tibasisa. Leswi a swi fanerile eka tiko leri a ri hlawulekile, naswona yo tala ya milawu yoleyo a yi ri ya nkoka malunghana ni vuprofeta naswona yi pfune ku kongomisa Vayuda eka Mesiya. Pawulo u tsarile a ku: “Nawu a wu ri murisi wa hina ku fikela loko Kriste a tile, leswaku hi ta endliwa lava lulameke hi mhaka ya ku pfumela. Kambe sweswi, leswi ku pfumela ku fikeke, a ha ha ri ehansi ka murisi wa kona.” (Vagalatiya 3:19, 23-25) Endzhaku ka loko nawu wu suriwile emhandzini ya nxaniso, Xikwembu a xi nyikanga Vakreste nxaxamelo lowukulu wa milawu etimhakeni to tala ta vutomi, onge hi loko yoleyo a ku ri ndlela yo endla leswaku va tshama va ri karhi va akiwa eripfumelweni.
15. I vuleteri byihi lebyi Xikwembu xi byi nyikeke vagandzeri va Vakreste?
15 Kavula, a hi vanhu lava nga riki na nawu. Xikwembu xi hi lerisa ku papalata ku gandzela swikwembu swa hava, vumbhisa ni vuoswi, ni ku tirhisa ngati hi ndlela lexi hoxeke. Xi yirisa ku dlaya, ku hemba, vungoma ni swidyoho swin’wana swo hambana-hambana hi ku kongoma. (Mintirho 15:28, 29; 1 Vakorinto 6:9, 10; Nhlavutelo 21:8) Naswona eRitweni ra xona xi nyikela xitsundzuxo lexi nga erivaleni etimhakeni to tala. Hambi swi ri tano, ku hambana swinene ni Vaisrayele, hi ni vutihlamuleri byo dyondza ni ku tirhisa misinya ya milawu ya Bibele. Vakulu va nga aka van’wana hi ku va pfuna ku kuma ni ku hlayisa misinya leyi ya milawu ematshan’wini yo tilavela milawu kumbe ku yi endla.
Vakulu Lava Akaka
16, 17. Vaapostola va veke ntila wihi lowunene malunghana ni ku endlela vagandzeri-kulobye milawu?
16 Pawulo u tsarile a ku: “A hi khomeni hi tiya eka leswi hi nga fika eka swona.” (Vafilipiya 3:16) Ku pfumelelana ni langutelo rero leri tsakisaka Xikwembu, muapostola u hanyisane ni van’wana hi ndlela leyi akaka. Hi xikombiso, ku tlhekeke xivutiso malunghana ni loko swi fanerile ku dya nyama leyi humaka etempeleni ya swikwembu swa hava. Xana nkulu loyi u veke nawu wo karhi a wu vekela vanhu hinkwavo va mavandlha yo rhanga, kumbexana hi xikongomelo xo endla leswaku swilo swi nga hundzuki kumbe swi olova? E-e. U swi amukerile leswaku ku hambana evutivini ni nhluvuko wo ya eku vupfeni swi nga yisa Vakreste volavo eku hlawuleni ka swilo swo hambana. Loko a ri yena, a a tiyimisele ku veka xikombiso lexinene.—Varhoma 14:1-4; 1 Vakorinto 8:4-13.
17 Matsalwa ya Vukreste ya Xigriki ma kombisa leswaku vaapostola va nyikele xitsundzuxo lexi pfunaka etimhakeni to karhi ta munhu hi xiyexe, tanihi ta maambalelo ni ku tilunghisa, kambe a va lavanga ku endla milawu leyi tirhaka etimhakeni hinkwato. Lexi namuntlha i xikombiso lexinene eka valanguteri va Vakreste, lava tikarhatelaka ku aka ntlhambi. Naswona entiyisweni xi ndlandlamuxa ndlela ya xisekelo yo hanyisana leyi Xikwembu xi yi landzeleleke hambi ku ri enkarhini wa Israyele wa khale.
18. I milawu yihi leyi Yehovha a yi nyikeke Vaisrayele malunghana ni maambalelo?
18 Xikwembu a xi nyikanga Vaisrayele milawu leyo tala malunghana ni maambalelo. Handle ko kanakana vavanuna ni vavasati a va tirhisa mikhancu kumbe tinguvu ta le handle leti fanaka hambi leswi ta vavasati kumbexana a ti sasekisiwile kumbe ti ri ni mivala leyo tala. Vavanuna ni vavasati nakambe a va ambala sa·dhinʹ, kumbe nguvu yo rhangisa. (Vaavanyisi 14:12; Swivuriso 31:24; Esaya 3:23) I milawu yihi malunghana ni maambalelo leyi Xikwembu xi yi nyikeleke? Vavanuna kumbe vavasati a va nga fanelanga ku ambala swiambalo swa vanhu va rimbewu leri hambaneke, handle ko kanakana va swi endla hi xikongomelo xa vusodoma. (Deteronoma 22:5) Ku kombisa ku hambana ka vona ni matiko lawa a ma va rhendzerile, Vaisrayele a va fanele ku rhungelela makhaxa emakumu ka nguvu ya vona, ehenhla ka makhaxa ku ri ni ngoti ya bulawusele, kumbexana etikhonweni ta mikhancu ku ri na swin’wetsin’wetsi. (Tinhlayo 15:38-41) Kahle-kahle hi byebyo ntsena vukongomisi lebyi Nawu a wu byi nyikela ehenhleni ka maambalelo.
19, 20. (a) I vukongomisi byihi lebyi Bibele yi byi nyikaka Vakreste ehenhleni ka maambalelo ni ku tilunghisa? (b) I langutelo rihi leri vakulu va faneleke ku va na rona ehenhleni ko endla milawu malunghana ni ku languteka ka munhu hi xiyexe?
19 Hambi leswi Vakreste va nga riki ehansi ka Nawu, xana hi na yona milawu yin’wana leyi nyikeriweke hi vuxokoxoko ehenhleni ka maambalelo kumbe ku tisasekisa, leyi hi andlaleriweke yona eBibeleni? A swi tano. Xikwembu xi nyikele misinya ya milawu leyi ringaniseriweke leyi hi nga yi tirhisaka. Pawulo u tsarile a ku: “Hi mukhuva wolowo na vona vavasati a va ambale leswi fanekelaka, va hlova va pima, va nga ambali swo vonikela kumbe ku tibombisa hi misisi leyi horhiweke, kumbe hi vuhlalu bya nkoka, kumbe hi tinguvu to durha ngopfu.” (1 Timotiya 2:9) Petro u khutaze leswaku ematshan’wini yo yisa nyingiso eku tisasekiseni ka miri, vavasati va Vakreste va fanele ku yisa nyingiso eka ‘munhu wa mbilu wa le xihundleni hi maambalelo lama nga onhakiki ya moya wo rhula ni wa musa.’ (1 Petro 3:3, 4) Leswi ku rhekhodiweke xitsundzuxo xo tano swi komba leswaku Vakreste van’wana va lembe xidzana ro sungula kumbexana a va fanele va ringanisela hi laha ku engetelekeke ni ku pima eka maambalelo ni ku tilunghisa ka vona. Hambi swi ri tano, ematshan’wini yo lava—kumbe ku yirisa—maambalelo yo karhi, vaapostola va lo nyikela xitsundzuxo lexi akaka ntsena.
20 Timbhoni ta Yehovha hakanyingi ta xiximiwa hikwalaho ka ku languteka ka tona lokunene, naswona ti fanele ku endla tano. Hambi swi ri tano, maambalelo ma hambana hi ku ya hi matiko, hambi ku ri endhawini kumbe evandlheni. Kavula, nkulu loyi a nga ni malangutelo lama tiyeke kumbe ku tsakela ko karhi eka maambalelo ni ku tilunghisa a nga ha tiendlela xiboho xa yena n’wini ni ndyangu wa yena hi laha ku faneleke. Kambe loko swi ta eka ntlhambi, u fanele ku tsundzuka yinhla ya Pawulo leyi nge: “A hi leswaku hina hi fuma ku pfumela ka n’wina, kambe hi tirhisana na n’wina leswaku mi ta kuma ku tsaka, hikuva mi tiyile eku pfumeleni.” (2 Vakorinto 1:24) Ina, hi ku ala nsusumeto wihi na wihi wo vekela vandlha milawu, vakulu va tikarhatela ku aka ripfumelo ra van’wana.
21. Vakulu va nga wu nyikela njhani mpfuno lowu akaka loko un’wana a ambala hi ndlela leyi hundzeletiweke?
21 Tanihi le ka lembe xidzana ro sungula, minkarhi yin’wana munhu lontshwa kumbe loyi a tsaneke emoyeni a nga ha landzela ndlela leyi kanakanisaka kumbe leyi nga riki ya vutlhari eka maambalelo kumbe ku tisasekisa kumbe swin’wetsin’wetsi. Kutani ku fanele ku endliwa yini ke? Nakambe, Vagalatiya 6:1 yi nyikela vukongomisi eka vakulu va Vakriste lava va lavaka ku pfuna hakunene. Loko nkulu a nga si endla xiboho xo nyikela xitsundzuxo, a nga ha vonana ni nkulu-kulobye, ngopfu-ngopfu nkulu loyi a tivaka leswaku a nga tsakeli swilo swo fana ni swa yena naswona a nga anakanyi ku fana na yena. Loko mboyamelo wa misava eka maambalelo kumbe ku tilunghisa wu vonaka wu khumba vo tala evandlheni, huvo ya vakulu yi nga bula hi ku nyikela mpfuno hi ndlela leyi antswaka, tanihi nkulumo ya musa, leyi akaka enhlanganweni kumbe hi ku nyikela mpfuno eka munhu hi yexe. (Swivuriso 24:6; 27:17) Xikongomelo xa vona ku ta va ku khutaza langutelo leri kombisiwaka hi 2 Vakorinto 6:3 leyi nge: “A hi veki xikhunguvanyiso ni xin’we endleleni ya munhu na un’we, leswaku ntirho wa hina wu ta ka wu nga sandziwi.”
22. (a) Ha yini swi nga fanelanga ku hi heta matimba loko ku ri ni ku hambana lokutsongo ka mavonelo? (b) I xikombiso xihi lexinene lexi Pawulo a xi nyikeleke?
22 Vakulu va Vakreste ‘lava risaka ntlhambi wa Xikwembu lowu vekiweke ehansi ka vona’ va lava ku endla hi laha Petro a swi vekeke ha kona, ku nga, ‘ku ka va nga tikiseli lava va nga ndzhaka ya Xikwembu.’ (1 Petro 5:2, 3) Loko va ri karhi va endla ntirho wa vona wa rirhandzu, ku nga ha tlhekeka swivutiso etimhakeni leti ku nga ha vaka ni mianakanyo leyi hambaneke eka tona. Kumbexana i ntolovelo wa kwalaho ku yima leswaku u hlaya tindzimana hi nkarhi wa Dyondzo ya Xihondzo xo Rindza. Malunghiselelo ya ntlawa ya ntirho wa nsimu ni swilo swin’wana swo tala malunghana ni vutirheli hi byoxe swi nga ha tameriwa hi ku ya hi ntolovelo wa ndhawu yoleyo. Hambi swi ri tano, xana a ku ta va mhaka leyikulu loko un’wana a swi endla hi ndlela leyi hambanekenyana? Valanguteri lava nga ni rirhandzu va lava leswaku “hinkwaswo . . . swi endliw[a] hi mukhuva lowo saseka, hi nawu wa kona,” ku nga marito lawa Pawulo a ma tirhiseke malunghana ni tinyiko ta masingita. Kambe mongo wu kombisa leswaku lexi ngopfu-ngopfu a xi ri emianakanyweni ya Pawulo a ku ri ‘ku aka vandlha.’ (1 Vakorinto 14:12, 40) A nga kombisanga mboyamelo wo endla milawu ya ntsandza-vahlayi, onge hi loko xikongomelo-nkulu xa yena a ku ri ku nga cinca-cinci ka swilo loku heleleke kumbe ku humelela ka swona loku heleleke. U tsarile a ku: ‘Hosi yi hi nyike matimba yo mi aka, hayi yo mi hohlosa.’—2 Vakorinto 10:8.
23. Hi tihi tindlela tin’wana leti hi nga tekelelaka xikombiso xa Pawulo xa ku aka van’wana ha tona?
23 Handle ko kanakana Pawulo u tikarhatele ku aka van’wana hi ku vulavula lokunene ni loku khutazaka. Ematshan’wini yo endla xinakulobye ni nhlayo leyitsongo ntsena ya vanghana, u endle matshalatshala lama engetelekeke leswaku a endzela vamakwavo vo tala, lava a va tiyile emoyeni ni lava a va lava ku akiwa hi laha ku hlawulekeke. Naswona u kandziyise rirhandzu—ematshan’wini ya milawu—hikuva “rirhandzu ra aka.”—1 Vakorinto 8:1.
[Nhlamuselo ya le hansi]
a Endyangwini, milawu yo hambana-hambana yi nga ha va yi fanerile, swi titshege hi swiyimo. Bibele yi nyika vatswari matimba yo endlela vana va vona lavatsongo swiboho.—Eksoda 20:12; Swivuriso 6:20; Vaefesa 6:1-3.
Tinhla Ta Mpfuxeto
◻ Ha yini ku cinca ku fanerile loko hi tala ku sandza kumbe ku xopaxopa swihoxo?
◻ Hi nga endla yini leswaku hi va lava akaka hi laha ku engetelekeke evandlheni?
◻ Hi wihi ntila lowu tsakisaka Xikwembu ehenhleni ka ku endlela van’wana milawu leyikulu?
◻ I yini lexi nga ta pfuna vakulu ku papalata ku endlela ntlhambi milawu ya vanhu?